Đặc điểm hình ảnh và vai trò cộng hưởng từ trong chẩn đoán rò hậu môn.Rò hậu môn (RHM) là những nhiễm khuẩn, tạo mủ khu trú bắt nguồn từ hốc hậu môn trực tràng. Mủ lan theo tuyến Hermann – Desfosses tạo thành ổ áp xe giữa cơ thắt trong và cơ thắt ngoài, tiến triển vỡ ra ngoài tầng sinh môn hoặc vào trong lòng trực tràng gây ra các thể rò khác nhau. Áp xe và rò là hai giai đoạn của một quá trình bệnh lý, nếu áp xe không được xử lý hoặc xử lý không tốt thì sẽ dẫn tới rò. Những áp xe và rò này có quá trình bệnh lý khác hẳn với những bệnh khác như viêm mủ da, viêm xoang lông, lao, bệnh Crohn, ung thư.Việt Nam tỷ lệ mắc bệnh nam/nữ: 4/1, tuổi mắc bệnh thường từ 30 – 50 tuổi
Dac diem hinh anh va vai tro cong huong tu trong chan doan ro hau mon
1. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN, LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
Đặc điểm hình ảnh và vai trò cộng hưởng từ trong chẩn đoán rò hậu môn.Rò hậu
môn (RHM) là những nhiễm khuẩn, tạo mủ khu trú bắt nguồn từ hốc hậu môn trực
tràng. Mủ lan theo tuyến Hermann – Desfosses tạo thành ổ áp xe giữa cơ thắt trong và
cơ thắt ngoài, tiến triển vỡ ra ngoài tầng sinh môn hoặc vào trong lòng trực tràng gây
ra các thể rò khác nhau. Áp xe và rò là hai giai đoạn của một quá trình bệnh lý, nếu áp
xe không được xử lý hoặc xử lý không tốt thì sẽ dẫn tới rò. Những áp xe và rò này có
quá trình bệnh lý khác hẳn với những bệnh khác như viêm mủ da, viêm xoang lông,
lao, bệnh Crohn, ung thư.Việt Nam tỷ lệ mắc bệnh nam/nữ: 4/1, tuổi mắc bệnh thường
từ 30 – 50 tuổi [1].
MÃ TÀI LIỆU CAOHOC.2019.00545
Giá : 50.000đ
Liên Hệ 0915.558.890
Theo tác giả trên Thế giới tỷ lệ mắc trong cộng đồng khoảng 10/100.000 người, hay
gặp ở nam giới, lứa tuổi trung niên, tỷ lệ nam/nữ ~ 2/1 [2], [3], [4]. Điều trị RHM cơ
bản là phẫu thuật dẫn lưu ổ áp-xe, làm sạch đường rò, cố gắng bảo tồn chức năng cơ
thắt. Chẩn đoán quá trình bệnh lý rò hậu môn thông thường bao gồm chẩn đoán lâm
sàng và chẩn đoán hình ảnh, cần xác định các giai đoạn (áp xe, và các thể rò…). Vấn
đề quan trọng là xác định lỗ rò ngoài (lỗ thứ phát) và lỗ nguyênphát (hốc hậu môn) và
các ngách của đường rò.
Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như chụp đường rò cản quang,chụp cắt lớp vi
tính, siêu âm nội soi có hạn chế là không cho thấy được mối liên quan của đường rò
với phức hợp cơ thắt hậu môn cũng như mức độ lan rộng của tổn thương. CHT với
khả năng cho hình ảnh theo nhiều chiều, độ tương phản tổ chức rõ nét, được xem là
kỹ thuật có giá trị cao trong việc phân loại đường rò chính3 cũng như xác định vị trí lỗ
trong và các tổn thương lan rộng với độ chính xác cao, nhất là những tổn thương nằm
trên cơ nâng hậu môn, từ đó giúp phẫu thuật viên lên kế hoạch điều trị cũng như tiên
lượng được khả năng ảnh hưởng đến chức năng cơ thắt sau can thiệp [5], [6], [7].
