κρητη
- 1. ΚΡΗΤΗ
Ζ Κρήτη είλαη ην κεγαιχηεξν λεζί ηεο Διιάδαο θαη ην 5ν
κεγαιχηεξν ζηε Μεζφγεην. Πξσηεχνπζα θαζψο θαη κεγαιχηεξε
πφιε ηεο είλαη ην Ζξάθιεην. Ζ Κξήηε εδξάδεη πεξίπνπ 160 ρικ
λφηηα ηεο ειιεληθήο επεηξσηηθήο ρψξαο εθηεηλφκελε θαηά
δηεχζπλζε Αλαηνιή - Γχζε, λφηηα ηνπ Αηγαίνπ πειάγνπο, ηνπ
νπνίνπ θαη απνηειεί ην λφηην θπζηθφ φξην θαη βφξεηα ηνπ Ληβπθνχ.
Απνηειεί ηκήκα ηεο πεξηθεξεηαθήο δηνίθεζεο ηεο Διιάδαο θαη
ρσξίδεηαη ζε ηέζζεξηο πεξηθεξεηαθέο
ελφηεηεο: Ζξαθιείνπ, Υαλίσλ, Λαζηζίνπ θαη Ρεζχκλεο.
Ζ ηζηνξία ηεο Κξήηεο μεθηλά απφ ηελ Νενιηζηθή Δπνρή, φπσο
καξηπξνχλ ηα επξήκαηα. Ζ αλάπηπμή ηεο φκσο θαίλεηαη έληνλε
ζηελ Δπνρή ηνπ Υαιθνχ. Δίλαη ε πεξίνδνο ηνπ Μηλσηθνχ
Πνιηηηζκνχ, πνπ ρηίδνληαη ηα κεγαινπξεπή αλάθηνξα θαη ε Κξήηε
απνθηά κεγάιε λαπηηθή δχλακε. Σνλ 11ν π. Υ. αη. ηα αλάθηνξα
θαηαζηξέθνληαη θαη δσξηθά θχια εηζβάιινπλ ζην λεζί. ηε
δηάξθεηα ησλ Κιαζζηθψλ Υξφλσλ ε Κξήηε παξνπζηάδεηαη ρσξίο
ηδηαίηεξε πνιηηηζηηθή αθκή, ελψ ζηνπο ξσκατθνχο θαη βπδαληηλνχο
ρξφλνπο δνθηκάδεηαη απφ πνιιέο πεηξαηηθέο επηδξνκέο. Μεηά ηελ
πηψζε ηεο Κσλζηαληηλνχπνιεο πεξλά ζηα ρέξηα ησλ Βελεηψλ.
Σελ πεξίνδν απηή παξνπζηάδεη κεγάιε νηθνλνκηθή θαη πλεπκαηηθή
αθκή. Σν 1669 ηελ θαηαιακβάλνπλ νη Σνχξθνη, κεηά απφ
πξνζπάζεηα πνιιψλ ρξφλσλ. Οη Κξεηηθνί πήξαλ ελεξγφ κέξνο
ζηελ Δπαλάζηαζε ηνπ 1821. Καηάθεξαλ λα ελσζνχλ κε ηελ
Διιάδα ην 1913.
Οη θπξηφηεξεο πφιεηο ηεο Κξήηεο είλαη:
Ζξάθιεην
Υαληά
Ρέζπκλν
Ηεξάπεηξα
Άγηνο Νηθφιανο
εηεία
νχδα
Νεάπνιε
Κίζζακνο
Άγηνη Γέθα
- 2.
Μνίξεο
Σπκπάθη
Υεξζφλεζνο
Κάπνηα κλεκεία φπνπ έρνπλ κείλεη απφ ηελ αξραία επνρή ηεο
Κξήηεο θαη νη ηνπξίζηεο κπνξνχλ λα επηζθεθηνχλ ,φπνπ ζα
δηεπξπλζνχλ νη νξίδνληεο ηνπο θαη ζα απνθηήζνπλ γλψζε γηα ην
φηη ζπλέβε ζηα ηζηνξηθά ρξφληα είλαη:
Κνωσός : Σν Μηλσηθφ αλάθηνξν ηεο Κλσζνχ είλαη ην πην
ζεκαληηθφ αξρηηεθηνληθφ δείγκα ηνπ Μηλσηθνχ πνιηηηζκνχ, πνπ
ήθκαζε απφ ην 1700 π. Υ. έσο ην 1450 π. Υ. ην παιάηη ηεο
Κλσζνχ έδεζε ζχκθσλα κε ηηο παξαδφζεηο ν κεγάινο βαζηιηάο
Μίλσαο θαη έηζη παζίγλσζηνη κχζνη είλαη άξξεθηα δεκέλνη κε ην
αξραηνινγηθφ απηφ κλεκείν, φπσο ν Λαβχξηλζνο ηνπ Μηλψηαπξνπ
ή ε ηζηνξία ηνπ Γαίδαινπ θαη ηνπ Ηθάξνπ.
