Tanto en la definición de economía como en la de actividad económica, se ponen de manifiesto una serie de cuestiones que constituyen los problemas básicos de esta ciencia.
Traemos un producto de Editorial MD, basando en las ramas de las matemáticas, basándose en las áreas y los perímetros, los cuales son básicos e importantes de aprender, para mas de este este producto, entra a: https://www.editorialmd.com/
Cost Estimation in Project Management - Case of Solar Assisted Water PumpNitesh Bhatia
Presentation on steps taken for coming out with effective cost estimation in any project. As case study one of the project done on Solar Assisted Water Pump has been taken for cost estimation.
Materiales para el aula, es un material con el que podremos pegar en todo nuestro salon, para provocar reacciones y emociones, ademas, de que los niños aprenden a relacionar imágenes con acciones.
Tanto en la definición de economía como en la de actividad económica, se ponen de manifiesto una serie de cuestiones que constituyen los problemas básicos de esta ciencia.
Traemos un producto de Editorial MD, basando en las ramas de las matemáticas, basándose en las áreas y los perímetros, los cuales son básicos e importantes de aprender, para mas de este este producto, entra a: https://www.editorialmd.com/
Cost Estimation in Project Management - Case of Solar Assisted Water PumpNitesh Bhatia
Presentation on steps taken for coming out with effective cost estimation in any project. As case study one of the project done on Solar Assisted Water Pump has been taken for cost estimation.
Materiales para el aula, es un material con el que podremos pegar en todo nuestro salon, para provocar reacciones y emociones, ademas, de que los niños aprenden a relacionar imágenes con acciones.
3. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 1
Norentzat
5 eta 6 urte bitarteko haurrentzat
Denboraren banaketa
1. saioa: 1 ordu. 2. saioa: 1 ordu. 3. saioa: 1 ordu. = 3 ordu.
Programazioaren erabilgarritasuna
Haurrak, adin horretan, autonomia hartzen hasten dira, eta helduek gainbegiratzen
dituzten arren, kalean helduei eskutik heldu gabe ibiltzen hasten dira, apurka-apurka.
Horretarako, kalea nola zeharkatu eta hori era seguruan nola egin ikasi behar dute;
arriskuaren aurrean erne izan behar dute, baina ez ditu beldurrak blokeatu behar. Era
berean, adin horretan, haurrek adi izan behar dute, eta jokabide seguruak izan behar
dituzte, bai oinez dabiltzanean, bai autoan doazenean.
Tartean diren gaitasunak
Gaitasunak Maila
Zaurgarritasunaren eta arriskuaren kontzientzia 1
Ingurunearen azterketa 1
Egokitzapena eta malgutasuna 1
Neure burua eta nire emozioak kudeatzea 1
Espazio segurua
1 2 3edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
Informazio orokorra
4. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak2
Espazio segurua
1 2 3helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
edukiak, gaitasunen
arabera
Egokitzapena eta malgutasuna
1. maila: Bide-ingurunea dinamikoa eta aldakorra dela konturatzen da, eta oinarrizko
ohitura seguruak hartzen ditu.
Neure burua eta nire emozioak kudeatzea
1. maila: Oinarrizko barne-egoerak hautematen ditu, eta badaki bide-portaeraren gainean
ondorioak izan ditzaketela.
- Alerta eta beldurreko erreakzio
- Arriskuaren aurreko erantzunak.
- Arriskuaren oinarrizko
kontzeptua.
- Segurtasun pasiboaren oinarrizko
kontzeptua.
- Segurtasun pasiboaren berariazko
elementuei buruzko informazioa.
Informazioak eta kontzeptuak
- Alde segurua/ez segurua
oinarrizko kontzeptua.
- Barruko sentsazioak.
- Oinarrizko egoera emozionalak.
- Alde segurua / ez segurua
oinarrizko kontzeptua.
- Bide-ingurunean oinezkoentzat
dauden oinarrizko arauak eta
seinaleak.
- Segurtasun pasiboaren oinarrizko
kontzeptua.
- Segurtasun pasiboaren
berariazko elementuei buruzko
informazioa.
- Egoera zailetan jarraitu beharreko
arauak (galduta dagoen haurra...).
