Uzaktan eğitimin uluslararasılaşmasının kültürel etkileri idealist ve realist bakış açılarına göre uzaktan eğitimin yönetim boyutu bağlamında tartışılmıştır.

1. İdealist Ve Realist Bakış Açılarına Göre
Uzaktan Eğitimin Yönetim Boyutu
Gülay EKREN
Anadolu Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü
Uzaktan Eğitim Anabilim Dalı

2.  Uzaktan eğitimin uluslararasılaşması
 Uzaktan eğitimin uluslararasılaşmasının kültürel etkileri
 Uzaktan eğitimin yönetim boyutu ve uluslarasılaşma
 Farklı kültürlerde internet ve bilgisayar kullanımı- İdealistler & Realistler
 Uzaktan eğitimin yönetim boyutuna İdealist ve Realist bakış
 UNISA örneği

3.  2000’li yıllar  küreselleşen ekonomi  küreselleşen akademik sistem
uzaktan eğitimde uluslararasılaşmayı teşvik edici çalışmalar
 İngilizcenin öğretme amacı dışında iletişim ve araştırma amaçlı uluslararası
kullanımı
 İnternetin öğretme ve araştırma amaçlı kullanımı, uzaktan eğitim
 Akademik kurumların diğer ülkelerdeki akademik kurumlarla işbirliği yaparak o
ülkelerde kampüs kurması, eğitim programlarına yönelik imtiyaz anlaşmaları
(franchising) yapmaları
 Derecelerin uyumu dersler, krediler, değerlendirme mekanizmaları ve akademik
sürecin değerlendirilmesi (akreditasyon)
(Altbach & Teichler, 2001)

4.  “borderless, cross border, transnational, international education” gibi
kavramlar ulusal sınırların ötesinde alınan eğitimi tanımlamak için
kullanılan bazı terimlerdir (Altbach, Reisberg, & Rumbley, 2009).
 Uzaktan eğitim ulusal sınırların ötesine iten ekonomik ve sosyal nedenler;
 Kendini gelişmiş olarak gören ülkelerin deneyimlerini diğerleri ile paylaşma
mecburiyeti hissetmesi (Visser, 2003).
 Yükseköğrenime ödenen ücretlerin artması, iyi bir iş sahibi olmak için üniversitenin
bir gereklilik olması,
 Nüfus özellikleri ile ilgili faktörler nedeniyle üniversite eğitimi alamayan gruplara
ulaşma arzusunun üniversiteler üzerindeki baskıyı arttırması (Gunawardena,
2014).
 Uzaktan öğrenme yerel ve ulusal sınırları aşmakta, uluslararası düzeyde
farklı öğrenenlere ulaşmakta, kültürlerarası farkındalığı ve iletişimi
arttırmaktadır (Gunawardena, 2014).

5.  Uluslararası akademik ilişkileri ve devamında uzaktan eğitimi etkileyen
konular
 İnternetin bilginin yayılıma yeni bir şekil vermesi;
 örneğin kütüphane kaynaklarına çevrimiçi ulaşılabilmesi, dergilerin internet aracılığı ile
yayınlanması, bilimsel bilgi ve yeni keşiflerin dünya çapında anında iletimi,
 İnternet aracılığı ile iletişimin anında yapılabilmesi sayesinde bilimsel alandaki
tartışmalara kolay erişimi desteklemesi,
 İnternet yoluyla eğitimsel programların alımı, uzaktan eğitimin birçok ülkedeki
akademik ilerlemede merkezi bir güç olması
(Altbach & Teichler, 2001)

6.  Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin ülkelerine kabul ettikleri insanların
yaşam ortamlarına yerleştirilme ve bu ortamlara uyum sağlama sorunları
 Yeni gelenler genellikle aynı ülkeden olanlarla kendi iletişim ve etkileşim ağlarını
oluşturmaları
 Yerel sakinlerle yeni gelenler arasında iletişim ve bilgi alışverişi açısından karşılıklı
anlayış ve işbirliğinin olması
 Kültürel farklılıkların yönetilmesinde politik yetersizliklere, hatalara,
toplumlarda güvensizliğe, istikrarsızlığa ve karmaşık durumlara neden olan
kültürel hoşgörüsüzlük
 Kültürel haklar (cultural rights), ulusal, bölgesel ve küresel seviyede temel
insan haklarının önemli bir parçası
(Ebuchi,2002)

