1. Υαδιήο Μάλνο
Σεξδήο Γεκήηξεο
Α’5

2.  Σα αξραηνινγηθά επξήκαηα απνδεηθλχνπλ φηη ε Αζία θαηνηθείηαη γηα ρηιηάδεο ρξφληα θαη φηη
έρεη θηινμελήζεη αμηφινγνπο πιεζπζκνχο ζην έδαθφο ηεο. Οη πξψηνη ηζηνξηθνί πνιηηηζκνί
ηνπνζεηνχληαη ζε κηα επνρή ηξεηο ρηιηάδεο ρξφληα πξηλ απφ ηε γέλλεζε ηνπ Υξηζηνχ. Σξία
βαζηθά θέληξα πνιηηηζκνχ ππήξραλ ζηελ Αζία. Σν πξψην θέληξν ήηαλ ζηελ πεξηνρή ηεο
ζεκεξηλήο Μεζνπνηακίαο θαη ηνπνζεηείηαη ρξνλνινγηθά πεξίπνπ ην 3.000 π.Υ. ΢ηελ πεξηνρή
απηή ηνπο πξψηνπο πνιηηηζκνχο ηνπο δεκηνχξγεζαλ νη ΢νπκέξηνη. Σελ ίδηα πεξίπνπ επνρή
αλαπηχζζεηαη έλαο άιινο πνιηηηζκφο ζην δεχηεξν θέληξν, ζηελ πεξηνρή ησλ ζεκεξηλψλ
Ιλδηψλ. Δπίζεο, ηελ ίδηα επνρή ζηελ Κίλα, πνπ ζεσξείηαη ην ηξίην θέληξν πνιηηηζκνχ ηεο
Αζίαο, δεκηνπξγείηαη ε πξψηε θξαηηθή θηλέδηθε νξγάλσζε κε ηε δπλαζηεία ησλ ΢ηάγθ - Γηλ.
 Σν θεληξηθφ ηκήκα ηεο Αζίαο ππήξμε θαηά πάζα πηζαλφηεηα ν ηφπνο πξνέιεπζεο ηεο Αξίαο
θπιήο ηεο νπνίαο έλα κέξνο ηεο έθηαζε ζην Γάγγε πνηακφ θαη δεκηνχξγεζε ην βεδηθφ
πνιηηηζκφ, ελψ έλα άιιν κέξνο έθηαζε ζηελ Δπξψπε. Αλάκεζα ζηνπο ιανχο απηνχο πνπ
έθηαζαλ ζηελ Δπξψπε είλαη θαη νη Έιιελεο. ΢ηε ζπλέρεηα, αμηφινγν πνιηηηζκφ δεκηνχξγεζαλ
νη Άξαβεο, ελψ αξγφηεξα νη Μνγγφινη κε αξρεγφ ηνλ Σδέλγθηο Υαλ δεκηνχξγεζαλ ηε κεγάιε
Μνγγνιηθή απηνθξαηνξία.
Προϊζηορία

3.  ΢ηελ Αζία ε παξνπζία ηνπ αλζξψπνπ αξρίδεη απφ πνιχ παιηά απφ ηελ επνρή αθφκε ηνπ Πιεηζηφθαηλνπ. Σα
ιείςαλα ηνπ Πηζεθάλζξσπνπ ηεο Ιάβαο θαη ηνπ Αλζξψπνπ ηνπ Πεθίλνπ είλαη ηα αξραηφηεξα ππναλζξψπηλα
θαη αλζξψπηλα ππνιείκκαηα πνπ βξέζεθαλ κέρξη ζήκεξα πάλσ ζηελ πδξφγεην. Μεηά ηελ πεξίνδν ησλ
παγεηψλσλ εκθαλίδεηαη ζηελ Αζία κηα θπιή αληίζηνηρε κε ηε θπιή ηνπ Νεάληεξηαι, πνπ φκσο
εμαθαλίζηεθε θαη έδσζε ηε ζέζε ηεο ζε άιιεο θπιέο πην εμειηγκέλεο, πνπ θαηνηθνχλ κέρξη θαη ζήκεξα. Οη
θπιέο απηέο δηαηξνχληαη ζε δπν κεγάιεο νκάδεο: ηελ επξσπίδα (άζπξε θπιή) θαη ηελ κνγγνιίδα (θίηξηλε
θπιή) πνπ θαηνηθνχλ ζηηο βφξεηεο πεξηνρέο ηεο επείξνπ ελψ ζηα λφηηα θαηνηθνχλ θπιέο πνπ έρνπλ πην
ζθνχξν ρξψκα, ηδηαίηεξα ζηελ πεξηνρή ησλ Ιλδηψλ θαη ζηελ Κευιάλε. ΢ηελ πεξηνρή, φκσο ησλ Φηιηππίλσλ
θαη ζηε Μαιαηζία δεη ε λέγξηθε θπιή.
 Ο πιεζπζκφο ζηελ Αζία δελ είλαη θαηαλεκεκέλνο ην ίδην ζε φιε ηελ ήπεηξν. Τπάξρνπλ πεξηνρέο πνπ είλαη
ηειείσο αθαηνίθεηεο, φπσο ζπκβαίλεη ζε πνιιέο πεξηνρέο ηεο ΢ηβεξίαο θαη ηεο θεληξηθήο Αζίαο, θαζψο
επίζεο θαη ζηελ Αξαβηθή ρεξζφλεζν. Τπάξρνπλ ηεξάζηηεο πεξηνρέο πνπ ε ππθλφηεηα ησλ θαηνίθσλ είλαη
κφιηο έλαο ζε έλα ηεηξαγσληθφ ρηιηφκεηξν. Τπάξρνπλ φκσο θαη πεξηνρέο πάξα πνιχ ππθλνθαηνηθεκέλεο,
ηδηαίηεξα ζηηο Ιλδίεο, ηελ Κίλα, ηελ Ιαπσλία θαη ηελ Ιλδνλεζία, πνπ ε ππθλφηεηα ησλ θαηνίθσλ είλαη πάλσ
απφ 150 ζε θάζε ηεηξαγσληθφ ρηιηφκεηξν. ΢ηηο ρψξεο απηέο ππάξρνπλ πνιιέο πεξηνρέο θαζαξά γεσξγηθέο,
φπνπ ε ππθλφηεηα ησλ θαηνίθσλ ππεξβαίλεη ηνπο 1.000 ζε θάζε ηεηξαγσληθφ ρηιηφκεηξν. Η άληζε απηή
θαηαλνκή ηνπ πιεζπζκνχ δεκηνπξγεί πάξα πνιιά θνηλσληθά πξνβιήκαηα, αιιά θαη πξνβιήκαηα δηαηξνθήο,
πγείαο θιπ.
Φσλές και άνθρωποι ηης Αζίας

