Tìm Hiểu Các Giá Trị Văn Hóa Của Cụm Di Tích Thờ Các Vua Trần Ở Huyện Đông Triều - Quảng Ninh.doc

DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI - ZALO / TEL: 0909.232.620 –
BAOCAOTHUCTAP.NET -
TẢI TÀI LIỆU – KẾT BẠN ZALO: 0909.232.620
BAOCAOTHUCTAP.NET -
Tìm hiểu các giá trị văn hóa của cụm di tích thờ các vua Trần
ở huyện Đông Triều - Quảng Ninh
Chương 1: Cơ sở lý luận chung của
đề tài 1.1. Khái niệm du lịch
Ngày nay trªn phạm vi toàn thế giới, du lịch đã trở thành nhu cầu
kh«ng thể thiếu trong đời sống văn hãa x· hội và hoạt động du lịch đang được
đầu tư và ph¸t triển một çch mạnh mẽ, ở çc chuyến du lịch trong và ngoài
nước, con người kh«ng chỉ dừng lại ở việc nghỉ ngơi, giải trí mà còng thỏa m·n
nhu cầu to lớn về mặt tinh thần, th«ng qua việc ph¸t triển du lịch quốc tế,
sự hiểu biết và çc mối quan hệ giữa çc d©n tộc ngày càng dược mở
rộng. Ngày nay con người đi du lịch rất nhiều và trở thành một nhu cầu
tất yếu của cuộc sống và với nhiều mục đÝch kh¸c nhau, nhưng để hiểu
du lịch là g× th× nã lại là vấn đề kh«ng hề đơn giản, đßi hỏi sự trải nghiệm
và qóa tr×nh t×m hiểu nghiªn cứu.
Thuật ngữ du lịch trong ng«n ngữ của nhiều nước bắt nguồn từ
tiếng hi lạp với ý nghĩa”Đi một vòng”. Thuật ngữ này về sau được la tinh
hóa thành “tornes” và sau đó thành “tourisme”(tiếng pháp), tourism(tiếng
anh). Trong tiếng việt thuật ngữ tourism được dịch thông qua tiếng hán.
Do hoàn cảnh x· hội, kinh tế ,vị trÝ địa lÝ kh¸c nhau,dưới gãc độ
nghiªn cứu kh¸c nhau, mỗi chuyên gia về du lịch có những nhận định
kh¸c nhau “Đối với du lịch cã bao nhiªu t¸c giả nghiªn cứu th× cã bấy
nhiªu định nghĩa”(viện nghiªn cứu ph¸t triển du lịch Hà Nội 1990).
Theo luật du lịch của nước CHXHCN Việt Nam năm 2005 thì giả thích
“Du lịch là hoạt động có liên quan đến di chuyển của con người ngoài nơi cư
trú thường xuyên của mình nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan tìm hiểu,giải
trí,nghỉ dưỡng trong một khoảng thời gian nhất định”(Điều 4).
Tổ chức du lịch thế giới WTO đưa ra kh¸i niệm về du lich vào năm
1993 như sau “du lịch là tổng hßa çc mối quan hệ ,hiện tượng và çc
hoạt động kinh tế bắt nguồn từ những cuộc hành tr×nh và lưu tró của con
người ở nơi thường xuyªn của họ với mục ®Ých ch÷a bÖnh”

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
Sinh viên: Nguyễn Mạnh Tuấn - Lớp: VH 903

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
Dưới con mắt của cỏc nhà kinh tế, văn hóa học, du lịch không chỉ là
một hiện tương xã hội đơn thuần mà nó phải gắn chặt với hoạt động kinh tế,
tuy nhiên mỗi học giả lại có những nhận định khác nhau:
Theo PGS Trần Nam “Du lịch là quá trình hoạt động của con người
rời khỏi quê hương đến một nơi khác với mục đích chủ yếu là thẩm nhận
những giá trị vật chất và tinh thần đặc sắc, độc đáo khác lạ với quê hương,
không nhằm mục đích sinh lời được kiếm bằng tiền”
Azar nhận thấy “du lịch là một hình thức di chuyển tạm thời từ vùng
này sang vùng khác, từ một nước này sang một nước khác, nếu không gắn với
sự thay đổi lưu trú hay nơi làm việc”
Theo Pirogiomic, năm 1987 ông đưa ra khái niệm về du lịch như sau
“Du lịch là một dạng hoạt động của dân cư trong thời gian rỗi liên quan đến
việc di chuyển và lưu trú tại bên ngoài nơi cư trú thường xuyên nhằm nghỉ
ngơi, chữa bệnh, phát triển thể chất và tinh thần, nâng cao trình độ nhận thức
văn hóa học, thể thao kèm theo việc tiêu thụ nhận thức gia trị về tự nhiên kinh
tế văn hóa”
Theo Kun “một yếu tố không thể thiếu trong định nghĩa về du lịch cần
được bổ sung là đến bằng phương tiện giao thông và sử dụng các xí nghiệp du
lịch”
Theo Kaspar “Du lịch là toàn bộ những quan hệ và hiệ tượng xảy ra
trong quá trình di chuyển và lưu trú của con người tại nơi không phải là nơi
thường xuyên làm việc của họ.
Nhà kinh tế học Kolfiotis thì cho rằng “Du lịch là sự di chuyển tạm thời
của cá nhân từ nơi ở đến nơi khác nhằm thỏa mãn nhu cầu tinh thần, đạo đức.
Do đó tạo nên các hoạt đông kinh tế.
Như vậy khái niệm du lịch là khái niệm bao hàm nội dung kép, một mặt
nó mang ý nghĩa thông thường của từ; việc đi lại liên quan đến mục đích nghỉ
ngơi giải trí, mặt khác du lịch là một liên nghành liên quan đến nhiều thành

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
phần quan trọng (khách du lịch, phương tiện giao thông, địa bàn đón khách...)
1.2. Khái niệm văn ho¸
Văn ho¸ là sản phẩm do con người s¸ng tạo cã từ thuở b×nh minh của
x· hội loài người
Ở phương Đông văn hóa theo tiếng trung quốc là “Văn trị, giáo hóa”,
tức là cách cai trị mang hình thức đẹp đẽ kết hợp với giáo hóa, bản thân từ văn
là biểu thị ra bên ngoài, là vẻ đẹp do màu sắc tạo ra, nó biểu hiện thành một
hệ thống các quy tắc ứng xử được xem là đẹp đẽ.
Ở phương tây văn hóa Theo phiên âm la tinh bắt nguồn từ hai nghĩa:
- Cultus: trồng trọt ở ngoài đồng
- Cultusanimi: trồng trọt tinh thần, nghĩa là giáo dục con người
Con người chỉ co thể có văn hóa thông qua giáo dục dù vô thức hay có
ý thức, con người không thể tự nhiên có văn hóa như tự nhiên, bản thân con
người có cơ thể còn có nghĩa là giáo dục bồi dưỡng con người, tinh thần con
người để có những phẩm chất tốt đẹp.
Tuy vậy việc xác định và sử dụng khái niệm văn hóa không đơn giản và
thay đổi theo thời gian thuật ngữ văn hóa với nghĩa “canh tác tinh thần” được
sử dụng vào thế kỉ thứ XVII - XVIII bên cạnh nghĩa gốc quản lí canh tác nông
nghiệp.
Vào thế kỉ thứ XIX thuật ngữ văn hóa được những nhà nhân loại học
phương tây sử dụng như một danh từ chính. Những học giả này cho rằng văn
hóa có thể phân ra từ trình độ thấp nhất đến trình độ cao nhất và văn hóa của
họ chiếm vị trí cao nhất. Bởi vì họ cho rằng bản chất văn hóa hướng về trí lực
và sự vươn lên, sự phát triển dựa vào văn minh, EB.Taylo là đại diện của họ.
Theo ông “văn hóa là toàn bộ những phức thể bao gồm hiểu biết, tín ngưỡng,
nghệ thuật, đạo đức, luật pháp, phong tục, những khả năng và tập quán khác
mà con người có được với tư cách là một thành viên của xã hội”.
Ở thế kỉ XX, khái niệm văn hóa thay đỏi theo F.Boa, ý nghĩa văn hóa

