การงานอาชีพและเทคโนโลยี เรื่องงานบ้าน จัดทำโดย ด.ญ.ศรัณยา นุชสุวรรณ์ ป.6/5 เลขที่ 13 เสนอ ครูธารทิพย์ วรรณทณี โรงเรียนวัดสีสุก เขตจอมทอง กรุงเทพมหานคร

2. คำนำ
ชุดกิจกรรมพัฒนำกำรควำมคิดวิเครำะห์เล่มนี้ จัดทำขึ้น
ให้สอดคล้องกับมำตรฐำนกำรเรียนรู้ ตำมหลักสูตร
แกนกลำงกำรศึกษำขั้นพื้นฐำนพุทธศักรำช2551โดยมี
องค์ประกอบ
สำคัญคือรักษำเครื่องเรือนไม้,หวำย,หนัง,โลหะด้วยและ
มีเครื่องใช้ไฟฟ้ำด้วย เช่น โทรทัศน์,ตู้เย็น,

3. สารบัญ
เรื่อง หน้า
หน้าปก 1
คานา 2
สารบัญ 3
การดูแลรักษาสมบัติภายในบ้าน 4
หลักการดูแลรักษาสมบัติภายใน 5
ประโยชน์ของการดูแลรักษาสมบัติภายในบ้าน 6-8
การดูแลรักษาและทาความสะอาดเครื่องเรือน 9
เครื่องเรือนหวาย 10
เครื่องเรือนหนัง 11
เครื่องเรือนโลหะ 12
การดูแลรักษาและทาความสะอาดเครื่องใช้ไฟฟ้ า 13-17

4. กำรดูแลรักษำสมบัติภำยในบ้ำน
1.ความหมายของสมบัติภายในบ้านและการดูแลการ
ดูแลรักษาสมบัติภายในบ้าน
สมบัติภายในบ้าน หมายถึง ทรัพย์สิน เงินทอง ของใช้
ท่อยู่ภายในบ้านในหน่วยการเรียนรู้นี้จะกล่าวถึงการ
ดูแลรักษาสมบัติภายในบ้านประเภทเครื่องเรือน เช่น
โต๊ะ เก้าอี้ตู้ เตียง ชุดรับแขก ชั้นวางของ รวมถึง
เครื่องใช้ไฟฟ้ าต่างๆที่อยู่ภายในบ้าน
การดูแลรักษาสมบัติภายในบ้าน หมายถึง
วิธีการใช้งานและทาความสะอาดเครื่องเรือน
เครื่องใช้ไฟฟ้ าที่อยู่ภายในบ้านอย่างถูกต้องเหมาะสม

5. 2.หลักกำรดูแลรักษำสมบัติภำยในบ้ำน
การดูแลรักษาสมบัติภายในบ้านมีหลักการดังนี้
1. ใช้งานอย่างระมัดระวังไม่ให้ชารุดเสียหาย
2. เมื่อพบว่าชารุดเพียงเล็กน้อยและสามารถซ่อมแซม
เองได้ให้รีบซ่อมแซมทันทีไม่ควรปล่อยทิ้งไว้จนไม่สามารถ
ซ่อมแซมได้และหากไม่มีความรู้เรื่องการซ่อมแซม ควรจ้าง
ช่างที่ชานาญมาซ่อมแซมให้
3.ทาความสะอาดอย่างน้อยสัปดาห์ละ1ครั้ง ไปพร้อมกับ
การปัด กวาด เช็ด ถูบ้าน
4.เลือกใช้อุปกรณ์ในการทาความสะอาดให้เหมาะสมกับ
ชนิดของวัสดุที่ใช้ทาเครื่องเรือน
5.ศึกษาวิธีใช้และทาความสะอาดเครื่องใช้ไฟฟ้ าตามคู่มือ
การใช้งานแล้วปฏิบัติตาม
6.เลื่อนหรือจัดเก็บเครื่องเรือน และเครื่องใช้ไฟฟ้ าให้เข้าที่
หลังจากทาความสะอาดเสร็จแล้วด้วยความระมัดระวัง

