23-24 Eylül 2011 tarihinde Köroğlu Ve Yayla Kültürü Canlandırma Ve Yaşatma Projesi Çalıştayı, Kıbrısçık, Sunulan Bildiridir; “GELENEKSEL YAYLA MİMARİSİ VE YAYLA SORUNLARI : ÖRNEK ABANT YAYLALARI”, Türkiye Tabiatını Koruma Derneği tarafından yayınlanmıştır.
1. BOLU YAYLA EVİ MİMARİSİ veBOLU YAYLA EVİ MİMARİSİ ve
ÖNERİLERÖNERİLER
Örnek :Örnek :
ABANT YAYLALARIABANT YAYLALARI
Prof. Dr. Mehmet TunçerProf. Dr. Mehmet Tunçer
Abant İzzet Baysal ÜniversitesiAbant İzzet Baysal Üniversitesi
Mimarlık Bölümü Bşk.Mimarlık Bölümü Bşk.
2. Bolu, bir doğa ve yaylaBolu, bir doğa ve yayla
cennetidir.cennetidir.
34. • Karkas içi dolgu malzemesi zemin
katlarda moloz ve/veya yontma taş
(veya sonradan çimento) harçlı sıva ile
kaplanmış tuğla vb taşıyıcı
malzemeden oluşmaktadır.
37. • Çatılar oluklu saç vb metal
kaplanmaktadır. Merdiven ve balkon
korkuluklarda ahşap, pencereler ve
kapılarda ahşap kepenk / kapak
kullanılmaktadır.
44. • Yaylalarda kaçak yapılmış yayla
evleri özel projelerde
değerlendirilmeli, taban alanı ve
gabarisi çevreye aykırı olmayanlar
korunarak, aykırı olanlar tasfiye
edilmelidir.
52. Mimari Tipolojik Çalışmalar Yapılması
• Geleneksel yayla evlerinin plan ve
cephe mimari tipolojisine yönelik
çalışmalar yapılmalıdır. Var olan
çalışmalar değerlendirilmelidir.
61. • Bakım ve Onarım Yönetmeliği
• Onarıma gereksinim duyan yayla
evleri projesi ile izin alındıktan
sonra, hazırlanacak ‘Bakım ve
Onarım Yönetmeliği’ uyarınca
geleneksel mimari özellikler temel
alınarak onarılmalıdır.
67. Hukuksal Sorunların ÇözülmesiHukuksal Sorunların Çözülmesi
• Yaylaların kadimden gelen “zilliyetlik”
hakkı vardır. Yayla evleri mülk olarak
edinilememektedir. Bunun yasal
olarak çözümlenmesi gereklidir.
68. • Yayla Turizm AlanlarıYayla Turizm Alanları
• Yaylaların bazıları “Yayla Turizm Alanı”
olarak ilan edilebilir. Köy Tüzel
Kişiliğine veya oluşturulacak turizm
kooperatifine bağlanabilir. Bu yaylalar
Orman Bakanlığı’ndan Kültür ve
Turizm Bakanlığı tasarrufuna
aktarılmalıdır.
69. • Yayla Turizmine Uygun AlanlarYayla Turizmine Uygun Alanlar
• Abant, Aladağ, Sarıalan yaylaları ile ilin
kuzeyindeki bazı yaylalar “Turizm
Alanı” olarak ayrılabilir. Buralarda
yayla dokusu ve mimarisine uygun
projelendirilecek ve köylülerce
işletilecek pansiyon, butik otel, yeme-
içme yerleri, köy ürünü satış birimleri
planlanmalı ve uygulanmalıdır.
70. • Yasal Düzenleme : Yayla Evi AileYasal Düzenleme : Yayla Evi Aile
PansiyonculuğuPansiyonculuğu
• Bolu, 300 civarında yaylası ileBolu, 300 civarında yaylası ile
önemli bir potansiyele sahiptir.önemli bir potansiyele sahiptir.
Yasal düzenlemeler yapılarakYasal düzenlemeler yapılarak
ggeleneksel yayla evinde aileeleneksel yayla evinde aile
pansiyonculuğu yapılmasına ilişkinpansiyonculuğu yapılmasına ilişkin
bir yönetmelik düzenlenbir yönetmelik düzenlenmelidir.melidir.