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
được quy định do khung giải thích riêng chứ không phải bắt nguồn từ cứ liệu
cao siêu như “trí lực”, vì thế sự khác nhau về mặt văn hóa từng dân tộc cũng
không phải theo tiêu chuản trí lực. Đó cũng là “Tương đối luận của văn hóa”.
Văn hóa không xét ở mức độ thấp cao mà ở góc độ khác biệt.
A.L.kroeber và C.L.Kluckhohn Quan niệm văn hóa là loại hành vi rõ
ràng và ám thị đã được đúc kết và truyền lại bằng biểu tượng, và nó là thành
quả độc đáo của nhân loại khác với loại hình khác, trong đó bao gồm cả đồ
tạo tác do con người làm ra.
Văn hóa không phải là cụ thể một cái gì cả, không phải là phong tục tập
quán hay tôn giáo tín ngưỡng, văn hóa cũng không phải là các kĩ thuật sản
xuất, văn hóa cũng không phải là các hoạt động chính trị, xã hội, văn hóa
cũng không phải là ăn uống, quần áo, nhà cửa mà văn hóa chính là dấu ấn của
một cộng đồng lên mọi hiện tượng tinh thần vật chất của cộng đồng đó.
Ở ViÖt Nam, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· nãi: “V× lÏ sinh tån còng nh-
môc ®Ých cña cuéc sèng, loµi ng-êi míi s¸ng t¹o vµ ph¸t minh ra ng«n ng÷,
ch÷ viÕt, ®¹o ®øc, ph¸p luËt, khoa häc, t«n gi¸o, v¨n häc, nghÖ thuËt, nh÷ng
c«ng cô cho sinh ho¹t hµng ngµy vÒ mÆt ¨n, ë vµ c¸c ph-¬ng thøc sö dông.
Toµn bé ng÷ng s¸ng t¹o vµ ph¸t minh ®ã tøc lµ v¨n hãa”.
Cùu thñ tíng Ph¹m V¨n §ång viÕt: “Nãi tíi v¨n ho¸ lµ nãi tíi mét lÜnh
vùc v« cïng phong phó vµ réng lín, bao gåm tÊt c¶ nh÷ng g× kh«ng ph¶i
lµ thiªn nhiªn mµ cã liªn quan tíi con ng-êi trong suèt qu¸ tr×nh tån t¹i, ph¸t
triÓn, qu¸ tr×nh con ng-êi lµm nªn lÞch sö...cèt lâi cña søc sèng d©n téc
lµ v¨n ho¸ víi nghÜa bao qu¸t vµ to ®Ñp nhÊt cña nã, bao gåm c¶ hÖ
thèng gi¸ trÞ: t-t-ëng vµ t×nh c¶m, ®¹o ®øc víi phÈm chÊt, trÝ tuÖ vµ tµi
n¨ng, sù nh¹y c¶m vµ sù tiÕp thu c¸i míi tõ bªn ngoµi, ý thøc b¶o vÖ tµi
s¶n vµ b¶n lÜnh cña céng ®ång d©n téc, søc ®Ò kh¸ng vµ søc chiÕn
®Êu ®Ó b¶o vÖ m×nh vµ kh«ng ngõng lín m¹nh”.
Theo PGSTSKH Trần Ngọc Thêm “Văn hóa là một hệ thống hữu cơ có
giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo và tích lũy qua quá trình

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
hoạt động thực tiễn, trong sự tương tác giữa con người với môi trường tự
nhiên tự nhiên và xã hội cña m×nh”. §Þnh nghÜa nµy ®· nªu bËt bèn ®Æc tr-ng
quan träng cña v¨n ho¸: tÝnh hÖ thèng, tÝnh gi¸ trÞ, tÝnh lÞch sö, tÝnh nh©n
sinh. T«i cho r»ng trong v« vµn çch hiÓu, çc ®Þnh nghÜa vÒ v¨n ho¸, ta cã
thÓ tam quy vÒ hai lo¹i. V¨n ho¸ hiªñ theo nghÜa réng nh- lèi sèng, lèi suy
nghÜ, lèi øng xö...V¨n ho¸ hiÓu theo nghÜa hÑp nh- v¨n häc, v¨n nghÖ, häc
vÊn...vµ tuú theo tõng tr-êng hîp cô thÓ vµ cã ®Þnh nghÜa kh¸c nhau. VÝ dô
xÐt tõ khÝa c¹nh tù nhiªn th× v¨n ho¸ lµ “Çi tù nhiªn ®îc biÕn ®æi bëi con
ngêi” hay “tÊt c¶ nh÷ng g× kh«ng ph¶i lµ thiªn nhiªn ®Òu lµ v¨n ho¸”
Trong Tuyên bố về những chính sách văn hóa, UNESCO cho rằng
“Văn hóa hôm nay có thể coi là tổng thể những nét riêng biệt tinh thần và vật
chất, trí tuệ và xúc cảm quyết định tinh cách của một xã hội hay của một
nhóm người trong xã hội. Văn hóa bao gồm nghệ thuật và văn chương, những
lối sống, những quyền cơ bản của con người, những hệ thống các giá trị,
những tập tục và nhứng tín ngưỡng; Văn hóa đem lại cho con người khả năng
suy xét về bản thân. Chính văn hóa làm cho chúng ta trở thành những sinh vật
đặc biệt nhân bản có lí tính, có óc phê phán và dấn thân một cách đạo lí.
Chính nhờ văn hóa mà con người tự thẻ hiệ tự ý thức được bản thân, tự biết
mình là một phương án chưa hoàn thành đặt ra để xem xét những thành tựu
bản thân, tìm tòi không biết mệt những ý nghĩa mới mẻ và sáng tạo nên những
công trình vượt trội lên bản thân”(Tuyên bố về những chính sách văn hóa –
Hội nghị quốc tế do UNESCO chủ trì từ 26-7 đến 6-8-1982 tại Mehico).
Như vậy văn hóa không phải là một lĩnh vực riêng biệt, Văn hóa là tổng
thể nói chung những giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo ra,
Văn hóa là chìa khóa của sự phát triển.
1.3. Mèi quan hÖ gi÷a du lÞch vµ v¨n ho¸
1.3.1. T¸c ®éng cña du lÞch tíi v¨n ho¸
1.3.1.1. T¸c ®éng tÝch cùc
Mét trong nh÷ng chøc n¨ng cña du lÞch lµ giao l-u v¨n hãa gi÷ çc

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
céng ®ång. Khi ®i du lÞch du kh¸ch lu«n muèn ®-îc th©m nhËp vµo çc ho¹t
®éng v¨n ho¸ cña ®Þa ph-¬ng. T¹o ra qu¸ tr×nh giao l-u tiÕp xóc gi÷a çc ç
thÓ, çc ®Þa ph-¬ng, çc céng ®ång. Qu¸ tr×nh giao tiÕp nµy lµ m«i tr-êng ®Ó
çc ¶nh h-ëng tÝch cùc th©m nhËp vµo x· héi, céng ®ång mét çch nhanh
chãng, nhờ sù th©m nhËp nµy mµ çc nÒn v¨n ho¸ cã ®iÒu kiÖn ®Ó giao l-u
tiÕp xóc víi nh÷ng çi míi, t¹o nªn mét nÒn v¨n ho¸ ®a d¹ng giµu b¶n s¾c.
Khi ®i du lÞch mäi ng-¬× cã ®iÒu kiÖn ®Ó tiÕp xóc víi nhau, gÇn gòi nhau
h¬n. Nh÷ng ®øc tÝnh tèt nh- ch©n thµnh, hay gióp ®ì, míi cã dÞp ®-îc thÓ hiÖn râ
nÐt. Du lÞch lµ ®iÒu kiÖn ®Ó mäi ng-êi xÝch l¹i gÇn nhau h¬n. Nh-vËy qua du
lÞch mäi ng-êi hiÓu nhau h¬n, t¨ng thªm t×nh ®oµn kÕt céng ®ång.
Nh÷ng chuyÕn du lÞch, tham quan t¹i cac di tÝch lÞch sö, çc
c«ng tr×nh v¨n ho¸ cã t¸c dông gi¸o dôc tinh thÇn yªu n-íc, kh¬i dËy
lßng tù hµo d©n téc. Khi tiÕp xóc trùc tiÕp víi çc thµnh tùu v¨n ho¸ cña
d©n téc, ®-¬c sù gi¶i thÝch cña h-íng dÉn viªn, du kh¸ch sÏ c¶m nhËn
®-îc gi¸ trÞ to lín cña çc di tÝch mµ ngµy th-êng hä kh«ng ®Ó ý tíi,
gãp phÇn lµm t¨n thªm gi¸ trÞ cña mçi c«ng tr×nh.
Mét trong nh÷ng ý nghÜa cña du lÞch lµ gãp phÇn cho viÖc phôc håi
vµ ph¸t triÓn truyÒn thèng v¨n ho¸ cña d©n téc. Nhu cÇu vÒ n©ng cao nhËn
thøc v¨n ho¸ trong chuyÕn ®i cña du kh¸ch thóc ®Èy çc nhµ cung øng chó ý,
yÓm trî cho viÖc kh«i phôc ph¸t triÓn çc di tÝch, lÔ héi, s¶n phÈm lµng nghÒ.
Du lÞch gãp phÇn qu¶ng b¸ giíi thiÖu h×nh ¶nh, gi¸ trÞ truyÒn
thèng cña v¨n ho¸ ra thÕ giíi bªn ngoµi, lµ sîi d©y v« h×nh g¾n kÕt çc
gi¸ trÞ cña çc nÒn v¨n ho¸ víi nhau.
Còng chÝnh nhê du lÞch, cuéc sèng céng ®ång trë nªn séi ®éng
h¬n, çc nÒn v¨n ho¸ cã ®iÒu kiÖn hoµ nhËp víi nhau, lµm cho ®êi
sèng tinh thÇn cña con ng-êi trë nªn phong phó h¬n.
1.3.1.2. T¸c ®éng tiªu cùc
B¶n chÊt cña ho¹t ®éng du lÞch lµ giao l-u tiÕp xóc giòa çc ç thÓ, gi÷a
çc céng ®ång cã thÕ giíi quan kh«ng ph¶i lu«n lu«n ®ång nhÊt. Qu¸ tr×nh