- Arrisku-egoeren aurrean,
- Eguneroko mugikortasun-
ekintzetan egon daitezkeen
arrisku-egoerak aztertzea.
Trebetasunak
- Espazio seguruak eta ez seguruak
bereiztea.
- Laguntza eskatzea / laguntza
onartzea.
- Oinezkoei zuzendutako oinarrizko
erabiltzea.
- Espazio seguruak eta ez seguruak
bereiztea.
- Laguntza eskatzerakoan,
argitasunez adierazten jakitea.
- Autobabesa.
- Autoezagutza: norberaren
aukerei buruzko itxaropen
errealak izatea.
Balioak eta jarrerak
- Autobabesa.
- Autoezagutza: beldurraz
jabetzea.
- Autobabesa.
- Behaketa: adi egotea.
- Autobabesa.
- Laguntza eskatzea / laguntza
onartzea.
- Lasaitasuna: kontrola ez
galtzea.
Zaurgarritasunaren eta arriskuaren kontzientzia
1. maila: Intuizioz hautematen du berehalako arrisku propioa.
Ingurunearen azterketa
1. maila: Hurbileko inguruneak ematen dizkion informazioak biltzen ditu eta egoera horri
lotutako portaera segurua hautatzen du.
Edukiak, gaitasunen arabera
5. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 3
Programazioaren eskema orokorra
1. saioa Arriskua eta arriskuari lotutako emozioak 1 ordu
1.1. jarduera Hansel eta Gretel
Elkarrizketa gidatua 25’
1.2. jarduera Zer egingo dut, galtzen banaiz?
Elkarrizketa gidatua eta simulazioa 15’
1.3. jarduera Lasai!
Ariketa egin eta ikasle guztien artean bateratu 20’
2. saioa Kaleko espazio seguruak 1 ordu
2.1. jarduera Nola etortzen naiz ikastetxera?
Elkarrizketa gidatua 15’
2.2. jarduera Harrapa nazazu / Zer egin harrapa ez nazaten
Jolasa eta elkarrizketa gidatua 15’
2.3. jarduera Nola zeharkatu kalea
Elkarrizketa gidatua eta simulazioa 30’
3. saioa Segurtasun pasiboa 1 ordu
3.1. jarduera Nola joaten naiz autoan?
Ariketa eta taldeko eztabaida 25’
3.2. jarduera Ez zaitez aska!
Jolasa eta elkarrizketa gidatua 20’
3.3. jarduera Haurrak eusteko sistemak beti erabili
Elkarrizketa gidatua 15’
Espazio segurua
Programazioaren helburu orokorrak
segurua izaten lagunduko diotenak.
balioztatzea.
Babestuta izateko, haurrak eusteko gailuak behar bezala eta beti erabili behar direla
ohartzea.
1 2 3edukiak, gaitasunen
arabera
informazio
orokorra
helburuak eta
eskema orokorra
6. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak4
Helburuak:
segurtasun-gabezia eta abar).
dela balioestea.
Lekualdaketak arretaz egitea garrantzitsua dela balioestea.
Metodoa:
Elkarrizketa gidatua.
Nola egin:
Hezitzaileak Hansel eta Gretelen ipuina irakurri edo kontatuko die haurrei ( DVDa, edo
liburuxka honetako 6. orrialdea), eta giro egokia sortuko du haurrek protagonisten larruan
jar daitezen eta protagonistek sentitzen dutena beraiek ere senti dezaten (beldurra,
bakardadeaetaabandonatuaizatea).Halaber,prota-gonistekarrisku-egoerakgainditzeko
eta halako egoerei aurre egiteko duten ahalmena ere hauteman beharko dute.
Irakurraldian, zenbait galdera eginez, pertsonaiek sentitzen dituzten emozioak antzez
ditzaten eskatuko die haurrei. Gero, gogoetari bidea emango dio, beldurra noiz izaten
dugun eta beldurra izateak zertan laguntzen digun hausnartzeko.
1. Saioa. Arriskua eta arriskuari lotutako emozioak
Espazio segurua
1 2 3edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
Hansel eta Gretel 25 minutu
DVD
Eranskina: Hansel eta Gretel
7. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 5
Zer egin zuen Hanselek, gero etxera itzultzeko gai izango zirela ziurtatzeko?