7.  Uluslararası öğrenci hareketliliklerinin eğitimsel ve sosyal faydaları;
 kültürlerarası bilgi ve yeterlik kazanmak,
 yabancı dil yeterliliğini geliştirmek (özellikle İngilizcede),
 uluslararası kişisel ve profesyonel ağlar kurmak,
 diğer ülkeleri ve kültürleri tanıma,
 ev sahibi öğrenciler arasında uluslararası anlayış ve kültürlerarası duyarlılığı teşvik
etmek
(Van Damme, 2001).
 Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler (veya uluslar) arasındaki karşılıklı
ilişkilerde uzaktan eğitimin yeni biçimleri alımlı gösterilmektedir.
 Bunlar aynı hızla gelişmediklerinden gelişmekte olan (ya da sözde gelişmiş)
ulusların «zorunlu gelişmiş kültürleri»nin olduğu düşünülmektedir.
(Evans & Nation, 2003)

8.  Bilgi ve internet teknolojisi öğrenme ve öğretmeyi şekillendirmekte, uzaktan
eğitim hem ülkeler arasında hem de uluslar arasında hızlıca büyümekte,
akademik kurumların yönetimleri bu durumdan etkilenmekte (Altbach, 2004)
 Uzaktan eğitimin yönetim boyutu için ekonomik, politik, akademik ve
sosyokültürel güçlerin anlaşılması önemli görülmekte (Childress, 2009).
 Uzaktan eğitimde uluslararasılaşma planları yapılırken
 amaç, misyon, vizyon ifadeleri,
 uygulama girişimleri,
 ayrılmış kaynaklar,
 zaman çizelgeleri
 performans göstergelerini içerecek şekilde düzenleme yapılması önerilmektedir.
(Childress, 2009).

9. İdealistler
(daha çok Amerikalılar ve İngilizler/Anglo-Sakson’lar)
Realistler
(daha çok Anglo-Sakson olmayan/İngiliz soyundan
gelmeyen ülkelerde yaşayanlar)
İnternet küresel toplumun gelişimine
yardımcı olan bir araçtır.
İnternet kullanmak ücretsiz ve sınırsız
değildir, toplumun birçok kesimi için
internet kullanımı bir ayrıcalıktır.
İngilizce farklı kültürler tarafından
kullanıldığında teknolojiye global bir
standart (tüm dünya dillerinin birleşmesi)
getirecektir.
Bilgisayar dilinde İngilizcenin yaygın
kullanımı Amerika’nın internet üzerindeki
hakimiyetini arttırmaktadır, bu durum
toplumu kapitalist ekonomiye mecbur
bırakmaktadır.
İngilizcenin internet üzerindeki egemenliği
geçicidir. Bilgisayar ve internet kullanımı
arttıkça ulusal diller yayılacaktır.
İnternet kullanımı bilgisayar veya benzeri
bir makineye sahip olmayı, medya
okuryazarlığını ve iyi bir eğitimi
gerektirmektedir. (sahip olanlar-sahip
olamayanlar)
İngilizcenin bilinmesi internet kullanımını
kolaylaştırmaktadır.

10.  İnternet gibi teknolojik gelişmeler herkese bilgiye eşit şekilde ulaşım imkânı
tanımaktadır.
 İngilizce kullanan ülkeler (özellikle Amerika ve İngiltere) bu dili bilimsel
çalışmalarında artan oranda kullanarak bu ayrıcalıktan yararlanmaktadır.
 Avrupa Birliği ülkeleri Bologna sürecinin bir parçası olarak yükseköğrenim
derecesi veren yapılarına ortak bir ayar çekerek uyumlu hale getirmektedir.
(Altbach,2007; Evans ve Nation, 2003)
 Eğitim programları uluslararası düzeyde akredite edilerek internetin
doğurabileceği politik ve etik sorunlarla başa edebilecek şekilde düzenlenmesi
gerekmektedir.
 Örneğin farklı kültürel geçmişleri olan insan grupları ile işbirlikçi çalışmalar
yaparak
(Ebuchi,2002)

11.  Kültürel ve politik farklılıklardan dolayı bilgi ve iletişim teknolojilerinin kabulü ve
kullanımı ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir. Eğitim programları oluşturulurken
ülkeler kendi koşullarını göz ardı etmemeli
 Yeni teknolojilerin kullanımı konusunda altyapı gereksinimi
 İnsanların uzaktan eğitim programlarına katılabilmeleri için sahip olmaları
beklenen donanım altyapısının varlığı
 Gelişmiş ülkelerdeki eğitim programlarının gelişmekte olan ülkelere doğrudan
taşınması, öğrenenlerin kendi ülkelerinin eğitimsel altyapısına uygun olmayan bir
programdan yararlanması
(Ebuchi, 2002; Evans&Nation, 2003; Altbach, Reisberg & Rumbley, 2009;)