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
giao tiÕp nµy còng lµ m«i tr-êng ®Ó çc ¶nh h-ëng tiªu cùc th©m nhËp
vµo x· héi mét çch nhanh chãng: n¹n m¹i d©m, nghiÖn hót, cê b¹c...
Khi ®i du lÞch, du kh¸ch lu«n muèn ®-îc th©m nhËp vµo çc ho¹t
®éng v¨n ho¸ cña çc ®Þa ph-¬ng. Song nhiÒu khi sù th©m nhËp víi môc
®Ých chÝnh ®¸ng bÞ l¹m dông vµ sù th©m nhËp biÕn thµnh sù sù x©m
h¹i. Ai ®Õn SaPa còng ®Òu muèn ®-îc ®i chî t×nh, song chî t×nh SaPa
mét nÐt v¨n ho¸ truyÒn thèng cña ®ång bµo d©n téc ®ang bÞ nh÷ng du
kh¸ch tß mß, Ýt v¨n ho¸ x©m h¹i b»ng nh÷ng cö chØ th« b¹o nh- räi ®Ìn
vµo cÆp t×nh nh©n, lËt nãn çc thanh n÷ ®Ó xem mÆt, trªu ghÑo...
§Ó tho¶ m·n nhu cÇu cña du kh¸ch, v× lîi Ých kinh tÕ to lín tr-íc m¾t
nªn çc ho¹t ®éng v¨n ho¸ truyÒn thèng ®-îc tr×nh diÔn mét çch thiÕu tù
nhiªn hoÆc chuyªn nghiÖp hoÆc mang ra lµm trò c-ßi cho du kh¸ch. NhiÒu
tr-êng hîp do thiÕu hiÓu biÕt vÒ nguån gèc, ý nghÜa cña çc hµnh vi lÔ héi,
Ng-êi ta gi¶i thÝch mét çch sai lÖch hoÆc thËm chÝ bËy b¹. Gi¸ trÞ truyÒn
thèng dÇn bÞ lu mê do sù l¹m dông v× môc ®Ých kinh tÕ.
Do ch¹y theo sè l-îng, kh«ng Ýt mÆt hµng truyền thèng ®-îc chÕ
t¸c l¹i ®Ó lµm hµng l-u niÖm cho du kh¸ch, s¶n xuÊt cÈu th¶ ®· lµm
mÐo mã gi¸ trÞ ch©n thùc cña truyÒn thèng, lµm sai lÖch h×nh ¶nh
cña mét nÒn v¨n ho¸ b¶n ®Þa.
Mét trong nh÷ng xu h-íng th-êng thÊy ë çc n-íc nghÌo ®ãn kh¸ch
ë çc n-íc giµu lµ ng-êi d©n b¶n xø, nhÊt lµ giíi trÎ ngµy cµng chèi bá
truyÒn thèng vµ thay ®æi çch sèng theo mèt du kh¸ch. Do cã çch
nh×n nhËn kh¸c nhau vÒ ®¹o ®øc, mét sè du kh¸ch kh«ng thÊy nh÷ng
hµnh ®éng, cö chØ, çch ¨n mÆc v.v...cña m×nh lµ kh«ng phï hîp víi
v¨n hãa truyÒn thèng cña c- d©n n¬i ®Õn du lÞch.
Sù cã mÆt qu¸ nhiÒu cña çc du kh¸ch t¹i ®Þa ph-¬ng ®· ¶nh h-
ëng ®Õn t©m lý ng-êi d©n ®Þa ph-¬ng, lµm cho kh«ng Ýt ng-êi khã
chÞu bëi nh÷ng hµnh vi v¸ çch biÓu hiÖn t×nh c¶m kh¸c l¹ cu¶ du kh¸ch.
Khai th¸c qu¸ møc çc gi¸ trÞ cña v¨n ho¸, ®ang lµ nguyªn nh©n lµm

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
cho çc di tÝch bÞ xuèng cÊp trÇm träng vµ cã nguy c¬ bÞ biÕn mÊt
khái nÒn v¨n hóa x· héi hiÖn ®¹i.
Ho¹t ®éng du lÞch víi nh÷ng ®Æc thï riªng cña nã dÔ lµm biÕn
d¹ng çc lÔ héi truyÒn thèng. Dï lÔ héi truyÒn thèng cã tÝnh më th×
nã vÉn cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn kinh tÕ, v¨n ho¸ x·
héi cæ truyÒn, vèn chØ phï hîp víi mét khu«n mÉu vµ kh«ng gian b¶n
®Þa, trong khi ®ã ho¹t ®éng du lÞch mang tÝnh liªn nghµnh, liªn vïng,
x· héi ho¸ cao sÏ dÔ lµm mÊt sù c©n b»ng, dÉn tíi sù ph¸ vì çc khu«n
mÉu truyÒn thèng cña ®Þa ph-¬ng trong qu¸ tr×nh diÔn ra lÔ héi.
HiÖn t-îng th-¬ng m¹i ho¸, çc ho¹t ®éng lõa ®¶o, g©y t©m lý lo
l¾ng cho du kh¸ch, lµm gi¶m l-îng kh¸ch ®Õn lÔ héi lÇn sau. Du kh¸ch
®Õn lÔ héi ®«ng kÐo theo nhiÒu nhu cÇu kh¸c nhau, t¹o ra sù mÊt c©n
®èi trong quan hÖ cung cÇu, dÔ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng « nhiÔm m«i tr-êng
sinh th¸i tù nhiªnvµ m«i tr-êng sinh th¸i nh©n v¨n. B¶n s¾c vïng miÒn cã
nguy c¬ bÞ mê do kÕt qu¶ cña sù giao thoa v¨n ho¸ thiÕu lµnh m¹nh,
kh«ng thÓ tr¸nh khái ®em ®Õn tõ phÝa mét bé phËn du kh¸ch.
Nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc trªn n»m trong nh÷ng biÕn ®éng kh«ng ngõng.
V× t-¬ng lai ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng, v× çc gi¸ trÞ v¨n ho¸ truyÒn thèng
cña nh©n lo¹i, ngµnh du lÞch nãi chung, ng-êi lµm du lÞch nãi riªng ph¶i tù
®Æt cho m×nh tr¸ch nhiÖm gãp phÇn thóc ®Èy nh÷ng mèi quan hÖ, t×nh c¶m
tèt ®Ñp, nh÷ng hµnh vi øng xö víi m«i tr-êng v¨n ho¸ th©n thiÖn h¬n, khai th¸c
çc gía trÞ v¨n ho¸ ph¶i lu«n g¾n víi trïng tu, t«n t¹o.
1.3.2. Vai trß cña v¨n ho¸ tíi du lÞch
Çc ®èi t-îng v¨n ho¸ ®-îc coi lµ tµi nguyªn du lÞch ®Æc biÖt hÊp dÉn.
NÕu nh- tµi nguyªn thiªn nhiªn hÊp dÉn du kh¸ch bëi sù hoang s¬, ®éc ®¸o vµ
hiÕm hoi cña nã th× tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n thu hót kh¸ch bëi tÝnh phong
phó, ®a d¹ng, ®éc ®¸o vµ tÝnh truyÒn thèng còng nh- tÝnh ®Þa ph-¬ng cña
nã. Çc ®èi t-îng v¨n ho¸ - tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n, lµ c¬ së ®Ó t¹o nªn çc
lo¹i h×nh du lÞch v¨n ho¸ phong phó. MÆt kh¸c, nhËn thøc v¨n ho¸ cßn lµ yÕu

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
tè thóc ®Èy ®éng c¬ du lÞch cña du kh¸ch. Nh- vËy xÐt d-íi gãc ®é thÞ tr-êng võa
lµ yÕu tè cung võa gãp phÇn h×nh thµnh yÕu tè cÇu cña hÖ thèng du lÞch.
Tµi nguyªn du lÞch nãi chung, tµi nguyªn du lÞch nh¨n v¨n nói riªng ®-îc
xem lµ tiÒn ®Ò ph¸t triÓn du lÞch, thùc tÕ cho thÊy tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n
cµng phong phó cµng ®Æc s¾c bao nhiªu th× søc hÊp dÉn vµ hiÖu qu¶ ho¹t
®éng cµng cao. Cã thÓ nãi tµi nguyªn du lÞch nãi chung, nh©n v¨n nãi riªng lµ
nh©n tè cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi víi sù ph¸t triÓn du lÞch, thËt khã h×nh dung
nÕu nh- tµi nguyªn du lÞch kh«ng cã, nghÌo nµn th× du lÞch sÏ ph¸t triÓn?.
Tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n lµ yÕu tè c¬ b¶n ®Ó h×nh thµnh
çc s¶n phÈm du lÞch, sù phong phó vµ ®a d¹ng cña tµo nguyªn du
lÞch nh©n v¨n ®· t¹o nªn sù ®a d¹ng vµ phong phó vµ ®a d¹ng cña s¶n
phÈm du lÞch. Çc s¶n phÈm v¨n ho¸ nh- tranh vÏ, ®iªu kh¾c, t-îng
nÆn...t¹o nªn mét ®éng lùc thóc ®Èy quan träng cña du lÞch: tranh
§«ng Hå, tranh lôa lµ s¶n phÈm du kh¸ch rÊt -a thÝch, khi ®i HuÕ hÇu
nh- ai còng mua cho m×nh hoÆc b¹n bÌ mét chiÕc nãn bµi th¬...
Tµi nguyªn du lÞch cµng ®éc ®¸o, ®Æc s¾c th× gi¸ trÞ cña s¶n
phÈm du lÞch vµ ®é hÊp dÉn kh¸ch cµng t¨ng. §Ó lµm vui lßng du kh¸ch,
ng-êi ta lµm ®Ó b¸n hoÆc tÆng lµm kØ niÖm, t¹i çc lµng nghÒ truyÒn
thèng th× çc ®å vËt,s¶n phÈm du lÞch cã gi¸ trÞ h¬n nhiÒu.
Tr×nh diÔn d©n ca vµ çc lo¹i h×nh v¨n nghÖ truyÒn thèng còng
nh- hiÖn ®¹i còng lµ mét biÓu hiÖn cña v¨n ho¸. Thùc tÕ ë mét sè n-íc
©m nh¹c lµ nguån chñ yÕu ®Ó mua vui lµm hµi lßng du kh¸ch trong
çc c¬ së l-u tró. §Æc biÖt, çc kh¸ch s¹n, nhµ nghØ t¹i n¬i nghØ m¸t cã
thÓ mang l¹i c¬ héi cho kh¸ch th-ëng thøc ©m nh¹c mét çch tè nhÊt.
Çc ch-¬ng tr×nh gi¶i trÝ buæi tèi, hoµ nh¹c, ghi ©m vµ hÖ thèng t¸i
b¶n ©m thanh ®Òu t¨ng thªm khÝa c¹nh nghÖ thuËt ®ang tån t¹i cña
quèc gia ®ã. Hoµ nh¹c, diÔu hµnh vµ çc lÔ héi ®-îc du kh¸ch rÊt hoan
nghªnh. Çc b¨ng h×nh, b¨ng nh¹c mµ kh¸ch cã thÓ mua lµ ph-¬ng tiÖn
rÊt hiÖu qu¶ nh»m duy tr×, g×n gi÷ nÒn v¨n ho¸ cña mét ®Þa ph-¬ng.