(Ogi-mami zatiak utzi zituen bidean)
Zer egin zuen Gretelek, esnatu zenean?
(Negarrez hasi zen)
Zergatik hasi zen negarrez?
(Beldur zelako)
Zeren beldur zen Gretel?
(Basoan galduta izatearen beldur, gurasoak berriz ez ikustearen beldur, bakarrik
sentitzearen beldur, animalia basatiren bat agertzearen beldur, ezagutzen ez
zuenaren beldur, ez baitzegoen ohituta gauez ibiltzera, eta abar)
Esnatu zirenean... zer egin zuten etxera itzultzeko?
(Oinez hasi ziren gauez, presaz eta urduri, itxuraz nora jo ez zekitela, lasai egoten
saiatu ordez)
Zure ustez, zer egin behar zuten?
(Bidean arreta jarri, lasai egon...)
Hansel eta Gretelek nola konpondu zuten arazoa?
Kalean nabilenean, nola konpontzen ditut arazoak?
1
Lehen atala: basoan galduta
Bidea lan daiteke: nola joan etxera eta etxetik beste norabait, nola ziurtatu ez naizela
galduko, zer egin galtzen banaiz, galduta nagoenean sentitzen dudan estutasuna, urduri
jarri eta nora noan jakin gabe mugitzen hasi ordez lasaitzeko beharrizana eta abar.
Txokolatezko etxetxoa tentazioa da. Tentazioa kontzeptua.
Espazio segurua
ez didan ezer?
(Jolastu, komikiari begira egon, mini-kontsolarekin jolastu eta abar)
8. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak6
Bazen behin oso egurgin behartsu bat. Baso handi-handi baten ondoan bizi zen,
emaztea eta bi seme-alabekin: mutikoak, neba-arreben artean nagusienak, Hansel
zuen izena; eta neskatilak, gazteak, Gretel. Oso-oso behartsuak ziren... Gau batean,
egurginak emaztea esnatu zuen, berarekin hitz egiteko.
– Zer etorkizun dugu? –esan zion–. Nola emango diegu jaten gure seme-alabei, gu
biontzat ere ez dago–eta nahikoa?
– Zera egingo dugu –erantzun zion emazteak–. Bihar, goizean goiz, basoko leku
itxienera eramango ditugu haurrak, sua egingo dugu eta ogi-zati bat emango
diegu. Gero, lanera joango gara, eta han utziko ditugu biak, bakar-bakarrik.
Ezingo dute etxera itzultzeko bidea aurkitu. Basoan jende asko ibiltzen da. Baten
batek aurkituko ditu, eta erruki izango ditu, ziur.
Baina Hansel ez zegoen lo, eta guzti-guztia entzun zuen… Ogi-zati bat hartzea eta,
hurrengo egunean, bidean ogi-mami zatixoak uztea erabaki zuen; horrela, etxera
itzultzeko bidea jakingo zuten.
Hurrengo egunean, eguzkia artean irten gabe zegoela, emakumea haurrak esnatzera
joan zen.
– Jaiki zaitezte, nagiok, basora goaz-eta, egurra moztera! –esan zien, eta bakoitzari
ogi-zati bat eman zion–. Tori ogia, gosaltzeko. Ez jan guztia, ez dago gehiago-eta.
Aldian-aldian, Hansel geratu egiten zen...
– Hansel! –esan zion aitak, gelditu zen aldietako batean–. Zeri ari zara begira? Ez
zaitez atzean gera, gal zaitezke-eta.
Baina, egiazki, Hansel ogi-mami zatiak bidean botatzeko gelditzen zen. Hain zuzen ere,
horri esker, ogi-mami zatiei jarraituz, etxera itzultzeko gai izango ziren.
Basoko tokirik itxienera iritsi zirenean, aitak zer esan zuen:
– Orain, seme-alabok, zoazte egur bila. Sua egingo dut, hoztu ez zaitezten.
Hanselek eta Gretelek egur piloa egin zutenean, aitak sua piztu zuen, eta egurra
erretzen hasi zen unean, emazteak zera esan zien haurrei:
– Orain, haurrok, etzan zaitezte suaren ondoan. Aita eta biok egurra moztera goaz.
Bukatzen dugunean, zuen bila etorriko gara.
Hansel eta Gretel suaren alboan eseri ziren eta, eguerdian, ogi-zatia jaten hasi ziren.
