Bài báo cáo môn GIS - Viễn thám của lớp cao học quản lý môi trường khóa 22 - Khoa Môi trường - ĐH Khoa học tự nhiên tphcm

1. LOGO
ỨNG DỤNG GIS
ĐỂ XÂY DỰNG BẢN ĐỒ TÍNH
DỄ TỔN THƢƠNG MÔI TRƢỜNG-
CÔNG CỤ NỒNG CỐT TRONG ĐMC
GVHD: TRẦN TUẤN TÚ
HỌC VIÊN: LỚP K22 QLMT
1. NGUYỄN THỊ DIỄM TRANG
2. NGUYỄN THỊ OANH
3. NGUYỄN THỊ DIỄM HẰNG
4. NGUYỄN THỊ NHÀI
TIỂU LUẬN MÔN HỌC
GIS VÀ VIỄN THÁM ỨNG DỤNG

2. NỘI
DUNG

3. BỐI CẢNH
 Có ĐTM – nhƣng Môi trƣờng ngày càng bị ô
nhiễm, tài nguyên ngày càng suy thoái hơn.
 ĐTM - ngăn ngừa và giảm thiểu tác động tiêu cực
đối với môi trƣờng của từng dự án công trình cụ
thể;
 Chƣa xem xét đánh giá tác động tổng hợp, tích
lũy, tƣơng hỗ đồng thời của tất cả các dự án công
trình trong các dự án chiến lƣợc, quy hoạch, kế
hoạch.
 ĐTM bắt đầu muộn-cục bộ-thiếu sự lựa chọn tổng
hợp từ nhiều giải pháp.

4. Chiến lược Quy
ho¹ch
DA đầu tư Ho¹t ®éng cña c¸c c¬ së
ĐMC ĐTM

5.  “ĐMC: quy trình có hệ thống để ước tính về các
hậu quả về mặt môi trƣờng của các chính
sách, kế hoạch hay chƣơng trình (Policy, Plan or
Programme – 3P) nhằm đảm bảo các hậu quả đó
được xem xét đầy đủ và có tính phù hợp ở giai đoạn
thích hợp sớm nhất, ngang bằng với việc xem xét về
mặt kinh tế và xã hội” (Sadler và Verheem, 1996)
 Luật Bảo vệ Môi trƣờng (2005): ĐMC là việc phân
tích, dự báo các tác động đến môi trường của dự án
Chiến lược, Quy hoạch, Kế hoạch phát triển trước khi
phê duyệt nhằm đảm bảo phát triển bền vững.
KHÁI NIỆM

6. Tính nhạy cảm: sự am hiểu về 1 hệ thống môi
trƣờng đối với sự thay đổi vô sinh.
• Tính chất dễ bị tổn thương: là mức độ mà một hệ
thống chịu ảnh hƣởng và không thể ứng phó
với các thay đổi vô sinh.
KHÁI NIỆM

7. Một hệ thống dễ bị tổn thương ở mức độ cao
có nghĩa là một hệ thống có giá trị và nó sẽ
thay đổi theo „chiều hƣớng xấu‟ (tác động
tiêu cực) bởi hoạt động đề xuất.
Các hệ thống dễ bị tổn thương có thể được bố
trí trên các bản đồ theo các mức độ tác
động tiêu cực tiềm ẩn khác nhau (cấp độ
của tính chất dễ bị tổn thương), gọi là “bản đồ
về tính chất dễ bị tổn thƣơng”.
KHÁI NIỆM

8. NGUYÊN TẮC
 Bản đồ vế tính dễ bị tổn thƣơng đƣợc tổ
hợp và hợp thành một thể thống nhất nhờ:
• Phƣơng pháp thông tin địa lý (chồng
xếp bản đồ…);
• Và những kỹ thuận đa tiêu chuẩn.

9.  Thể hiện được các tác động tổng hợp trực quan.
 Chỉ ra sự phân bố không gian theo những mức độ khác
nhau của tác động môi trường tiêu cực tiềm ẩn.
 Các bản đồ dễ bị tổn thương hỗ trợ việc đề xuất biện
pháp giảm nhẹ để ngăn ngừa hoặc giảm thiệt hại chính
xác và thích hợp.
 Các thông tin thay đổi theo thời gian được cập nhật
nhanh chóng.
 Sau khi thảm họa, bản đồ dễ bị tổn thương và một bản
đồ mới cho thấy mức độ của thiệt hại.
LỢI ÍCH

10. ỨNG DỤNG BẢN ĐỒ TÍNH
DỄ BỊ TỔN THƢƠNG MÔI TRƢỜNG
 TÓM LẠI: bản đồ về tính dễ bị tổn thương
nhằm
 Lồng ghép các cân nhắc về môi trường vào
việc ra quyết định cho các kế hoạch về hạ
tầng cơ sở giao thông vận tải ở một mức đánh
giá hành lang (vị trí);
 Xây dựng một phương pháp luận để đánh giá
những sự lựa chọn vị trí giao thông dựa
trên tiêu chuẩn môi trƣờng bằng cách sử
dụng kiến thức và thông tin cơ bản hiện có.

