By odpowiednio zarządzać ryzykiem specjaliści z Grant Thornton pomagają wdrożyć kulturę „świadomości ryzyka”, co pozwala zarządowi skupić się na przygotowaniu strategii dalszego rozwoju. Firmy, które potrafią zarządzać ryzykiem są w stanie w sposób kontrolowany podjąć wyższe ryzyko niż konkurencja.

1. Grant Thornton Frąckowiak - zarządzanie ryzykiem | sierpień 2012
Zarządzanie Ryzykiem Gospodarczym z Grant Thornton
Styczeń 2013
© 2013 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone.

2. Grant Thornton Frąckowiak - zarządzanie ryzykiem | sierpień 2012
Firmy świadomie
zarządzające ryzykiem mogą
w sposób kontrolowany
podjąć wyższe ryzyko, a więc
osiągać wyższe zyski.
© 2013 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone.

3. Grant Thornton Frąckowiak - zarządzanie ryzykiem | sierpień 2012
Podejście Grant Thornton do zarządzania
ryzykiem gospodarczym
Autorem niniejszego podejścia jest Rafał Rudnicki –
współzałożyciel i pierwszy prezes "POLRISK" , ekspert GT
w zakresie zarządzania ryzykiem.
© 2013 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone.

4. Grant Thornton Frąckowiak - zarządzanie ryzykiem | sierpień 2012
Wprowadzenie Pułapki w tworzeniu systemów ERM Korzyści ze współpracy z GTF
Wprowadzenie – czym jest zarządzanie ryzykiem gospodarczym
(Enterprise Risk Management)?
W dynamicznie zmieniającym się otoczeniu gospodarczo-ekonomicznym
przedsiębiorstwa funkcjonują pod ciągłą presją obniżania kosztów, podwyższania jakości,
wchodzenia na nowe rynki. Nie ma już żadnych marginesów bezpieczeństwa na
ewentualne nietrafione decyzje – w takich warunkach biznesowych nawet niewielki błąd
zarządczy lub zatrzymanie operacji może prowadzić do załamania się finansowego
przedsiębiorstwa lub utraty reputacji czy wypchnięcia z rynku.
Zarządzanie ryzykiem gospodarczym (Enterprise Risk Management) obejmuje swoim
metodycznym działaniem wszystkie ryzyka przedsiębiorstwa. Jego wyróżnikiem jest
systemowe identyfikowanie, ocenianie oraz reagowanie na antycypowane ryzyka i
wyprzedzanie ich wystąpienia odpowiednim działaniem firmy.
Celem zarządzania ryzykiem gospodarczym nie jest krępowanie potencjału
rozwojowego firmy czy też kompetencji i decyzji menedżerów. Sprawnie funkcjonujący
system zarządzania ryzykiem, oparty o kulturę "świadomości ryzyka", pozwala zarządowi
skoncentrować się na budowaniu strategii rozwoju, wartości i konkurencyjności. Z
pewnością, firmy zarządzające ryzykiem mogą w sposób kontrolowany podjąć wyższe
ryzyko, niż przeciętna firma z branży - a więc osiągać wyższe zyski i być bardziej
konkurencyjne.
© 2013 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone.