4. 
 ΢ηελ Αζία ππάξρεη έλα ηεξάζηην κσζατθφ απφ θπιέο, κε
έλα αθφκε κεγαιχηεξν κσζατθφ απφ γιψζζεο.
΢πλαληψληαη φια ηα ζξεζθεπηηθά δφγκαηα πνπ ππάξρνπλ.
Σα βαζηθφηεξα ζξεζθεπηηθά - θηινζνθηθά ξεχκαηα ζηελ
Αζία είλαη o βνπδηζκφο, ν ηζιακηζκφο, o βξαρκαληζκφο, o
ηνπδατζκφο, o δσξναζηξηζκφο, o ηλδνπηζκφο, o
θνκθνπθηαληζκφο, o ζηληντζκφο, o ηαντζκφο θαη ν
ρξηζηηαληζκφο. Καζέλα απφ ηα παξαπάλσ
ζξεζθεπηηθνθηινζνθηθά ξεχκαηα έρεη κεξηθέο δεθάδεο ή
θαη εθαηνληάδεο κηθξφηεξεο αηξέζεηο.
Γλώζζα και Θρηζκεία

5. 
Ακολοσθούν 5 ζημανηικές τώρες ηης
Αζίας

6. 
Οι θωηογραθίες ηων πολιηιζμών
ηης Αζίας
Κίλα Ιαπσλία

7.  ΢ηελ Κίλα αλαπηχρζεθε έλαο απφ ηνπο παιαηφηεξνπο πνιηηηζκνχο ηνπ πιαλήηε θαη ν πξψηνο ζεκαληηθφο
πνιηηηζκφο ηεο αλαηνιηθήο Αζίαο. Οη Κηλέδνη αλάπηπμαλ ηελ θαηαζθεπή ησλ θεξακηθψλ θαη ηελ θαηαζθεπή
ηεο πνξζειάλεο πεξίπνπ απφ ην 5.000 έσο ην 3.000 π.Υ. Σν 16ν κε 11ν αηψλα π.Υ. ππάξρνπλ αξθεηέο
απνδείμεηο φηη ε Κίλα είρε νξγαλσζεί ζε θξάηνο. Απφ ηελ επνρή απηή ρξνλνινγείηαη ε πξψηε θηλεδηθή
δπλαζηεία, ε δπλαζηεία ησλ ΢αλγθ ή Γηλ. ΢χκθσλα κε ηελ παξάδνζε, ν απηνθξάηνξαο Φνπ - Υη (2200 π.Υ.)
εθεχξε ηε γξαθή θη ήηαλ θαη ν πξψηνο λνκνζέηεο. Ο ΢ελ - Ννπλγθ έβαιε ηηο βάζεηο ηεο γεσξγίαο θαη ηεο
ηαηξηθήο. Ο απηνθξάηνξαο Υνπάλγθ - Ση έθηηαμε ην εκεξνιφγην, ελψ ε γπλαίθα ηνπ δίδαμε πξψηε ηελ ηέρλε
ηεο εθηξνθήο ηνπ κεηαμνζθψιεθα. Αθνινπζεί ε δπλαζηεία ησλ Υζηα θαη θαηφπηλ ε δπλαζηεία ησλ Σζφνπ
(1.050 - 221 π.Υ.). ΢ε φινπο ηνπο ηνκείο ηηο ζχγρξνλεο επηζηήκεο ππάξρεη ζεκαληηθή αλάπηπμε θαη' απηή
ηελ επνρή. Η νξγάλσζε ηνπ θξάηνπο αληαπνθξηλφηαλ ζε εθείλε πνπ είρε ε Δπξψπε ηνπ Μεζαίσλα. Σελ
ηειεπηαία πεξίνδν ηεο δπλαζηείαο ησλ Σζφνπ αλαπηχρζεθαλ ζεκαληηθά νη αληηιήςεηο γηα ηελ θνηλσληθή θαη
πνιηηηθή δσή, ελψ ε γεσξγία, κε ηελ αλαθάιπςε ηνπ ζηδήξνπ, αλαπηχρζεθε πνιχ. Σελ επνρή απηή ζα
πξέπεη λ' αλαθεξζεί ν Κνκθνχθηνο θαη ε δηδαζθαιία ηνπ, πνπ άθεζε ηε ζθξαγίδα ηνπ ζηηο θαηνπηλέο
εμειίμεηο ηεο Κίλαο. Σν 221 π.Υ. έλαο εγεκφλαο, ν Σζηλ ΢η Υνπάλγθ - Ση, θαηάθεξε λα ελψζεη φια ηα
βαζίιεηα ηεο Κίλαο θαη λα ζηεθζεί απηνθξάηνξαο. Ο εγεκφλαο απηφο πνιέκεζε κε ηνπο Οχλλνπο θαη
απνπεξάησζε ην κεγάιν ΢ηληθφ ηείρνο. Καζηέξσζε αθφκε γηα φιε ηελ Κίλα εληαία κέηξα θαη ζηαζκά.
Παξάιιεια φκσο έδσζε εληνιή λα θαηαζηξαθνχλ ηα βηβιία θαη ηα θείκελα ηνπ Κνκθνχθηνπ, πξάγκα πνπ
ηνλ έθαλε πνιχ κηζεηφ. Σειηθά ην 206 π.Υ. μέζπαζε επαλάζηαζε θαη ζηελ εμνπζία αλέβεθε άιιε δπλαζηεία,
