Kursimi i ujit

1. Përse të përdoret më shumë se ç’nevojitet?
KOHA PËR TË KURSYER!!!

2. •Kjo është një pikëpyetje e madhe së
cilës shumë veta mund t’i përgjigjen
duke thënë se “Uji është burimi i jetës”.
1.
•Pa ujë s’ka jetë.
2.
•Shumë punë të përditshme kryhen me të.
3.
•Ai luan një rol të rëndësishëm në organizmin tonë.
4
•Luan rol të rëndësishëm në ekonominë e vendit.
5
•Uji duhet t’u trashëgohet brezave pasardhës.

3. •Uji është një nga pasuritë më të mëdha të një vendi. Ai
është bazë për një ekonomi të qëndrueshme dhe mirëqenie
sociale. Esencial në
sektorin e:
Bujqësi Peskim Turizëm Energjitikë
Industri
ushqimore

4. Rreth 70 % e sasisë së ujit në nivelin global përdoret për ujitje, duke
kontribuar kështu në sigurimin e rreth 40 % të ushqimit në nivelin botëror.
Rreth 20 % e ujit shfrytëzohet në sektorin e industrisë.
Uji merr pjesë me 19 % në kuadër të prodhimit të përgjithshëm të
energjisë në nivelin global.
Sektori i peshkimit, aquakluturës dhe ai i turizmit, janë të orientuara kryesisht
në shfrytëzim të ujit dhe gjenerojnë miliona të ardhura anekënd botës, si dhe
paraqesin bazën e zhvillimit ekonomik në shumë vende, ndërkohë që edhe
shumë kompani të njohura botërore si Coca-Cola etj., zhvillimin dhe suksesin
e tyre e kanë të bazuar në shfrytëzimin e resurseve ujore.
10 % përdoret për nevoja shtëpiake dhe pastërti.

5. •97 % e ujit në të gjithë globin është i kripur.
•2.7 % e sasisë së përgjithshme të ujit mund të shfrytëzohet për pije.
•Uji është rregullatori i temperaturës së Tokës dhe gjithashtu rregullon
temperaturën e trupit tonë.
•Uji është transportuesi i ushqimeve dhe i oksigjenit në qelizat e trupit të
njeriut.
•Uji përbën 66% të organizmit, 75 % të trurit njerëzor dhe 75 % te të gjithë
bimësisë së gjallë .
•Një person mund të jetojë rreth një muaj pa ushqim, por vetëm disa ditë pa
ujë.
•Çdo person përdor mesatarisht 160 litra ujë çdo ditë.
•Për të bërë punët e mirëmbajtjes së shtëpisë përdoren mesatarisht 3500 litra
ujë në javë.
•Sasia më e madhe e ujit të përdorur është ajo që shkon për tualetin e
shtëpisë sonë.

6. • 2 litra ujë, sa herë do të mbushim një çajnik .
• 25 litra ujë, sa herë që do të lahemi në dush .
• 60 litra ujë, sa herë vendosim në punë
makinën larëse të rrobave .
• 5 litra ujë, për të larë pjatat në shtëpi .
• 10 litra ujë, sa herë të shtypim butonin e
shkarkimit të tualetit .
• Një rubinet i cili pikon pikë-pikë, pa i kushtuar
askush vëmendje harxhon afërsisht 283-387
litra ujë në javë !

7. • Uji edhe përse i bollshëm, në shumë vende ai shpërdorohet,
ndërkohë që në shumë vende të tjera njerëzit vuajnë nga
mungesa e ujit.
Ja se si e shpërdorojmë ne ujin:
• Duke lënë rubinetin hapur gjatë larjes së dhëmbëve.
• Duke vaditur kopshtin me ujë të pijshëm.
• Duke mos riparuar tubat që pikojnë.
• Duke përdorur lavatriçen vetëm për një veshje.
• Duke përdorur zorrën për të larë makinën.
• Duke ndotur ujin.

8. • Të mos përdorim ujin e pijshëm për të larë veturat .
• Të mos konsumojmë më shumë ujë nga sa janë
nevojat tona .
• Të mos pastrojmë trotuaret me ujë të pijshëm.
• Të mos ujitim çdo ditë lulet .
• Të paguajmë rregullisht ujin që konsumojmë .

9. • Më mirë dushin se sa banjon në vaskë. Larja në vaskë shpenzon
rreth 100 litra ujë, ndërsa larja në dush rreth 50% më pak.
• Mos e lini rubinetin të hapur pa qenë nevoja.
• Mbani në gjendje të mirë guarnicionet me qëllim që të evitohet sa
më shumë shpenzimi i kotë i ujit.
• Në proceset e larjes me lavatriçe, apo lavastovilie, zgjidhni
mundësiht programin ekonomik, kjo do t'ju kursejë ujë dhe energji
elektrike.
• Gjatë vaditjes së kopshteve, mundohuni që këtë proces ta bëni në
kohën kur dielli është jo i fortë. Kjo mundëson avullimin e pakët të
ujit dhe përdorimin efikas të tij.
• Përdorni kaseta banjoje që të japin mundësinë e kontrollit të
fluksit të ujit, nëpërmnjet tastit të lëshimit dhe frenimit të tij.

