1. Xử lý chất thải rắn nguy hại

2. Thu hồi và tái chế
• Để có thể tận dụng tối đa các nguồn nguyên
vật liệu cũng như hạn chế các loại chất thải
phát sinh, người ta thường chọn biện pháp tái
sinh chất thải nguy hại. Tuy nhiên vấn đề tái
sinh nếu không được kiểm soát kỹ sẽ gây ra
các tác động xấu đến môi trường và con người
không thể lường trước được.

3. • Từ việc xem xét khả năng gây rủi ro do
các hoạt động tái chế, tái sinh chất thải
mà các hình thức tái sinh chất thải nguy
hại được sắp xếp ưu tiên như sau:
– Tái sinh hay tái sử dụng bên trong nhà máy
– Tái sinh bên ngoài nhà máy
– Bán cho mục đích tái sử dụng
– Tái sinh năng lượng
Thu hồi và tái chế

4. • Hiện có rất nhiều phương pháp tái sinh tái chế Chất thải nguy hại
dựa trên việc áp dụng các quá trình hoá lý, hoá học hay quá trình
nhiệt để thu hồi hay gia tăng nồng độ chất ô nhiễm phục vụ cho quá
trình tái sinh, tái chế tiếp theo. Các phương pháp bao gồm:
– Hấp thu băng than hoạt tính
– Trao đổi ion
– Chưng cất
– Điện phân
– Thuỷ phân
– Trích ly băng chất lỏng hay xúc tác
– Tách bằng màng
– Hấp thụ khí, hơi
– Bay qua lớp phim ngưng tụ hay hấp phụ mỏng
Thu hồi và tái chế

5. Hoạt động tái chế
• Hoạt động tái chế và thu hồi chất thải được thực
hiện thông qua hệ thống thu gom chất thải rắn
• Việc chế biến lại chất thải để lấy lại một vật liệu thô
sơ khai trước đây gọi là sự tận dụng lại phế thải
(salvage) và hiện nay được gọi là tái sinh (recycliêng).
Ở mức thấp nhất của nó và phần lớn cách tiếp cận công
nghệ, các vật liệu thải đòi hỏi phải được phân loại ngay
tại nguồn bởi chính người tiêu thụ. Đây là mức tiếp cận
lớn nhất bởi vì nó đòi hỏi phí tổn năng lượng nhỏ nhất.
Với các yêu cầu nghiêm ngặt đối với việc tái sinh, các
đô thị cần phải xem xét chi tiết các giải pháp tái sinh.
Thu hồi và tái chế

6. Hoạt động tái sinh
• Tái sinh chất thải được coi như là các hoạt động
nhằm thu hồi lại các thành phần có ích trong rác mà
chúng có thể sử dụng để chế biến thành các sản phẩm
mới dưới dạng vật chất hoặc năng lượng phục vụ cho
sản xuất và tiêu dùng. Công việc này đòi hỏi phải có
quá trình phân loại để tách riêng các thành phần rác
thải. Sau đó, đối với một số chất thải có khả năng tái
sinh như giấy, nilông, nhựa, cao su, thủy tinh, kim
loại… sẽ được thu gom lại và chuyển đến cơ sở tái
sinh chất thải để làm nguyên liệu đầu vào cho việc
sản xuất ra các phẩm mới.
Thu hồi và tái chế

7. Chất dẻo
• Xử lý chế biến lại từng loại chất dẻo polyme
ngay trong điều kiện sản xuất,ở đây chủ yếu
đối với các loại chất dẻo dùng phản ứng nhiệt.
• Thu hồi tập trung các chất thải và vận chuyển
tới nhà máy đặc biệt để chế biến sản phẩm xác
định.
Thu hồi và tái chế

8. Cao su
• Công đoạn chuyển cao su thành vật liệu đàn
hồi dẻo
• Xử lý kỹ thuật
• Quá trình lưu hóa.
• Trước khi đưa cao su vào hoàn nguyên người
ta phải phân loại theo sản phẩm, theo dạng và
lượng.
Thu hồi và tái chế

9. 9
9
CHẤT THẢI NGUY HẠI NGÀNH XI MẠ

10. 10
2.T ng quan ngành xi mổ ạ
xi mạ là một lĩnh vực liên quan đến nhiều ngành công
nghiệp khác nhau, hầu hết các nhà máy, cơ sở xi mạ có
quy mô vừa và nhỏ, công nghệ cũ và lạc hậu tập trung
chủ yếu tại các thành phố lớn Hà Nội, TPHCM, Biên
Hòa khối lượng CTRCNNH ngành xi mạ phát sinh
vùng KTTĐPN 895 ÷ 1.499 tấn, hệ số phát thải
CTNH dao động 0,027 ÷ 0,09 kg/1000 Sp[1]. Nguồn
gốc phát sinh lượng chất thải nguy hại từ các hệ thống
xử lý nước thải, bùn thải chứa kim loại nặng (Cr, Ni..),
bụi…