12.  İnternete erişiminde coğrafik farklılıklar dikkate alınmalı (Ebuchi, 2002),
 Öğrencilere uzaktan eğitimin alım biçimleri konusunda alternatif öneriler sunulmalı
 Eğitim programları daha doğru içeriklerle ve araçlarla doğru kitlelere
yönlendirilmeli
 Öğrenciler, uzaktan teknolojilerini mevcut öğrenmelerine alternatif yapmak için
gerekli disipline ve öz-motivasyona sahip mi? (Altbach, Reisberg & Rumbley, 2009)
 Yeni teknolojiler, yeni okuryazarlık ve yeni iletişim becerileri talep
etmektedir (Gunawardena, 2014)
 Yabancı dil öğrenimi (mümkünse birden fazla) özendirilmeli, çeviri
programları geliştirilmeli (Ebuchi, 2002)
 Sosyokültürel açıdan etnik ve kültürel farklılıkların artmasından dolayı
öğrencilerin kültürlerarası iletişim becerileri geliştirilmesi gerekmektedir
(Childress, 2009)

13.  Eğitimin uzantıları, bireylerin arzularının ötesinde yaşam kalitesi, yoksulluğun
azalması, rekabet edebilirlik, ulusal büyüme olarak topluma hizmet etmektedir.
 Eğitimde sadece teknolojiye ve öğrenmeye odaklanmak kültürel bakış açılarını da yok
saymaktır.
 İletişim araçlarının kullanım kültürü, algılanan varlığı, ve hala yapım aşamasında olan
kültürel nesneler, kültürlerarasında farklılaşır ve kurumsal bağlamda kültürlerarası
farklılaşması gerekmektedir.
 Uzaktan eğitime yön veren teoriler Amerika ve Avrupa kültüründen çıkma
olduğundan uzaktan öğrenenlere kaliteli eğitim sağlamak için «kültürel
değerlerin ve uygulamaların empoze edilmesi» düşüncesi yanlıştır.
 Örneğin ABD, uluslararası öğrencilerine Amerikan kültürünü ve değerlerini yansıtan
aynı programları ve içeriği verme konusunda ısrar etmektedir. oysa pedagojik
yöntemlerde güncellemeler yapılabilir
 Eğitimsel farklılıklar, sosyal, kültürel ve dil varsayımına gömülü dersler konusunda
hassas olunmalı
 Çevrimiçi bir dersin dünya çapında elde edilebilir olması (MOOCs gibi) verimli olabilir
ancak kültürel ve bağlamsal anlam göz ardı edilmektedir.
(Gunawardena, 2014)

14.  Güney Afrika Üniversitesi’nin (the University of South Africa, UNISA)
uzaktan eğitim deneyimleri uzaktan eğitimin yönetim boyutuna realist bir
yaklaşım örneği sunmaktadır.
 Uzaktan eğitim ucuzdur ve Afrika kıtasındaki tüm insanlar tarafından elde
edilebilmektedir.
 Afrika Birliği (African Union, AU) ve Afrika Yeni Gelişim Ortaklığı (the New
Partnership for African Development, NEPAD) ile işbirliği yaparak vizyonunu
ve tüm projelerini kıtayı kapsayacak şekilde düzenlemiştir.
 Ülkedeki tüm üniversitelerin politik liderliğini üslenmiştir.
 Hedeflenen görevler kıtadaki araştırmaların güçlenmesine, Afrika'nın Avrupa
ve Amerika'daki araştırmalara olan güvenini azaltmıştır.

15.  UNISA, Afrika üniversiteleri ile işbirliği yaparak kurumlar arasında personel
değişim programları, akademik bilgi ve kaynak değişimi, çift derece veren
programlar geliştirmiştir.
 UNISA uzaktan eğitimi tanımlarken öğrenme deneyimlerinin gelişimine ve
tasarımına, öğrenciyi destekleme yapısına ve etkileşimin önemine vurgu
yapmaktadır.
 UNISA, yükseköğrenimde kaliteli açık ve uzaktan öğrenme fırsatları
sağlamakta, kendi uzman personelini topluma hizmet ve araştırmaya
yönlendirmektedir.
 Öğrencilerini kayıt ederken geleneksel üniversitelerdeki bariyerleri kaldırarak
esnek bir tavır sergilemektedir.

