R2R กับการอุดมศึกษาเพื่อพัฒนาคนไทย สู่สังคม ๔.๐ โดย ศ. คลินิกเกียรติคุณ นพ. อุดม คชินทร รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ในงาน MOPH R2R Forum ประจำปี 2561 ที่เชียงใหม่ ๑๒ กันยายน ๒๕๖๑

1. 12 กันยายน 2561
Thailand 4.0
R2R กับ การอุดมศึกษา เพื่อพัฒนาคนไทยสู่
สังคมยุค 4.0

2. การพัฒนาคนไทยสู่สังคมยุค 4.0
ประเทศไทย 4.0

3. (3)
ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี

4. THAILAND 4.0
Thailand 4.0 Strategies
Thailand 1.0 Thailand 2.0 Thailand 3.0 Thailand 4.0
Agriculture
Light
Industry
Low wages
Heavy
Industry
Adv machine
Creativity +
Innovation
Smart Thailand
Knowledge-based
Economy
Creative
Industry
Green
Industry
Alternative
Energy
Hospitality &
Wellness
Logistic Hub
Agriculture & Food

5. (5)
การปรับตัว
เป็นสังคมเศรษฐกิจฐานความรู้ยุคโลกาภิวัฒน์
(Globalizing Knowledge-based Economy)
การปรับนโยบายและเส้นทางการผลิตไปสู่
ภาคส่วนที่เป็นการเพิ่มมูลค่าของทรัพยากร
(Value-added Segment)
การขับเคลื่อนที่มุ่งเน้นด้านผลิตภัณฑ์และ
การบริการที่อาศัยองค์ความรู้และนวัตกรรม
(Knowledge Intensive / Innovation Driven
Products and Services)
แนวโน้มใหญ่ของโลกในศตวรรษที่ 21

6. (6)
• เสริมสร้างขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ
โดยเน้นการพัฒนาการผลิตกาลังคนคุณภาพสูง ผลิตนวัตกรรม สร้างมูลค่าเพิ่ม เพื่อ
เปลี่ยนผ่านสังคมไทยสู่สังคมเศรษฐกิจฐานความรู้และเพิ่มคุณค่า (Thailand 4.0
: Value-based Economy) โดยใช้สถาบันอุดมศึกษาเป็นหัวรถจักร
ขับเคลื่อนการพัฒนาประเทศ
• มหาวิทยาลัยต้องเน้นการวิจัยมุ่งเป้า ทาหน้าที่เป็นศูนย์บ่มเพาะและ
entrepreneur เพื่อสร้าง innovation และ ต่อยอดไปสู่
commercialization ซึ่งจะทาให้ประเทศไทยหลุดพ้นจากกับดักกลุ่มประเทศ
รายได้ปานกลาง
เป้าหมายคือ ตอบโจทย์ของประเทศและโลก

7. (7)
p
ประชาชนมีรายได้ต่อหัวเฉลี่ยประมาณ
32,000 บาท/เดือน
อาศัยนวัตกรรมเป็นตัวขับเคลื่อนใน
ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี และนโยบาย THAILAND 4.0

8. มหาวิทยาลัย 4.0
ความรู้/นวัตกรรม พัฒนาคน
Value-based Economy
เศรษฐกิจ 4.0
สังคม 4.0
วิจัยและพัฒนา การศึกษา
THAILAND 4.0
EDUCATION 4.0
ภาคเอกชน/
อุตสาหกรรม
หน่วยงานรัฐ
ต่างประเทศ
มหาวิทยาลัย 1.0, 2.0, 3.0
+
ปริญญาตรี
Undergrad
ปริญญาโท-เอก
Graduate study
เป้าหมาย
1. พึ่งพาตนเองได้
2. ลดการนาเข้า
3. สังคมแบ่งปัน /
ทุกคนมีความสุข
คนไทย 4.0

10. ความรู้
• มีหลักคิดทางวิชาการ
• มีความรู้ปฏิบัติ
• มีความรู้รอบ
• มีความสามารถประยุกต์
ความรู้
• มีความรู้ ความเท่าทันโลกใน
ศตวรรษที่ 21
บุคลิก อุปนิสัย
• ความเป็นพลเมืองดีใน
ระบอบประชาธิปไตยอันมี
พระมหากษัตริย์เป็นประมุข
• ความเป็นพลเมืองดีของ
ภูมิภาคและของโลก
• มีจริยธรรมและค่านิยมที่
ดีงาม
• พอเพียง/ พึ่งตนเอง
• มีนิสัยใฝ่ รู้/ ใฝ่ คุณภาพ
ทักษะ
• ทักษะความเป็นนักคิด
• ทักษะการดารงชีวิต
• ทักษะการเรียนรู้นวัตกรรมใหม่
• ทักษะในการสืบหาข้อมูล
• ทักษะการสื่อสาร
• ทักษะการใช้เทคโนโลยีและการ
เรียนรู้ผ่านสื่อต่างๆ
• ทักษะการเป็นผู้ประกอบการ
• ทักษะการทางานร่วมกับผู้อื่นได้
• ทักษะการเป็นผู้นา
คุณลักษณะของคนไทยในยุค 4.0
ไม่คอร์รัปชั่น