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
ChÊt l-îng tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n lµ yÕu tè c¬ b¶n t¹o nªn
chÊt l-îng s¶n phÈm du lÞch vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng du lÞch. Tr×nh
diÔn d©n ca vµ çc lo¹i h×nh nghÖ thuËt truyÒn thèng còng nh- hiÖn
®¹i lµ mét biÓu hiÖn cña v¨n ho¸ t¹o nªn søc hót søc l«i cuèn, s«i ®éng
vµ m¹nh mÏ cña mét nÒn v¨n ho¸ ®èi víi du kh¸ch. Çc h×nh thøc vµ
ch-¬ng tr×nh tiÕn hµnh ®Çy mµu s¾c, trang phôc cæ truyÒn d©n téc,
©m nh¹c, ®iệu nh¶y vµ tr×nh ®é nghÖ thuËt ®· t¨ng thªm søc hÊp dÉn
víi du kh¸ch, lµm t¨ng thªm gia trÞ cña tµi nguyªn du lÞch.
NÒn n«ng nghiÖp cña mét khu vùc còng lµ mèi quan t©m cña du
kh¸ch. M« h×nh du lÞch n«ng th«n lµm cho du kh¸ch hoµ m×nh vµo cuéc
sèng cña ng-êi n«ng d©n võa gióp cho du kh¸ch hiÓu thªm vÒ b¶n chÊt mét
nÒn v¨n ho¸, võa gióp nh÷ng ng-êi n«ng d©n më mang nhËn thøc mét çch
trùc tiÕp. Nh÷ng hÖ thèng n«ng nghiÖp ®iÓn h×nh lµ nh÷ng ®iÓm hÊp
dÉn ®èi víi nh÷ng ng-êi d©n muèn ®i th¨m mét khu n«ng nghiÖp ®Æc tr-ng.
ViÖc häc hái kinh nghiÖm cach t¸c trong chuyÕn ®i cã thÓ lµm thay ®æi t¸c
phong, th¸i ®é trong c- sö lao ®éng. §iÒu nµy còng cãi thÓ ®-îc coi lµ mét
¶nh h-¬ng tÝch côc cña du lÞch ®Õn v¨n ho¸ nãi chung.
Nh÷ng ho¹t ®éng çc tr-êng ®¹i häc, trung häc, tiÓu häc còng
nh- çc tr-êng t- vµ h×nh thøc tæ chøc ®µo t¹o, h-íng nghiÖp...lµ
nh÷ng ®Æc tr-ng cña nÒn v¨n ho¸ khu vùc ®ã vµ cã thÓ sö dông ë
møc ®¸ng kÓ nh- nh÷ng trung t©m thu hót du kh¸ch.
Çc trung t©m ®µo t¹o ®¹i häc th-êng t¹o ra nh÷ng c¬ héi thu hót çc häc
viªn tõ nh÷ng vïng kh¸c nhau trong nøoc ®ã hay tõ nh÷ng n-íc kh¸c trªn thÕ giíi.
§iều nµy khuyÕn khÝch viÖc ®i l¹i. Çc héi nghÞ kinh doanh quèc tÕ cña tËp
®oµn c«ng nghiÖp còng nh- çc tæ chøc gi¸o dôc ®µo t¹o vµ khoa häc th-êng
®-îc tæ chøc ë çc tr-ßng ®¹i häc hoÆc çc viÖn gi¸o dôc ®µo t¹o kh¸c. NhiÒu
héi th¶o quèc gia vµ quèc tÕ ®-îc çc tr-êng ®¹i häc, viÖn nghiªn cøu khëi x-íng
vµ tæ chøc thu hót hµng ngµn ng-êi tham gia vµ cã tiÕng vang rÊt lín. Héi th¶o
ViÖt Nam häc tæ chøc th¸ng 07 n¨m 1998 lµ mét vÝ dô ®iÓn

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
h×nh.
Çc nguån tµi nguyªn ®Òu rÊt quan träng víi viÖc ph¸t triÓn du
lÞch v× thÕ cÇn cô thÓ ho¸ çc môc tiªu, chiÕn l-îc b»ng viªc ®Çu t-
x©y dùng, t«n t¹o, çc tµi nguyªn du lÞch ®Æc s¾c cña çc ®Þa ph-
¬ng, nghiªn cøu ¶nh h-ëng cña nã tíi sù ph¸t triÓn cña x· héi.
§Ó võa khai th¸c çc gi¸ trÞ v¨n ho¸ phôc vô cho ph¸t triÓn du
lÞch võa b¶o tån vµ g×n gi÷ nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ truyÒn thèng, ®ßi
hái çc cÊp chÝnh quyÒn cã ph-¬ng h-¬ng chiÕn l-îc ®ung ®¾n, çc
nhµ lµm du lÞch ph¶i hiÓu vµ t«n träng nh-ng gi¸ trÞ thùc cña tµi
nguyªn ®Ó ph¸t triÓn du lÞch mét çch bÒn v÷ng.
1.4. Loại hình du lịch văn hóa
Du lịch Văn hóa được thể hiện thong qua việc thăm quan di tích lịch sử
Văn hóa, phong tục tập quán, lễ hội, cũng như truyền thống của một địa
phương, khu vực, các hoạt động du lịch văn hóa góp phần không nhỏ vào việc
giáo dục long yêu nước, tự hào dân tộc của mọi thế hệ. Loại hình du lịch Văn
hóa được cấu thành bởi các yếu tố sau:
1.4.1. Di tích lịch sử văn hóa
Di tích lịch sử văn hóa là tài sản văn hóa quý giá của mỗi địa phương,
mỗi dân tộc, mỗi đất nước và của cả nhân loại. Nó là bằng chứng xác thực và
cụ thể nhất về đặc điểm văn hóa của mỗi nước, ở đó chứa đựng những truyền
thống tốt đẹp nhất, những tinh hóa trí tuệ tài năng, giá trị văn hóa nghệ thuật
của mỗi quốc gia, đó chính là bộ mặt quá khứ của mỗi dân tộc, mỗi đất nước,
là biểu tượng chói ngời trong kho tàng văn hóa dân tộc và nhân loại.
Giá trị đặc biệt của di tích được thể hiện ở nhiều khía cạnh khác nhau,
mỗi khía cạnh là những mảng màu giúp cho du khách “sắp xếp, lắp ghép” để
tạo ra khối tổng hòa chung trong một không gian du lịch địa phương, vùng,
lãnh thổ và cao hơn là quốc gia và quốc tế. Mỗi di tích mang tính độc lập về
các giá trị (hiện chỉ khai thác điểm), nhưng nó lại có sức kết nối kì lạ khi được
lắp ghép vào các tour du lịch, các chương trình du lịch chuyên đề.