νη Υαλ.
 Καηά ηνπο δηάθνξνπο αηψλεο, ε Κίλα έπαημε ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ πνξεία ηνπ πνιηηηζκνχ ηνπ θφζκνπ.
Κίνα

8.  Η Ιαπσλία είλαη ρψξα ηεο Αλαηνιηθήο Αζίαο. Απνθαιείηαη απφ ηνπο θαηνίθνπο ηεο Νηρφλ (Nihon) ή Νηππφλ
(Nippon) θαη ην φλνκά ηεο είλαη ζπλδπαζκφο δχν ηδενγξακκάησλ, πνπ ζεκαίλνπλ ήιηνο θαη αξρή
αληίζηνηρα. Δίλαη γλσζηή επίζεο σο Υψξα ηνπ Αλαηέιινληνο Ηιίνπ. Δθηείλεηαη ζε κεγάιν κέξνο ηνπ
Ιαπσληθνχ Αξρηπειάγνπο, ζηνλ βνξεηνδπηηθφ Δηξεληθφ Ωθεαλφ θαη θαηά κήθνο ησλ αθηψλ ηεο Ρσζίαο θαη
ηεο Κνξέαο, απφ ηηο νπνίεο ρσξίδεηαη απφ ηε Θάιαζζα ηεο Ιαπσλίαο. Απνηειείηαη απφ ηέζζεξα κεγάια
λεζηά, Υνθθάηλην, ΢ηθφθνπ, Κηνχζνπ θαη Υνλζνχ, ηα νπνία ζπλνδεχνληαη επίζεο απφ ρηιηάδεο κηθξφηεξα
(γηα ηελ αθξίβεηα ην αξρηπέιαγνο ηεο Ιαπσλίαο απνηειείηαη απφ 6852 λεζηά). Σα πεξηζζφηεξα απφ απηά
είλαη νξεηλά θαη εθαηζηεηαθά· γηα παξάδεηγκα ε ςειφηεξε θνξπθή ηεο Ιαπσλίαο ην φξνο Φνχηδη, είλαη
εθαίζηεην. Έρεη πιεζπζκφ 128.057.352 θαηνίθνπο θαη ζπλνιηθή έθηαζε 377.835 ηεηξ. ρικ. Η κεγαιχηεξε
πφιε ηεο Ιαπσλίαο θαη εθ ησλ πξαγκάησλ πξσηεχνπζα είλαη ην Σφθην, ην νπνίν καδί κε ηε κεηξνπνιηηηθή
πεξηνρή έρεη πεξηζζφηεξνπο ησλ 30 εθαηνκκπξίσλ θαηνίθσλ. Δίλαη ε κεγαιχηεξε κεηξνπνιηηηθή πεξηνρή
ζην θφζκν. Μεγάιε νηθνλνκηθή δχλακε, ε Ιαπσλία έρεη ηε δεχηεξε κεγαιχηεξε νηθνλνκία ζηνλ θφζκν, απφ
ην νλνκαζηηθφ ΑΔΠ (αλ θαη πξφζθαηνη αξηζκνί ηεο θπβέξλεζεο απφ ηελ Κίλα ππνζηεξίδνπλ φηη ε Κίλα
είλαη ζήκεξα ε δεχηεξε) θαη ε ηξίηε κεγαιχηεξε ζε αγνξαζηηθή δχλακε. Δπίζεο, είλαη ν ηέηαξηνο
κεγαιχηεξνο εμαγσγέαο ζηνλ θφζκν θαη ν πέκπηνο κεγαιχηεξνο εηζαγσγέαο. Δίλαη, επίζεο, ζήκεξα
ππεξεηεί σο κε κφληκν κέινο ηνπ ΢πκβνπιίνπ Αζθαιείαο ηνπ ΟΗΔ. Παξφιν πνπ ε Ιαπσλία έρεη επηζήκσο
παξαηηεζεί ηνπ δηθαηψκαηφο ηεο λα θεξχμεη πφιεκν, δηαηεξεί έλα ζχγρξνλν θαη εθηεηακέλν ζηξαηφ πνπ
απαζρνιείηαη κε ηελ απηνάκπλα θαη ηε δηαηήξεζε ηεο εηξήλεο. Πξφθεηηαη γηα κηα αλεπηπγκέλε ρψξα κε
πνιχ πςειφ βηνηηθφ επίπεδν (δέθαηε πςειφηεξε HDI). Μεηά ηε ΢ηγθαπνχξε, ε Ιαπσλία έρεη ηα ρακειφηεξα
πνζνζηά αλζξσπνθηνλίαο (ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο απφπεηξαο αλζξσπνθηνλίαο) ζηνλ θφζκν. Η Ιαπσλία
έρεη ην πςειφηεξν πξνζδφθηκν δσήο απφ νπνηαδήπνηε άιιε ρψξα ηνπ θφζκνπ (ζχκθσλα ηφζν κε ηηο
εθηηκήζεηο ηνπ ΟΗΔ θαη ηεο ΠΟΤ) θαη ην ηξίην ρακειφηεξν πνζνζηφ βξεθηθήο ζλεζηκφηεηαο.
Ιαπωνία

