L. 2019. CK1. Hoi Suc Tich Cuc Cap cuu Chong Doc. Ghi chep 2 nam.pdf

1. Cập nhật chẩn đoán & điều trị COPD
theo GOLD 2020
Global Initiative For Chronic Obstructive Lung Disease
Ts.Bs Nguyễn Như Vinh- ĐHYD Tp. HCM

2. Định nghĩa
COPD là bệnh phổ biến, có thể dự phòng và điều trị được,
đặc trưng bởi sự hiện diện của triệu chứng hô hấp và giới
hạn luồng khí dai dẳng do bất thường đường dẫn khí
và/hoặc phế nang thường gây ra bởi tiếp xúc với hạt hay
khí độc hại và ảnh hưởng bởi các yếu tố ký chủ như sự
phát triển của phổi.
© 2020 Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease

3. Note: This is a simplified diagram of FEV1 progression over time. In reality, there is tremendous heterogeneity in the rate of decline in FEV1
owing to the complex interactions of genes with environmental exposures and risk factors over an individual’s lifetime
[adapted from Lange et al. NEJM 2015;373:111-22].
Chức năng phổi và tiến triển thành COPD

4. Cơ chế viêm trong COPD
GOLD slideset 2009

5. Các yếu tố nguy cơ của COPD
Gene
Nhiễm trùng
Kinh tế - xã hội
Già hóa dân số

6. Lao là yếu tố nguy cơ của COPD
 PLATINO study: OR=4.1 (nam) và
OR=1.7-2.3 (nữ)
 25.8% bn có tiền căn lao có bằng
chứng COPD trên hô hấp ký
 South Africa (n=71): 68% bn lao
có hội chứng tắc nghẽn
 Korea (n=22): 82.6% bn lao có hội
chứng tắc nghẽn
Salvi et al. Lancet. 2009
Menezes et al. Eur Resoir J 2007
Caballero A et al. Chest 2008
Willcox PA et al. Respir Med. 1989
Byoung H. Lee. Chest 2007
Hnizdo E et al. Thorax 2000; Distribution of %FEV1 and percentage of
subjects below the 80% predicted value. .
Hnizdo E et al. Thorax 2000;55:32-38

7. Ô nhiễm không khí
 WHO : 35% COPD ở các nước đang phát triển do ô
nhiễm trong nhà
 RR bị COPD liên quan đến biomass
Bằng chứng Giới, Tuổi Relative
Risk
Mạnh Nữ, >30 3.2
Trung bình Nam, >30 1.8
Trong nhà
1.Lopez AD. Global burden of disease an drisk factors. The World Bank, 2006
2.Desai M, World Health Organization; 2004
3.Linda Rosenstock. Occupational Health. Disease Control Priorities in Developing Countries
Nghề nghiệp
• Ước tính 13% COPD là do bệnh nghề
nghiệp
• WHO: 318. 000 tử vong do COPD nghề
nghiệp mỗi năm
Nồng độ PM2.5 là 15,900 mcg/m3
So với tiêu chuẩn của WHO là 35 mcg/m3

8. Các nước phát triển Các nước đang phát triển
COPD là bệnh do thuốc lá?
Nguyen Nhu Vinh, IPCRG Toronto 2010

9. • Xem xét COPD và cho thực hiện HHK nếu những yếu tố sau xuất hiện ở người >40 tuổi
• Bản thân những yếu tố này không dùng để chẩn đoán nhưng sự hiện diện của nhiều
yếu tố làm tăng xác suất chẩn đoán COPD. Cần thực hiện đo hô hấp ký để chẩn đoán
COPD
Khó thở Tiến triển theo thời gian
Xấu hơn khi gắng sức
Dai dẳng
Ho mạn tính Có thể từng đợt và không có đàm
Khó khè tái phát
Khạc đàm mạn tính Bất kỳ dạng nào cũng có thể do COPD
Nhiễm trùng hô hấp dưới tái phát
Bệnh sử có yếu tố nguy cơ: Chủ thể (gen, bẩm sinh/phát triển bất thường…)
Hút thuốc lá
Khói bếp và nhiên liệu sưởi ấm
Bụi nghề nghiệp, hơi, khói, khí và hóa chất
Tiền sử gia đình COPD và/hoặc yếu tố niên thiếu:
Cân nặng thấp lúc sinh, nhiễm trùng hô hấp thời ấu thơ
Những yếu tố quan trọng để xem xét chẩn đoán COPD
© 2020 Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease

10. Con đường Chẩn đoán COPD
© 2020 Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease
HÔ HẤP KÝ
Cần thiết để
xác định
chẩn đoán
YẾU TỐ
NGUY CƠ
Yếu tố chủ thể
Thuốc lá
Nghề nghiệp
Ô nhiễm
TRIỆU CHỨNG
Khó thở
Ho kéo dài
Khạc đàm

11. ✓
✓
✓
✓
✓
✓

12. Đánh giá COPD
Đánh giá triệu chứng
Đánh giá mức độ tắc nghẽn đường thở
Đánh giá nguy cơ đợt cấp
Đánh giá bệnh kèm theo
© 2014 Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease

13. Đặc điểm triệu chứng COPD là: các triệu chứng khó thở,
ho, khạc đờm kéo dài và nặng dần. Các TC có thể
thay đổi theo từng ngày.
Khó thở: kéo dài, nặng dần và nặng lên khi gắng sức.
Ho kéo dài: có thể từng lúc, và có thể ho khan.
Khạc đờm mạn tính: các bn COPD thường có khạc đờm
1. Triệu chứng COPD

14. Modified MRC (mMRC)Questionnaire
• mMRC 0: tôi chỉ khó thở khi hoạt động gắng sức
• mMRC 1: tôi khó thở khi đi nhanh hoặc leo dốc
• mMRC 2: tôi đi chậm hơn người cùng tuổi do khó thở, hoặc đang đi tôi
phải dừng lại để thở
• mMRC 3: tôi phải dừng lại để thở sau khi đi 100m hoặc đi được vài phút
• mMRC 4: tôi khó thở khi đi lại trong nhà hoặc khi mặc quần áo
© 2014 Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease
Thang điểm khó thở mMRC: là cách tiếp cận khác đánh giá tình trạng sức khỏe và
nguy cơ tử vong trong tương lai.

15. CAT: 8 câu hỏi đánh giá về suy giảm sức khỏe của BN COPD

16. mMRC 0-1
CAT< 10
mMRC >2
CAT >10
C D
A B
Triệu chứng
Hô hấp ký
xác định
chẩn đoán
Đánh giá giới
hạn luồng khí
Đánh giá triệu
chứng/nguy
cơ đợt cấp
Tiền căn
đợt cấp trung bình-nặng
≥2 hoặc
≥1 phải
nhập
viện
0 hoặc 1
không
nhập
viện
Đánh giá COPD theo ABCD
Công cụ đánh giá theo ABCD
© 2020 Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease
FEV1/FVC< 0.7
Sau thuốc dãn
phế quản

17. Đánh giá bệnh đi kèm
Các bệnh nhân COPD có nguy cơ cao mắc:
• Các bệnh tim mạch
• Loãng xương
• Nhiễm trùng hô hấp
• Lo lắng, trầm cảm
• Đái tháo đường
• Ung thư phổi
Các bệnh đi kèm này có thể ảnh hưởng tới tỷ lệ tử vong, nhập viện, và nên
được xem xét thường xuyên và điều trị phù hợp

18. Bệnh đồng mắc ở người COPD
Trung bình bệnh nhân COPD có 3,7 tình trạng y khoa
mạn tính vs. 1,8 ở nhóm chứng
Arch Intern Med 2000; 160:2653-2658
97% có ít nhất 1 bệnh đồng mắc
>50% bệnh nhân có từ 4 bệnh đồng mắc trở lên

19. Tim mạch
Phổi
Tâm lý
Khác
Tiêu hóa
Phụ nữ
Các bệnh đồng mắc

20. COPD–MỤC TIÊU ĐIỀU TRỊ GOLD
Easy to assess
treatment response
Khó đánh giá đáp
ứng điều trị
Dễ đánh giá đáp
ứng điều trị
Giảm triệu chứng
•Giảm các triệu chứng
•Cải thiện khả năng gắng sức
•Cải thiện tình trạng sức khỏe
Giảm nguy cơ •Ngăn ngừa tiến triển của bệnh*
•Ngăn ngừa đợt kịch phát
•Giảm tỷ lệ tử vong*
Dựa vào dữ liệu
nghiên cứu
* Cho đến hiện tại chưa có dược phẩm nào được chứng minh làm được điều này