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
Mỗi di tích là một minh chứng sống động cho những quãng thời gian
đã đi qua trong quá khứ ví như: thành quách, Lang tẩm, đền chà miếu mạo...
Di tích lịch sử văn hóa là những không gian vật chất cụ thể, trong đó
chứa đựng các giá trị điển hình lịch sử, do tập thể hoặc cá nhân con người
hoạt động sáng tạo ra trong lịch sử dân tộc.
Sự tồn tại của các di tích lịch sử văn hóa là hết sức quan trọng, bởi nó
trở thành cầu nối giữa quá, khứ hiện tại và tương lai. Giá trị của nó là nền tảng
vững chắc giúp cho các thế hệ sau vững bươc trên con đường hội nhập. Di
tích càng có liên đại càng có giá trị về lịch sử - văn hóa.
Đến với nhưng công trình, di tích lịch sử văn hóa, khách di lịch đượ
đắm mình trong tài nghệ của cha ông với những mảng kiến trúc độc đáo, riêng
biệt, nếu kiến trúc là khung vòng ngoài nghệ thuật, thì tài nghệ, kĩ năng, kĩ
xảo được đẩy lên đỉnh điểm và nở rộ trong nhưng mảng điêu khắc có một
không hai.
Theo quan niệm của UNESCO có 2 loại di sản văn hóa:
Một là, những di sản văn hóa hữu thể (Tangible) như đình đền chùa
miếu, lăng mộ, nhà sàn v.v...
Hai là, những di sản văn hóa vô hình (Intangible) bao gôm các biểu
hiện tượng trưng và “Không sờ thấy được ”Của văn hóa được lưu truyền và
biến đổi qua thời gian, với một số quá trình tái tạo, “trùng tu” Của cộng đồng
rộng rãi...Những di sản văn hóa tạm gọi là vô hình này theo UNESCO bao
gồm cả âm nhạc, múa, truyền thống, văn chương truyền miệng....
Cái hữu thể và cái vô hình gắn bó hữu cơ với nhau, lồng vào nhau như
thân xác và tâm trí con người.
Theo luật di sản Viêt Nam, một di tích lịch sử văn hóa (DTLS, VH)
muốn xếp hạng phải có nhưng tiêu chuẩn sau:
-Phải là địa điểm gắn với lịch sử, như các trận đánh mang tinh chiến
lược, một vị trí văn hóa hoăc gắn với trung tâm tôn giáo, nó chi phối tới tư

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
tưởng của dân tộc.
- DTLS, VH có giá trị nhất định ở lĩnh vực nghệ thuật, cụ thể là: kiến
trúc tượng các đồ thờ nhất là hình thức chạm, khắc trên di tích đó.
DTLS, VH phải là di tích cách mạng, nghĩa là nó gắn với cách mạng,
kháng chiến hoặc gắn với một nhân vật lịch sử có tên tuổi.
Di tích lịch sử văn hóa là các công trình kiến trúc được xây dựng cho
phù hợp với phong tục, tập quán, địa hình khí hậu và đặc biệt nó được xây
dựng theo ý chí của nhưng người chủ công trình, không có một công thức duy
nhất cho tất cả các công trình kiến trúc, di tích lịch sử văn hóa, tuy nhiên nó
vẫn có những đặc điểm chung cua một di tích lịch sử văn hóa, tiêu biểu trong
đó phải kể đến:
1.4.1.1. Chùa
Cùng với sự du nhập của phật giáo vào Việt Nam từ buổi đầu công
nguyên, các ngôi chùa dần mọc lên trên đát nước cho đến lúc mỗi làng có một
ngôi chùa.
Chùa không chỉ là nơi các nhà sư tu hành, các tín đồ phật giáo tới làm
lễ mà còn là trung tâm sinh ho¹t văn hóa làng xã qua nhiều đời. Và đối với
một số chùa những ngày lễ còn thu hút một lượng lớn khách thập phương đến
tham dự.
Ông cha ta có câu “Đất Vua, Chùa làng”, có hiểu được những điều này
mới hiểu được cấu trúc xã hội văn hóa của dân tộc Viêt Nam trong 4000 năm
bề dày lịch sử của mình. Tìm hiểu những ngôi chùa rõ ràng không phải chỉ
hiểu phật giáo Việt Nam, và còn là hiểu nhiều mặt của tâm thức Việt Nam,
văn hóa Việt Nam.
Chùa là một công trình kiến trúc dùng cho việc thờ phật. Không có một
kiểu mẫu chung cho hàng ngàn ngôi chùa được xây dựng trong nhiều thế kỉ
qua, trên lãnh thổ của cả nước từ Bắc tới Nam. Mỗi thời đại có phong cách
riêng, mỗi địa phương lại cũng tùy theo những điều kiện địa lí, thế đất và do

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
nhiều lí do riêng mà đưa ra một kiểu kiến trúc chùa phù hợp.
Điểm nổi bật của chù Việt bao giờ cũng có xu hướng gần dân, ngoài
một số chùa được dựng ở địa điểm thắng cảnh thiên nhiên thì hầu như chùa
nào cũng gắn với làng xóm. Tín đồ của phật Việt chủ yếu là nông dân, nên
chùa đã phản ánh rõ nét tư duy nông nghiệp, từ đó có thể thấy được chùa là
trung tâm văn hóa của làng. Thần linh trong chùa cũng như ở nhiều di tích
khác còn rất gần gũi với đời, chỉ biết các ngài ở trên còn trên đến đâu thì
người Việt không cần biết đến, các ngài chưa phải là đấng cao vĩnh viễn. Vì
thế mặt kiến trúc tôn giáo của người Việt chưa có vươn theo chiều cao. Mặt
khác chùa Việt lại thường dàn trải theo mặt bằng với nhiều đơn nguyên kiến
trúc. Hiện tượng này được nghĩ tới xuất phát từ việc mở rộng đất đai trong
kinh tế nông nghiệp xưa. Theo quan niệm cổ truyền chùa bao giờ cũng dựng ở
mảnh đất thu được khí thiêng của trời đất, thường phải hội được mấy đặc
điểm như sau; đất cao tươi nhuận (cây cối tốt lành,chim khôn vui hót) có dòng
chảy hoặc hồ ao trước mặt. Mặt chùa thường quay về hướng Nam, đó là
hướng bát nhã (trí tuệ) vì đạo phật cho rằng có hiểu biết mới chống được ngu
tối.
Đặc điểm của chùa Việt:
Mở đầu cho ngôi chùa là Tam Quan, tức cổng chùa, song nó đã mang ý
nghĩa cao hơn về phật đạo. Cửa chùa thường có 3 lối vào, là một kiến trúc
riêng, có khi là một tòa nhà 3 gian 2 chái hay một gác chuông vuông cũng hai
tầng tám mái. Tam quan gồm:
- Không quan; ( không là bản thể là cốt lõi, là cội nguồn.Quan là lối
nhìn nhận thức...) Suy cho cùng là nhận thức về cội nguồn chung của muôn
loài, muôn vật.
-Giả quan: nhận thức về quy luật vô thường (không tồn tại vĩnh
viễn) của muôn loài muôn vật, mọi pháp đều biến hóa giả tạo.
-Trung quan: cách nhận thức chân chính, hòa hợp, chẳng phân hai,

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
không lệ thuộc vào bất kể một nhận thức, sự kiện nào, Là con đường của đạo
dẫn đến giải thoát.
Qua Tam Quan, con đường gọi là nhất chính đạo dẫn vào thế giới Phật.
Mở đầu của hệ thống chùa chính la tòa tiền đường, nơi đây các phật tử ngồi
tụng kinh để “Rèn tâm kiến tính”. Chỉ có chùa mới có tiền đường, còn ở Đình
và Đền thường gọi là tiền tế hoặc tiền bái.
Ban thờ Phật: nằm ở gian giữa chùa, gian này mở lùi về phía sau, tạo
cho chùa chính có kết cấu chữ Đinh hay chữ Công.
Thượng điện: Do cửa chùa luôn mở rộng với mọi chúng sinh, nơi thờ
không bao giờ bị che chắn.
Bao quanh hai bên chùa nhiều khi còn có hai dãy hành lang và phía sau
là nhà hậu. Tòa nhà hậu thường là nơi tổ chức thờ mẫu, thờ những người có
công với với chùa, đồng thời làm nơi ở cho tăng ni, nhà khách nhà
bếp...Ngoài ra hầu như chùa nào cũng có tháp, số tầng tháp thường lẻ.
1.4.1.2. §Òn
§Òn lµ n¬i thê th¸nh hoÆc nh÷ng nh©n vËt lÞch sö ®· ®-îc thÇn
th¸nh ho¸. §Òn cã nhiÒu d¹ng. Lo¹i h×nh to lín vÒ c¶ mÆt b»ng lÉn ý
nghÜa, cã thÓ kÓ tíi ĐÒn Hïng, Đền Giãng, Đền Cöa ¤ng, Đền vua
§inh, vua Lª, §Òn Lý B¸t §Õ, ĐÒn KiÕp B¹c...Råi c¸c ®Òn thê thÇn linh
d©n d· nh- ®Òn §éc C-íc, còng cã khi ®Òn g¾n víi viÖc thê thÇn linh
hoÆc nh÷ng nh©n vËt cña ®Þa ph-¬ng ®-îc thiªng ho¸.
1.4.2. Lễ hội
1.4.2.1. Nội dung
Có rất nhiều cách gọi và giải thích khác nhau về thuật ngữ “lễ hội”, gọi
lễ hội là hội lễ, hội hè đình đám.
Tác giả Bùi Thiết trong cuốn từ điển “Từ điển hội lễ Việt Nam” cho
rằng: “Hội”là các gọi cô đọng nhằm chỉ toàn bộ các hoạt động tinh thần và
ứng xử, phản ánh những tập tục ,vật hiến tế, lễ nghi dâng cúng, những hội hè