9. 
Οι θωηογραθίες ηων πολιηιζμών
ηης Αζίας
Μνγγνιία Ιλδία

10.  ΢ην ράνο πνπ επηθξάηεζε ηνλ 12ν αηψλα, έλαο αξρεγφο θπιήο κε ην φλνκα Σεκνπδίλ θαηάθεξε ηειηθά λα
ελψζεη ηηο Μνγγνιηθέο θπιέο αλάκεζα ζηε Μαληδνπξία θαη ηελ Αιηατθά φξε. Σν 1206 πήξε ηνλ ηίηιν
Σδέλγθηο Υαλ θαη μεθίλεζε κία ζεηξά ζηξαηησηηθψλ εθζηξαηεηψλ, γλσζηέο γηα ηε βία θαη ηελ σκφηεηά ηνπο,
ζε κεγάιν κέξνο ηεο Αζίαο, δεκηνπξγψληαο έηζη ηε Μνγγνιηθή απηνθξαηνξία, ηε κεγαιχηεξε ζπλερφκελε
απηνθξαηνξία ζε έθηαζε ζηελ παγθφζκηα ηζηνξία. Με ηνπο δηαδφρνπο ηνπ, ε απηνθξαηνξία εθηεηλφηαλ απφ
ηε ζεκεξηλή Πνισλία ζηα δπηηθά σο ηελ Κνξέα ζηα αλαηνιηθά, θαη απφ ηε ΢ηβεξία ζην βνξξά σο ηνλ
Κφιπν ηνπ Οκάλ ζηα λφηηα, κε ζπλνιηθή έθηαζε 33 εθαηνκκπξίσλ ηεηξαγσληθψλ ρηιηνκέηξσλ (22% ηεο
ζπλνιηθήο μεξάο ηνπ πιαλήηε) θαη πιεζπζκφ κεγαιχηεξν απφ 100 εθαηνκκχξηα.
 Μεηά ην ζάλαην ηνπ Σδέλγθηο Υαλ, ε απηνθξαηνξία δηαηξέζεθε ζε ηέζζεξα βαζίιεηα, νλνκαδφκελα ραλάηα,
ηα νπνία ηειηθά έγηλε εκηαλεμάξηεηα θαη κεηά ην ζάλαην ηνπ Μφλγθε ην 1259. Έλα απφ ηα ραλάηα, γλσζηφ
σο ην Μεγάιν Υαλάην, κε επηθξάηεηα ηε ζεκεξηλή Μνγγνιία θαη ηελ Κίλα, κεηαηξάπεθε ζηε δπλαζηεία ησλ
Γνπάλ κε εγεκφλα ηνλ Κνπκπιάη Υαλ, εγγνλφ ηνπ Σδέλγθηο Υαλ. Ο Κνπκπιάη Υαλ έθαλε πξσηεχνπζά ηνπ
ηε ζεκεξηλή πφιε ηνπ Πεθίλνπ. Μεηά απφ έλαλ πεξίπνπ αηψλα εγεκνλίαο, νη Γνπάλ αληηθαηαζηάζεθαλ απφ
ηε Γπλαζηεία ησλ Μηλγθ ην 1368, θαη νη Μνγγφινη εθδηψρζεθαλ πξνο ην βνξξά. Καζψο ν ζηξαηφο ησλ
Μηλγθ θαηαδίσμε ηνπο κνγγνιηθνχο πιεζπζκνχο κέρξη ηα πάηξηα εδάθε ηνπο, θαηέιαβε θαη θαηέζηξεςε ηε
πξσηεχνπζα Καξαθφξνπκ, καδί κε ηελ πνιηηηζηηθή πξφνδν ηεο απηνθξαηνξηθήο πεξηφδνπ, γπξλψληαο ηε
Μνγγνιία μαλά ζε κία άλαξρε θαηάζηαζε.
Μογγολία