11. (11)
New Vision for Education

12. (12)
การปรับตัวให้ทันการเปลี่ยนแปลงในยุค 4.0

13. (13)
กระบวนการเรียนรู้เพื่อเตรียมคนไทยสู่ศตวรรษที่ 21
(ถามคือสอน)

14. University Ecosystem
• Fundamental Research
• Applied Research
• Doctorates/Postdoctorates
• Intellectual Properties
• Translational Research
• Industrial Collaborations
• Prototype Development
& Testing
• Innovative Products,
Processes and Services
• Prototypes to Commercial
Mass Production
 Outcome-based Education
 Pool of Quality Workforce
 University Consortia
Education
Industry
Research
Innovation
Network
Development
Network
Development

16. (16)
การเรียนและการทางาน กาลังจะกลายเป็นสิ่งเดียวกัน
การเรียน จะไม่เป็นทางการอีกต่อไป สามารถเรียน
นอกมหาวิทยาลัยที่ไหนก็ได้ ทุกที่ ทุกเวลา
การเรียนจะเป็น module ไม่เป็นรายวิชา ไม่มี barrier
ระหว่างคณะ เน้นสมรรถนะและทักษะมากกว่าความรู้
ทุกองค์กรต้องเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้
สื่อการเรียนรู้แบบใหม่ (online, digital, ………..etc.)
เป็น platform สาคัญเพื่อการเรียนรู้และการทางาน
การเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21
การเรียนคือ ความท้าทายตลอดชีวิต การ inspire และ
motivate นศ. เป็นสิ่งสาคัญที่จะทาให้เขาเปลี่ยนชีวิต

17. In the year 2025
•About half of the jobs will require high-level qualifications
•65% of children entering primary school now will be working
in occupations that do not yet exist
•Widespread digitalization will bring about significant
changes in the skill-sets needed from the labour force
•For European citizens to prosper and thrive in increasingly
competitive and knowledge-based economies, Europe will
have to keep up in terms of research and innovation, as
well as promote effective and coordinated education and
training systems
European Commission (2016)

18. (18)
การเรียนรู้ในยุค 4.0
การศึกษา วิจัย (ความรู้
นวัตกรรม)
การพัฒนาวิชาชีพ
(สมรรถนะ)
การฝึกอบรม (ทักษะ)
ทางานได้จริง
สร้างกลไกบูรณาการ การศึกษา วิจัย ฝึกอบรม การพัฒนาวิชาชีพ
ให้ตอบสนองความต้องการของภาคอุตสาหกรรม และพร้อมปรับตัว
รับการเปลี่ยนแปลงเพื่อตอบโจทย์อนาคต
สร้างวัฒนธรรมการเรียนรู้ตลอดชีวิต
Unlearn, Relearn
Re Skill
Up Skill
High Level Q.
Workforce

19. • อาจารย์ต้องไม่สอน แต่ต้องออกแบบการเรียนรู้ และอานวยความสะดวก
(Design & Facilitate)
• การเรียนรู้ ให้นักศึกษาเรียนรู้จากการทางานโดย ลงมือทาหรือปฏิบัติ
(Coaching)
• เน้น Experience-based Learning (Mentoring)
• ส่งเสริมการเรียนรู้ที่เกิดจากภายในใจของนักศึกษาเอง ในสิ่งที่นักศึกษาถนัดหรือ
อยากเรียน ให้เกิดจินตนาการนาไปสู่การสร้างนวัตกรรม ให้เปลี่ยนชีวิตให้ได้โดย
อาจารย์ต้องมีความเป็นครูผู้เข้าใจศิษย์ ที่นักศึกษาสามารถเข้าถึง สัมผัสได้ และ
แลกเปลี่ยนความคิดได้ (Motivate & Inspire)
บทบาทของอาจารย์จะเปลี่ยนแปลง

20. “The Imagination
is more important
than
Knowledge”

23. (วิชาชีพชั้นต้น-กลาง)

24. การอุดมศึกษา กับแนวคิด R2R

36. (………….created by R2R)
Michael Porter. World Economic Forum 2017

37. Michael Porter. World Economic Forum 2017
(Primary Care Cluster : PCC) ในรูปแบบ “คลินิกหมอครอบครัว” (1ทีมต่อ 10,000
คน)

38. 38
Schematic of Health Care System
Innovation
LEAN Process
R2R

39. R2R

40. อุดมศึกษา 4.0
ความรู้ใหม่นวัตกรรม พัฒนาคน
Value-based Economy
เศรษฐกิจ 4.0
สังคม 4.0
วิจัยและพัฒนา เรียนรู้
THAILAND 4.0
แนวคิด R2R
คนไทย 4.0
R2R กับ การอุดมศึกษา เพื่อพัฒนาคนไทยสู่สังคม 4.0
Innovative Products, Processes and Services

41. พระบิดาแห่งการอุดมศึกษาไทย