1. วัคซีนปองกันไวรัสแปปปโลมา (วัคซีนเอชพีวี) สิ่งที่ทานควรทราบ
• สตรีที่ตั้งครรภ หากเกิดการตั้งครรภโดยบังเอิญระหวางชวงการรับ
วัคซีน ควรหยุดฉีดวัคซีนที่เหลือจนกวาจะสิ้นสุดการตั้งครรภ จึงสามารถฉีดตอได
1. โรคติดเชื้อไวรัสแปปปโลมาคืออะไร และปองกันไดอยางไร
5. อาการขางเคียงที่อาจเกิดขึ้นหลังรับวัคซีนเอชพีวี
ไวรัสแปปปโลมาหรือเชื้อเอชพีวี เปนสาเหตุสําคัญของการติดเชื้อ
วั ค ซี น เอชพี วี ทํ า ให เ กิ ด ผลข างเคี ยงน อยและไม รุ นแรง อาจพบ
บริเวณอวัยวะเพศซึ่งจะนําไปสูการเปนหูด หรือมะเร็งในเวลาหลายปตอมา การ
ปฏิกิริยาเฉพาะที่ ไดแก อาการปวด บวม ผื่นแดง และคันบริเวณที่ฉีด อาจพบ
ติดเชื้อเอชพีวีมักไมแสดงอาการผิดปกติและหายไดเอง แตผูที่มีการติดเชื้อสาย
อาการไข ซึ่งมักหายไดเอง ผลขางเคียงรุนแรงกวานี้พบไดนอยมาก
พันธุชนิดที่มีความเสี่ยงสูงเชน สายพันธุ 16, 18 จะทําใหเกิดมะเร็งปากมดลูกใน
การดูแลรักษาอาการขางเคียง หากปวด บวมบริเวณที่ฉีดใหประคบ
เวลาตอมาได การติดเชื้อเอชพีวีสายพันธุความเสี่ยงต่ํา เชน สายพันธุ 6, 11 ทํา
ดวยผาเย็น หากมีไขใหรับประทานยาลดไขในขนาดที่เหมาะสม หากอาการ
ใหเกิดหูดหงอนไกที่อวัยวะเพศ และหูดทางเดินหายใจ โดยเฉพาะกลองเสียงใน
ขางเคียงเปนรุนแรง หรือเปนมาก ควรรีบปรึกษาแพทยทันที และบอกอาการให
เด็ก
แพทยทราบโดยละเอียด
มะเร็งปากมดลูกเปนมะเร็งที่พบมากที่สุดสําหรับสตรีไทย ปจจุบัน
เปนที่ทราบแลววาสาเหตุของมะเร็งปากมดลูกเกือบทั้งหมดเกิดจากการติดเชื้อ 6. วัคซีนเอชพีวีอยูในแผนสรางเสริมภูมิคุมกันโรคของกระทรวง
ไวรัสเอชพีวี การตรวจภายในเพื่อหาความผิดปกติในระยะเริ่มตน จะชวยปองกัน
การเกิดมะเร็งไดมาก เชื้อเอชพีวี ติดตอผานทางการมีเพศสัมพันธ ดังนั้นการมีคู
สาธารณสุขหรือไม และใครเปนผูรับผิดชอบคาวัคซีน
นอนคนเดียว ลดพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศ และการใชถุงยางอนามัยทุกครั้งอยาง ในปจจุบัน วัคซีนเอชพีวีจัดเปนวัคซีนเสริมหรือวัคซีนทางเลือก
สม่ําเสมอเมื่อมีเพศสัมพันธ จะชวยลดความเสี่ยงของการติดเชื้อไดมาก แตยังไม ยังไมไดอยูในแผนการสรางเสริมภูมิคุมกันโรคของกระทรวงสาธารณสุข ผูฉีดตอง
มีมาตรการใดๆ ที่จะปองกันการติดเชื้อเอชพีวีไดสมบูรณ เสียคาใชจายเอง
โรคติดเชื้อเอชพีวีสามารถปองกันไดสวนหนึ่งดวยวัคซีน
7. เด็กจําเปนตองไดรับวัคซีนเอชพีวีหรือไม
2. วัคซีนเอชพีวีคืออะไร เด็กสุขภาพแข็งแรง และอายุ 9 ปขึ้นไป สามารถพิจารณาใหวัคซีนนี้ได
วัคซีนเอชพีวีผลิตจากโปรตีนที่เหมือนเปลือกหุมของไวรัส มีความ เพื่อลดความเสี่ยงจากโรคที่เกิดจากเชื้อเอชพีวี อยางไรก็ตาม วัคซีนเอชพีวียัง
ปลอดภัยสูง ตัววัคซีนไมมีความสามารถในการกอโรคและไมทําใหเกิดมะเร็ง จัดเปนวัคซีนเสริมสําหรับประเทศไทย