11.  Οη πξψηνη ηζαγελείο θάηνηθνη ηεο ρψξαο εμνληψζεθαλ ή αθνκνηψζεθαλ απφ ιανχο πνπ θαηέβεθαλ απφ ην βνξξά ην 2.000 π.Υ.
θαη επέβαιαλ ζξεζθεία πνπ ηνπο επλννχζε, ην βεδηζκφ. Ωο αληίδξαζε ζ' απηήλ ηελ θαηαπίεζε γελλήζεθε ν βνπδηζκφο, ν
δατληζκφο θαη πνιιέο αηξέζεηο ησλ ηξηψλ απηψλ ζξεζθεηψλ πνπ πξνθάιεζαλ θπιεηηθνχο θαη πνιηηηθνχο αγψλεο αλάκεζα ζηηο
θαηά ηφπνπο εγεκνλίεο.
 Ο βαζηιηάο ησλ Πεξζψλ Γαξείνο επσθειήζεθε απφ ηηο δηακάρεο απηέο θαη εηζέβαιε ζην παξάθηην δπηηθφ ηκήκα ηεο ρψξαο πνπ
ην θαηέιαβε ην 517 π.Υ.
 Καηά ηελ αξραηφηεηα ε Ιλδία ήηαλ ρσξηζκέλε ζε 118 βαζίιεηα (φπσο γξάθεη ν Μεγαζζέλεο πνπ έγξαςε πξψηνο γηα ηνλ ηλδηθφ
θφζκν) θαη ν ιαφο ηνπ θάζε βαζηιείνπ δηαηξνχληαλ ζε 7 ηάμεηο (ή θάζηεο) δειαδή ηνπο θηιφζνθνπο (βξαρκάλεο), ηνπο
γεσξγνχο, ηνπο βνζθνχο, ηνπο ηερλίηεο, ηνπο ζηξαηηψηεο, ηνπο επφπηεο θαη ηνπο ζπκβνχινπο ηνπ βαζηιηά.
 Γηα πξψηε θνξά νη Ιλδνί ήξζαλ ζ' επαθή κε ην δπηηθφ θφζκν, κε ηελ πξνέιαζε ηνπ Μεγάινπ Αιέμαλδξνπ κέρξη ηνλ Ιλδφ
πνηακφ. Η επίδξαζε ηνπ ειιεληθνχ πνιηηηζκνχ ζηνπο Ιλδνχο ππήξμε βαζηά. Γείγκαηά ηεο αλαθαιχπηνπκε πνιιά ζηελ ηλδηθή
ηέρλε. Μεηά ην ζάλαην ηνπ Μεγάινπ Αιέμαλδξνπ δεκηνπξγήζεθαλ ηλδηθά θξαηίδηα κε Έιιελεο εγεκφλεο πνπ δηαηεξήζεθαλ
κέρξη ην 50 π.Υ. (θαηά ηελ πεξίνδν απηή δηαδφζεθε επξχηαηα ν βνπδηζκφο πνπ δεκηνπξγήζεθε γχξσ ζηα 1700 π.Υ. ζαλ
αληίδξαζε πξνο ηνλ βεδηζκφ). Απφ ηφηε λέα θχια εηζβάιινπλ απφ ηελ θεληξηθή Αζία ζηελ Ιλδία θαη επηθξαηνχλ.
 Σνλ 7ν αηψλα ε Ιλδία εμαθνινπζεί λα είλαη δηαηξεκέλε ζε θξαηίδηα, απφ ηα νπνία ζπνπδαηφηεξα ήηαλ ην Καζκίξ θαη ην Νεπάι.
Απφ απηήλ ηελ εμαζζέλεζε ηεο ρψξαο επσθειήζεθαλ νη κνπζνπικάλνη, πνπ εηζέβαιαλ γηα πξψηε θνξά ην 711 θαη ππφηαμαλ
ηηο ρψξεο γχξσ απφ ηνλ Ιλδφ. Η κνπζνπικαληθή θαηάθηεζε ηεο Ιλδίαο νινθιεξψλεηαη ζηηο αξρέο ηνπ 14νπ αηψλα. Δπηθίλδπλνη
αληίπαινη ησλ κνπζνπικάλσλ εγεκφλσλ αξρίδνπλ λα γίλνληαη ηφηε νη Μνγγφινη. ΢ην ηέινο ηνπ 14νπ αηψλα εηζέβαιε ζηελ
Ιλδία ν Σακεξιάλνο θαη νη ηαηαξηθέο νξδέο πνπ ιεειάηεζαλ θαη θαηέζηξεςαλ ηα πάληα. Μεηά ηελ ηαηαξηθή εηζβνιή
αθνινχζεζε ε επηθξάηεζε ησλ Μνγγφισλ πνπ ηε δηαδέρζεθε ε επξσπατθή.
Ινδία(α΄)