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
đình đám của một cộng đồng làng xã nhất định”
Trong cuốn “Lễ hội cổ truyền” Phan Đăng Nhật cho rằng “Lễ hội là
một pho lịch sử khổng lồ, ở đó các tích tụ vô số những phong tục tín ngưỡng,
văn hóa nghệ thuật và các hiện tương xã hội, lịch sử quan trọng của dân tộc”
Trong cuốn “Hội hè Việt Nam”tác giả nhận đinh như sau;
“Hội và lễ hội là một sinh hoạt văn hóa lâu đời của dân tộc Việt Nam
chúng ta, hội và lễ hội có sức hấp dẫn, lôi quốn các tầng lớp trong xã hội để
trở thành một nhu cầu, một khát vọng của nhân dân trong nhiều thập kỉ”
Tác giả Dương Văn Sáu đã định nghĩa lễ hội như sau; “Lễ hội là hình
thức sinh hoạt văn hóa cộng đồng diễn ra trên một địa bàn dân cư trong thời
gian xác định và không xác định, nhằm nhắc lại sự kiện nhân vật lịch sử, hay
huyền thoại; đồng thời là dịp để biểu hiện cách ứng xử văn hóa của con người
với thiên nhiên - thần thánh và con người trong xã hội”
Theo Giáo sư Hà Văn Tấn “Lễ là các nghi lễ liên quan đến tôn giáo,
cúng thần tổ tông, cầu phúc, lễ bao quát mọi nghi thức ứng xử của xã hội.
“Lễ” vẫn giữ được một phương diện nguyên thủy của nó là hình thức biểu thị
quan hệ giữa con người với môi trường tự nhiêm của nó”.
Giáo sư Đinh Gia Khánh coi “Lễ hội cổ truyền như là thời điểm mạnh
của cuộc sống; là cái mốc của một chu trình kết thúc và tái sinh; là cuộc đời
thứ hai bên cạnh cuộc đời thực; là trạng thái thưng hoa từ đời sống thực tế; là
hình thức tổng hòa và văn hóa nghệ thuật; là một hiện tượng văn hóa mang
tính trội...”
Xem xÐt tÝnh chÊt vµ ý nghÜa cña lÔ héi NhËt B¶n, Gi¸o s-
Kurayashi viÕt “XÐt vÒ tÝnh chÊt lÔ héi, lÔ héi lµ qu¶ng trêng cña t©m
hån; xÐt vÒ tÝnh chÊt lÔ héi, lÔ héi lµ c¸i n«i s¶n sinh vµ nu«i d-ìng
nghÖ thuËt, mü thuËt, nghÖ thuËt gi¶i trÝ, kÞch v¨n ho¸ vµ víi ý nghÜa
®ã, lÔ héi tån t¹i vµ cã liªn quan mËt thiÕt ®Õn sù ph¸t triển v¨n ho¸”.
Tuy khác nhau về cách diễn đạt nhưng các ý kiến đó không mâu thuẫn

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
với nhau mà thống nhất trong một nội dung “Lễ hội là sinh hoạt văn hóa, tôn
giáo, nghệ thuật, truyền thống của cộng đồng”.
Như vậy trong khái niêm lễ hội gồm hai yếu tố; Lễ và hội. Hai yếu tố
này luôn tồn tại song song, bổ sung, hỗ trợ và hoàn thiện lẫn nhau.
- Lễ; theo từ điển tiếng Việt “Lễ là những nghi thức tiến hành nhằm
đánh dấu hoặc kỉ niệm một sự việc, sự kiện có ý nghĩa nào đó”, như vậy lễ là
cách ứng xử của con người trước tự nhiên rộng lớn bí ẩn, các nghi thức, nghi
lễ của lễ toát lên sự cầu mong phù hộ.
Lễ là phần tâm linh của cộng đồng, nhằm đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng
và đảm bảo nề nếp, trật tự cho hội được hoàn thiện hơn.
Lễ được hình thành bởi: nhân vật được thờ, hệ thông di tích nghi lễ,
nghi thức thờ cúng, huyền tích, cảnh quan...mang tính thiêng, kể cả những
hành vi tưởng như tục.
Hội; là cuộc vui chơi bằng nhiều hoạt động giải trí cộng đồng, diễn ra
tại một địa điểm nhất định, vào dịp cuộc lễ kỉ niệm một sự kiện xã hội hay tự
nhiên nhằm diễn đạt sự phấn khích, hoan hỉ của công chúng dự lễ hội. Nếu lễ
là phần đạo thì hội là phần đời, là khát vọng của một thành viên trong cộng
đồng vươn tới những điều tốt đẹp.
Như vậy lễ hội là một sinh hoạt văn hóa dân gian nguyên hợp mang
tính cộng đồng cao của nông dân hay thị dân diễn ra trong những chu kì
không gian, thời gian nhất định để làm những nghi thức về nhân vật được
sùng bái, để thể hiện những ước vọng, để vui chơi trong tinh thần cộng mệnh
và cộng cảm.
Tất cả các lễ hội (kể cả lễ hội sơ khai cổ truyền và hiện đại) đều mang
những nét bản chất chung, đó là tính chất thiêng của toàn lễ hội, là sự sùng bái
nhân vật (lịch sử, văn hóa) suy tôn những biểu tượng được thờ phụng; là nhu
cầu trở về cội nguồn tự nhiên xa xưa để khẳng định nguồn gốc cộng đồng và
bản sắc văn hóa; là sự giải thiêng trong tâm thức, tâm lí và sinh họat cộng

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
đồng. Tất cả những bản chất này được biểu hiện ở tất cả các hiện tượng thuộc
về lễ hội; từ những chi tiết nhỏ nhất cho đến những chi tiết lớn.
Lễ hội là loại hình sinh hoạt văn hóa được xuất hiện lâu đời trong lịch
sử, trở thành nhu cầu không thể thiếu được trong đời sống mỗi người dân,
cuộc sống hàng ngày khiến cho con người cảm thấy bị dồn nén, căng thẳng và
họ cần phải được giải tỏa theo cách của mình, lễ hội có thể đáp ứng được nhu
cầu đó của con người, họ cần lễ hội để cầu bình an, sức khỏe, phát tài, phát
lộc, đơn thuần chỉ là để thưởng thức những hình thức nghệ thuật dân gian
hoặc chỉ là để được vui chơi giải trí, thả mình vào trong không khí náo nhiệt
của nó.
Lễ hội truyền thống Việt Nam là thành phần quan trọng trong kho tàng
văn hóa của dân tộc, nó là sản phẩm văn hóa đặc biệt mà trong tiến trình phát
triển tự thân nghành du lịch phải tự tìm tới, khai thác các giá trị nhiều mặt của
nó để phục vụ phát triển du lịch.
Có thể nói rằng lễ hội truyền thống Việt Nam với tư cách là một sản
phẩm văn hóa đặc sắc, một sản phẩm văn hóa du lịch đặc biệt hấp dẫn là nét
riêng của du lịch văn hóa trong quá trình hội nhập quốc
Lễ hội cổ truyền, bản thân nó đã là một giá trị văn hóa lớn trong đời
sống và hiện đại. Tuy nhiên phân tích sâu hơn nữa ngươi ta đã tìm ra những
giá trị văn hóa tiêu biểu của lễ hội, một hiện tượng văn hoa mang tính trội.
1.4.1.2. Không gian lễ hội
Lễ hội bao giờ cũng ngắn với một địa điểm một địa phương nhất định,
do người dân ở khu vực đó tổ chức và trước hết dành cho nhân dân địa
phương thẩm nhận và hưởng thụ những giá trị và lợi ích do lễ hội đem lại sau
đó mới dành cho du khách gần xa. Ở mỗi địa phương, không gian tổ chức của
lễ hội thông thường gắn với công trình di tích lịch sử văn hóa của địa phương
đó. Đó là không gian thiêng thường diễn ra ở các Đền, Chùa, Đình, Miếu, Từ
đường, Lăng tẩm...Còn những lễ hội hiện đại thường diễn ra ở các thành phố

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
lớn, các trung tâm đ« thị, trung tâm hành chính, chính trị, văn hóa xã hội của
các địa phương.
VÒ kh«ng gian gäi lµ héi lµng nhưng kh«ng nhÊt thiÕt diÔn ra
trong tõng ®Þa h¹t mét lµng do d©n lµng ®ã tham dù mµ cã khi lan ra
hµng tæng nh- héi Giãng, hµng phñ nh- héi Lim (Hµ B¾c)
§Þa ®iÓm tæ chøc héi phÇn lín lµ ë §×nh n¬i trung t©m sinh ho¹t
cña lµng x·, nh-ng còng cã khi më t¹i §Òn, ë Chïa hay t¹i mét Gß §èng,
bÕn b·i hay c¹nh lµng hay liªn lµng do çc lµng thê chung mét vÞ thµnh
Hoµng lµng nªn míi kÕt trô ®Ó r-íc ngµi tõ lµng nµy sang lµng kh¸c.
Cã tr-êng hîp héi xuÊt ph¸t tõ mét ®iÓm cè ®Þnh ch¼ng h¹n ë
§×nh, nh-ng vÒ sau lan dÇn ra ®ª, ra b·i, ra tËn ch©n nói...chiÕm
lÜnh c¶ mét kh«ng gian réng lín do nh÷ng diÔn biÕn cña trß ch¬i.
Theo dßng thêi gian, tr¶i qua hµng ngh×n n¨m dùng n-íc vµ gi÷
n-íc, nh÷ng quy -íc cña céng ®ång ng-êi ViÖt x-a trong ®èi nh©n xö
thÕ, trong giao tiÕp x· héi gi÷a ç nh©n víi céng ®ång, víi tæ tiªn vµ
thÇn linh ®· trë thµnh phong tôc nghi lÔ truyÒn thèng trong sinh ho¹t
v¨n ho¸, tÝn ng-ìng cña ng-êi ViÖt Nam.
Ngµy nay trong x· héi v¨n minh hiÖn ®¹i, nh÷ng phong tôc nghi lÔ
truyÒn thèng vÉn ®-îc çc thÕ hÖ ng-¬× ViÖt Nam tr©n träng, gìn gi÷ vµ kÕ
thõa. Nã lµ sîi d©y v« h×nh g¾n kết ng-êi ViÖt Nam ë mäi ph-¬ng trêi, bëi nã
ph¶n ¸nh kh¸t väng sèng ch©n chÝnh, nÐt ®Ñp cña ®¹o lý cæ nh©n vµ v-ît qua
chiÒu s©u cña t©m hån ng-êi ViÖt, ®· v-ît qua mäi kho¶ng çch vÒ kh«ng
gian, thêi gian trë thµnh nÐt v¨n ho¸ truyÒn thèng cña ng-êi ViÖt Nam.
1.4.1.3. Thêi gian lÔ héi
Héi th-êng më theo chu k× hµng n¨m nh©n kØ niÖm ngµy sinh,
ngµy ph¸t tÝch cña thµnh hoµng vµ nhÊt niªn nhÊt lÖ, lµng kh«ng ®-îc
bá qua ngµy thiªng ®ã, còng cã tr-êng hîp ngo¹i lÖ héi th-êng ®-îc më
lµ ®Ó cÇu m-a, ®Ó tèng khø dÞch bÖnh...
§èi víi nh÷ng héi ph¶n ¸nh ®Ò tài s¶n xuÊt n«ng nghiÖp th× thêi ®iÓm