21. Lựa chọn điều trị: Những điểm chính
 Cai thuốc lá: có khả năng rất lớn ảnh hưởng tới
tiến triển tự nhiên của bệnh. Nhân viên y tế nên
khuyến khích BN bỏ thuốc.
 Điều trị thuốc và nicotine thay thế làm gia tăng tỷ lệ
bỏ thuốc thành công.
 Tất cả các BN COPD đều có lợi từ việc tập luyện
và nên khuyến khích người bệnh duy trì hoạt động

22. Ngăn ngừa bệnh tiến triển:
Cai thuốc lá sẽ phục hồi chức năng phổi!
3. Adapted from Fletcher and Peto. BMJ 1977;1:1645-8.
Có triệu chứng
Bệnh nặng
Tử vong
Hút thuốc và
nhạy cảm
với thuốc
Không hút thuốc
hay không nhạy
cảm với thuốc
Ngưng ở
tuổi 45
Ngưng ở tuổi 65
Tuổi

23.  Điều trị thuốc phù hợp giúp làm giảm TC COPD,
giảm tần xuất và độ nặng các đợt cấp, cải thiện tình
trạng sức khỏe chung và khả năng gắng sức
 Không có thuốc điều trị hiện tại nào có thể làm thay
đổi tiến trình xấu đi của chức năng phổi
 Tiêm vac xin phòng cúm và phế cầu nên được chỉ
định cho các BN
Lựa chọn điều trị: Những điểm chính

24. Các điểm chính về sử dụng thuốc giãn phế quản
• LAMA, LABA được ưu tiên sử dụng so với thuốc SABA, SAMA ngoại trừ:
– Bệnh nhân khó thở từng đợt (mức độ A)
– Và dùng giảm triệu chứng ở bệnh nhân đang dùng GPQ tác dụng kéo dài
• Bệnh nhân có thể được bắt đầu với 1 hoặc 2 thuốc GPQ tác dụng kéo dài.
Ở bệnh nhân còn khó thở, nâng bậc phối hợp 2 loại GPQ (mức độ A)
• Thuốc GPQ đường hít được khuyến cáo so với đường uống (mức độ A)
• Theophyllin không khuyến cáo, trừ khi không có hoặc không đủ kinh phí
dùng thuốc GPQ dài (mức độ B)
© 2020 Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease

25. Các điểm chính về sử dụng thuốc kháng viêm
• ICS đơn độc dài hạn không được khuyến cáo (A)
• Xem xét ICS + LABA ở bn tiền có đợt cấp dù điều trị thích hợp với GPQ
tác dụng dài (A)
• Corticosteroid uống dài hạn không được khuyến cáo (A)
• Ở BN tắc nghẽn luồng khí nặng- rất nặng, VPQ mạn và có đợt cấp 
xem xét ức chế PDE4 với GPQ tác dụng dài kèm/không kèm ICS (B)
• Ở BN từng hút thuốc lá và vẫn bị đợt cấp dù điều trị thích hợp, có thể
xem xét macrolide, đặc biệt azithromycin (B)
• Statin không được khuyến cáo để ngăn ngừa đợt cấp (A)
• Thuốc tiêu đàm chống oxy hóa chỉ được khuyến cáo ở BN chọn lọc (A)
© 2020 Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease

26. © 2020 Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease
Các điểm chính về sử dụng thuốc kháng viêm

27. Tài liệu dành cho cán bộ Y tế
GOLD 2017 - 18
Các biện pháp điều trị
bị đóng khung trong 4
chữ A,B,C,D
Tài liệu dành cho cán bộ Y tế

28. Tài liệu dành cho cán bộ Y tế
GOLD 2019-2020
Tài liệu dành cho cán bộ Y tế

29. © 2017 Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease
© 2019 Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease
Khó thở
Nguy cơ đợt
cấp

30. Global Strategy for Diagnosis, Management and Prevention of COPD
Therapeutic Options: Các điều trị thuốc khác
© 2014 Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease

31.  Bệnh viêm mạn tính + tắc nghẽn đường thở không
hồi phục hoàn toàn
 Nguyên nhân hàng đầu là khói thuốc
 Chẩn đoán xác định bằng hô hấp ký
 Điều trị: cải thiện tr/c và ngăn ngừa nguy cơ
 Các biện pháp điều trị:
– Ngừng tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ
– Ưu tiên các thuốc GPQ tác dụng kéo dài
– ICS/LABA khi có nguy cơ cao/Eos/yếu tố hen
– Phục hồi chức năng hô hấp, tiêm ngừa
Kết luận

32. 32
Xin chân thành cảm ơn!