4. Τα Γιαννιτσά ιδρύθηκαν μεταξύ των
ετών 1383-1385 ,όταν ο Γαζή
Εβρενός εγκαταστάθηκε εκεί με το
στρατό του και βρήκε έναν
οργανωμένο οικισμό, τον οποίο και
κατέλαβε. Αρχικά η πόλη
κατοικήθηκε από Τούρκους που
μεταφέρθηκαν από την Ανατολή
στο πλαίσιο της υποχρεωτικής
μετακίνησης πληθυσμού. Από τα
μέσα του 15ου αιώνα και για δύο
αιώνες ,την εποχή των διαδόχων
του Γαζή Εβρενός, η πόλη γίνεται
θρησκευτικό, οικονομικό και
πνευματικό κέντρο.
5. Ο Γαζή Εβρενός Μπέη
γεννήθηκε το 1288 στο
σημερινό Μπαλίκεσιρ της
Τουρκίας και ήταν γόνος της
βυζαντινής οικογένειας των
Ουρανών. Εξισλαμίστηκε και
από το1359 υπηρετούσε στον
Οθωμανικό στρατό. Κατέκτησε
τη Θράκη και την Μακεδονία
και το 1397 την Κόρινθο
χρησιμοποιώντας ως βάση του
τα Γιαννιτσά. Η ευρύτερη
περιοχή των Γιαννιτσών
αποτελούσε βακούφιο του
Εβρενός και των απογόνων του.
Απεβίωσε στις 17 Νοεμβρίου
του 1417 σε ηλικία 129 ετών.
Πάνω από τον τάφο του
χτίστηκε το μαυσωλείο που
αποτέλεσε και τόπο
προσκυνήματος.
6. Το Μαυσωλείο άρχισε να κτίζεται στις
αρχές του 15ου αιώνα παίρνοντας
αρχικά τη μορφή ενός μονόχωρου
κτιρίου με παράθυρα σε κάθε πλευρά
και στεγασμένο με μολυβδοσκέπαστο
θόλο, κάτω από τον οποίο βρισκόταν ο
τάφος του Γαζή Εβρενός. Σύμφωνα με
τον Εβλιγιά Τσελεμπή και πολλούς
άλλους περιηγητές γύρω και έξω από
το μαυσωλείο συνεχιζόταν η
ενταφίαση πολλών άλλων μελών της
οικογένειάς του ,όπως του γιου του και
των εγγονών του.
7. Η δεύτερη οικοδομική φάση του
μνημείου τοποθετείται το 17ο
αιώνα. Στις αρχές του 20ου αιώνα
(1908-1911) κατά την τρίτη φάση
προστίθεται ο μεγάλος χώρος στα
ανατολικά και το κτίριο παίρνει
κάτοψη με σχήμα Τ. Στη συνέχεια
καλύφθηκε με επίπεδη οροφή με
τρεις μικρούς τρουλίσκους. Τότε
μετατράπηκε σε τέμενος.
8. Στα μέσα του 20ου αιώνα,
δηλαδή περίπου το 1937,το
μαυσωλείο πέρασε σε
ιδιώτες ,παρόλο που είχε
κηρυχθεί διατηρητέο, και
έγιναν προσθήκες που
αλλοίωσαν την αρχική του
μορφή. Ο χώρος
χρησιμοποιήθηκε ως
εκκοκκιστήριο. Εκείνη την
εποχή καταστράφηκαν
τρούλοι, τοιχοποιίες και
μέρος του ανάγλυφου
εξωτερικού του διακόσμου.
9. Το 1984 το οικόπεδο απαλλοτριώθηκε υπέρ του Δήμου Γιαννιτσών και το Υπουργείο
Πολιτισμού παραχώρησε στον Δήμο τη χρήση του μνημείου.
15. Το μνημείο είναι
ανοιχτό για το κοινό
κάθε Παρασκευή,
Σάββατο και Κυριακή
από τις 10 π.μ. ως τις 5
μ.μ. Το τρέχον διάστημα
φιλοξενεί την
έκθεση Edward Lear-Η
περιήγηση ενός
βικτωριανού καλλιτέχνη
στην περιοχή των
Γιαννιτσών .
16. Πασχάλης Ανδρούδης: « Αποκατάσταση του
Μαυσωλείου του Γαζή Εβρενός Μπέη στα
Γιαννιτσά»
Μηνασίδου Ελένη: «Πρόταση για την
αποκατάσταση, ανάδειξη και δημιουργία δικτύου
οθωμανικών μνημείων στα Γιαννιτσά»
Δήμος Πέλλας: Το Μαυσωλείο του Γαζή Εβρενός
Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, Γ.
Σκιαδαρέσης «Το Μαυσωλείο του Γαζή Εβρενός
στα Γιαννιτσά»
Χρήστος Χατζής: « Γιαννιτσά, ιστορική
επισκόπηση»
Φωτογραφίες από το διαδίκτυο
17. Ευχαριστούμε για τη βοήθειά τους στη μετάφραση της
εργασίας μας τους:
Μπακίρτση Μαγδαληνή, καθηγήτρια Αγγλικής
Φιλολογίας στο 1ο Γυμνάσιο Γιαννιτσών
Gokhan Ozkan, καθηγητή Αγγλικής γλώσσας,
λέκτορα στο Kirklareli University