5. Grant Thornton Frąckowiak - zarządzanie ryzykiem | sierpień 2012
Wprowadzenie Pułapki w tworzeniu systemów ERM Korzyści ze współpracy z GTF
Pułapki w tworzeniu systemów / programów zarządzania ryzykiem –
doświadczenia polskich firm
Wiele polskich firm, które pierwsze podjęły próbę wykorzystania ERM do swoich potrzeb dzisiaj niechętnie przyznaje,
że wdrożenie nie było właściwie przygotowane i przeprowadzone a efekty są jeszcze dalekie od zaplanowanych.
Błędy popełniane przez wspomniane firmy, można zdiagnozować przez następujące objawy:
Dużo uwagi skupione jest na czynności analizowania ryzyk Wydłużane są i komplikowane kanały przepływu informacji i
i na problemach, nie na rozwiązaniach i działaniu - w podejmowania decyzji, ośrodki kompetencji są nadmiernie
konsekwencji brakuje kontynuacji (planów zaradczych i ich hierarchizowane, informacje krążą, decyzje zapadają po
wdrażania). zebraniu łańcuszka podpisów.
Tworzone dokumenty (polityka ZR, procedury, Proces ZR powstaje „obok” procesów biznesowych i
podręczniki itp.) są zbyt obszerne i skomplikowane. ERM zarządczych w firmie, a nie jako ich część, ponadto jest
zbyt skomplikowany.
Projektowany system zarządzania ryzykiem próbuje Tworzone są nowe lub znacznie rozbudowane struktury,
obejmować potrzeby wszystkich sektorów, warianty struktur, po to aby spełnić formalne wymagania teoretycznego "modelu".
modele procesów oraz katalogi wymagań i dobrych praktyk Struktury nie wnoszą nic w kategoriach jakości i szybkości
jakie pojawiły się w kontekście zarządzania ryzykiem - procesu, natomiast rozmywają granice kompetencji.
najpóźniej po roku okazuje się, że 75% z tego to zbędny balast.
© 2013 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone.

6. Grant Thornton Frąckowiak - zarządzanie ryzykiem | sierpień 2012
Wprowadzenie Pułapki w tworzeniu systemów ERM Korzyści ze współpracy z GTF
Korzyści ze współpracy z GTF – pragmatyczne podejście do zarządzania
ryzykiem
Główna zasada jaką się kierujemy przy projektowaniu i wdrażaniu systemów ERM to racjonalizacja kosztów.
Nasze programy są szyte na miarę tak, że spełniają wszelkie wymagania, ale nie wykraczają poza faktyczne
potrzeby Klienta. Cechą wspólną naszych programów jest prostota oraz optymalizacja zaangażowania
czasowego ze strony zarówno kadry zarządzającej jak i konsultantów.
Cechy systemu zarządzania ryzykiem zaprojektowanego i wdrożonego przez naszych ekspertów:
Maksymalnie wykorzystujący istniejące w firmie struktury, Ograniczający biurokrację do minimum, stanowiący efektywne
procesy i zasoby, a nie wymagający tworzenia nowych bytów narzędzie zarządcze dla managerów.
(komórek i procesów).
Zawsze budowany od początku dla określonej firmy Prosty, przyjazny dla kadry zarządzającej oraz sprawnie
i szyty na jej miarę. ERM funkcjonujący (spełnienie wymogów compliance jest
dodatkiem, nie celem samym w sobie).
Spełniający wymagania najnowszej normy ISO 31000, Nasze zaangażowanie nie kończy się w momencie
stanowiący rozwiązanie sprawdzające się w Polsce i w danym oddania teoretycznego modelu przedstawionego na
sektorze. Nie jest to „przyniesiony w walizce” wzór z innych papierze. Stanowimy realne wsparcie (coaching) dla risk
sektorów czy gospodarek. managera przez cały cykl wdrożenia i następującej po nim
optymalizacji programu zarządzania ryzykiem.
© 2013 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone.

7. Grant Thornton Frąckowiak - zarządzanie ryzykiem | sierpień 2012
Usługi z zakresu zarządzania ryzykiem gospodarczym
© 2013 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone.