6. 3.ประโยชน์ของกำรดูแลรักษำสมบัติภำยใน
บ้ำน
กำรดูแลรักษำสมบัติภำยในบ้ำนอย่ำงมีถูกวิธี
โยชน์ดังนี้
1.สมบัติภำยในบ้ำนสะอำด สวยงำม น่ำใช้
2.ยืดอำยุกำรใช้งำนของสมบัติภำยมนบ้ำน
3.ประหยัดรำยจ่ำยของครอบครัวในกำร
ซ่อมแซมหรือซื้อใหม่
4.สร้ำงลักษะนิสัยที่ดีในกำรใช้สิ่งของอย่ำงรู้
คุณค่ำ

7. 4.ทักษะกำรจัดกำรในกำรทำงำนและทักษะกำร
ทำงำนร่วมกัน
การดูแลรักษาสมบัติภายในบ้านอย่างเป็นระบบควรมี
ทักษะการจัดการในการทางานและทักษะการทางาน
ร่วมกันดังนี้
4.1ทักษะการจัดการในการทางาน หมายถึง ความ
พยายามของบุคคลที่จะจัดระบบงานในการทางานเป็น
รายบุคคล และจัดระบบคนในการทางานกลุ่ม เพื่อให้
ทางานสาเร็จตามเป้ าหมายอย่างมีประสิทธิภาพ โดยมี
กระบวนการดั้งนี้
4การประเมินผลการทางาน
3การปฏิบัติงานตามลาดับขั้นตอน
2การวางแผนในการทางาน
1การวิเคราะห์งาน

8. 4.2ทักษะกำรทำงำนร่วมกัน หมำยถึง กำร
ทำงำนเป็นกลุ่มร่วมกับผู้อื่นได้อย่ำงมี
ควำมสุข โดยมุ่งเน้นให้นักเรียนได้ทำงำน
อย่ำงมีกระบวนกำรตำมขั้นตอนและฝึก
หลักกำรทำงำนกลุ่มโดยรู้จักบทบำทหน้ำที่
ภำยในกลุ่ม มีทักษะในกำรฟัง-พูดมี
คุณธรรมในกำรทำงำนร่วมกัน สรุปผล
และนำเสนอรำยงำน

9. 5.กำรดูแลรักษำและทำควำมสะอำดเครื่องเรือน
5.1เครื่องเรือนไม้เครื่องเรือนไม้มีวิธีกำรดูแลรักษำและทำควำม
สะอำดดั้งนี้
1.ไม่ควรว่าเครื่องเรือนไม้ตากแดด
2.ไม่ควรให้เครื่องเรือนไม้เปียกน้าหรือตากฝน
3.เครื่องเรือนไม้ที่มีรอยขีดข่วน ให้ใช้ผ้าแห้งสะอาดชุบ
น้ามันชักเงาถูรอยขีดข่วนนั้น
4.เครื่องเรือนไม้ที่มีฝุ่นละอองเกาะโดยไม่มีรอยเปื้อนอื่น
ให้ใช้กวาดขนไก่ปัดฝุ่นละออกหรือใช้ผ้าแห้งเนื้อนุ่มเช็ด
5.เครื่องเรือนไม้ที่เกิดรอยด่างเป็นวงๆให้ใช้หนาวางทับบน
รอย แล้วใช้เตารีดที่ร้อนปานกลางวางนาบซ้ากันหลายๆ
ครั้ง จนกว่ารอยนั้นจะจางหายไป หรือถ้ามีน้ามันการบูร
ให้ใช้ผ้าแห้งสะอาดหรือสาลีชุบน้ามันกาสรบูรถูที่รอย
เปื้อน

10. 5.2เครื่องเรือนหวำย
เครื่องเรือนหวำย มีวิธีกำรดูแลรักษำและทำควำมสะอำด ดังนั้น
1.เครื่องเรือนหวำยที่มีฝุ่นละอองเกำะให้ใช้ไม้กวำดขนไก่หรือ
แปรงขนอ่อนปัดฝุ่นละอองออก หรือใช้ผ้ำแห้งนุ่มๆเช็ด
2.เครื่องเรือนหวำยที่มีครำบสกปรกติดแน่น ซึ่งเช็ดด้วยผ้ำแห้ง
ไม่ออก ให้ใช้ ฝักบัวฉีดทำควำมสะอำด แล้วตำกแดดแรงจัดให้
แห้งสนิท จึงนำไปวำงในที่ไม่มีแดดและไม่อับชื้น เพื่อป้องกัน
เชื้อรำ
3.ต้องทำน้ำยำเคลือบเงำเครื่องเรือนหวำยเป็นประจำ เพื่อรักษำ
เนื้อหวำยให้มีอำยุกำรใช้งำนยำวนำน และคงควำมใหม่อยู่เสมอ