12.  Πξσηνπφξνη ηεο επξσπατθήο δηείζδπζεο ππήξμαλ νη Πνξηνγάινη. Ο Βάζθν ληα Γθάκα, πνπ νλνκάζηεθε αληηβαζηιηάο ηεο
Πνξηνγαιίαο ζηελ Ιλδία ην 1524, ζεκειίσζε ηελ εθεί πνξηνγαιηθή θπξηαξρία. Απηή δηάξθεζε πνιιέο δεθάδεο ρξφληα θαη
ππήξμε απφιπηε ζηε δπηηθή αθηή ηεο ηλδηθήο ρεξζνλήζνπ. Καηά ηηο αξρέο ηνπ 17νπ αηψλα απνθάζηζαλ λα αληηθαηαζηήζνπλ
ηνπο Πνξηνγάινπο νη Οιιαλδνί θαη θπξίσο νη Άγγινη. Απηνί, κε ηελ «Δηαηξεία ησλ Αλαηνιηθψλ Ιλδηψλ» πνπ έγηλε παλίζρπξε,
απέθηεζαλ ζεκαληηθά πξαθηνξεία θαη πξνλφκηα ζηελ Ιλδία. Δπί δπν αηψλεο (17ν θαη 18ν) αγγιηθά θαη γαιιηθά ζπκθέξνληα
αληαγσλίδνληαλ ζηελ Ιλδία κε απνηέιεζκα λα επεθηείλνπλ βαζκεδφλ ηελ επηξξνή ηνπο, άιινηε κε ηε βία θαη άιινηε κε ηελ
ππνγξαθή ζπκθσληψλ κε ηνπο ληφπηνπο εγεκφλεο ζ' φιε ηελ ηλδηθή ρεξζφλεζν. Σειηθά επηθξάηεζαλ νη Άγγινη, πνπ, αθνχ
αληηκεηψπηζαλ εμεγέξζεηο ησλ ηζαγελψλ, θαζαίξεζαλ ηνλ ηειεπηαίν Μνγγφιν εγεκφλα ην 1857 θαη κεηαβίβαζαλ (ην επφκελν
έηνο) ηελ εμνπζία απφ ηελ «εηαηξεία ησλ Ιλδηψλ» ζην αγγιηθφ ζηέκκα. Σν 1877 ε βαζίιηζζα Βηθησξία νλνκάζηεθε
«απηνθξάηεηξα ησλ Ιλδηψλ».
 Αθνινχζεζαλ αθνχξαζηεο πξνζπάζεηεο ησλ Ιλδψλ λα απαιιαγνχλ απφ ηελ αγγιηθή θπξηαξρία, εηξεληθέο θη έλνπιεο εμεγέξζεηο
πνπ πλίγεθαλ ζην αίκα. Σν 1885 ηδξχζεθε ην «Ιλδηθφ Δζληθφ Κνγθξέζν», ην νπνίν έζεζε σο ζηφρν ηνπ ηελ απειεπζέξσζε ηεο
Ιλδίαο θαη έγηλε ηζρπξφηαηε νξγάλσζε, ππνζηεξηδφκελε απφ φινπο ηνπο Ιλδνχο. Καηά ηνλ Α' Παγθφζκην Πφιεκν νη Ιλδνί
πνιέκεζαλ ζην πιεπξφ ησλ Άγγισλ, πηζηεχνληαο φηη ε ιήμε ηνπ πνιέκνπ ζα ζήκαηλε ηελ αλεμαξηεζία ηνπο.
 Δπηθεθαιήο ηνπ θηλήκαηνο είρε ηεζεί ν Μαράηκα Γθάληη, πνπ επηδίσμε λα εμαλαγθάζεη ηνπο Άγγινπο λα δερηνχλ ην αίηεκα ησλ
ζπκπαηξησηψλ ηνπ γηα αλεμαξηεζία κε ηελ «παζεηηθή αληίζηαζε». Ο Μαράηκα Γθάληη δνινθνλήζεθε ηo 1948. Καηά ηελ
πεξίνδν ηνπ κεζνπνιέκνπ έγηλαλ πνιιέο έλνπιεο εμεγέξζεηο ησλ Ιλδψλ, πνπ πνιέκεζαλ θαη πάιη ζην πιεπξφ ησλ Άγγισλ ζην
Β' Παγθφζκην Πφιεκν. Σέινο, κεηά απφ καθξέο θαη δπζρεξείο δηαπξαγκαηεχζεηο, ην 1947 ε Ιλδία ρσξίζηεθε ζε δχν απηφλνκα
θξάηε, ζην πιαίζην ηεο βξεηαληθήο θνηλνπνιηηείαο: ην Παθηζηάλ θαη ηε κεγάιε, απηφλνκε Ιλδηθή Γεκνθξαηία.
Ινδία(β΄)