Hiện nay tại Việt Nam, các máy cộng hưởng từ 1.5 Tesla đã được đưa vào sử dụng
rộng rãi nhưng chưa được ứng dụng nhiều trong chẩn đoán rò hậu môn cũng như chưa
có nhiều nghiên cứu đánh giá vai trò của cộnghưởng từ trong chẩn đoán bệnh lý này.
Đây chính là lý do chúng tôi muốntiến hành đề tài:
“Đặc điểm hình ảnh và vai trò cộng hưởng từ trong chẩn đoán rò hậu môn” với
hai mục tiêu:
1. Mô tả đặc điểm hình ảnh CHT của rò hậu môn.
2. Vai trò của CHT trong chẩn đoán rò hậu môn
2. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN, LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
MỤC LỤC Đặc điểm hình ảnh và vai trò cộng hưởng từ trong chẩn đoán rò hậu
môn
ĐẶT VẤN ĐỀ
…………………………………………………………………………………….. 1
Chương 1: TỔNG
QUAN……………………………………………………………………. 4
1.1. Cấu trúc giải phẫu liên quan
…………………………………………………………. 4
1.1.1. Ống hậu môn
………………………………………………………………………… 4
1.1.2. Các cơ thắt hậu
môn………………………………………………………………. 5
1.1.3. Biểu mô của hậu
môn…………………………………………………………….. 6
1.1.4. Các khoang quanh hậu môn …………………………………………………….
6
1.2. Bệnh sinh
…………………………………………………………………………………… 7
1.3. Triệu chứng lâm sàng và chẩn đoán phân biệt ………………………………… 8
1.4. Điều trị
…………………………………………………………………………………….. 10
1.4.1. Nguyên tắc phẫu thuật…………………………………………………………..
10
1.4.2. Mục tiêu của điều trị phẫu thuật…………………………………………….. 10
1.4.3. Các phương pháp phẫu thuật…………………………………………………. 10
1.5. Phân loại đường
rò…………………………………………………………………….. 11
1.5.1. Phân loại theo Parks ……………………………………………………………..
11
1.5.2. Phân loại theo Saint Jame ……………………………………………………..
13
1.5.3. Phân loại theo hình thái lâm sàng ………………………………………….. 13
1.6. Các phương pháp giúp phát hiện và đánh giá đường rò …………………. 14
1.6.1. Bơm hơi, chất màu, nước qua lỗ rò ngoài để xác định lỗ rò trong 14
1.6.2. Chụp đường rò cản quang ……………………………………………………. 14
1.6.3. Chụp cắt lớp vi tính………………………………………………………………
14
1.6.4. Siêu âm ngoài cơ thể khó phát hiện thường do đường rò nằm sâu .. 15
1.6.5. Siêu âm nội soi
……………………………………………………………………. 15
3. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN, LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
1.6.6. Siêu âm nội trực tràng 3D ……………………………………………………..
16
1.6.7. Cộng hưởng
từ…………………………………………………………………….. 171.7. Hình ảnh
giải phẫu của ống hậu môn trên CHT…………………………….. 18
1.8. Một số tiến bộ kỹ thuật
mới………………………………………………………… 24
1.9. Tình hình nghiên cứu trong nước …………………………………………………
24
1.10. Các nghiên cứu nước ngoài
………………………………………………………. 25
Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VA PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU…………. 27
2.1. Đối tượng
…………………………………………………………………………………. 27
2.1.1 Đối
tượng…………………………………………………………………………….. 27
2.1.2. Tiêu chuẩn lựa chọn ……………………………………………………………..
27
2.1.3. Tiêu chuẩn loại trừ ……………………………………………………………….
27
2.2. Phươngpháp nghiên cứu
……………………………………………………………. 27
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu………………………………………………………………
27
2.2.2. Chọn mẫu
…………………………………………………………………………… 28
2.2.3. Phương tiện nghiên cứu và kỹ thuật……………………………………….. 28
2.2.4. Các bước tiến hành……………………………………………………………….
29
2.2.5. Phương pháp thu thập dữ liệu ……………………………………………….. 30
2.2.6. Các biến số và chỉ số nghiên cứu …………………………………………… 30
2.2.7. Phương pháp thống kê và sử lý kết quả ………………………………….. 33
2.3. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu…………………………………………………
34
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU………………………………………………..
