2. ASAL USUL KETAHANAN &
PERTAHANAN INDIA
• Pada zaman Vedik ( 1500- 900 SM), individu yg
mengetuai peperangan dipilih sebagai raja.
• Penduduk Indo- Arya yg berpindah ke Asia
Selatan selepas tahun 1500 SM memulakan
penaklukan militer & kebudayaan di utara India
• Kerajaan Aryan menyokong militerisme &
anggap peperangan sebagai sukan raja & bukan
cara kejam utk selesaikan konflik.
3. • Peperangan di India dipengaruhi oleh sistem
kasta. Sistem Varna mengklasifikasikan
penduduk mengikut pekerjaan mereka iaitu;
- Brahman – menjalankan tugas agama
- Khastriya (pahlawan) – perlindungan,
mentadbir
&bertempur
- Vaisya – menghasilkan kekayaan
- Sudra – berkhidmat utk org lain
4. • Menurut kepercayaan orang India, raja yg kuat
amat diperlukan bkn shj utk menjaga
peraturan harian malah menjaga peraturan
kosmik bumi.
• Dewa Indra dianggap paling garang &
mengetuai orang Arya menentang musuh
mereka
• Tugas kepahlawanan dpt dilihat dlm penulisan
kitab suci India seperti Bhagavad Gita (Song of
God)
5. ASAL USUL KETAHANAN &
PERTAHANAN MELAYU
• Matlamat utama peperangan bkn utk meluaskan
wilayah, tp utk menambah pengikut &
hamba abdi
• Dlm peperangan Alam Melayu, pihak lemah
melarikan diri ke dalam hutan utk mengelak
ditawan musuh. Ibu kota & perlabuhan juga
dipindahkan jauh ke kawasan pedalaman utk
elak serangan musuh
6. • Masyarakat nusantara mengamalkan ilmu
kebatinan seperti ilmu ghaib & kebal utk
kukuhkan kekuatan dr segi fizikal & mental
• Peperangan dianggap penting dlm
perkembangan peradaban manusia, dpt
dilihat dlm karya-karya Melayu klasik berbentuk
hikayat, riwayat & syair di mana peperangan
dijadikan tema utama
• Empayar melayu awal sperti mahajapahit,
Srivijaya & Melaka mempunyai struktur
organisasi tentera yg sistematik dan kekuatan
tentera laut yg menentukan kejayaannya.
7. • Peperangan & konflik bersenjata di Alam Melayu
dikategorikan kpd 4 jenis iaitu :
▫ Peperangan antarabangsa – contohnya antara
kerajaan Melayu dgn kuasa asing
▫ Peperangan antara negeri – contohnya antara
Melaka & Acheh
▫ Peperangan di dalam negeri – contohnya,
perang saudara atau perang merebut takhta yg
berlaku di dalam negeri Melayu
▫ Kebangkitan/pemberontakan dalam
sesebuah negeri Melayu
8. ORGANISASI KETENTERAAN INDIA
• Angkatan dibahagikan kpd 4 kategori
▫ Tentera bergajah
▫ Tentera berkuda
▫ Tentera berkereta kuda
▫ Tentera infantri
terdapat juga kategori lain seperti tentera laut,
pengintip, anggota kumpulan perintis &
komisariat
*komisariat = suruhanjaya
9. • Raja Bimbisara dr Magadha mempunyai
tentera gajah yg besar & terlatih yg
memainkan peranan seperti kereta perisai.
• Digunakan utk memecahkan barisan tentera,
runtuhkan pagar kubu, pintu kota, benteng
pertahanan musuh & mengangkut 2atau 3 org yg
lengkap bersenjata seperti busur &lembing.
• Gajah juga menjadi hadiah persembahan &
faktor kritikal dlm hubungan diplomasi
pemerintah India dgn kuasa luar.
10. • Tentera berkuda India agak lemah &
merupakan punca kekalahan tentera India
ketika menghadapi serangan penakluk asing.
Contohnya, Muhammad Ghor menundukkan
Prthviraja pd 1162M kerana pasukan kavalri
India samat inferior berbanding tentera musuh.
• Kapal laut juga digunakan oleh tentera India
utk mengangkut tentera sepanjang sungai utama
di India. Raja Pulakesin II menghantar angkatan
tentera laut utk menawan Puri. Raja-raja Cholla
seperti Rajaraja I & Rajendra I mempunyai
angkatan tentera laut yg tetap.
*Kavalri = pasukan askar berkuda
11. • Terdapat ahli perubatan yg memberi bantuan
kpd askar-askar yg tercedera dlm medan perang.
Wanita juga turut berkhidmat sediakan
makanan utk para tentera.
• Arthasastra menyebut satu unit tentera India
terdiri daripada 45 kereta kuda, 45 gajah, 225
kuda & 675 tentera. Chandragupta Maurya
mempunyai angkatan tentera seramai 600 000
org manakala Raja Chola, Rajaraja mempunyai
900 000 orang anggota tentera.