11. 11
2.1 Khái niệm xi mạ
Xi mạ là quá trình điện kết tủa kim loại lên bề mặt nền
một lớp phủ có những tính chất cơ lý hóa.. đáp ứng
được các yêu cầu mong muốn. Các phần chính của thiết
bị xi mạ
Dung d ch mị ạ
V t c n m (catot) -ậ ầ ạ
Anot b ng kim lo iằ ạ
m +ạ
Hình 2.1: S đ thi t b mơ ồ ế ị ạ

12. 12
2.1 Khái niệm xi mạ (tt)
Các thành phần chính bể mạ
(1) Dung dịch mạ: gồm có muối dẫn điện, ion kim loại
cần mạ, chất đệm, các chất phụ gia
(2) Catốt dẫn điện: chính là vật cần được mạ
(3) Anot dẫn điện: có thể tan hoặc không tan
(4) Bể chứa: bằng thép, thép lót cao su, polypropylen,
polyvinylclorua .. chịu được dung dịch mạ
(5) Nguồn điện một chiều dùng để chỉnh lưu

13. 13
Mục đích của việc xi mạ để chống ăn mòn, phục hồi
kích thước, trang sức, chống mòn, tăng cứng, phản
quang, dẫn điện.
Có thể chia ra thành 03 lớp mạ thông dụng:
Lớp mạ kim loại: các kim loại Cr, Ni, Zn, Sn, Cu, Pb,
Cd, Ag, Au và Pt
Lớp mạ hợp kim: Cu-Ni, Cu-Sn, Pb-Sn, Sn-Ni, Ni-
Co, Ni-Co, Ni-Cr và Ni-Fe
Lớp mạ composit: Các hạt rắn nhỏ và phân tán như
Al2O3, SiC, TiO2-, SiO2, Kim Cương, Graphit..

14. 14
2.2 Công nghệ mạ
Mài nh n, đánh bóngẵ
T y d u, mẩ ầ ỡ
Làm s ch b ng hoá h cạ ằ ọ và đi n hoáệ
Làm s ch c h cạ ơ ọ
M crômạ M Nikenạ M k mạ ẽ M vàngạM đ ngạ ồ
Ch t làm bóngấ
NiSO4
H3BO3
Zn(CN)2
ZnCl2
ZnO
NaCN
NaOH
H3BO3
H2SO4
NaCN
CuSO4
Cu(CN)2
V t c n mậ ầ ạ
Dung môi
NaOH, HCl, H2SO4
Axit
Mu i Auộ
Mu i Agộ
Hình 2.2: S đ công ngh xi mơ ồ ệ ạ

15. 15
2.2 Công nghệ mạ (tt)
Bao gồm dây chuyền khép kín từ quá trình xử lý bề
mặt vật mạ đến quá trình mạ hoàn tất bề mặt, có thể
chia công nghệ mạ thành 02 công đoạn
A. Xử lý bề mặt
– Xử lý bề mặt bằng cơ học
– Xử lý bề mặt bằng dung môi hữu cơ
– Xử lý bề mặt bằng các chất tẩy rửa
– Xử lý bề mặt bằng các phản ứng hóa học

16. 16
2.2 Công nghệ mạ (tt)
B. Quá trình mạ
Đ i v i quá trình m hoàn t t b m t trong côngố ớ ạ ấ ề ặ
nghi p th ng g p các công ngh m sau đâyệ ườ ặ ệ ạ
– Mạ Crôm
– Mạ Niken
– Mạ đồng
– Mạ kẽm

17. 17
2.3 Vấn đề ô nhiễm môi trường
1. Bụi, khí thải
2. Nước thải
3. Chất thải rắn&chất thải nguy hại
4. Sự cố môi trường