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
më héi th-êng vµo lÞch canh t¸c, vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c©y trång. §ã
lµ “Xu©n thu nhÞ k×” nh ngêi ta vÉn th-êng nãi, nhung thùc tÕ th× héi
xu©n lµ chñ yÕu v× ®ã lµ mïa cña v¹n vËt n¶y në, d©n chóng nhµn rçi, thêi
tiÕt thuËn lîi. Thêi gian më héi dµi hay ng¾n tuú thuéc vµo thêi gian, néi
dung cña héi còng nh- kh¶ n¨ng kinh tÕ cña d©n lµng trong tõng n¨m.
Nh÷ng lÔ héi kh«ng thuéc ph¹m vi qu¶n lÝ cña nhµ n-íc th× héi
lµng nµo lµng Êy tù tæ chøc, hÇu hÕt c¸c lÔ héi cø mét n¨m më mét
lÇn, nh-ng còng cã lÔ héi cø ba n¨m míi ®-îc më mét lÇn nh- héi Thä
L·o ë LiÔu §«i (Hµ Nam Ninh) hoÆc m-êi n¨m mí më nh- héi §¹i ë Ninh
HiÖp (Hµ Néi), l¹i cã héi 30 n¨m sau, míi më nh- héi §á (Quèc Oai, Hµ
T©y), cã héi mét n¨m ®-îc më hai lÇn nh- héi chïa Keo?(Th¸i B×nh).
Cã nh÷ng héi thêi gian tæ chøc héi kÐo dµi hµng th¸ng hoÆc từ
ngµy nµy sang ngµy kh¸c nh- héi h¸t quan hä vïng Hµ B¾c, cã nh÷ng
héi diÔn ra suèt mét tuÇn, còng cã nh÷ng héi chØ më mét ngµy.
1.4.1.4. Du lịch lễ hội
Lễ hội là một hoạt động văn hóa truyền thống mang tính phổ quát,
trong khi đó du lịch là một hoạt động kinh tế mang tính tổng hợp, trong bước
đường phát triển ngành du lịch cũng phải tìm đến, khai thác và sử dụng lễ hội
với tư cách là một sản phẩm văn hóa đạt hiệu quả cao nhiều mặt.
Việc tổ chức các tour du lịch tới các địa phương trên khắp miền đất
nước, trong một khoảng thời gian nhất định trong năm mà thời gian đó trùng
với thời gian mở hội của địa phương. Hoạt động này giúp cho du khách thẩm
nhận những giá trị nhiều mặt thông qua hoạt động lễ hội của địa phương.
Đến với lễ hội dân gian truyền thống, du khách có thể thưởng thức và
tìm hiểu nghệ thuật dân gian: hội đèn hùng hát xoan, hội Phủ Dầy có hát chầu
văn, hội Lim với tiếng hát quan họ của các liền anh, liền chị...tất cả những
hình thức nghệ thuật này góp phần tạo nên sức hấp dẫn của lễ hội.
Du lịch lễ hội là hoạt động du lịch gắn với thời gian mở hội, do vậy
cũng giống với lễ hội nó chỉ diễn ra theo thời gian, mùa vụ, thường tập trung

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
vào các tháng mùa xuân và cuối thu.
Du lịch lễ hội thường diễn ra trong một không gian, thời gian nhất định
nên người tổ chức phải nắm chắc thời gian và không gian, hoạt động của lễ
hội cùng với nhân dân để khai thac phù hợp, đúng hướng, có hiệu quả.
Trong quá trình phát triển người dân Việt Nam ngày càng có điều kiện
về thời gian, kinh tế, nhu cầu vui chơi giả trí, thẩm nhận các giá trị văn hóa
cũng không ngừng nâng cao.
Lo¹i bá nh÷ng yÕu tè tiªu cùc cña x· héi cò ®Æt vµo trong ®iÒu
kiÖn míi h«m nay, mïa lÔ héi còng lµ mïa du lÞch, t¹o nªn h×nh thøc
du lÞch lÔ héi mang b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ®-îc thÓ hiÖn qua s¾c
th¸i v¨n ho¸ cña çc ®Þa ph-¬ng, vïng miÒn phong phó ®Æc s¾c.
Víi thêi gian vµ kh«ng gian h÷u h¹n cña çc lÔ héi truyÒn thèng vèn
chØ phï hîp víi ®iÒu kiÖn riªng cña çc ®Þa ph-¬ng. Thùc tÕ cho thÊy kh¸ch
du lÞch tíi ®«ng sÏ lµm ¶nh h-ëng, thay ®æi, ®«i khi lµm ®¶o lén çc ho¹t
®éng b×nh th-êng cña çc ®Þa ph-¬ng n¬i cã lÔ héi. Du kh¸ch víi nhiÒu
thµnh phÇn l¹i lµ nh÷ng ng-êi cã ®iÒu kiện kh¸c nhau, ho¹t ®éng cña hä cã
thÓ t¸c ®éng kh«ng nhá ®Õn t×nh h×nh trËt tù, an toµn x· héi cña ®Þa ph-
¬ng n¬i cã lÔ héi NÕu kh«ng tæ chøc ®iÒu hµnh, qu¶n lý lÔ héi chu ®¸o sÏ
dÉn ®Õn sù lén xén trong qu¶n lý, ®iÒu hµnh x· héi.
* L-îc sö vÒ triÒu ®¹i nhµ TrÇn
Nguồn gốc
Tổ tiên của dòng dõi nhà Trần có nguồn gốc dân tộc Mân ở quận Tần
Châu, tỉnh Phúc Kiến, Trung Hoa. Ông Trần Quốc Kinh từ Phúc Kiến sang
Việt Nam vào khoảng năm 1110, thời vua Lý Nhân Tông (1072-1127), lúc
đầu cư trú tại xã An Sinh, huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh ngày nay; sống
bằng nghề chài lưới trên sông nước, trên đường làm ăn chuyển dần vào hương
Tức Mạc, huyện Thiên Trường, nay là xã Lộc Vượng thuộc ngoại thành Nam
Định. Trần Quốc Kinh lấy vợ ở Tức Mạc, sinh ra Trần Hấp. Trần Hấp sinh ra
Trần Lý và Trần Hoằng Nghi. Trần Lý sinh ra Trần Tự Khánh và

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
Trần Thừa - sau được tôn là Trần Thái Tổ. Trần Hoằng Nghi sinh được ba
người con trai: Trần An Quốc, Trần An Bang và Trần Thủ Độ[1]
.
Các nhà lãnh đạo thuộc những thế hệ đầu tiên thường mang tên các loài
cá, do nguồn gốc xuất thân chài lưới của họ Trần. Tổ họ Trần vốn tên là Chép,
phiên âm là "Lý", nghĩa là cá chép. Con ông là Trần Thừa vốn có tên là Dưa
(cá dưa). Hai con trai Trần Thừa vốn có tên là Leo (cá leo), được phiên theo
chữ Hán là Liễu (cha của Trần Quốc Tuấn), người con thứ hai có tên là Lành
Canh (cá lành canh), phiên sang chữ Cảnh (vua Thái Tông). Trần Thị Dung
cũng vốn có tên là Ngừ (cá ngừ), khi làm hoàng hậu của Lý Huệ Tông mới
đổi gọi là Dung. Về sau dân địa phương lập đền thờ bà vẫn gọi là "Bà chúa
Ngừ".
Từ thế hệ thứ hai, nhà Trần nắm quyền cai trị nên mới đặt theo các tên
đời sau thường biết tới.
Vốn sống bằng nghề đánh cá, họ Trần thường sinh sống làm ăn ở
những vùng cửa sông ven biển, đến đời Trần Lý (ông nội của vua Trần Thái
Tông) đã trở thành một cự tộc có thế lực vùng Hải Ấp (nay là xã Lưu Xá,
huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình).
Khi nhà Lý bắt đầu suy yếu, người đứng đầu dòng họ Trần ở đây là
Trần Cảnh (Trần Thái Tông) nhưng người đặt nền móng cho sự ra đời chính
thức của nhà Trần là Trần Thủ Độ. Nhà Lý suy vi, quyền lực rơi hết vào tay
Trần Thủ Độ. Sau khi ép Lý Chiêu Hoàng (8 tuổi) nhường ngôi cho chồng là
Trần Cảnh (7 tuổi; 1218 - 1277) thì thời đại của nhà Trần chính thức bắt đầu
năm 1225. Trong khoảng 175 năm trị vì, nhà Trần đã lãnh đạo nhân dân Đại
Việt ba lần kháng chiến chống quân Nguyên thành công vào các năm 1258,
1285 và 1288, nhưng trong những năm sau này, kể từ đời vua Dụ Tông thì
triều đại nhà Trần đã suy yếu đi vì nhiều lý do, chủ yếu là do sự mục nát và
yếu kém của hệ thống quan lại. Cuối cùng vào năm 1400, Hồ Quý Ly đã cướp
ngôi nhà Trần, chấm dứt 175 năm trị v× với 13 đời vua của dòng họ này.