8. Grant Thornton Frąckowiak - zarządzanie ryzykiem | sierpień 2012
Audyt i ocena Poprawianie i optymalizacja Warsztaty Projektowanie
Audyt i ocena istniejącego systemu / programu zarządzania ryzykiem
Przeznaczone dla firm, które:
• posiadają działający system ERM, lub
• mają elementy systemu ERM.
Typowy przebieg projektu:
• zapoznanie się z dokumentacją przedsiębiorstwa odzwierciedlającą kontekst, strukturę, procesy i stan
zarządzania ryzykiem,
• opracowanie zindywidualizowanego programu wywiadów i „testów”,
• przeprowadzenie serii wywiadów (audytu) w siedzibie Klienta,
• opracowanie raportu.
Korzyści - efektem oceny jest opinia/raport pokazujący:
• stopień dojrzałości oraz słabe punkty,
• benchmark / porównanie do najlepszych praktyk (norm), lub
• benchmark / porównanie do innych firm na rynku,
• sugestie co należałoby poprawić i jakich korzyści należy oczekiwać po dokonaniu zmian,
• propozycje konkretnych działań korygujących.
Podobne projekty lub ich elementy prowadzone przez naszych ekspertów
• grupa kapitałowa skarbu państwa z sektora elektro-energetycznego (obroty ok. 7 miliardów PLN),
• grupa kapitałowa notowana na GPW z sektora elektro-energetycznego (obroty ok. 8 miliardów PLN).
© 2013 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone.

9. Grant Thornton Frąckowiak - zarządzanie ryzykiem | sierpień 2012
Audyt i ocena Poprawianie i optymalizacja Warsztaty Projektowanie
Poprawianie, optymalizacja i upraszczanie programów ERM
Przeznaczenie:
• firmy, które nie są zadowolone z efektu wdrożenia systemu ERM
• programy ERM, dla których wdrożenie stanęło lub firma jest niezadowolona z jego efektu, lub
• programy ERM, które istnieją tylko na papierze i nie udało się ich ożywić lub stanowią zbyt duże obciążenie
biurokratyczne dla managementu.
Typowy przebieg projektu:
• audyt istniejącego systemu (patrz poprzednia usługa),
• pogłębiona analiza przedsiębiorstwa (cele biznesowe i strategiczne, podstawowe procesy biznesowe, value
drivers i stosowane KPI, istniejąca struktura zarządcza i procesy zarządcze),
• zaprojektowanie konkretnych rozwiązań, metod, zmian w strukturze lub procesach zarządzania ryzykiem,
• asystowanie podczas wdrażania zmian oraz szkolenia.
Korzyści - efektem działania jest stworzenie systemu zarządzania ryzykiem:
• transparentnego, sprawnie działającego i przyjaznego dla managementu,
• zgodnego ze światowymi dobrymi praktykami.
Podobne projekty lub ich elementy prowadzone przez naszych ekspertów:
• grupa kapitałowa notowana na GPW z sektora elektro-energetycznego (obroty ok. 8 miliardów PLN),
• grupa kapitałowa z sektora petrochemicznego notowana na GPW (obroty ok. 40 miliardów PLN),
• grupa kapitałowa z sektora elektro-energetycznego notowana na GPW (obroty ok. 3,5.miliarda PLN).
© 2013 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone.

10. Grant Thornton Frąckowiak - zarządzanie ryzykiem | sierpień 2012
Audyt i ocena Poprawianie i optymalizacja Warsztaty Projektowanie
Warsztaty identyfikacji i kwantyfikacji ryzyk
Przeznaczone dla firm, które:
• rozważają wprowadzenie ERM i chcą zobaczyć jak zarządzanie ryzykiem wygląda w praktyce,
• chcą w kontekście toczących się lub planowanych projektów strategicznych (fuzje, przejęcia, nowe rynki /
produkty) zidentyfikować swoje ryzyka w danym obszarze i uwzględnić je w strategii.
Typowy przebieg projektu:
• skrócona analiza przedsiębiorstwa (procesy biznesowe, cele strategiczne) i przygotowanie warsztatu,
• przeprowadzenie warsztatu (ów),
• opracowanie wyników (raport z wnioskami).
Korzyści - efekty warsztatów:
• kompletna lista ryzyk adekwatnych do kluczowego obszaru zagadnienia,
• ryzyka oszacowane z zastosowaniem miar odzwierciedlających cele biznesowe i tzw „value drivers”,
• mapy ryzyka (jedna płaszczyzna, wspólny mianownik), jednoznaczny obraz które z nich są priorytetowe,
• przygotowanie do podjęcia lepszych i bardziej świadomych decyzji w obszarze planowanych zmian.
Podobne projekty lub ich elementy prowadzone przez naszych ekspertów:
• prywatna grupa kapitałowa z sektora logistycznego (obroty ok. 2 miliardów PLN),
• spółka skarbu państwa z sektora paliwowego (obroty ok. 350 mln PLN),
• grupa kapitałowa notowana na GPW z sektora produkcji i technologii (obroty ok. 400 mln PLN),
• grupa kapitałowa notowana na GPW z sektora elektro-energetycznego (obroty ok. 3,5 miliarda PLN).
© 2013 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone.