Η Φαιζηόρ: ην δεχηεξν ζεκαληηθφηεξν Μηλσηθφ αλάθηνξν, είλαη
ζχκθσλα κε ηηο εθηηκήζεηο ησλ αξραηνιφγσλ ην παιάηη ηνπ
Ραδάκαλζπ, αδειθνχ ηνπ βαζηιηά Μίλσα. Σν παιάηη ηεο Φαηζηνχ
θηίζηεθε δχν θνξέο. Δίλαη έλα εμαηξεηηθφ δείγκα ησλ κεζφδσλ πνπ
ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα λα θαηαζθεπαζηνχλ Κξεηηθά παιάηηα θαη
καξηπξά εκκέζσο ηελ θνηλσληθή δνκή θαηά ηε Μηλσηθή επνρή.
- 3. Μάιηα: Ο αξραηνινγηθφο ρψξνο ησλ Μαιίσλ πήξε ην φλνκά ηνπ
απφ ηελ νκψλπκε γεηηνληθή θσκφπνιε. Σν αλάθηνξν ησλ Μαιίσλ
θηίζηεθε θαηά ηελ ίδηα ρξνληθή πεξίνδν πνπ αλεγέξζεθαλ ηα
αλάθηνξα ηεο Κλσζνχ, ηεο Φαηζηνχ θαη ηεο Εάθξνπ θαη είρε
παξφκνην αξρηηεθηνληθφ ζρεδηαζκφ. Πέξα απφ ην ζρεδηαζκφ
αθνινχζεζε ηαπηφζεκε πνξεία κε ηα ππφινηπα Μηλσηθά αλάθηνξα
απφ ηελ πιεπξά ηεο αθκήο θαη ηεο παξαθκήο.
Ζάκρος :Σν αλάθηνξν ηεο Εάθξνπ βξίζθεηαη ζην Αλαηνιηθφ ηκήκα
ηεο Κξήηεο θαη είλαη ην ηέηαξην ζε κέγεζνο Μηλσηθφ παιάηη ηνπ
λεζηνχ θαη ην κνλαδηθφ πνπ βξέζεθε αζχιεην. Αλάκεζα ζηα
επξήκαηα ηεο αξραηνινγηθήο αλαζθαθήο μερσξίδνπλ κεγάια μίθε
κε θχιια ρξπζνχ, ειεθαληφδνληα, ράιθηλα δηαθνζκεηηθά απφ ηελ
Κχπξν θαη έλαο ακθνξέαο κε παξάζηαζε ελφο ηεξνχ θνξπθήο θαη
αγξηκηψλ.