วัคซีนมีประสิทธิภาพสูงตอสายพันธุที่บรรจุในวัคซีน ซึ่งมีวัคซีน 2 ชนิด คือชนิด
ที่บรรจุ 4 สายพันธุ ไดแกสายพันธุ 6, 11, 16, 18 ซึ่งจะครอบคลุมสายพันธุที่กอ 8. มีสิ่งที่ตองปฏิบัติอื่นๆ หรือไม
มะเร็งประมาณรอยละ 70 และครอบคลุมสายพันธุกอหูดประมาณรอยละ 90 เนื่องจากวัคซีนมีประสิทธิภาพดีมากเฉพาะตอสายพันธุไวรัสที่มีอยูใน
และชนิดที่บรรจุ 2 สายพันธุ คือสายพันธุ 16, 18 ซึ่งครอบคลุมเฉพาะสายพันธุ วัคซีน ถึงแมรับวัคซีนแลว ยังอาจเปนโรคจากเชื้อเอชพีวี คนละสายพันธุกับที่มีอยู
กอมะเร็งไดรอยละ 70 เนื่องจากวัคซีนไมสามารถปองกันสายพันธุกอหูดหรือ ในวัคซีน หรือสายพันธุที่ติดมากอนไดวัคซีน การฉีดวัคซีนเปนหนทางหนึ่งในการ
มะเร็งไดทั้งหมด ผูที่ไดรับการฉีดวัคซีนทั้งสองชนิดนี้จึงยังตองตรวจคัดกรอง ชวยลดความเสี่ยงจากโรคมะเร็งปากมดลูกได ดังนั้นยังจําเปนที่จะตองทําการ
มะเร็งปากมดลูกอยางสม่ําเสมอตอไป ตรวจภายในเปนระยะสม่ําเสมอในหญิงที่มีเพศสัมพันธแลวตามที่แพทยแนะนํา
ดวย และควรหลีกเลี่ยงปจจัยเสี่ยงตอการติดเชื้อเอชพีวีดวย ซึ่งไดแก การมีคู
3. ใครควรไดรับวัคซีนเอชพีวี และจะตองใหจํานวนกี่ครั้ง นอนหลายคน การไมใชถุงยางอนามัย
แนะนําใหฉีดวัคซีนในสตรีอายุระหวาง 9 ถึง 26 ป สําหรับการฉีด ผูปกครองควรพาเด็กมารับวัคซีนตามกําหนดเวลาที่แพทยแนะนําเสมอ
วัคซีนในสตรีอายุมากกวา 26 ปนั้นขึ้นอยูกับการพิจารณาเปนรายๆ ไป ใหฉีด 3 ในกรณีที่ไมสามารถมารับวัคซีนไดตามที่กําหนด ควรรีบมารับทันทีที่ทําได
ครั้ง ในเดือนที่ 0, 1-2 และ 6 ตามลําดับ ยังไมมีคําแนะนําใหฉีดผูชาย วัคซีนจะ ผูปกครองควรเฝาสังเกตอาการของเด็กในสถานพยาบาลที่ไดรับวัคซีน
มีประสิทธิภาพดีที่สุด ถาฉีดกอนมีเพศสัมพันธ ไมแนะนําใหตองทําการตรวจหา อยางนอย 30 นาที จึงพาเด็กกลับบาน และควรสังเกตอาการตอที่บานดวย หาก
วามีการติดเชื้อเอชพีวีกอนฉีดวัคซีน เด็กมีอาการขางเคียงภายหลังจากการไดรับวัคซีน ผูปกครองควรรายงานใหแพทย
ทราบทุกครั้งกอนการรับวัคซีนครั้งตอไป
4. ใครไมควรรับหรือควรเลื่อนการรับวัคซีนเอชพีวี ผูปกครองควรเก็บบันทึกการรับวัคซีนของเด็กไวตลอดไป เพื่อเปน
ผูที่มีภาวะดังตอไปนี้ ไมควรฉีดวัคซีน เอชพีวี หลักฐานวาเด็กมีการสรางเสริมภูมิคุมกันโรคใดบางแลว
• ผูที่มีการแพหรือมีปฏิกิริยาที่รุนแรงตอสวนประกอบของวัคซีนเอช
พีวี (กรณีแพยีสตซึ่งเปนสวนประกอบของวัคซีนเอชพีวีชนิด 4 สายพันธุ
สามารถใชแบบ 2 สายพันธุได) หากมีขอสงสัยควรปรึกษาแพทย
เอกสารแนะนําความรูเกี่ยวกับวัคซีนสําหรับประชาชน
ขอมูล ณ 28 กรกฎาคม 2551 โดย สมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแหงประเทศไทย รวมกับ กระทรวงสาธารณสุข