13. 
Οι θωηογραθίες ηων πολιηιζμών
ηης Αζίας
Σνπξθία(Οζσκαληθή
Απηνθξαηνξία)
Σνπξθία(19νο-20νο-21νο
αηψλαο)

14.  Ο νίθνο ησλ ΢ειηδνχθσλ Σνχξθσλ ήηαλ έλαο θιάδνο ησλ ηνπξθηθψλ θπιψλ ηνπ Κηλίθ Ογθνχδ, νη νπνίνη ηνλ 10ν αηψλα
δηαβηψζαλ ζηα ζχλνξα ηνπ κνπζνπικαληθνχ θφζκνπ, βφξεηα ηεο Καζπίαο θαη ηεο Αξάιε, θαη ζπγθεθξηκέλα ζηελ πεξηνρή
Ογθνχδ ηνπ ραλάηνπ ησλ Γηακπγθνχ. Σνλ 11ν αηψλα νη ΢ειηδνχθνη κεηαλάζηεπζαλ απφ ηηο πεξηνρέο ηνπο πξνο ηεο αλαηνιηθέο
πεξηνρέο ηεο Μηθξάο Αζίαο, ε νπνία απνηέιεζε θαη ηε λέα πεξηθέξεηά ηνπο κεηά ηε κάρε ηνπ Μαλδηθέξη ην 1071. Απηή ε λίθε
ησλ ΢ειηδνχθσλ δεκηνχξγεζε θαη ην ζνπιηαλάην ηεο Αλαηνιίαο, ην νπνίν αλαπηχρζεθε σο έλα αλεμάξηεην ηκήκα ηεο
επξχηεξεο απηνθξαηνξίαο ηνπο πνπ εθηείλνληαλ ζε ηκήκαηα ηεο θεληξηθήο Αζίαο, ηνπ Ιξάλ, ηεο Αλαηνιίαο θαη ηεο
λνηηνδπηηθήο Αζίαο.
 Σν 1243 νη ζηξαηηέο ησλ ΢ειηδνχθσλ ληθήζεθαλ απφ ηνπο Μνγγφινπο θαη ε ηζρχο ηεο απηνθξαηνξίαο ηνπο ειαηηψζεθε. ΢ηνλ
απφερν ηεο κνγγνιηθήο εηζβνιήο ην ηνπξθηθφ πξηγθεπάην κε θπβεξλήηε ηνλ Οζκάλ ηνλ Α' εμειίρζεθε ζηνπο επφκελνπο δχν
αηψλεο ζηελ Οζσκαληθή απηνθξαηνξία, ε νπνία εθηείλνληαλ απφ ηελ Αλαηνιία, ζηα Βαιθάληα θαη ην Ιφλην. Σν 1453 ε
Κσλζηαληηλνχπνιε θαηαθηήζεθε απφ ηνλ νζσκαληθφ ζηξαηφ ηνπ Μσάκεζ ηνπ Β', ζεκαηνδνηψληαο ηε δηάιπζε ηεο Βπδαληηλήο
απηνθξαηνξίαο.
 Σνλ 16ν θαη 17ν αηψλα θαη ζπγθεθξηκέλα θαηά ηε δηάξθεηα ηεο βαζηιείαο ηνπ ΢νπιετκάλ ηνπ Μεγαινπξεπνχο, ε Οζσκαληθή
απηνθξαηνξία απνηεινχζε κία απφ ηηο ηζρπξφηεξεο δπλάκεηο ζηνλ θφζκν, ειέγρνληαο πεξηνρέο ζε ηξεηο επείξνπο θαη δχν
σθεαλνχο. ΢πρλά βξίζθνηαλ ζε αληηπαξάζεζε κε ηελ Αγία Ρσκατθή Απηνθξαηνξία θαη ε ζηαζεξή επέθηαζή ηεο πξνο ηελ
θεληξηθή Δπξψπε, ζηα Βαιθάληα θαη ηα λφηηα ζχλνξα ηεο Πνισλνιηζνπαληθήο Κνηλνπνιηηείαο.
 Μεηά απφ ζρεδφλ έλαλ αηψλα παξαθκήο, ε Οζσκαληθή απηνθξαηνξία εηζήιζε ζηνλ Α' Παγθφζκην Πφιεκν κε ην κέξνο ησλ
θεληξηθψλ δπλάκεσλ θαη εηηήζεθε. Καηά ηνλ πφιεκν, ζρεδφλ 1,5 εθαη. Αξκέληνη ζθαγηάζηεθαλ απφ ηνπο Οζσκαλνχο, πεξίνδνο
πνπ αλαγλσξίδεηαη σο γελνθηνλία. Μεηά ηελ αλαθσρή ηνπ Μνχδξνπ ην 1918, νη ζπκκαρηθέο δπλάκεηεο απαίηεζαλ ηε δηάιπζε
ηεο Οζσκαληθήο απηνθξαηνξίαο κε ηε ζπλζήθε ησλ ΢εβξψλ ην 1920.
Τοσρκία(Οθωμανική Ασηοκραηορία)

