recursos xeografía

1. O mundo:
unha realidade plurilingüe

2. A linguaxe é a
propiedade máis
característica da
especie humana

3. O patrimonio
lingüístico dun país é
un dos seus maiores
bens, além do seu
maior legado às
xeracións futuras
Coa transmisión dos
idiomas transférense
millares de
características,
factores e costumes
especiais e únicos

4. Cantas linguas se falan hoxe no mundo?
6700 formas diferentes de expresarse e de converter en verbas,
frases e textos as nosas ideas e a nosa visión do mundo

5. Cada quince días, unha das 6700 formas de comunicarse
desaparece, o que supón que en tan só dúas xeracións se terán
perdido 4.000 linguas

7. Preto do 96 por cento das
linguas, máis de 6.500 son
faladas por un 4 por cento da
poboación mundial
Só o 25 por cento (arredor de
1.700) apréndense na escola e
teñen presenza na Internet.

8. Medrará a presencia do mandarín e as voces do Sur de
Asia no noso planeta.
O mundo está a presenciar unha nova orde lingüística na
que o inglés non sexa o idioma dominante.
Nese novo
escenario o
castelán superará
o inglés cara o ano
2050
pero á súa vez será
superado polas
linguaxes de orixe
árabe ou india.

9. O número de falantes non é o único factor que
determina a situación dunha lingua
As linguas son importantes todas en tanto que todas as
persoas son importantes

10. Non vale contar os estados que hai
(a ONU só recoñece uns 200 estados)
Como contamos as 6700 linguas do mundo?

11. As fronteiras políticas poucas
veces axudan a debuxar as
fronteiras lingüísticas

12. Máis de 40 millóns de cidadáns da UE falan cada día
unha lingua non oficial do Estado en que habitan.

13. As linguas teñen todas o
mesmo valor, pero
outórganselles status
distintos en cada momento
da historia:
- o francés foi en tempos
lingua da diplomacia entre
os ingleses
- o galego, lingua literaria
das Cortes castelás
- o italiano, lingua da ópera
en Viena...

14. Mira que pasa en
Europa, hai
moitas máis
linguas que
estados e non
todas teñen a
mesma
consideración
Aínda así vintecinco dos trinta e seis países europeos son oficialmente unilingües

15. Inglés
Map of nations using English as an official language
or as the predominant non-official language
Na actualidade é unha lingua cun gran número de falantes e un maior número
de persoas que a entenden, maioritaria en internet e a máis usada
internacionalmente a nivel comercial ou científico. Isto débese a que os países
de fala inglesa son os de maior importancia económica no mundo de hoxe
En todo o mundo é falado por uns 350
millóns de persoas. Como segunda
lingua o total ascende a máis de 500
millóns de persoas

16. Fálase na Irlanda.
É a primeira lingua oficial,
segundo a Constitución Irlandesa,
Sabes que no Reino Unido se fala inglés,
gaélico, córnico e galés?
A pesar disto é unha lingua minorizada e que
perdeu grande prestixio social
Gaélico irlandés
Grupo: Célticas

17. É a lingua céltica máis falada
Debido ao crecente uso do
inglés, o número de
falantes de galés ten ido
descendendo desde hai
décadas
De resultas dun número de
medidas, o galés vén
gozando dun forte
rexurdimento nos últimos
anos e ten un status de
igualdade co inglés no
sector público en Gales
Galés

18. Ten un 80% de semellanza
co bretón e un 75% co
galés, falado na mesma illa
O córnico empregouse
como lingua falada ata
finais do século XVIII, e foi
revivida outra vez no século
XX
Sabes que
no Reino
Unido fálase
inglés,
gaélico,
córnico e
galés?
O córnico é unha lingua
celta falada no condado
británico de Cornualles

19. O francés é o segundo idioma máis falado na Unión Europea,
tras o alemán e diante do inglés
Ata principios do
século XX,
era o idioma
diplomático por
excelencia

20. Occitano
Grupo: Románicas
É a lingua minorizada
máis estendida da
Franza
Tivo grande prestixio na
Idade
Media cando foi utilizada
polos trobadores da época
Sabes que no Estado francés, ademais de francés, fálase bretón,
ocitano, catalán, euskara, alemán e corso?