18. 18
Axit
Mu i Auộ
Mu i Agộ
Mài nh n, đánh bóngẵ
T y d u, mẩ ầ ỡ
Làm s ch b ng hoá h cạ ằ ọ và đi nệ
hoá
Làm s ch c h cạ ơ ọ
M crômạ M Nikenạ M k mạ ẽ M vàngạM đ ngạ ồ
Ch t làm bóngấ
NiSO4
H3BO3
Zn(CN)2
ZnCl2
ZnO
NaCN
NaOH
H3BO3
H2SO4
NaCN
CuSO4
Cu(CN)2
Cr6+
Ni2+
, axit CN-
, Zn2+
, axit Cu2+
, axit CN-
, axit
V t c n mậ ầ ạ
Dung môi
NaOH, HCl, H2SO4
N c th i ch a d u mướ ả ứ ầ ỡ
H i dung môiơ
B i kim lo iụ ạ
B i, gụ ỉ
H i, axitơ
Axit, ki mề
Hình 2.3: S đ công ngh xi m và các dòng th i t ngơ ồ ệ ạ ả ươ

19. 19
3. Chất thải nguy hại ngành xi mạ
STT Vấn đề Ô nhiễm môi
Trường
Mô Tả
(1)
Công đoạn
(2)
Tác động
(3)
Mã CTNH
(4)
1 Bụi, khí thải, mùi hôi Gỉ, bụi kim loại
SiO2,
Cr2
O3
..
hơi HCN, hơi
axit…
- Làm sạch,
mài nhẵn
đánh bóng
khô
- Đánh bóng
ướt, Bể chứa
nước thải xi
mạ
Gây bệnh về mắt,
phổi, ngoài da
07 02 02
2
Nước thải
Chứa Axit -kiềm:
H2
SO4
, HCl –
NaOH,
Na2
CO3
- Làm sạch bề
mặt bằng
hóa học và
điện hóa
- Các quá
trình mạ
Gây ăn mòn 07 02 02
3 Chứa Xyanua CN-
Quá trình mạ
đồng, kẽm,
vàng
Nước thải chứa độc
tố xianua đồng
gây ô nhiễm
nguồn nước
07 02 03
4 Chứa Crôm
( Cr6+
, Fe2+
,
Cu2+
…
Mạ crôm và rữa
sau khi mạ
rất độc cho người và
động vật.
Cromat là chất
gây ung thư da,
ung thư phổi
07 02 03
5 Dầu mỡ Tẩy dầu mỡ xử lý
bề mặt vật
liệu mạ

20. 20
3. Chất thải nguy hại ngành xi mạ (tt)
6 Chất thải rắn &
CTNH
Bùn thải xi
mạ
(Tồn tại
dưới dạng
kết tủa
hydroxit
kim loại)
HTXLNT Gây ô nhiễm
môi trường
07 01 08
7
Sự cố môi trường
Cháy, nổ Tẩy rữa
bằng dung
môi, dung
dịch Axit
Là các chất
dễ cháy, nổ,
bay hơi gây
độc đối với
công nhân
8 Tai nạn lao
động
Quá trình
Mạ
Muối đồng,
muối xianuca
gây ngộ độc
cấp tính cho
người công
nhân làm việc
trực tiếp

21. 21
4. Hệ thống quản lý chất thải nguy hại ngành xi mạ
Laäp keá hoaïch quaûn lyù
(quy trình, phöông phaùp cuï theå döïa treân
vaên baûn phaùp quy, kyõ thuaät quaûn lyù,
hieän traïng…)
Cöôõng cheá thöïc hieän
(hoå trôï, giaùm saùt, xöû phaït… vaø coù söï
hoã trôï cuûa ñòa phöông)
Kieåm soaùt
(thoâng qua heä thoáng vaên baûn baùo caùo,
chöùng töø, ñoaøn kieåm tra…)
Toå chöùc thöïc hieän
(trieån khai, huaán luyeän, höôùng daãn, tö
vaán löïa choïn caùc giaûi phaùp)