10. • Shqipëria, në përgjithësi është një vend malor ku 70 % e zënë malet, kodrat,
siperfaqet e liqeneve dhe shtratet e lumenjve.
• Territori hidrografik i Shqipërisë ka një siperfaqe prej 44000 km2. Shqipëria është një
vend me rreshje relativisht të shumta.
• Burimet më të rëndësishëm te Shqipërisë janë Buna, Drini, Vjosa, Semani, Mati,
Shkumbimi etj.
• Përveç këtyre lumenjve, vendi ynë për vetë natyrën e tij të veçantë fiziko-gjeografike
ndërpritet nga një rrjet i tërë lumenjsh e përrenjsh malorë, të cilët kanë vlera të
mëdha hidroenergjitike.
• Ndër lumenjtë malorë që kanë rezerva ujore të rëndësishme dhe potencial
hidroenergjitik të konsiderueshem janë Valbona, Kiri, Erzeni, Osumi, Devolli etj.
• Këto resurse e bëjnë Shqipërinë një vend të pasur në rezervat ujore dhe potenciali
hidroenergjitik që mund të shfrytezohet të këtë vlera të rëndësishme për zhvillimin e
vendit.

11. • Shqipëria edhe përse është e pasur me burime ujore, nuk është e aftë t’i ruajë apo
shfrytëzojë ato. Këto burime shpërdorohen dhe ndoten nga vetë banorët e Shqipërisë.
• Sasira të mëdha uji shkojnë dëm si p.sh. Uji në Syrin e Kaltër, Bistricë, të cilët derdhen në
det.
• Gryka e Kërlcyrës ka me dhjetëra burime natyrore uji që derdhen në lumin e Vjosës dhe vetë
Vjosa derdhet në det.
• Ndotja e këtyre rezervave ujore po përkeqësohet nga viti në vit. Ajo që është veçanërisht
shqetësuese, janë sasitë e mëdha të mbeturinave mjekësore.
• Shtretërit e lumenjve po gërryhen për nxjerrjen e inerteve duke mos marrë parasysh pasojat.
• Uji i pijshëm po shpërdorohet në shumë lavazhe, kanalizimet nuk bëhen cilësore dhe
dëmtohen shpeshherë duke shkaktuar mungesën e ujit.

12. Megjithëse aktualisht në nivelin global
ende nuk ndihet mungesa e madhe e
ujit, studimet, parashikimit dhe
skenarët e ndryshëm paralajmërojnë se
në dekadat e ardhshme, bota gjithnjë e
më shumë do të përballet me
mungesën e ujit.
Përdorimi i vazhdueshëm dhe jo
efikas i ujit mund të kërcënojnë
ekonominë, produktivitetin dhe
ekosistemet. Burimet ujore janë
duke u shteruar gjithnjë e më
shumë.
Mungesa e ujit në sektorin e
bujqësisë do të ndikonte në
zvogëlimin e sipërfaqeve të ujitura e
me këtë edhe zvogëlimin e ushqimit
në nivelin global.
Rritja e numrit të sëmundjeve, rritja
e numrit të njerëzve të uritur, rritja
e numrit të të vdekurve, shkurtimi i
vendeve të punës etj.
Në dekadat e ardhshme,
ndryshimet klimatike pritet të jenë
edhe më të theksuara, duke
ndikuar kështu edhe në zgjerimin e
zonave me thatësi, duke pakësuar
reshjet por edhe duke rritur
sipërfaqet e përmbytura dhe
fatkeqësitë tjera natyrore.

13. • Supozohet se deri në vitin 2025, shkalla e shfrytëzimit të ujit në vendet në
zhvillim do të rritet për 50%, ndërsa në ato të zhvilluara për 18 %.
• Deri në vitin 2015, në nivelin global qasja në shërbimet e kanalizimit do të
rritet në 77 % të popullsisë globale.
• OKB, paralajmëron po ashtu se deri në vitin 2030, rreth 60 % e popullsisë
totale të botës do të jetojnë në zona urbane, duke rritur kështu edhe më
shumë presionin në shfrytëzimin e ujit.
• Deri në vitin 2030, kërkesa e ushqimit është parashikuar të rritet me 50%
(madje deri 70% në vitin 2050).
• Ndërkohë që edhe kërkesa për prodhimin e energjisë nga hidrocentralet dhe
burimeve të tjera të ripërtritshme të energjisë do të rritet në shkallën 60%,
kurse konsumi i ujit për nevoja të bujqësisë është llogaritur që të rritet rreth
20 % deri në vitin 2050.

14. Punoi:Grupi 12