- 4. Σα ηειεπηαία ρξφληα έρεη αλαπηπρζεί αξθεηά ν ηνπξηζκφο
ζηελ Κξήηε ιφγσ ησλ εμσηηθψλ παξαιηψλ ηεο θαη ησλ
κλεκείσλ ηεο. Ζ απμεκέλε ησλ ηειεπηαίσλ ρξφλσλ νδήγεζε
ζε ζεκαληηθέο επελδχζεηο ζε μελνδνρεηαθέο κνλάδεο , κε
απνηέιεζκα ηελ πνζνηηθή θαη πνηνηηθή αλαβάζκηζε ηεο
μελνδνρεηαθήο ππνδνκήο. Τπάξρνπλ νη απαξαίηεηεο
πξνυπνζέζεηο γηα ηελ αλάπηπμε λέσλ πξντφλησλ θαη
ππεξεζηψλ ζε άκβιπλζε ηεο επνρηθφηεηαο θαη ζε
πξνζέιθπζε πην πνηνηηθψλ επηζθεπηψλ. Οη επηζθέπηεο ηνπ
λεζηνχ κπνξνχλ λα επηιέμνπλ αλάκεζα ζε πάξα πνιιέο
δξαζηεξηφηεηεο, αλάινγα κε ηα ελδηαθέξνληα ηνπο .Δηδηθά
γηα ηνπο θπζηνιάηξεο, απηφο ν ηφπνο είλαη έλαο πξαγκαηηθφο
παξάδεηζνο! Πεδνπνξία ζε θαξάγγηα, canyoning,
αλαξξίρεζε, θαηαδχζεηο, ηππαζία, πεξπάηεκα ζην ρηφλη θαη
αλάβαζε βνπλψλ, αιεμίπησην, ηζηηνζαλίδα, kite surf θαη
πάξα πνιιά άιια θξαηνχλ θαη ηνλ πιένλ απαηηεηηθφ ζε
εγξήγνξζε. Κη φια απηά ζπλδπαζκέλα κε ηηο θαιχηεξεο
ηνπξηζηηθέο ππνδνκέο, απφ ηηο κηθξέο νηθνγελεηαθέο
μελνδνρεηαθέο κνλάδεο, ηα αγξνηνπξηζηηθά θαηαιχκκαηα έσο
θαη ηα πνιπηειή all inclusive μελνδνρεία. Δπηπιένλ νη
ηνπξίζηεο κπνξνχλ λα θάλνπλ surfing ζηηο παξαιίεο ηεο. Οη
πην γλσζηέο είλαη
Ελούνηα : Ζ Ελούντα βξίζθεηαη ζηελ αλαηνιηθή Κξήηε
βφξεηα απφ ηνλ Άγην Νηθφιαν θαη λφηηα απφ ηνλ παξαιηαθφ
- 5. νηθηζκφ Πιάθα. Κάπνηε ε Δινχληα ήηαλ έλα γξαθηθφ
ςαξνρψξη κέζα ζηνλ φκνξθν θφιπν ηνπ Μεξακπέιινπ. Οη
θάηνηθνη ηεο δνχζαλ απφ ηε γεσξγία, ην ςάξεκα, ηελ
παξαγσγή αιαηηνχ ζηηο ελεηηθέο αιπθέο θαη ηελ εμφξπμε ηεο
αθνλφπεηξαο. Όηαλ ν ηνπξηζκφο ηελ αλαθάιπςε, ε Δινχληα
εμειίρζεθε ζε έλα ζέξεηξν γλσζηφ γηα ηελ νκνξθηά ηνπ
ηνπίνπ θαη γηα ηα πνιπηειή μελνδνρεία πνπ θηίζηεθαλ θαη
εμαθνινπζνχλ λα ρηίδνληαη γχξσ ηεο.
Μπάλορ : Όζνλ αθνξά ην Μπάιν, ην θχξην
ραξαθηεξηζηηθφ ηνπ είλαη ε γλσζηή κα απίζηεπηα φκνξθε
παξαιία ηνπ, πιαηηά, κε πνιχ ςηιή άκκν ιεπθή θαη θφθθηλε,
φπνπ ζε έλα ζεκείν ζρεκαηίδεη κηα κηθξή ιηκλνζάιαζζα.
Άμμορ : Δίλαη
βξαβεπκέλε κε γαιάδηα ζεκαία. Βξίζθεηαη
κέζα ζηε πφιε ηνπ Αγίου Νικολάου. Kπξηνιεθηηθά ζηε
θαξδηά ηεο πφιεο, ηδαληθή γηα βνπηηέο θαη ζαιαζζηλά ζπνξ,
δίπια ζηα θέληξα θαη ηα θαηαζηήκαηα ησλ θεληξηθψλ
δξφκσλ.
