ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΑΡΧΑΙΩΝ

1. Προτεινόμενα Θέματα Αρχαίων
Εκπαιδευτικός Όμιλος «Μέθοδος»
2ο
Διαγώνισμα Αρχαίων Α’ Λυκείου
ΚΕΙΜΕΝΟ
Θουκυδίδου Ιστορίαι, Βιβλίο Γ΄, Κεφάλαια 73 -74
73. τῇ δ᾿ ὑστεραίᾳ ἠκροβολίσαντό τε ὀλίγα καὶ ἐς τοὺς ἀγροὺς
περιέπεμπον ἀμφότεροι, τοὺς δούλους παρακαλοῦντές τε καὶ ἐλευθερίαν
ὑπισχνούμενοι· καὶ τῷ μὲν δήμῳ τῶν οἰκετῶν τὸ πλῆθος παρεγένετο ξύμμαχον,
τοῖς δ᾿ ἑτέροις ἐκ τῆς ἠπείρου ἐπίκουροι ὀκτακόσιοι.
74. διαλιπούσης δ᾿ ἡμέρας μάχη αὖθις γίγνεται καὶ νικᾷ ὁ δῆμος χωρίων τε
ἰσχύι καὶ πλήθει προύχων· αἵ τε γυναῖκες αὐτοῖς τολμηρῶς ξυνεπελάβοντο
βάλλουσαι ἀπὸ τῶν οἰκιῶν τῷ κεράμῳ καὶ παρὰ φύσιν ὑπομένουσαι τὸν
θόρυβον. γενομένης δὲ τῆς τροπῆς περὶ δείλην ὀψίαν, δείσαντες οἱ ὀλίγοι μὴ
αὐτοβοεὶ ὁ δῆμος τοῦ τε νεωρίου κρατήσειεν ἐπελθὼν καὶ σφᾶς διαφθείρειεν,
ἐμπιπρᾶσι τὰς οἰκίας τὰς ἐν κύκλῳ τῆς ἀγορᾶς καὶ τὰς ξυνοικίας, ὅπως μὴ ᾖ
ἔφοδος, φειδόμενοι οὔτε οἰκείας οὔτε ἀλλοτρίας, ὥστε καὶ χρήματα πολλὰ
ἐμπόρων κατεκαύθη καὶ ἡ πόλις ἐκινδύνευσε πᾶσα διαφθαρῆναι, εἰ ἄνεμος
ἐπεγένετο τῇ φλογὶ ἐπίφορος ἐς αὐτήν.
Καὶ οἱ μὲν παυσάμενοι τῆς μάχης ὡς ἑκάτεροι ἡσυχάσαντες τὴν νύκτα ἐν
φυλακῇ ἦσαν· καὶ ἡ Κορινθία ναῦς τοῦ δήμου κεκρατηκότος ὑπεξανήγετο, καὶ
τῶν ἐπικούρων οἱ πολλοὶ ἐς τὴν ἤπειρον λαθόντες διεκομίσθησαν.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:
Α. Από το παραπάνω κείμενο να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το απόσπασμα:
«διαλιπούσης δ᾿ ἡμέρας… ἐπίφορος ἐς αὐτήν.»
Μονάδες 30
Β1. Να επαληθεύσετε ή να διαψεύσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων
προτάσεων σημειώνοντας Σωστό για κάθε σωστή και Λάθος για κάθε λάθος
διατύπωση.
Ο Θουκυδίδης καταγράφει τις ιστορικές αλλαγές με πορίσματα «εἰκότα».
Το ενδιαφέρον του Θουκυδίδη επικεντρώνεται στην πολιτική ιστορία και γι'
αυτό αποφεύγει συνειδητά ό,τι θεωρεί άσχετο προς την κατανόηση του πολέμου
δηλ. μύθους, χρησμούς, ανέκδοτα, ατομικές προσωπογραφίες, διαδόσεις και
φήμες.
Το πρότυπο του ηγέτη για τον Θουκυδίδη το ενσαρκώνει ο Αγησίλαος.
Οι δημηγορίες στο έργο του Θουκυδίδη αποδίδουν τα κίνητρα, τους
σχεδιασμούς, τους στόχους των ομιλητών και επίσης την προσωπικότητά τους.
Το 424 π.Χ. ο Θουκυδίδης, ως στρατηγός, κατάφερε να σώσει την Αμφίπολη.
Μονάδες 10
Θ
Ε
Μ
Α
Τ
Α
Α
Ρ
Χ
Α
Ι
Ω
Ν

2. Προτεινόμενα Θέματα Αρχαίων
Εκπαιδευτικός Όμιλος «Μέθοδος»
Β2α. Πού βρίσκουν καθεμιά από τις δύο παρατάξεις (δημοκρατικοί -
ολιγαρχικοί) συμμάχους για την επικείμενη μάχη;
Μονάδες 5
Β2β. Με βάση το τελευταίο απόσπασμα να αναφερθείτε στην αντίδραση των
συμμάχων των ολιγαρχικών μετά την έκβαση της μάχης με τους δημοκρατικούς,
και να την εξηγήσετε.
Μονάδες 5
Β3α. Ποια παράταξη νικά στη μάχη που διεξάγεται και ποιοι παράγοντες
συμβάλλουν σε αυτή την νίκη;
Μονάδες 10
Β3β. Πώς αντιδρούν οι ηττημένοι; Να αξιολογήσετε τη συμπεριφορά τους.
Μονάδες 10
Β4α. Να εντοπίσετε στο παραπάνω κείμενο λέξεις ετυμολογικά συγγενείς με τις
ακόλουθες: δειλός, φθορά, εμπρησμός, συγκομιδή, παύση.
Μονάδες 5
Β4β. Να δημιουργήσετε πέντε σύνθετες λέξεις στη νέα ελληνική
χρησιμοποιώντας ως β’ συνθετικό τη λέξη: γενομένης.
Μονάδες 5
Γ1. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους:
τῶν οἰκετῶν: την κλητική του ενικού αριθμού
τὸ πλῆθος: τη δοτική του πληθυντικού αριθμού
αἱ γυναῖκες: τη δοτική του ενικού αριθμού
τὸν θόρυβον: τη γενική του πληθυντικού αριθμού
πολλά: την ονομαστική του ενικού αριθμού
Μονάδες 5
Γ2. ἐπελθών: να γραφεί το β΄ πρόσωπο σε όλες τις εγκλίσεις του ίδιου χρόνου.
Μονάδες 5
Δ1. Να χαρακτηρίσετε συντακτικά τους ακόλουθους όρους: ἐς τοὺς ἀγρούς, ὁ
δῆμος, τολμηρῶς, τὸν θόρυβον, τὰς οἰκίας. (Μονάδες 5)
Δ2. Να χαρακτηρίσετε το είδος της ακόλουθης δευτερεύουσας και να
προσδιορίσετε τον τρόπο εισαγωγής, τον τρόπο εκφοράς και τη συντακτική
λειτουργία της: ὥστε καὶ χρήματα πολλὰ ἐμπόρων κατεκαύθη. (Μονάδες 5)
Μονάδες 10