35
3.1. Đặc điểm chung rò hậu môn………………………………………………………..
35
3.1.1. Tuổi bệnh
nhân……………………………………………………………………. 35
4. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN, LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
3.1.2. Giới
tính……………………………………………………………………………… 36
3.1.3. Tiền
sử:………………………………………………………………………………. 36
3.1.4. Tiền sử dùng thuốc:………………………………………………………………
37
3.2. Đặc điểm hình ảnh đường rò trên CHT …………………………………………
37
3.2.1. Đặc điểm về vị trí lỗ ngoài…………………………………………………….
37
3.2.2. Đặc điểm vị trí lỗ trong …………………………………………………………
383.2.3. Đặc điểm về sự liên quan giữa lỗ trong và lỗ ngoài của đường rò
theo Qui luật
Goodsall…………………………………………………………………… 39
3.2.4. Đặc điểm tín hiệu đường rò trên các chuỗi xung so với cơ thắt …. 40
3.2.5. Đánh giá giá trị của các chuỗi xung……………………………………….. 43
3.2.6. Đặc điểm Phân loại theo Parks ……………………………………………… 44
3.2.7. Mức độ phức tạp của đường rò. …………………………………………….. 46
3.2.8. Đặc điểm tổn thương áp xe phối hợp……………………………………… 47
3.3. Vai trò của cộng hưởng từ trong chẩn đoán rò hậu môn…………………. 48
3.3.1. Vai trò của CHT trong đánh giá vị trí lỗ trong…………………………. 48
3.3.2. Vai trò CHT trong phân loại đường……………………………………….. 50
3.3.3. Giá trị CHT trong xác định mức độ phức tạp của đường rò và tổn
thương áp xe phối
hợp…………………………………………………………………… 51
3.4. Đánh giá kết quả sau 1 tháng……………………………………………………….
53
3.4.1. Kết quả điều trị liên quan với cơ thắt……………………………………… 53
3.4.2. Kết quả điều trị liên quan với loại đường rò. …………………………… 54
3.4.3. Kết quả điều trị liên quan với tổn thương áp xe ………………………. 54
3.4.4. Đánh giá sự phục hồi chức năng cơ thắt sau 3 tháng:……………….. 55
Chương 4: BÀN
LUẬN……………………………………………………………………… 57
4.1. Các đặc điểm chung của rò hậu môn…………………………………………….
57
4.1.1. Phân bố theo
tuổi…………………………………………………………………. 57
4.1.2. Phân bố theo
giới…………………………………………………………………. 57
4.1.3. Tiền
5. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN, LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
sử:………………………………………………………………………………. 58
4.2. Đặc điểm hình ảnh đường rò trên CHT. ……………………………………….. 58
4.2.1. Đặc điểm về vị trí lỗ ngoài của đường rò………………………………… 58
4.2.2. Đặc điểm về vị trí lỗ trong của đường rò ………………………………… 59
4.2.3. Qui luật Goodsall về liên quan giữa lỗ trong và lỗ ngoài của đường rò .. 60
4.2.4. Đặc điểm tín hiệu hình ảnh của đường rò ………………………………..
614.2.5. Khả năng phát hiện đường rò của các chuỗi xung:…………………… 63
4.2.6. Đặc điểm của đường rò theo mối tương quan với cơ thắt …………. 64
4.2.7. Mức độ phức tạp của đường rò ……………………………………………… 64
4.2.8. Đặc điểm tổn thương áp xe phối hợp……………………………………… 65
4.3. Vai trò của cộng hưởng từ trong chẩn đoán rò hậu môn…………………. 65
4.3.2. Vai trò của CHT trong việc đánh giá lỗ trong………………………….. 65
4.3.3. Vai trò của CHT trong phân loại đường rò theo Parks ……………… 66
4.3.4. Giá trị CHT trong việc xác định mức độ phức tạp của đường rò. . 67
4.3.5. Giá trị CHT trong phát hiện áp xe vùng quanh HM …………………. 68
4.4. Đánh giá kết quả sau điều trị. ……………………………………………………..
69
KẾT LUẬN
………………………………………………………………………………………. 72
TAI LIỆU THAM KHẢO