Ελαθονήζι :
Ζ δηάζεκε καθξφζηελε ρεξζφλεζνο, δίλεη
ηελ αίζζεζε μερσξηζηνχ λεζηνχ κε παξαιίεο πνπ ζπκίδνπλ
Καξατβηθή. ην ζεκείν πνπ ζπάεη ε ρεξζφλεζνο ην λεξφ δελ
μεπεξλά ην έλα κέηξν θαη δεκηνπξγείηαη κηα κηθξή
ιηκλνζάιαζζα, ηδαληθή γηα παηδηά. Ζ αλαηνιηθή παξαιία είλαη
πην νξγαλσκέλε θαη δεκνθηιήο γη' απηφ αλ πξνηηκάηε
πεξηζζφηεξε εζπρία, θαηεπζπλζείηε ζηηο παξαιίεο
εθαηέξσζελ ηεο ρεξζνλήζνπ ή πεξπαηήζηε κέρξη λα βξείηε
έλα απφ ηα απνκνλσκέλα θνιπάθηα.
Σέινο, αμηνζεκείσην είλαη ην γεγνλφο φηη αθφκα θαη νη
πνιηηηζκνί ηνπ εμσηεξηθνχ επηζθέπηνληαη απηφ ην παλέκνξθν
λεζί γηα λα γλσξίζνπλ ηα ηζηνξηθά ηνπ γεγνλφηα.
- 6. Κάποια ξενοδοσεία πος μποπεί να βπει κανείρ ζηα
Χανιά είναι :
Arkadi Hotel : Απηφ ην
θεληξηθφ μελνδνρείν ησλ Υαλίσλ
απέρεη κφιηο 200κ. απφ ηα ηείρε ηεο
παιηάο πφιεο θαη ην ελεηηθφ ιηκάλη.
Πξνζθέξεη θξεηηθή θηινμελία, δσκάηηα
κε θιηκαηηζκφ θαη ερνκφλσζε, θαζψο
θαη ππφγεην ρψξν ζηάζκεπζεο πεξηνξηζκέλεο ρσξεηηθφηεηαο.
Σα δσκάηηα ηνπ Hotel Arkadi έρνπλ ηδησηηθφ κπάλην, είλαη
επξχρσξα, ειηφινπζηα θαη εμνπιηζκέλα κε θιαζηθά έπηπια.
Όια δηαζέηνπλ ηδησηηθφ κπαιθφλη θαη ηα πεξηζζφηεξα έρνπλ ζέα
ζηα Υαληά θαη ην ηζηνξηθφ ιηκάλη ηεο πφιεο. Ζ 24σξε ξεζεςηφλ
ηνπ Arkadi παξέρεη ππεξεζίεο ελνηθίαζεο απηνθηλήησλ θαη
ζπλαιιάγκαηνο. ην μελνδνρείν ππάξρεη γσληά internet, ελψ
παξέρεηαη δσξεάλ Wi-Fi ζηνπο θνηλφρξεζηνπο ρψξνπο θαη ζε
θάπνηα απφ ηα δσκάηηα. Ζ Νέα Υψξα απέρεη κφλν 500κ. απφ
ην μελνδνρείν. Μπνξείηε λα πάξεηε ην ιεσθνξείν πνπ θάλεη
ζηάζε ζηα 20κ. θαη λα εμεξεπλήζεηε ηηο παξαιίεο ηεο Υξπζήο
Αθηήο, ησλ Αγίσλ Απφζηνισλ θαη ηνπ
Καιακαθίνπ. Σν Hotel Arkadi απέρεη
κφιηο 5ρικ. απφ ην ιηκάλη ηεο νχδαο.
Σν Γηεζλέο Αεξνδξφκην ησλ Υαλίσλ
βξίζθεηαη ζε απφζηαζε 15
ρηιηνκέηξσλ.
Archontiki Hotel : Σν
Archontiki Hotel είλαη έλα λέν νηθνγελεηαθά
δηνηθνχκελν μελνδνρείν, ην νπνίν
απνιακβάλεη κία θεληξηθή ζέζε ζηελ πφιε
ησλ Υαλίσλ, θαζψο βξίζθεηαη αλάκεζα ζηελ
πιαηεία ηεο Γεκνηηθήο Αγνξάο θαη ζηελ
πιαηεία 1866, αθξηβψο δίπια ζην
παλέκνξθν παιηφ ελεηηθφ ιηκάλη.
Οη επηζθέπηεο πνπ δηακέλνπλ ζην Archontiki Hotel κπνξνχλ ζε
ιίγα κφιηο βήκαηα λα βξεζνχλ ζηελ θεληξηθή αγνξά θαη ζηηο
- 7. επηινγέο λπρηεξηλήο δσήο, θαζψο θαη αθξηβψο δίπια ζην παιηφ
ελεηηθφ ιηκάλη.