11. 5.3เครื่องเรือนหนัง
เครื่องเรือนที่ทาจากหนังแท้และหนังเทียม มีวิธีดูแล
รักษาและทาละทาความสะอาด ดังนี้
1.ใช้ผ้าชุบน้าบิดหมาดๆเช็ดทาความสะอาดเป็น
ประจา
2.เครื่องเรือนหนังที่มีรอยเปื้อนให้ใช้ผ้าชุบน้าสบู่
อ่อนๆ ถูเบาๆจนรอยเปื้อนหมดไป
3.ใช้น้ายาขัดเงาเคลือบที่ผิวเครื่องเรือน เพื่อป้ องกัน
สิ่งสกปรกมาเกาะติด
4.ไม่ควรให้เครื่องเรือนหนังถูกแสงแดดโดยตรง
เพราะจะทาให้หนังแห้งกรอบเสียหาย และควร
หลีกเลี่ยงการใช้น้ายาขัดเงาที่ไม่ระบุว่าใช้กับหนังแท้
หรือหนังเทียมเพราะจะทาให้หนังแข็งกระด้างได้

12. 5.4เครื่องเรือนโลหะ
เครื่องเรือนที่ทาจากโลหะ เช่น เหล็ก อะลูมิเนียม
สังกะสี มีวิธีดูแลรักษาและทาความสะอาดดังนี้
1.เช็ดเครื่องเรือนโลหะให้แห้ง
2. เมื่อมีน้าหยดถูกเครื่องเรือนให้รีบเช็ดทันที
3.ระวังไม่ให้สารละลายประเภทกรด หรือด่างเข้มหกใส่
เครื่องเรือนเพราะจะทาลายผิวโลหะ

13. 6.กำรดูแลรักษำและทำควำมสะอำดเครื่องใช้ไฟฟ้ำ
อุปกรณ์อานวยความสะดวกในบ้านที่เป็น
เครื่องใช้ไฟฟ้ าซึ่งทางานได้ด้วยพลังงานไฟฟ้ าหลาย
ชนิด เช่น ตู้เย็น โทรทัศน์ เครื่องเสียง พัดลม เตา
ไมโครเวฟ กระติกน้าร้อนไฟฟ้ า เตารีด เป็นต้น
การดูแลรักษาและทาความสะอาดเครื่องใช้ไฟฟ้ า
เหล่านี้อย่างถูกวิธี จะช่วยยืดอายุการใช้งาน และช่วย
ประหยัดค่าใช้จ่ายในครอบครัวได้ โดยมีแนวปฏิบัติ
ดังนี้