11. CÁCH TIẾP CẬN
1. Xác
định
nhóm
tác
động
2.
Chuyển
dữ liệu
sang
bản đồ
3. Tổng
hợp các
bản đồ
khác
nhau
4. Chồng
ghép

12. 1.
Phân tích hoạt động vào
nhóm tác động:
oBóc đất;
oThay đổi đđ vật lý của MT;
oPhát thải ÔN.
Định lượng tác động tiềm
ẩn bằng các chỉ thị:
ĐTV; cảnh quan; con người.
2.
 2 bước chính: Độ nhạy –
đánh giá chỉ tiêu.
Biểu diễn theo thang thứ
tự, % hay xây dựng 5 lớp (0
đến 4)….
Cộng bản đồ nhờ vào
trọng số.
3.
Tổng hợp các bản đồ về
tính dễ bị tổn thương;
Thể hiện bằng cấu trúc
raster hoặc vector.
4.
Chồng ghép các biến số
trợ giúp và các biến số
mục tiêu nhằm định vị các
tác động (tiêu cực) tiềm
ẩn

13. Tổng quan cách tiếp cận về tính dễ bị tổn thƣơng sử
dụng trong đánh giá hành lang cho một vị trí đƣờng mới
Các bản đồ
chuyên để
Các bản đồ dễ
bị tổn thương

14. Cơ sở dữ liệu
 Dữ liệu không gian:
 Bản đồ nền địa hình khu vực nghiên cứu.
 Bản đồ chuyên đề thể hiện các thông tin cơ
bản tuyến đường, quy hoạch đất, phân
vùng...
 Dữ liệu thuộc tính:
 Số liệu về các tác động của sự thay đổi đến
các thành phần của hệ thống.

15. Các kỹ thuật
Chuẩn dữ liệu
Kỹ thuật chồng lớp:
 Nguyên tắc chồng lớp không gian là so sánh
các đặc tính của cùng vị trí ở hai lớp dữ liệu,
và tạo ra đặc tính mới cho từng vị trí ở lớp dữ
liệu xuất.
 Cách tiếp cận cộng bản đồ giả định:
Tác động tiêu cực tiềm năng của mỗi nhóm tác
động đóng góp một cách độc lập vào tác động tổng
thể của hoạt động.
 Sau khi chồng lớp sẽ thu được kết quả ở
dạng raster, sau đó khái quát hóa ở dạng
vector.

17. Bản đồ tổng hợp tính dễ bị tổn thƣơng của hệ
động vật và thực vật

18. MỘT SỐ BẢN ĐỒ TỔN THƢƠNG MT
BẢN ĐỒ TÍNH CHẤT DỄ BỊ
TỔN THƢƠNG DO HIỆN
TƢỢNG EL NINO CỦA CÂY
LÚA Ở PHILIPPINES

19. BẢN ĐỒ TỔN THƢƠNG CỦA THÀNH PHỐ GALLE, SRI LANKA
Tổn thương cao
Tổn thương vừa
Tổn thương thấp
Không bị tổn thương

20. BẢN ĐỒ TỔN THƢƠNG MÔI TRƢỜNG DO CHÁY
RỪNG Ở VÙNG DJELFA (ALGERIA)

21. BẢN
N THƢƠNG TẠI CÔN ĐảO

22. BẢN ĐỒ PHÂN VÙNG TỔN THƢƠNG VÙNG BIỂN HÀ TIÊN –VỊNH
CÂY DƢƠNG (KIÊN GIANG)

23. Chú thích:
(1) Các vùng có nguy
cơ tổn thƣơng môi
trƣờng cao .
(2) Trung bình .
(3) Thấp.
SƠ ĐỒ KHOANH VÙNG
NGUY CƠ XÓI LỞ BỜ SÔNG
HƯƠNG, TỈNH THỪA THIÊN
HUẾ

24. SƠ ĐỒ THỂ HIỆN MỨC ĐỘ
TỔN THƢƠNG TÀI
NGUYÊN ĐỊA CHẤT VỊNH
GÀNH RÁI

25. HIỆN TRẠNG ÁP DỤNG Ở VIỆT NAM
 Trung tâm Viễn thám Quốc gia đang triển khai
dự án “Nghiên cứu xây dựng bản đồ phân bố
các vùng nhạy cảm môi trƣờng“ nhằm mục tiêu
xây dựng cơ sở dữ liệu địa lý, phân loại các khu
vực mà trong đó các thành phần môi trƣờng
đất, nƣớc, không khí, khu bảo tồn, khu vực có
tài nguyên khoáng sản... dễ bị tổn thƣơng do
tác động của thiên nhiên và con ngƣời.
 Xây dựng bản đồ dễ bị tổn thƣơng theo đối
tƣợng ngành khác nhau, các vị trí khác nhau do
BĐKH lƣu vực sông Hƣơng – Huế.

26. KẾT LUẬN
Ứng dụng GIS để lập bản đồ đánh giá về
TTDBTT trong đánh giá môi trƣờng chiến lƣợc là
khả thi, áp dụng đƣợc rộng rãi.
Thực tế cho thấy hiện nay các đánh giá về
TTDBTT chƣa có sự thống nhất về phƣơng pháp
luận, công cụ và các bƣớc thực hiện. Vì vậy việc
nghiên cứu đƣa ra đƣợc một khung đánh giá
chuẩn, sử dụng chung cho việc đánh giá
TTDBTT là rất cần thiết và cần sự phối hợp của
các cơ quan bộ ngành có liên quan cũng nhƣ
của các nhà khoa học trong lĩnh vực này