*Arthasastra = risalah purba India
12. ORGANISASI KETENTERAAN ALAM MELAYU
• Majapahit di bawah pemerintahan Hayam
Wuruk & Gajah Mada pd abad ke-13 da 14 M
muncul sebagai empayar yg disegani di
Nusantara disebabkan kekuatan tentera yg
dipimpin oleh Mangkubumi.
▫ (a) majapahit berkembang drpd sebuah kerajaan
kecil yg meliputi Kediri, Singahsari, Jenggala
(Surabaya) & Madura kd jajahan takluk yg lebih
luas merangkumi Pulau Sumatera,
Borneo(Kalimantan), Semenanjung Tanah
Melayu Sulawesi, Kepulauan Maluku hingga ke
Irian, Bali & Kepulauan Nusa Tenggara.
13. (b) Struktur organisasi ketenteraan Majapahit,
tentera darat dibahagikan kpd 3 jenis
Raja
Mangkubumi
Sapta Dharmaputra Bhayangkari Tentera Biasa
• (i) Sapta Dharmaputra –terdiri drpd putera raja yg
mempunyai kekuatan mental & fizikal
• (ii) Bhayangkari – terdiri drpd 15 org anggota bersenjata yg
menjaga kawasan istana secarabergilir-gilir
• (iii) Tentera Biasa – tetap & sukarela berkhidmat di pusat &
daerah jajahan takluk
14. (c) Majapahit juga mempunyai angkatan
tentera laut menjaga kawasan perairan drpd
serangan musuh & kawal aktiviti pelanunan.
(d) Kekuatan angakatannya menyebabkan
Majapahit berjaya menawan byk kawasan di luar
Pulau Jawa hingga menjadi sebuah kuasa
maritim yg unggul di nusantara
15. Raja
(ketua angkatan tentera)
Parvanda
(membantu Datu)
Senapati Pratisara
(Hulubalang) (Komander Tentera)
Murdhaka
(Penghulu)
Bhupati Hulum Haji
(Ketua Wilayah Naungan) (Hamba Raja)
Struktur Organisasi
Ketenteraan Srivijaya
16. • Kerajaan Srivijaya mempunyai organisasi
ketenteraan yg sistematik dinyatakan dlm
inskripsi Telaga Batu
▫ Raja merupakan ketua angkatan tentera bagi
Parvand, Senapati dan Pratisara.
▫ orang laut merupakan tulang belakang angkutan
tahuan tentang beting karang, beting pasir dan
keadaan angin.
▫ Orang laut mengawal jalan laut drpd ancaman
lanun & menguasai perairan di sepanjang Selat
Melaka. Sbagai balasan, mereka dikurniakan
anugerah ‘orang besar’ & dilantik sabagai ketua
hulubalang, ketua tentera & syahbandar dgn gaji
lumayan
17. • Kerajaan Melaka mepunyai organisasi
ketenteraan yg sistematik
▫ Terdapat pembesar khas dilantik utk menjalankan
tugas dlm bidang ketenteraan iaitu Laksamana,
Bendahara, Penghulu Bendahari &
Temenggung
▫ Anggota tentera terdiri drpd rakyat jelata yg dikerah
tanpa mendapat sebarang bayaran
▫ Peralatan yg digunakan dlm awal peperangan ialah
senjata tradisional seperti keris, parang, badik,
tombak, lembing, sumpit & sebagainya.
▫ Alalat letupan yg digunakan terdiri drpd meriam
besi tembaga, penuwas, musket & sebagainya.
Raja-raja tempatan mempelajari teknologi pembuatan
merian dan bedil drpd orang Cina, Gujerat, Turki &
Eropah pd abad ke- 15M
18. PEMIKIR KETENTERAAN
• Penulis-penulis strategi peperangan memainkan
peranan penting dlm perkembangan pertahanan
& ketahanan sesebuah tamadun.
• Melalui karya-karya yg dihasilkan, mereka
mengemukan pelbagai strategi & kaedah utk
sesebuah kerajaan merancang, mengkordinasi &
melancarkan strategi peperangan.
• Pemikir ketenteraan juga mengemukan cara utk
raja mengekalkan kekuasaan mereka.
19. Pemikir Ketenteraan India
• Kautilya merupakan permikir ketenteraan agung
yg telah menghasilkan teks teori politik berjudul
Arthasastra atau Science of Gain (of power)
• Karya dihasilkan utk pemerintah pertama Empayar
Maurya di utara India pd abad ke-3 S.M
• Arthasastra menggariskan enam perkara penting,
iaitu
▫ Mementingkan keamanan
▫ Bersedia utk berperang
▫ Membiarkan musuh melancarkan serangan pertama
▫ Melancarkan serangan pertama
▫ Mengadakan persekutuan dgn musuh
▫ Mengamalakan dasar duaan, iaitu bersekutu dgn suatu
musuh & melancarkan serangan ke atas musuh yg lain