21. O occitano é a lingua
falada dende a Idade
Media no sur da actual
Francia, denominada
Occitania
En Cataluña ademais
de ser oficial no Val de
Arán coa
denominación de
aranés é oficial en
toda Cataluña desde a
entrada en vigor do
novo estatuto de
autonomía

22. Bretón
Grupo: Célticas
Lingua falada desde o século XI no
territorio de Bretaña, no Estado
Francés. Non está recoñecida
oficialmente e neste século o
número de falantes descendeu
alarmantemente.
¿Sabes que no Estado francés,
ademais de francés, fálase
bretón, ocitano, catalán,
euskara, alemán e corso?

23. ¿Sabes que no Estado
francés, ademais de
francés, fálase bretón,
ocitano, catalán, euskara,
alemán e corso?
Lingua falada na Illa de
Córcega, dependente
do estado francés
Hoxe en día
estase a demandar o seu
recoñecemento
oficial
Corso
Grupo: Románicas

24. Moitas delas non
gozan de
recoñecemento e do
status legal
correspondente
Na maior parte dos estados da
actual Europa coexisten varias
linguas

25. Existen múltiples casos, coma o galego, de linguas
minoritarias que son maioritarias no seu territorio
Fala galego o 85% das persoas que viven en Galicia
En Europa, as linguas que non son oficiais dun estado denomínanse
linguas rexionais ou minoritarias

26. En España,o 40% da poboación vive nun territorio con outro
idioma oficial ademais do castelán

27. Linguas da Península Ibérica
O portugués e o español son
linguas oficiais en cadanseu estado. O galego, o basco e o catalán
son linguas cooficiais en
diversas comunidades
autónomas (o catalán tamén é
a lingua oficial do Principado de
Andorra)

28. Ademais do portugués,
castelán, galego, catalán e
euskaro, é oficial o
mirandés (variedade
leonesa falada en Portugal)
no concello portugués de
Miranda do Douro
O aranés é lingua oficial
no Val de Arán
O asturiano, o leonés e o
aragonés son consideradas
linguas tamén, pero non
teñen carácter oficial
O inglés é oficial en
Xibraltar
Linguas da Península Ibérica

29. O castelán, ou español, é unha lingua do
grupo ibérico, orixinaria de Castela. É falada en
toda España e boa parte de América do Sur e
Centroamérica, por uns 340 millóns de persoas

30. O catalán é unha lingua
románica falada no norleste
da Península Ibérica
Lingua oficial de Andorra,
cooficial en Cataluña, País
Valenciano e as Illas
Baleares
Tamén se fala no oriente de
Aragón, na Cataluña do
Norte (Francia) e na cidade
sarda de Alguer e na zona
do Carxe (Murcia) sen ser
nestes lugares oficial

32. O aranés é unha variedade do dialecto gascón da
lingua occitana chamado gascón pirenaico, falada no
Val de Arán, no noroeste de Cataluña
Considerada unha vez
como "lingua en
perigo", está agora a
experimentar un
rexurdimento.
Ensinada dende o
1984 nas escolas
Disfruta dun estatus
de cooficialide na
Comunidade
Autónoma de
Cataluña

33. O éuskaro é lingua
oficial dende 1982 na
Comunidade Autónoma
Vasca.
En Navarra, a súa situación
está regulada pola Lei do
Vascuence, que divide á
Comunidade Foral en tres
rexóns (vascófona, non
vascófona e mixta).
En Francia, o euskera,
como outras linguas
minoritarias, non ten
recoñecemento oficial.

34. O vasco é claramente diferente das outras
linguas europeas, que na súa maioría teñen
relacións de parentesco entre si no interior da
familia indoeuropea

35. Outro dos nomes
utilizados
tradicionalmente
para esta lingua é o
de bable, pero en
realidade procede da
locución "bla, bla" de
orixe despectiva
A lingua asturiana é
unha lingua romance
pertencente ao
subgrupo asturleonés, e
derivada directamente
do latín
O dominio do
asturiano esténdese
per todo o territorio,
se ben na franxa máis
occidental de Asturias
se fala galego de
Asturias