11. Grant Thornton Frąckowiak - zarządzanie ryzykiem | sierpień 2012
Audyt i ocena Poprawianie i optymalizacja Warsztaty Projektowanie
Zaprojektowanie kompletnego programu ERM
Przeznaczone dla firm, które:
• są przekonane do wdrożenia systemu i zasad ERM,
• przedkładają efektywność i sprawność systemu nad wymogi compliance.
Typowy przebieg projektu:
• pogłębiona analiza przedsiębiorstwa (cele biznesowe i strategiczne, podstawowe procesy biznesowe, value
drivers i stosowane KPI, istniejąca struktura zarządcza i procesy zarządcze),
• zaprojektowanie prototypu rozwiązań, metod, struktury i procesów zarządzania ryzykiem,
• przeprowadzenie serii szkoleń a następnie warsztatów identyfikacji i oceny ryzyka,
• opracowanie pierwotnej mapy ryzyka i zakresu ulepszeń i poprawek do przyjętych założeń systemu,
• zaproponowanie dokumentów systemowych: polityki zarządzania ryzykiem, procedury i metodologii,
• asystowanie podczas wdrażania systemu na kolejnych szczeblach zarządczych.
Korzyści – zaprojektowany system:
• jest możliwie prosty i przyjazny, lecz w pełni zgodny z ISO 31000,
• obejmuje strukturę ról, procedury, skale i miary, narzędzia i analitykę,
• jest produktem finalnym do samodzielnego wdrożenia przez firmę lub do wdrożenia wraz z konsultantami.
Podobne projekty lub ich elementy prowadzone przez naszych ekspertów:
• prywatna grupa kapitałowa z sektora logistycznego (obroty ok. 2 miliardów PLN),
• grupa kapitałowa notowana na GPW z sektora elektro-energetycznego (obroty ok. 8 miliardów PLN).
© 2013 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone.

12. Grant Thornton Frąckowiak - zarządzanie ryzykiem | sierpień 2012
Wybrane projekty
Dane o firmie Dane o firmie
• Obrót: > 3 500 mln PLN • Obrót: > 750 mln PLN
• Liczba pracowników: > 3 300 osób • Liczba pracowników: > 350 osób
• Największy producent kabli i przewodów w Europie Środkowej i • Jeden z największych na świecie producentów bibułki higienicznej
Wschodniej.
Opis projektu Opis projektu
Celem współpracy było zaprojektowanie i wdrożenie efektywnego Celem prac była identyfikacja ryzyka nadużyć oraz opracowanie
systemu zarządzania ryzykiem (Enterprise Risk Management System - działań zapobiegawczych w wybranych procesach dotyczących
ERM), wspierającego działalność Spółki oraz ograniczającego wpływ gospodarki magazynowej. Prace przeprowadzone zostały na drodze
niepewności na jej funkcjonowanie. W ramach prowadzonych prac: szczegółowego audytu wybranych procesów jak również
• zdefiniowaliśmy miary i skalę ryzyka specyficzne dla Spółki, interaktywnych warsztatów z kierownictwem i pracownikami Spółki.
W ramach prac przeprowadzone zostało również szkolenie
• podczas warsztatów z kluczową kadrą dokonaliśmy kompleksowej obejmujące kwestie zapobiegania nadużyciom gospodarczym.
oceny ryzyka (identyfikacja, analiza i ewaluacja),
• zaprojektowaliśmy docelowe narzędzia ERM.
Rezultaty prac Rezultaty prac
• Mapa Ryzyka Spółki. • Mapa procesu i mapa ryzyka w wybranych procesach dotyczących
• Projekt Systemu Zarządzania Ryzykiem obejmujący stosowną gospodarki magazynowej.
dokumentację oraz program szkoleniowy. • Lista działań zapobiegawczych, minimalizujących ryzyka.
© 2013 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone.