Jan eta gero, nekatuta zeudenez, azkenean begiak itxi eta loak hartu zituen. Esnatu
zirenerako, gaua zen. Biak bakar-bakarrik zeuden, abandonatuta. Gretel negarrez
hasi zen.
Eranskina: Hansel eta Gretel
(Grimm anaien jatorrizko ipuinaren moldaketa)
1Espazio segurua
9. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 7
– Nola irtengo gara baso honetatik? –esan zuen.
Hanselek lasaitu egin zuen.
– Ez kezkatu –esan zion Hanselek–, ilargia irten bezain laster ikusi ahalko ditugu
bidean utzi ditudan ogi-mami zatiak, eta haiei jarraituz aurkituko dugu etxera
itzultzeko bidea.
Irten zen ilargia, azkenean, baina haurrek ezin izan zuten bidea aurkitu, basoko txoriek
Hanselek utzitako ogi-mami zatiak jan baitzituzten.
– Goazen, ea bidea aurkitzen dugun –esan zion mutikoak arrebari–; bizkor bagoaz,
laster helduko gara etxera, ikusiko duzu.
Oinez geratu gabe ibili ziren gau osoan eta hurrengo egun osoan, bide batetik bestera,
baina ez ziren gai izan basotik irteteko bidea aurkitzeko. Gose handia pasa zuten,
ez zuten jateko ezer aurkitzen-eta; basafruituak baino ez. Egunaren amaieran, oso
nekatuta zeuden. Hankek ezin zioten denbora gehiagoz eutsi gorputzari eta, beraz,
zuhaitz baten azpian etzan ziren eta loak hartu zituen.
Esnatu zirenean, txori zuri polit bat ikusi zuten adar baten gainean. Hain zen ederra
txoriaren txorrotxioa, geratu egin baitziren, entzuteko, nahiz eta gose izan. Txoria,
txorrotxioabukatuzuenean,heganhasizen,hegoeieraginez,haurrenaurrean.Haurrek
atzetik jarraitu zioten eta, bat-batean, basoko garbiune batera iritsi zirenean, etxetxo
bat ikusi zuten. Etxetxoari kea zerion tximiniatik.
Etxetxora hurbildu zirenean, txokolatez egina zela ikusi zuten. Leihoak azukre garde-
nezkoak ziren, eta apaingarri guztiak hainbat zapore eta koloretako litxarreriaz eginak
ziren...
– Azkenean, zerbait jan dezakegu! –egin zuen oihu, Hanselek–.
Hansel eta Gretel korrika hurbildu ziren etxera, eta zatiak kentzen hasi ziren, jateko.
Une hartan, ahots zorrotz bat entzun zuten, barrualdetik:
– Ene bada! Nor ari da nire etxetxoa jaten?
Bat-batean, atea ireki zen, eta emakume zahar bat agertu zen, makila eskuan zuela.
Hansel eta Gretel izugarri izutu ziren, eta eskuetan zutena ere erori zitzaien. Emakume
zaharrak, hala ere, buruarekin keinu bat egin zuen, eta zera esan zuen:
– Ene, zein ondo, haurrak! Nork ekarri zaituzte hona, maiteok? Sartu barrura eta
eseri nire ondoan, ez izan beldur.
Bi haurrei eskutik heldu zien, eta etxean sartu zituen. Han, bazkari gozo-gozoa eman
zien: esnea, azukredun pastelak, sagarrak eta intxaurrak. Jatekoa bukatu zutenean, bi
ohetxo polit zeudela ikusi zuten, beraientzat prest. Ohean sartu bezain laster, Hansel
eta Gretel lo seko geratu ziren.
1Espazio segurua
10. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak8
Hansel eta Gretel gaixoak! Ez zekiten emakume zahar hura, benetan, sorgin gaiztoa
zela, eta haurrak harrapatu eta jaten zituela!
– Hemen ditut, orain ezin didate ihes egin! –esan zuen sorginak, haurrak lo zeudela
ikusi zuenean.
Goizean goiz, Hansel esnatu zuen, eta ukuilura eraman eta han giltzaperatu zuen.
Gero, etxera itzuli zen Gretelen bila, eta astindu egin zuen, esnatu zuen arte.