71. Kullanım Hakkı
• Orman ve milli park yasaları uyarınca
mülk tesis edilemez, ancak kullanım
hakkı verilebilir.
72. Yayla Planlaması
• Doğa turizmine uygun yaylalar
saptanarak bu yaylalar koruma ve eko-
turizm amaçlı planlanmalıdır.
73. • Yerel Kültürün Korunması ve Sunumu
• Kırsal turizmin en önemli
özelliklerinden biri yerel kültürdür.
Yerel kültür, özellikle yabancı
turistlerin ve şehir halkının ilgi
odağıdır.
74. Halkın Katılımı
• Bu nedenle turizm etkinliklerinde yerel
halkın katılımı çok önemlidir.
75. • Geleneksel Yaşam Tarzının korunması
ve geliştirilmesi
Bu konuda Yayla alanında;
•Geleneksel yaşam tarzının
korunarak devam etmesi
sağlanmalıdır.
76. •Folklorik Ögelerin Korunması ve
Geliştirilmesi
• Folklorik değerlere önem verilerek
halk oyunlar, enstrümanlar, geleneksel
giyim gibi folklorik zenginlikler
araştırılmalı geliştirilmelidir.
77. El Sanatların Korunması veEl Sanatların Korunması ve
GeliştirilmesiGeliştirilmesi
• Geleneksel el sanatlarına önem
verilmelidir. El sanatlarının
gelişmesinde yerli ve yabancı
turistlerin önemli rolü olacaktır. Bu
nedenle eskiden yapılan kilim
dokumacılığı gibi ek sanatları gelişerek
köy halkı için ek bir gelir kaynağı elde
edilebilir.
78. • Yayla Festivalleri
• Yayla festivalleri daha organize
biçimde düzenlemeli, Ankara, Bolu ve
İstanbul halkı bu festivallere dernekler
aracılığıyla davet edilmelidir.
Festivallerde yerleşimler her yönüyle
tanıtılmalıdır.
79. • Yemek Kültürü’nün Geliştirilmesi ve
Tanıtılması
• Zengin bir yemek kültürüne sahip olan
Bolu’nun bu özelliği geliştirilmeli ve
tanıtılmalıdır. Bu konuda köyün
kadınlarına daha aktif görevler
düşmektedir. Böylece kırsal alanda
kadının statüsü de değişip daha aktif
görevler akacaktır.
80. • Altyapı ve Çevre Sağlığı
• Yaylalara götürülecek altyapı
hizmetlerinin kalite ve sayısı önemlidir.
Hayvanlarla birlikte barınmanın
getireceği çevre sorunları önem
taşımaktadır.
81. • Altyapı ve Çevre Sağlığı
• Öncelikle kanalizasyon sorunlarının
çözülmesi gerekmektedir. Ulaşım
güzergâhlarında ulaşım ağı
çözümlenmeli, toprak patika yol nitelik
olarak yükseltilmelidir.
82. •Kültür ve Doğa Turları
• Kıbrısçık İlçesi için Bolu ve yakın
çevresinin dahil olduğu doğal ve
kültürel turlara eklemlemek önem
taşımaktadır.
83.
84.
85.
86.
87. Kaynaklar:Kaynaklar:
TUNÇER, M.,TUNÇER, M., Abant Tabiat Parkı UDGP Raporu, Aralık,Abant Tabiat Parkı UDGP Raporu, Aralık,
20012001
TUNÇER, M., Abant Yaylaları Araştırma ve DeğerlendirmeTUNÇER, M., Abant Yaylaları Araştırma ve Değerlendirme
Raporu, 2001.Raporu, 2001.
Bolu ili 1/100 000 ÇDP Üzerine Bolu Kalkınma ve TanıtmaBolu ili 1/100 000 ÇDP Üzerine Bolu Kalkınma ve Tanıtma
Vakfı Görüşleri, 2000.Vakfı Görüşleri, 2000.
TUNÇER, M., Kültür Kenti Mudurnu Çalıştayı, Sunum, 2010.TUNÇER, M., Kültür Kenti Mudurnu Çalıştayı, Sunum, 2010.