14. โทรทัศน์ 1.เลือกใช้เสาอากาศคุณภาพดี
ติดตั้งนอกบ้าน โดยหันเสาอากาศไปทาง
ที่ตั้งของสถานีในลักษณะตั้งฉาก
2.วางโทรทัศน์ในบริเวณที่มีอากาศถ่ายเท
ได้ดี และห่างจากผนังอย่างน้อย10
เซนติเมตร
เพื่อให้ระบายความร้อนจากตัวเครื่องได้
สะดวก
3.ไม่ควรปรับจอภาพให้สว่างมากเกินไป
เพราะจะทาให้หลอดภาพมีอายูสั้น และ
สิ้นเปลือง
พลังงานไฟฟ้ า
1.ถ้าเป็นโทรทัศน์ธรรมดาที่มีตู้ด้านหลัง ให้เช็ด
ตู้ด้วยผ้าแห้งนุ่มๆส่วนจอภาพใช้ผ้านุ่มชุบน้า
ผสมน้ายาล้างจานบิดหมาดเช็ด แล้วใช้ผ้าแห้ง
นุ่มๆ เช็ดอีกครั้ง
2.ถ้าเป็นโทรทัศน์แบบไม่มีตู้ด้านหลังหรือที่
เรียกว่าจอแอลซีดี(LCD)ให้ใช้ผ้าอ่อนนุ่มชุบ
น้า
อุ่นบิดหมาดๆเช็ดหน้าจอจากซ้ายไปขวา โดย
ห้ามเช็ดเป็นวงกลมหรือถ้าไม่สะอาดให้ใช้ผ้า
ชุบ
น้าส้มสายชูผสมน้า บิดหมาดๆเช็ดจากซ้ายไป
ขวาเช่นกัน
ตู้เย็น 1.ไม่ควรเปิด-ปิดตู้เย็นบ่อยๆหรือใส่
ของ
ร้อนในตู้เย็นเพราะจะทาให้สิ้นเปลือง
พลังงานไฟฟ้ า
2.ไม่ควรใส่ของในตู้เย็นจนแน่นเพราะ
จะทาให้ความเย็นหมุนเวียนไม่สะดวก
อาหารที่ไม่ได้รับความเย็นเพียงพอ
อาจ
เน่าเสีย
3.หมั่นละลายน้าแข็งเมื่อสังเกตเห็นว่า
น้าแข็งแช่เกาะช่องแช่แข็งหนาเกิน1-
เซนติเมตร โดยกดสวิตช์ละลายน้าแข็ง
4.ห้ามใช้มีดของแหลมหรือของมีคม-
แซะน้าแข็งในช่องแช่แข็ง
5.ตั้งอุณหภูมิภายในตู้เย็นให้
เหมาะสม
ตามคู่มือการใช้งานเพื่อประหยัดพลัง
งานไฟฟ้ า
ใช้ผ้านุ่มชุบน้าบิดหมาดๆเช็ด
ภายนอก
ตู้เย็น ส่วนภายในใช้ผ้าชุบน้ายาทา
ความ
สะอาด บิดหมาดๆ เช็ด สาหรับถาด
หรือ
ชั้นวางที่ถอดได้ให้ถอดออกมาล้าง
ด้วย
น้ายาล้างจานและน้าสะอาดผึ่งหรือ
เช็ด
ให้แห้ง แล้วนามาใส่ในตู้เย็นดังเดิม

15. เครื่องใช้ไฟฟ้ า การดูแลรักษา การทาความสะอาด
พัดลม 1.อย่าเสียบปลั๊กทิ้งไว้โดยเฉพาะพัดลม
ที่มีระบบรีโมตคอนโทรล
2.เมื่อไม่ต้องใช้พัดลมควรปิดไว้เพื่อให้
มอเตอร์ได้พักและไม่เสื่อมสภาพเร็ว
เกินไป
3.ควรวางพัดลมในที่ๆมีอากาศถ่านเท
สะดวก
1.ถอดใบพัด และตะแกรงครอบ
ใบพัด แล้วนาไปล้างทาความ
สะอาด ผึ่งลมหรือเช็ดให้แห้งก่อน
นามาประกอบเข้ากับตัวพัดลม
2.หยอดน้ามันจักรบริเวณจุดหมุน
ของพัดลม เพื่อป้ องกันไม่ให้ฝืด
และเกิดเสียงดังขณะพัดลมหมุน
เครื่องเสียง
.
1.ไม่วางเครื่องเสียงไว้ใกล้แสงแดด
หรือความชื้น
2.ไม่ควรใช้ของแหลมหรือมีคมงัดแงะ
เครื่องเสียงในกรณีที่แถบบันทึกเสียง
ติดที่ตัวเครื่องควรนาไปให้ช่าง
ซ่อมแซม
1.ภายนอกใช้ไม้กวาดขนไก่ปัด
ฝุ่นหรือใช้ผ้าแห้งเนื้อนุ่มเช็ดฝุ่น
ออก
2.ภายในควรใช้น้ายาล้างหัวอ่าน
ซีดีเดือนละ 1 ครั้งโดยปฏิบัติตาม
คู่มือที่แนบมากับผลิตภัณฑ์