– Esna zaitez, nagi hori; zoaz ur bila, eta presta iezaiozu jateko zerbait nebari.
Gizentzen denean, jan egingo dut.
Gretelek negarrari eman zion, baina ez zion ezertarako balio izan. Izan ere, bazekien
ez zuela beste aukerarik, eta sorginak agindutakoa egin beharko zuela. Hansel
gaixoarentzako jaki zoragarriak prestatu zituzten. Gretelek, dena den, oilasko-hanka
bat baino ez zuen jan.
Goizero, sorgin zaharra ukuilura joaten zen.
– Hansel! –deitzen zuen–, erakuts iezadazu atzamar bat, zenbat gizendu zaren
ikus dezadan.
Baina Hanselek oilasko-hankaren hezurra erakusten zion beti eta sorginak, oso-oso
gaizki ikusten zuenez, haurraren atzamarra zela pentsatzen zuen, eta bere buruari
galdetzen zion ea zergatik behar zuen hainbeste denbora gizentzeko. Lau asteren
buruan, sorginari pazientzia bukatu zitzaion.
– Gretel! –neskatila gaixoari dei egin zion–. Zoaz ur bila. Ez zait axola argal badago
ere; bihar bertan jango dut Hansel.
Gretel negar eta negar ari zen, ezin zion negar egiteari utzi.
– Ez zaitez gehiago kexatu –esan zion sorginak–, ez dizu ezertarako balioko-eta.
Biharamunean, Gretel kanpora joan zen, ura berotzeko sua egitera.
– Lehendabizi, ogia egingo dugu –esan zuen sorginak–. Berotu dut labea, dagoene-
ko,etaoreaereegindut–esanzuen,etaGretelibultzaeginzionlaberantz;labetik
sugar izugarriak ateratzen ziren–. Orain, sar zaitez barrura eta egiazta ezazu ea
nahiko bero dagoen, ogia egiteko.
Egiazki, sorginak labea ixteko asmoa zuen Gretel barrura sartutakoan, bera ere egun
hartan bertan jan nahi baitzuen. Baina Gretel sorginaren asmoaz konturatu zen:
– Ez dakit zer egin; nola sartuko naiz? –esan zuen Gretelek.
– Tuntun hori! –kexatu zen sorgina–. Ez al duzu ikusten atea zu sartzeko bezain
handia dela? Begira, ni ere sartuko nintzateke –esan zuen, labera hurbildu eta
burua sartzen zuen bitartean.
1Espazio segurua
11. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 9
Gretelek, sorginak burua sartu zuela ikusi zuenean, bultza egin zion, eta sorgina labe
barrura erori zen. Gretelek burdinazko atea morroiloz itxi zuen.
A zer nolako oihuak egin zituen sorginak! Neskatila, sorginaren garrasiak entzuten
zituen bitartean, nebaren bila joan zen. Ukuiluko atea ireki zuen, eta dei egin zion:
– Hansel, libre gara!
Hansel korrika irten zen ukuilutik, eta arreba besarkatu zuen.
Ordurako, beldurra sentiarazten zien arrazoirik ez zegoenez, etxera sartu ziren,
eta han urrez, perlaz eta harribitxiz betetako kutxa bat aurkitu zuten. Hanselek eta
Gretelek ahal zuten guztia hartu zuten, eta etxerantz abiatu ziren. Goraino betetako
zaku batzuk hartu zituzten, gurasoentzat.
Basoa zeharkatu zuten eta, orduko hartan bai, lortu zuten etxea aurkitzea.
Korrika hasi ziren etxerantz, atea ireki zuten eta gurasoak besarkatu zituzten, poztasun
handiz.
Gurasoek, malkoak begietan zituztela, beraiengatik zein penatuta izan ziren eta haien
hutsunea zenbateraino nabaritu zuten azaldu zieten.
Gretelek zakuetako bat hustu zuen, eta zorua perlaz, urrezko txanponez eta harribitxiz
estali zen. Altxor harekin guztiarekin, zoriontsu bizi izan ziren betiko.
1Espazio segurua
12. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak10
Helburuak:
Metodoa:
Elkarrizketa gidatua eta simulazioa.