15.  Η ηζηνξία ηεο ζχγρξνλεο Σνπξθίαο μεθηλά κε ηελ ίδξπζε ηεο δεκνθξαηίαο ζηηο 29 Οθησβξίνπ 1923 (ε Γεκνθξαηία
αλαθεξχρζεθε ζηηο 20 Ιαλνπαξίνπ 1921), απφ ηα θαηάινηπα ηεο Οζσκαληθήο Απηνθξαηνξίαο. Ο Μνπζηαθά Κεκάι
«Αηαηνχξθ» ήηαλ ν Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο. Η θπβέξλεζε δεκηνπξγήζεθε απφ ηα κέιε ηεο επαλαζηαηηθήο νκάδαο ηεο
Άγθπξαο πνπ είρε αξρεγφ ηνλ Αηαηνχξθ θαη είρε ληθήζεη ηνπο Έιιελεο ζηε δπηηθή Σνπξθία (Διιελνηνπξθηθφο Πφιεκνο 1919-
1922). Η ΢πλζήθε ηεο Λσδάλεο, πνπ ππνγξάθηεθε ζηηο 24 Ινπιίνπ 1923, θαη ηελ νπνία δηαπξαγκαηεχηεθε ν Ιζκέη Ιλνλνχ εθ
κέξνπο ηεο θπβέξλεζεο ηεο Άγθπξαο, εδξαίσζε ηελ πιεηνλφηεηα ησλ ζχγρξνλσλ ζπλφξσλ ηεο ρψξαο (εθηφο απφ ηελ επαξρία
Υαηάη πνπ παξαρσξήζεθε ζηελ Σνπξθία απφ ηε Γαιιία ην 1939). Ο Κεκάι εηζήγαγε πνιινχο λεσηεξηζκνχο ζηελ Σνπξθία,
έλαο απφ ηνπο νπνίνπο ήηαλ ε αληηθαηάζηαζε ζηελ ηνπξθηθή γιψζζα ηνπ αξαβηθνχ αιθαβήηνπ κε ην ιαηηληθφ.
 Καηά ηνλ Β' Παγθφζκην Πφιεκν ε Σνπξθία έκεηλε νπδέηεξε. Σν 1974 κε αθνξκή έλα πξαμηθφπεκα ζηελ Κχπξν κε απνηέιεζκα
ηελ αλαηξνπή ηνπ πξφεδξνπ Μαθαξίνπ Γ', εηζέβαιε ζην λεζί θαη απέθηεζε ηελ θαηνρή ηνπ 38% ηνπ εδάθνπο. Παξά ην
ςήθηζκα ηνπ ΟΗΔ πνπ δεηνχζε ηελ απφζπξζε ησλ ηνπξθηθψλ δπλάκεσλ, ε Σνπξθία εγθαηέζηεζε έλα θξάηνο ζηε Βφξεηα
Κχπξν, ην νπνίν είλαη αλαγλσξηζκέλν κφλν απφ ηελ ίδηα, δηαησλίδνληαο ην Κππξηαθφ πξφβιεκα. Πξφζθαηα έθαλε βήκαηα ε
Οξγάλσζε Ιζιακηθψλ Γηαζθέςεσλ, ε νπνία απνηειείηαη απφ εθπξνζψπνπο 57 ηζιακηθψλ θξαηψλ, λα αλαγλσξίζεη ηελ Βφξεηα
Κππξηαθή Γεκνθξαηία.
 Απφ ηε γέλλεζή ηεο ε Σνπξθηθή Γεκνθξαηία ππέζηε πνιιέο θνξέο ηελ επέκβαζε ησλ ίδησλ ηεο ησλ ελφπισλ δπλάκεσλ κε
πνιιά πξαμηθνπήκαηα. Δψο ζήκεξα ε πνιηηηθή ηεο Σνπξθίαο θαζνξίδεηαη θαηά έλα κεγάιν βαζκφ απφ ηελ εγεζία ησλ
Σνπξθηθψλ ελφπισλ δπλάκεσλ.
 Η Σνπξθία είλαη απφ ην 2004 κία αλαγλσξηζκέλε ππνςήθηα γηα έληαμε ρψξα ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο.
Τοσρκία(19ος-20ος-21ος αιώνας)

16. Σέινο
Υαδιήο Μάλνο
Σεξδήο Γεκήηξηνο
Πηγές μας: Βηθηπαίδηα
Google Δηθφλεο