36. Hoxe mantense viva non só no norte da provincia de León e na serra de A
Cabreira, tamén é falada pola xente maior do oeste de Zamora e do
noroeste de Salamanca
A Lingua leonesa, leonés
ou asturiano occidental
(Llïonés, llingua llïonesa ou
Asturianu oucidental) é unha
lingua románica creada no
territorio que agora ocupan as
provincias españolas de León,
Zamora e Salamanca

37. A situación do leonés como
lingua minorizada levou ao
leonés preto da extinción,
estando considerada como
unha lingua en perigo pola
UNESCO
Estanse a facer algúns esforzos para gañar aceptación
entre a poboación urbana

38. O aragonés é unha lingua
románica falada nas zonas máis
septentrionais da Comunidade
autónoma de Aragón, ao noroeste
de España.
Conta con moi pouca axuda por
parte das institucións, e o seu
estado de conservación é cada vez
mais precario entre os seus
falantes nativos, a maioría dos
cales fala un híbrido entre ambos
idiomas, aragonés e castelán.

39. O portugués é falado por cerca de 187 millóns de
persoas na América do Sur, 16 millóns de
africanos, 12 millóns de europeos, dous millóns
na América do Norte e 0.33 millóns na Asia

40. A lingua mirandesa ou
mirandés é unha lingua
románica do grupo
asturleonés, falada no
norte da Península
Ibérica.
É falada no Portugal
nororiental, por unhas
quince mil persoas,
concretamente na vila e
nas aldeas do concello de
Miranda do Douro

41. Desde o punto de vista
reintegracionista, Galicia fala unha
lingua que ten 200 millóns de falantes
no mundo, coñecida como portugués
O galego moderno
descende do galego-
portugués, lingua medieval
que evolucionou e deu
lugar aos actuais galego e
portugués

42. No século XIX colle alento e
faise máis presente nas
actividades das clases
acomodadas
A historia da lingua galega sempre estivo condicionada polos
acontecementos sociopolíticos de cada tempo
No medievo gozou do
prestixio da lírica e da
documentación formal
No século XVI foi eliminada
dos usos administrativos e
quedou como lingua da casa e
dos camiños

43. O galego viu restrinxidas as súas
funcións e os seus ámbitos de uso na
sociedade (aínda hoxe ten unha escasa
presenza na xustiza ou nas empresas,
por exemplo)
A lingua galega foi convertida en
lingua minorizada -que non
minoritaria!-, situación que se
pretende modificar coa normalización
lingüística

44. Na actualidade o galego
fálano case tres millóns
de persoas
É a lingua minorizada con maior
comprensión e uso porcentual
dentro do Estado Español
É idioma oficial na Nacionalidade
Histórica de Galicia (onde o
castelán é cooficial), e tamén se
fala
na Terra Eo-Navia (Asturias)
no Baixo Bierzo (León)
nas Portelas (Zamora) e na Serra de
Xálima (Cáceres)
É a lingua da importante
comunidade galega no exterior,
espallada por todo o mundo

45. As linguas non son elementos inalterables; son estruturas
vivas para comunicar e para expresar, que varían no
tempo, no espazo, nos usos...
O galego, pola súa condición de lingua cooficial e polo seu
amplo uso social, constitúe unha lingua de tamaño medio no
ámbito europeo
O GALEGO
SEMPRE EN
MARCHA!

47. O futuro dos nosos idiomas non está asegurado.
As linguas minorizadas corren o risco de
perderen falantes até mesmo morreren. A pesar
das Leis europeas que as protexen, precísan do
amparo político e institucional en cada un dos
Estados europeos multilingües.
O que se pode gañar coa normalización desas linguas
é moito, pero é moito máis o que se pode perder de
non acadar esa normalización: a diversidade, a
pluralidade, o feito de poder ser diferentes e non
camiñar cara o pensamento único.

48. O coñecemento de
máis dunha lingua
supón contar con máis
referencias para chegar
a aprender outras
Desde o galego non é
difícil acceder ao
portugués, ao castelán,
ao italiano, ao francés...
Coñecelo ábrenos as
portas ao mundo
amplo que nos rodea!

49. Manter a
diversidade das
linguas do mundo
é unha maneira de
garantir
a subsistencia
da diversidade
das culturas.

50. Ano Internacional das Linguas
Equipo de Normalización e Dinamización Lingüística
IES ELVIÑA