Nola egin:
Ipuinaren analisia abiapuntu hartuta, haurrek beren errealitatera eramango dituzte
protagonisten bizipenak eta emozioak, eta protagonistek kalean izan ditzaketen arriskuak
1. Saioa. Arriskua eta arriskuari lotutako emozioak
Espazio segurua
1 2 3edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
Zer egingo dut, galtzen banaiz? 15 minutu
Hezitzaileak, galderak egiteaz gain, boluntarioak eskatuko ditu, egoeraren simulazioa
egiteko. Batek galdutako haurrarena egin dezake, beste batek poliziarena eta abar.
(Ibilgailuren batek harrapatzeko beldur)
(Ibilgailuak, harrapa gaitzaketelako)
(Laguntza eskatu, batez ere uniformea jantzita duenen bati, dendaren batera sartu,
eta abar)
Zer jakin behar dugu, badaezpada, galtzen garenerako?
(Lasai egon, gurasoen izenak jakin, etxeko telefono-zenbakia jakin, non bizi garen
edo ikastolaren izena jakin eta abar)
Zer esango zenieke ipuineko protagonistei, gure kaleetan ibiliko balira?
13. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 11
Helburua:
Metodoa:
Ariketa egin eta ikasle guztien artean bateratu.
Nola egin:
hartuta, haurrei eskatuko diegu marraz dezatela kalean gerta daitekeen eta lasai egotea
eskatuko duen egoera bat (esate baterako, galdu direla, edo kale bat zeharkatu beharra,
edo trenbidea, edo pilotak kalearen erdira ihes egin diela).
Haurrek egindako marrazkiak zintzilikatuko dituzte, eta honako hauek azaldu beharko
dituzte:
1. Saioa. Arriskua eta arriskuari lotutako emozioak
Espazio segurua
1 2 3edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
Lasai! 20 minutu
14. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak12
Helburuak:
Metodoa:
Elkarrizketa gidatua.
Nola egin:
Zenbait galderaren bitartez, hezitzaileak elkarrizketa hasiko du. Elkarrizketak bidea eman
behar die haurrei bide publikoan nola ibiltzen diren azaltzeko.
2. Saioa. Kaleko espazio seguruak
Espazio segurua
1 2 3edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
Nola etortzen naiz ikastetxera? 15 minutu
autobusez? Eta, autoz?
bakarrik zeharkatzen dituzue? Kale guztiak? Helduek eskua ematen dizuete, edo
urrunetik zaintzen zaituztete?
Zergatik? (Ibilgailuek harrapa gaitzaketelako, autoek jo gaitzaketelako).
15. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 13
Helburua:
Metodoa:
Jolasa eta elkarrizketa gidatua.
Nola egin:
2. Saioa. Kaleko espazio seguruak
Espazio segurua
1 2 3edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
Harrapa nazazu / Zer egin harrapa
ez nazaten
15 minutu
Hezitzaileak jolas bat egingo dutela azalduko die. Jolasean, harrapa ez ditzaten saiatu
behar dira.
Hezitzaileak lau alde seguru mugatuko ditu zinta itsaskorrarekin, eta zenbakiak jarriko
dizkie: 1, 2, 3 eta 4.
Lau parte-hartzailek ikaskideak harrapatu beharko dituzte ikaskideak segurtasun-alde-
tik kanpo daudenean (zinta itsaskorrarekin mugatutako aldeak izango dira segurtasun-
aldeak).
Gainerako parte-hartzaileak lau taldetan banatuko dira, eta talde bakoitzari alde seguru
bat esleituko zaio.
Alegia, jolasaren amaieran:
1. aldeko parte-hartzaileek 3. aldean egon beharko dute.
2. aldeko parte-hartzaileek 4. aldean egon beharko dute.
3. aldeko parte-hartzaileek 1. aldean egon beharko dute.
4. aldeko parte-hartzaileek 2. aldean egon beharko dute.
16. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak14
Hezitzaileak seinale baten bidez adierazten duenean, jolasa hasiko da. Haurrek mugitu
beharko dute, esleitutako aldera iristeko, baina harrapa ez ditzaten saiatu behar dira.
Nahi dutenean irten daitezke alde segurutik, baina horretarako denbora mugatua izan-
go dute.
Hezitzaileak berriz seinale bera egiten duenean, jolasa amaituko da.