Σν Archontiki Hotel απνηειείηαη απφ 25 άξηηα εμνπιηζκέλα
δσκάηηα κε αλεμάξηεην κπάλην, ζηεγλσηήξα καιιηψλ, ςπγείν,
ηειεφξαζε κε νζφλε TFT, θιηκαηηζκφ, γξαθείν εξγαζίαο,
ηειέθσλν θαη κπαιθφλη. Όια ηα δσκάηηα θαη ν ρψξνο ηεο ξεζεςηφλ
δηαζέηνπλ δσξεάλ αζχξκαηε πξφζβαζε ζην internet.
Σα νηθνγελεηαθά δσκάηηα δηαζέηνπλ κεγάιν κπαιθφλη, απφ φπνπ ν
επηζθέπηεο κπνξεί λα απνιαχζεη ηε ζέα ηεο πφιεο, πξνο ην παιηφ
ελεηηθφ ιηκάλη θαη ηελ πιαηεία ηεο Γεκνηηθήο Αγνξάο.
Ζ ηνπνζεζία πξνζθέξεη πνιιαπιέο δπλαηφηεηεο γηα λα
εμεξεπλήζεηε ηα Υαληά θαη νιφθιεξν ην λεζί ηεο Κξήηεο, κε εχθνιε
πξφζβαζε ζηε ζηάζε ηνπ ιεσθνξείνπ θαη ηελ πηάηζα ηαμί, πνπ
βξίζθνληαη ιίγα κφιηο κέηξα απφ ην μελνδνρείν.
Σν θηιηθφ πξνζσπηθφ, είλαη πξφζπκν θαη δηαζέζηκν 24 ψξεο ηελ
εκέξα, πξνζθέξεη ηνπξηζηηθφ γξαθείν θαη ππεξεζίεο ελνηθίαζεο,
ελψ ζα ραξεί λα ζαο εμππεξεηήζεη κε
θάζε ηξφπν θαη λα ζαο πξνζθέξεη
ζπκβνπιέο θαη πξνηάζεηο.
Σηο Ρέθςμνο επίζηρ μποπούμε να βπούμε διάθοπα
ξενοδοσεία:
Ξενοδοσείο Ολςμπία
Ζ νηθνγελεηαθή επηρείξεζε Olympia πξνζθέξεη
δσκάηηα κε θαιά εμνπιηζκέλε θνπδίλα θαη
δσξεάλ Wi-Fi. Γηαζέηεη πηζίλα, ελψ ε ακκψδεο
παξαιία ηνπ Ρεζχκλνπ βξίζθεηαη κφιηο 100κ.
καθξηά.
- 8. Σα δσκάηηα ηνπ Hotel Olympia είλαη απιά, αιιά φκνξθα
δηαθνζκεκέλα. Δίλαη θιηκαηηδφκελα θαη εμνπιηζκέλα κε ηειεφξαζε
θαη ζηεγλσηήξα καιιηψλ. Όια ηα δσκάηηα δηαζέηνπλ επηπισκέλν
κπαιθφλη κε ζέα πξνο ηελ πηζίλα ή ηνλ θήπν ηνπ μελνδνρείνπ.
Γχξσ απφ ηελ πηζίλα, ππάξρεη έλαο κηθξφο θήπνο κε γξαζίδη πνπ
δηαζέηεη μαπιψζηξεο θαη νκπξέιεο. Τπάξρεη επίζεο κηα παηδηθή
πηζίλα θαη έλα ζλαθ κπαξ.
Σν θέληξν ηνπ Ρεζχκλνπ βξίζθεηαη 1,5ρικ. καθξηά. ε θνληηλή
απφζηαζε κε ηα πφδηα απφ ην μελνδνρείν, νη επηζθέπηεο κπνξνχλ
λα βξνπλ ζνχπεξ κάξθεη θαη παξαδνζηαθέο ηαβέξλεο. Σν Olympia
πξνζθέξεη δσξεάλ ηδησηηθφ ρψξν
ζηάζκεπζεο ζηηο εγθαηαζηάζεηο.
Poseidon Hotel
Σν Hotel Poseidon βξίζθεηαη αθξηβψο
απέλαληη απφ ηελ ακκψδε παξαιία ηνπ
Ρεζχκλνπ. Πξνζθέξεη κεγάιν αίζξην κε
ζέα ζηε ζάιαζζα, δσξεάλ Wi-Fi θαη
δσκάηηα κε ερνκφλσζε.