16. เครื่องใช้ไฟฟ้ า การดูแลรักษา การทาความสะอาด
เตาไมโครเวฟ 1.อุ่นอาหารด้วยภาชนะสาหรับ
ไมโครเวฟเท่านั้น. และภาชนะอุ่น
อาหาร ควรเลือกใช้ที่มีฝาปิด เพื่อ
ป้ องกันอาหารกระเด็นเปื้อนภายใน
เตาไมโครเวฟ
2.ตั้งอุณหภูมิในการอุ่นอาหารหรือ
ปรุงอาหารให้เหมาะสมตามคู่มือการ
ใช้งาน
1.ภายนอกและภายในเตาไมโครเวฟใช้ผ้า
นุ่มสะอาดชุบน้าผสมน้ายาล้างจานบิด
หมาดๆ เช็ด แล้วเช็ดซ้าด้วยผ้าแก้วเนื้อนุ่ม
2.ถ้ามีรอยเปื้อนบนเตาไมโครเวฟที่ไม่
สามารถเช็ดออกด้วยน้ายาล้างจานได้ ให้
โรยด้วยผงเบกกิงโซดาลงบนฟองน้า แล้ว
นาไปขัดบริเวณที่เปื้อน จากนั้นเช็ดด้วยผ้า
ชุบน้าบิดหมาดๆ และผ้าแห้ง
กระติกน้าร้อนไฟฟ้ า 1.ถ้าไม่มีน้าในกระติกน้าร้อนไฟฟ้ า
ห้ามเสียบปลั๊กทิ้งไว้
2.ตรวจดูสายไฟของกระติกน้าร้อน
ไฟฟ้ าก่อนใช้ ว่าประกอบติดแน่นกับ
ตัวเครื่องหรือไม่ ถ้าชารุดควรรีบ
ซ่อมแซมทันที
3.ห้ามใช้แผ่นขัดหรือของมีคมขูดหรือ
ขัดภายในกระติกน้าร้อนไฟฟ้ าเพราะ
จะทาให้สารเคลือบภายในกระติกน้า
ร้อนไฟฟ้ าหลุดออกมาได้
4.ไม่ควรวางกระติกน้าร้อนไฟฟ้ าใกล้
บริเวณที่มีน้าหรือเปียกชื้น เพราะ
อาจเกิดไฟฟ้ าลัดวงจรและเกิดสนิม
ได้
1.ภายนอกใช้ผ้าชุบน้าผสมน้ายาล้างจาน
เช็ด แล้วเช็ดตามด้วยผ้าชุบน้าบิดหมาด
และผ้าแห้ง
2.ภายในควรเทน้าออกให้หมดก่อรอให้
กระติกน้าร้อนไฟฟ้ าเย็นจึงนาไปล้างโดย
ใช้ฟองน้ากับน้ายาล้างจานและน้าสะอาด
จากนั้นคว่าให้แห้งสนิทก่อนนามาใช้

17. เครื่องใช้ไฟฟ้ า การดูแลรักษา การทาความสะอาด
เตารีด 1.เตารีดต้องแห้งอยู่เสมอ เวลาฉีด
พ่นน้าลงบนผ้า ต้องทาให้ห่างจาก
เตารีด
2.ทาน้ามันหล่อลื่นหรือเทียนไข
หรือน้ายาเคลือบเตารีดทุกสอง
เดือน
3.ปรับอุณหภูมิเตารีดให้เหมาะสม
กับชนิดผ้าที่จะรีด โดยดูจากคู่มือ
การใช้งานที่แนบมากับเตารีด
1.ถอดปลั๊กแล้วใช้ผ้าแห้งนุ่มๆเช็ดทั่วเตา
รีดขณะยังอุ่นๆ
2.ถ้าเตารีดมีรอยไหม้ ให้ถูเตารีดกลับไป
กลับมาบนใบตองด้านที่มีนวล จนใบตอง
เกือบไหม้เป็นสีน้าตาลแก่จะทาให้รอย
ไหม้หลุดได้ง่ายและทาให้เตารีดรีดได้ลื่น
ขึ้น