Zenbait galderaren bidez, hezitzaileak elkarrizketa hasiko du taldearekin. Elkarrizketak
egindako jolasaren gaineko gogoeta egiteko bidea eman behar du.
Hezitzaileak arbelean idatziko ditu proposamenak, eta taldeka eztabaida ditzaten eska-
tuko die.
– Baldin proposamena interesgarria bada, jolasean hori aplikatu eta berriz jolas daiteke.
Lortu nahi dena da haurrek ondorioztatzea, nahiz eta egunen batean ezer gertatu ez eta
ibilgailuek ez harrapatu, epe luzera, harrapa gaitzaketela.
Hezitzaileak bide-ingurunera bideratuko du egoera:
Hezitzaileak arbelean idatziko ditu proposamenak, eta taldeka eztabaida ditzaten
eskatuko die.
daudela.
2Espazio segurua
Ikaskideek harrapatu dituztenei galdera hauek egingo zaizkie:
harrapatzeko? Zer?
Helburua bete eta alde segurura iristea lortu dutenei, honako hauek:
zer arau jar dezakegun ere galdetuko du.
ra, ikusi dugu arau batzuk sor ditzakegula, “harrapatzaileek” harrapa ez gaitzaten.
Kalean, maiz, jolasean bezala gertatzen da... Zuen ustez, zer egin dezakegu kaleko
Jarduera hau Programar des de la GEMS agerkarian argitaratu da (22. orrialdea)
17. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 15
Helburuak:
zatzea.
Metodoa:
Elkarrizketa gidatua eta simulazioa.
Nola egin:
Hezitzaileak honako hau azalduko dio taldeari:
Hezitzaileak bidegurutze bat simulatuko du, aulkiekin.
Galderetatik abiatuz, «oinezkoen igarobidea» kontzeptura iritsiko gara. Une horretan,
oinezkoen igarobidea marraztuko dugu lurzoruan, klariona, zinta isolatzailea edo beste
materialen bat erabiliz.
Hezitzaileak zubi bat oinezkoen igarobidearekin aldera dezake, eta ibai bat kale batekin.
Ibai bat busti gabe zeharkatu nahi badugu, zubitik pasatu beharko dugu. Kale bat era
seguruan zeharkatu nahi badugu, oinezkoen igarobidetik pasatu beharko dugu.
Hezitzaileak haur bati eskatuko dio azal eta antzeztuz adieraz dezala nola zeharkatu
behar den kalea, eta gainerako ikasleei galdetuko die ea ikaskideak ondo egin duen ala ez.
Jarraian, ariketa bera egingo da beste pertsona batekin, ziurta dadin gainerako haurrek
behar bezala ikasi dituztela honako hauek:
- Zeharkatu aurretik geratu behar dela.
- Ezkerretara, eskuinetara eta berriz ezkerretara begiratu behar dela.
- Azkar baina korrika egin gabe zeharkatu behar dela.
- Ibilgailurik ez badator edo ibilgailuak geratuta badaude baino ezin dela zeharkatu.
- …
2. Saioa. Kaleko espazio seguruak
Espazio segurua
1 2 3edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
Nola zeharkatu kalea 30 minutu
18. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak16
bidea libre
geratu aurrez
datozenak
geratu bizkarraldetik
datozenak
geratu aurrez eta
bizkarraldetik
datozenak
2Espazio segurua
Hezitzaileak taldeko pertsona bat aukeratuko du, eta bidezaina zein jarreratan izaten den
erakutsiko du ikasle horren laguntzarekin.
Hezitzaileak galdetuko du ea kalea zeharkatzeko beste elementurik ba al den ala ez.
kalean. Hark, kalea zeharkatzen lagunduko digu, edo gerarazi eta itxaronarazi egingo
digu, ibilgailuak pasa daitezen... Ohartu al zarete inoiz nola egiten dituen seinaleak, eta
Haurrek «semaforoa» erantzuten dutenean, semaforoa nolakoa den galdetuko die.
Haurrek semaforoaren argien koloreak zein diren esan beharko dute.
Ondoren, galdetuko du ea nork egin behar dion kasu semaforoari: oinezkoek ala
eta beste bat ibilgailuentzat; eta bata berde dagoenean, bestea gorri egongo dela.
19. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 17
Lehenengoaldian,hezitzaileahaurrekeahaurrakeustekogailuakerabiltzendituztenalaez
eta ea beti erabiltzen dituzten ikertzen saiatuko da, besteak beste. Haurrek ematen dioten
informazio guztia onartuko du, eta ez du esango ea ondo dagoen ala gaizki dagoen.
Helburua:
gailurekin eta abar).
Metodoa:
Ariketa eta taldeko eztabaida.
Nola egin:
( DVD) haur bakoitzari. Fitxan, auto baten barrual-
dearen argazkia agertuko da. Haurrek autoan ibiltzen direnean eserlekuetan nola esertzen
diren marraztu behar dute.
Marrazki guztiak erabiliz horma-irudi bat egingo dute, eta irudi bakoitza erabiliz, eztabaida
egingo dute honako hauen inguruan:
3. Saioa. Segurtasun pasiboa
Espazio segurua
1 2 3edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
Nola joaten naiz autoan?
DVD
25 minutu
20. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak18
Helburuak:
Metodoa:
Jolasa eta elkarrizketa gidatua.
Nola egin:
3. Saioa. Segurtasun pasiboa
Espazio segurua
1 2 3edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
Ez zaitez aska! 20 minutu
Hezitzaileak binaka jarriko ditu haurrak, eta bikotekideak bata bestearen aurrean egon
behar dira. Atzean joango denak begiak estalita izango ditu, eta aurrean izango duen
bikotekideari atzamarrekin helduko dio, arinki, elastikotik edo mantaletik.
behar duzue. Bi aldeetara askatu gabe joan-etorri gehien egiten duen bikoteak irabaziko
21. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 19
Hezitzaileak besoa altxatzen duenean, bikoteak azkar-azkar alde batetik bestera joango
dira. Besoa jaisten duenean, bat-batean geratu beharko dira.
Ariketa zenbait aldiz egingo da, gutxienez bikoteren bat askatzen den arte.
Ondoren, bikotekideek rola aldatuko dute: une horretara arte aurrean izan direnak
atzean jarriko dira, eta atzean izan direnak, aurrean. Jarduera berriz egingo da.
Bikotekideek bi rolak egin eta gero, hezitzaileak zapiak banatuko ditu (korbatak edo
sokak izan daitezke), eta gerrian lotuko dituzte (edo gerrikoa jartzeko fraken lekuan).
Atzean dagoenak (begiak estalita izango ditu) aurrekoari helduko dio, gerrian lotuta
izangoduenzapitik.Atzeanjoangodireneiazaldubeharzaieaurreandoanbikotekidearen
abiadura leunki galgatu behar dutela. Bikotekidea gelditu behar da hezitzaileak besoa
jaisten duenean. Hainbat aldiz abiarazi eta gelditu behar dira.
Jolasa bukatzen denean, haurrei galdetu behar die hezitzaileak ea zer gertatu den jolasten
aritu diren bitartean:
Haurrek ondorioztatu behar dute zapiarekin lotuago eta seguruago izan direla, atzama-
rrekin aurreko pertsonaren elastikoari edo mantalari eutsita ibili direnean baino.
3Espazio segurua
22. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak20
Helburua:
ondo lotuta joateko beharraz ohartzea.
Metodoa:
Elkarrizketa gidatua.
Nola egin:
nola sentitu diren hausnartu behar dute. Segurtasun-uhalaz edo segurtasun pasiboko
elementuez (aulki jasogailua, esate baterako) hitz egin behar dute, azkenean.
3. Saioa. Segurtasun pasiboa
Espazio segurua
1 2 3edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
Haurrak eusteko sistemak beti
erabili
15 minutu
Hezitzaileak eztabaida bideratuko du, ziurta dezan haurrek argi dutela haurrak eusteko
gailuak erabili behar direla eta segurtasun-uhala lotu behar dela.
Hori lortu eta gero, batzuetan segurtasun-uhala ez lotzeko izan daitezkeen arrazoiez hitz
egingo dute.
Hezitzailea saiatu behar da taldea adostasunera hel dadin, eta guztiek argi izan dezaten
haurrak eusteko gailuak beti eta behar bezala erabili behar direla.
zaizue?
ustez, jendeak zergatik ez ditu lotzen, batzuetan)