Σν Poseidon δηαζέηεη επξχρσξα, αλαθαηληζκέλα δσκάηηα κε
ηδησηηθφ κπάλην. Σα πεξηζζφηεξα έρνπλ ηδησηηθφ κπαιθφλη κε
ζέα ζηε ζάιαζζα. Όια πεξηιακβάλνπλ θιηκαηηζκφ, ςπγείν θαη
ηειεφξαζε.
Σν ζλαθ κπαξ ιεηηνπξγεί φιε ηε κέξα θαη ζεξβίξεη επξσπατθφ
πξσηλφ θαη επηινγή απφ ειιεληθέο θαη δηεζλείο γεχζεηο.
- 9. Ζ δηάζεκε ηζηνξηθή Παιηά Πφιε κε ην Δλεηηθφ ιηκάλη θαη ηε
Φνξηέηζα βξίζθνληαη ζε θνληηλή απφζηαζε κε ηα πφδηα απφ ην
Hotel Poseidon.
ΜΕΤΑΦΟΡΑ
Όζνλ αθνξά ηελ κεηαθνξά γηα απηφ ην ππέξνρν λεζί, έρεη έλα
θαιά αλεπηπγκέλν νδηθφ δίθηπν, ηδηαίηεξα ζην βφξεην ηκήκα ηνπ
λεζηνχ. πλδέεηαη αθηνπιντθψο θαζεκεξηλά κε ηνλ Πεηξαηά κεηά ηα
ιηκάληα ηεο νχδαο θαη ηνπ Ζξαθιείνπ, ηα νπνία είλαη ηα θχξηα
ιηκάληα ηνπ λεζηνχ. Άιια ιηκάληα ζηε βφξεηα αθηή ηεο Κξήηεο είλαη
ηνπ Κηζάκνπ, ησλ Υαλίσλ, ηνπ Ρεζχκλνπ, ηνπ Άγηνπ Νηθφιανπ θαη
ηεο εηείαο. Τπάξρεη ζπρλή αεξνπνξηθή ζχλδεζε κε ηελ Αζήλα.
ηε Κξήηε ππάξρνπλ ηξία αεξνδξφκηα, ζηα Υαληά, ην Ζξάθιεην θαη
ηε εηεία. ηελ Κξήηε ππήξμε βηνκεραληθφ ζηδεξνδξνκηθφ δίθηπν,
απφ ην 1922 έσο ην 1935, πνπ ζπλέδεε ηνλ Κνπιέ Ζξαθιείνπ κε
ηνλ Ξεξνπφηακν Ζξαθιείνπ, φηαλ θαηαζθεπάδνληαλ ην ιηκάλη ηνπ
Ζξαθιείνπ. Μειέηεο γηα ηελ αλάπηπμε ζηδεξνδξνκηθνχ δηθηχνπ
ζηελ Κξήηε, ππήξμαλ πξηλ ην 1900. Σν θαινθαίξη ηνπ 2007, ζην
ζπλέδξην ησλ απφδεκσλ Κξεηψλ, πνπ έγηλε ζην Ζξάθιεην, νη
ζπγθνηλσληνιφγνη Γηψξγνο Νάζελαο θαη Βαζίιεο Οηθνλνκφπνπινο
πξνηείλνπλ ηελ αλάπηπμε ζηδεξνδξφκνπ ζηελ Κξήηε, θπξίσο ζηε
δηαδξνκή Υαληά- Ρέζπκλν- Ζξάθιεην, ηελ νπνία ην ηξέλν ζα
δηαλχεη ζε 50 ιεπηά (20+30 ιεπηά), ελψ πξνβιέπνληαη επεθηάζεηο
πξνο Κίζζακν, Νέν Αεξνδξφκην Καζηειιίνπ Πεδηάδνο θαη Άγην
Νηθφιαν. Δπίζεο ζα κπνξεί λα δξνκνινγεζεί rail ferry (θέξη
κπφνπη πνπ κεηαθέξεη ηξέλα) απφ ην Καζηέιιη Κηζζάκνπ πξνο ηε
Νεάπνιε Λαθσλίαο.