22. 22
H TH NG QU N LÝ CTNH (tt)Ệ Ố Ả
Đ i v i c quan qu n lý:ố ớ ơ ả
• Phát tri n công ngh x lý CTNH v ch t l ng và s l ng.ể ệ ử ề ấ ượ ố ượ
• Tăng c ng công tác giám sát, thanh tra, ki m tra, đ m b o các công ngh đãườ ể ả ả ệ
đ c c p phép ho t đ ng tuân th đúng quy đ nh, đ t QCVN.ượ ấ ạ ộ ủ ị ạ
• Xây d ng và ban hành các b tiêu chu n, quy chu n k thu t, đ nh m c kinh t kự ộ ẩ ẩ ỹ ậ ị ứ ế ỹ
thu t... làm c s khoa h c cho công ngh x lý CTNH.ậ ơ ở ọ ệ ử
• Chú tr ng v n đ qu n lý th tr ng và quy ho ch công ngh x lý CTNHọ ấ ề ả ị ườ ạ ệ ử 
tránh cho doanh nghi p nh ng r i ro không đáng có, đ ng th i nâng cao hi u quệ ữ ủ ồ ờ ệ ả
BVMT.
Đ i v i doanh nghi p:ố ớ ệ
• Xây d ng HTQLMT, tích h p s n xu t và môi tr ng.ự ợ ả ấ ườ
• Xây d ng, s d ng h th ng văn b n, bi u m u ph c v công tác thu th p, giámự ử ụ ệ ố ả ể ẫ ụ ụ ậ
sát, th ng kê và phân tích s li u môi tr ng.ố ố ệ ườ
• Trang b thi t b đo pH, nhi t đ , phân tích, n ng đ b i, kim lo i n ngị ế ị ệ ộ ồ ộ ụ ạ ặ
trong khí và n cướ  quan tr c đ t hi u qu .ắ ạ ệ ả

23. 23
H TH NG X LÝ CTNH -Ệ Ố Ử B i, khí th iụ ả
Các tác nhân gây ô nhi m không khí nhà máy ch t pễ ở ỉ ậ
trung vào 3 d ng chính: h i acid, h i ki m và h i kimạ ơ ơ ề ơ
lo i, do đó có th t p trung các ngu n th i này d n raạ ể ậ ồ ả ẫ
kh i khu v c s n xu t và ti n hành x lý trên cùng m tỏ ự ả ấ ế ử ộ
thi t b : Thi t b r a khí d ng h p th .ế ị ế ị ử ạ ấ ụ

24. 24
H th ng x lý n c th i t pệ ố ử ướ ả ậ
trung c a C sủ ơ ở
C a khíử
b n vàoẩ
Dung d ch NaOH 30%ị
Th iả
qua ngố
khói
Dung d ch NaOH 5-10%ị
N c b sungướ ổ
V t li u đ mậ ệ ệ

25. 25
H TH NG X LÝ N C TH IỆ Ố Ử ƯỚ Ả
Nöôùc thaûi caùc khaâu
taåy daàu
Beå taäp trung nöôùc thaûi
Beå phaûn öùng 2
Beå laéng
Song chaén raùc
Boàn loïc aùp löïc
Nöôùc thaûi caùc
khaâu khaùc
Beå taùch daàu thoâ
Thieát bò taùch daàu
Beå phaûn öùng 1
Beå bôm
H2SO4 NaHSO3
Polymer
Saân phôi buøn
PAC
Beå taïo boâng
NaOH
Song chaén raùc

26. 26
H TH NG X LÝ CTNH -Ệ Ố Ử Ch t th i rấ ả nắ
G m:ồ
• X , thùng ch a hóa ch t xi m , ph gia, …ỉ ứ ấ ạ ụ
• D u nh t th i, gi lau nhi m d u.ầ ớ ả ẻ ễ ầ
• c quy, pin, bóng đèn hùynh quang.Ắ
Gi i pháp qu n lý:ả ả
• Phân lo i, tạ hu gom vào các d ng c ch a riêng bi t.ụ ụ ứ ệ
• Dán nhãn (theo mã CTNH).
• L u ch a trong khu v c riêng bi t.ư ứ ự ệ
• H p đ ng v i các đ n v có ch c năng x lý CTNH.ợ ồ ớ ơ ị ứ ử
Bi n pháp x lý:ệ ử
• Tái ch , tái s d ngế ử ụ
• n đ nh hóa r nỔ ị ắ
• Thu h i kim lo iồ ạ

27. 27
H TH NG X LÝ CTNHỆ Ố Ử – Bùn th iả
G m:ồ
• Bùn kim lo iạ
• Bùn th i có ch a d uả ứ ầ
• Bùn th i sau HTXL n c th i…ả ướ ả
Gi i pháp qu n lý:ả ả
• Thu gom vào các d ng c ch a riêng bi t (bao bì nh a,ụ ụ ứ ệ ự
thùng phuy…).
• Dán nhãn (theo mã CTNH).
• L u ch a trong khu v c riêng bi t.ư ứ ự ệ
• H p đ ng v i các đ n v có ch c năng x lý CTNH.ợ ồ ớ ơ ị ứ ử
Bi n pháp x lý:ệ ử
• S y khô – thiêu đ tấ ố
• n đ nh hóa r nỔ ị ắ
• Chôn l pấ