13. Grant Thornton Frąckowiak - zarządzanie ryzykiem | sierpień 2012
Wybrane projekty
Dane o firmie Dane o firmie
• Obrót: > 500 mln PLN • Obrót: > 3 500 mln PLN
• Liczba pracowników: > 1 000 osób • Liczba pracowników: > 2 500 osób
• WSG zarządza siecią gazociągów dystrybucyjnych. • Krajowy lider rynku kolportażu prasy.
Opis projektu Opis projektu
Celem projektu było opracowanie mapy ryzyka Spółki. W ramach Celem prac było dokonanie szczegółowej analizy ryzyk we wszystkich
prowadzonych prac wspólnie z Zarządem określiliśmy poziom apetytu obszarach działalności Spółki. Działanie to było elementem
na ryzyko. Następnie w trakcie warsztatów zidentyfikowaliśmy cele koordynowanej przez GT reorganizacji funkcji audytu wewnętrznego.
poszczególnych procesów oraz ryzyka zagrażające ich realizacji, Prace zostały zrealizowane na drodze szeregu warsztatów z zarządem
określiliśmy również poziom istotności dla poszczególnych ryzyk. Spółki oraz osobami odpowiedzialnymi za poszczególne obszary
Wskazaliśmy najbardziej istotne ryzyka dla Spółki, wobec których działalności.
należy w pierwszej kolejności podjąć działania oraz te, które powinny
być przedmiotem zainteresowania Biura Audytu i Kontroli Wew.
W ramach późniejszego wsparcia WSG w projekcie korporacyjnym
uwzględniliśmy w mapie ryzyka wskazane przez PGNiG.
Rezultaty prac Rezultaty prac
• Lista ryzyk WSG wraz z oceną ich istotności. • Rejestr ryzyk dla całej Spółki oraz poszczególnych obszarów
• Mapa ryzyka dla procesów głównych i wspomagających. działalności.
• Plan audytów wewnętrznych.
© 2013 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone.

14. Grant Thornton Frąckowiak - zarządzanie ryzykiem | sierpień 2012
Zapraszamy do spotkania z nami
Anatol Skitek
CIA
Dyrektor zespołu ds. efektywności biznesu
T +48 61 625 1461
M +48 661 538 546
E anatol.skitek@pl.gt.com
© 2013 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone.
14

15. Grant Thornton Frąckowiak - zarządzanie ryzykiem | sierpień 2012
Kontakt z Grant Thornton
Poznań Warszawa
Malta Office Park, Budynek F al. Jana Pawła II 15
ul. Abpa Antoniego Baraniaka 88 E 00-828 Warszawa
61-131 Poznań T +48 22 20 54 800
T +48 61 62 51 100 F +48 22 20 54 801
F +48 61 62 51 101
Wrocław Kraków
ul. Włodkowica 21 lok. 12 ul. Kamieńskiego 51
50-072 Wrocław 30-653 Kraków
T +48 71 73 37 560 T +48 12 37 64 100
F +48 71 73 37 561 F +48 12 37 64 101
Katowice
ul. Francuska 34
40-028 Katowice
T +48 32 72 13 700
F +48 32 72 13 701 www.GrantThornton.pl
Grant Thornton Frąckowiak spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k jest członkiem Grant Thornton International Ltd.
© 2013 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeżone.
15