16.  UNISA, bir mega üniversite, bir çok öğrenciye hizmet vermekte, öğrencilere
çalışma kılavuzları içeren basılı materyaller sunmaktadır.
 Çalışma kılavuzları, öğrencileri öğrenme sürecinde tutmayı amaçlayan ve
çeşitli faaliyetleri içeren etkileşimli materyallerdir.
 Basılı materyallere ek olarak ses kaseti, video, CD-ROM gibi ortamlara kayıtlı
programlar, radyo, tele-konferans ve video konferans gibi ortamlar da
kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra derslerde grup tartışması gerektiğinde yüz
yüze destek verilmektedir.
 UNISA altyapısında 19 farklı departman bulunmaktadır. Bu departmanlar üç
üniversiteye yayılarak akademik departmanlara destek sağlamaktadır.
Bunun yanı sıra öğrenciler için destekleyici ve yetiştirici ortam
oluşturulmaktadır.

17.  UNISA’da öğrenci desteği aşağıdaki farklı boyutlarda değerlendirilebilir:
 Güney Afrika'da 11 farklı resmi dil vardır, öğretim ortamlarında İngilizcenin kullanılması
öğrencilerin çoğunluğunun ana dilinin İngilizce olmamasından kaynaklanmaktadır.
Öğrencilere zor kavramları açıklamak için sözlük gibi destek mekanizmaları
kullanılmaktadır.
 Bir grup eğitmen öğretici materyaller yoluyla öğrencilere kendi materyallerini nasıl
kullanacakları konusunda yardımcı olmaktadır.
 Uzmanlar tarafından sağlanan danışmanlık hizmetleri ile öğrencilere rehberlik
sağlanmaktadır. Hatta bir grup öğrenci diğer öğrencilere danışmanlık yapmak üzere
yetiştirilmiştir.
 Bölgesel kampüslerde öğrenme merkezleri oluşturulmuştur. Bu merkezlerde; öğrenciler
için makul bir çalışma alanları, tartışma odaları, seminer odaları, öğrenci konseyi ve
personel için odaları, ödevler için posta kutuları, mikro bilgisayar etkinlikleri, kütüphane
hizmetleri, tele konferans, video ve televizyon etkinlikleri ve küçük kafeteryalar
sağlanmıştır.
 UNISA, hükümetlerin de desteği ile, çok amaçlı toplum merkezlerinde, dezavantajlı
gruplara yönelik internet hizmeti sunmuştur.

18.  UNISA, DEAC (Distance Education Accreditation Council) etiketi sayesinde
kalite güvencesini tamamlamış ve meslektaşları tarafından gözden geçirilerek
yüksek standartlarda hizmet verdiğini kanıtlamıştır.
 2005 yılından bu yana öğrencilerle çevrimiçi iletişim kurulmaya başlanmış,
bu durum öğrenci sayısında büyük artışı beraberinde getirmiştir.
 Öğrencilerin çoğunun teknolojik olarak zengin ortamlarda öğrenmeye hazır
olması UNISA'nın bu konudaki çalışmalarına hız kazandırmıştır.

19.  Altbach, P. G., & Teichler, U. (2001). Internationalization and exchanges in a globalized university. Journal of Studies in
International Education, 5(1), 5-25.
 Altbach, P. G. (2004). Globalisation and the university: Myths and realities in an unequal world. Tertiary Education &
Management, 10(1), 3-25.
 Altbach, D. P. G. (2007). Globalization and the university: Realities in an unequal world. In International handbook of
higher education (pp. 121-139). Springer Netherlands.
 Altbach, P. G., Reisberg, L., & Rumbley, L. E. (2009). Trends in global higher education: Tracking an academic revolution.
 Childress, L. K. (2009). Internationalization plans for higher education institutions. Journal of Studies in International
Education, 13(3), 289-309.
 Ebuchi, Kazuhiro, (2002). “The Internet as a Political and Ethical Process: Implications of ICT and E-learning in the
Multiculturdeal Contexts” in National Institute of Multimedia Education (NIME) International Symposium 2002 “E-
Learning Beyond Cultural and Linguistic Barriers: Co-existence and Collaboration” Research Report, Japan.
 Evans, Terry D. and Daryl Nation, “Globalization and the Reinvention of Distance Education” in Moore, Michael and
William G. Anderson (eds), Handbook of Distance Education, Lawrence Erlbaum Associates Pub., 2003, US.
 Gunawardena, C. N. (2014). Globalization, Culture, and Online Distance. Online Distance Education: Towards a
Research Agenda, 75.
 McKay, V., & Makhanya, M. (2008). Making it work for the South: Using open and distance learning in the context of
development. International handbook of distance education, 29-48.
 Van Damme, D. (2001). Quality issues in the internationalisation of higher education. Higher education, 41(4), 415-441.
 Visser, Jan, “Distance Education in the Perspective of Global Issues and Concerns” in Moore, Michael and William G.
Anderson (eds), Handbook of Distance Education, Lawrence Erlbaum Associates Pub., 2003, US.