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
TiÓu KÕt Ch-¬ng I
Ngµy nay sù ph¸t triÓn v¨n hãa ®a trë thµnh mét h-íng ®i ®óng ®¾n,
mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao cho ngµnh du lÞch thÕ giíi nãi chung vµ
ngµnh du lÞch ViÖt Nam nãi riªng. Du lÞch ViÖt Nam muèn ph¸t triÓn, tÊt
yÕu ph¶i sö dông vµ khai th¸c çc gi¸ trÞ v¨n hãa truyÒn thèng,
Trªn c¬ së tæng hîp, vËn dông vµ ph©n tÝch çc kh¸i niÖm cã liªn quan,
khãa luËn ®· lµm râ kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm cña du lÞch, v¨n hãa còng nh- çc
yÕu tè ¶nh h-ëng tíi du lÞch v¨n hãa. Toµn bé nh÷ng néi dung trªn ®· ®¸p øng
®-îc môc tiªu cña ch-¬ng I lµ x©y dung c¬ së lÝ luËn vµ ®Þnh h-íng cho viÖc
tiÕp cËn ph©n tÝch çc gi¸ trÞ v¨n hãa vµ ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch
v¨n hãa trªn ®Þa bµn huyÖn §«ng TriÒu, tØnh Qu¶ng Ninh.

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
Ch-¬ng 2: HiÖn tr¹ng cña côm di tÝch thê vua TrÇn
ë huyÖn §«ng TriÒu – Qu¶ng Ninh
2.1. Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ huyÖn §«ng TriÒu – Qu¶ng Ninh
2.1.1. §iÒu kiÖn tù nhiªn
2.1.1.1.lÞch sö vµ tªn gäi
§«ng Triều là vùng đất ghi đậm nhiều dấu ấn lịch sử và văn hoá.
Đây là vùng đất cổ, X-a d-íi thêi n-íc ta gäi lµ V¨n Lang, miÒn §«ng TriÒu
thuéc bé D-¬ng TuyÒn (cã s¸ch chÐp lµ Thang TuyÒn), sau ®ã thuéc
huyÖn Khóc D-¬ng thuéc châu Giao trong suèt thêi kú B¾c thuéc, thời
Ngô Đinh - Tiền Lê thuộc lộ Nam Sách Giang, Thêi Lý, §«ng TriÒu thuéc lé
H¶i D-¬ng, thời Trần thuộc phủ Tân Hưng, Thêi Lª ThuËn Thiªn, §«ng TriÒu
thuéc §«ng §¹o, thêi Lª Quang ThuËn thuéc thõa tuyªn H¶i D-¬ng, thêi Lª
C¶nh H-ng thuéc ®¹o §«ng TriÒu, thêi T©y S¬n thuéc phñ Kinh M«n, H¶i
D-¬ng. Do ở cửa ngõ ra Đông Bắc nên thời Trần huyện Đông Triều là trung tâm
của châu Đông Triều. Thời Pháp thống trị, toàn quyền Pháp đã cho lập Đạo
Đông Triều (10-11-1890) sau đó lại đưa Đông Triều vào khu quân sự Phả Lại
(24-8-1891)rồi lại đưa về tỉnh Hải Dương (10-10-1895).
Trong §«ng TriÒu huyÖn chÝ, phÇn nãi vÒ duyªn çch cña §«ng TriÒu,
viÕt nh sau: “Nhµ TÇn ®Æt Tîng quËn ë phÝa nam QuÕ L©m, §«ng TriÒu
tøc lµ ®Êt cña T-îng quËn. Thêi kú 12 sø qu©n gäi lµ Yªn Sinh, TrÇn Th¸i T«ng
phong cho anh lµ HiÒn Hoµng lµm Yªn Sinh V-¬ng. Tæ tiªn hä TrÇn tõ vïng
M©n, ChiÕt tíi n-íc Nam, nhµ ë Yªn Sinh, ®êi ®êi lµm nghÒ ®¸nh ç, sau dêi
vÒ ë x· Tøc M¹c, Mü Léc. Çc vua nhµ TrÇn (sau khi mÊt) ®Òu ®-a vÒ mai
t¸ng t¹i x· Yªn Sinh, tæng MÔ S¬n, tøc ®Êt nµy. Vua TrÇn Dô T«ng ®æi Yªn
Sinh lµm ®Êt §«ng TriÒu, tªn §«ng TriÒu b¾t ®Çu cã tõ ®©y.
§äc §¹i ViÖt sö toµn th- , kû nhµ TrÇn, chóng ta biÕt vµo n¨m 1237,
TrÇn Th¸i T«ng (TrÇn C¶nh) ®· lÊy ®Êt çc x· Yªn Phô, Yªn D-ìng, Yªn Sinh,
Yªn H-ng, Yªn Bang cho TrÇn LiÔu lµm ®Êt th¨ng méc vµ phong lµm Yªn
Sinh v-¬ng ë §«ng TriÒu. Cßn Yªn Bang lµ tr¹i, sau thuéc huyÖn Yªn

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
H-ng, tØnh H¶i D-¬ng. Nh- vËy §«ng TriÒu lµ mét miÒn ®Êt cæ, hµng
ngh×n n¨m tr-íc ®©y cã tªn lµ Yªn Sinh.
§êi vua TrÇn Dù T«ng ®-îc ®æi thµnh §«ng TriÒu. X-a huyÖn
§«ng TriÒu rÊt réng, bao gåm c¶ mét phÇn huyÖn Kinh M«n vµ tæng
BÝ Giµng, n¨m 1896 tæng BÝ Giµng c¾t vÒ huyÖn Yªn H-ng. Do vËy,
trong sö s¸ch vïng danh s¬n Yªn Tö thuéc §«ng TriÒu.
Do ở cửa ngõ ra Đông Bắc nên thời Trần huyện Đông Triều là trung
tâm của châu Đông Triều. Thời Pháp thống trị, toàn quyền Pháp đã cho lập
Đạo Đông Triều (10-11-1890) sau đó lại đưa Đông Triều vào khu quân sự Phả
Lại (24-8-1891)rồi lại đưa về tỉnh Hải Dương (10-10-1895).
Sau Cách mạng, đến 9-7-1947, Đông Triều mới về tỉnh Quảng Hồng,
28-1-1959 Đông Triều trở về Hải Dương. Từ 27-10-1961 Đông Triều nhập lại
vào khu Hồng Quảng (từ 30-10-1963, Hồng Quảng hợp nhất với Hải Ninh
thành tỉnh Quảng Ninh).
2.1.1.2. VÞ trÝ ®Þa lÝ
§«ng TriÒu lµ mét trong 10 huyÖn cña tØnh Qu¶ng Ninh, n»m ë
phÝa cùc t©y cña tØnh, trªn h-íng §«ng B¾c cña toµn vïng B¾c Bé.
Lµ mét huyÖn võa cã rõng nói, ®åi n-¬ng, võa cã s«ng ngßi, ®ång
lóa. §«ng TriÒu vÒ phÝa b¾c ®-îc bao bäc bëi vßng cung d·y nói Yªn
Tö cao 1.068m ng¨n çch víi huyÖn S¬n §«ng, tØnh Hµ B¾c; phÝa
t©y gi¸p huyÖn Kinh M«n, H¶i D-¬ng vµ huyÖn Thuû Nguyªn cña
thµnh phè H¶i Phßng; PhÝa ®«ng gi¸p víi thÞ x· U«ng BÝ.
PhÝa t©y nam huyÖn §«ng TriÒu, ®-êng ranh giíi gi¸p H¶i H-ng
lµ con s«ng Kinh Thµy vµ s«ng §¸ B¹c. S«ng §¹m Thuû x-a gäi lµ s«ng
§amrang ch¶y tõ vïng nói An Sinh qua §¹m Thuû. VÞ Thuû, An Biªn
(lµng VÎn) S«ng CÇm (cã cÇu CÇm) ch¶y tõ vïng nói Yªn Tö, qua çc
x· Trµng L-¬ng, B×nh Khª, Xu©n S¬n, H-ng §¹o.
§«ng TriÒu çch thñ ®« Hµ Néi kho¶ng 84 km vµ çch thµnh phè H¹
Long còng mét ®é dµi t-¬ng tù, lµ hµnh lang phÝa t©y cña tØnh Qu¶ng Ninh.

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
HÖ thèng giao th«ng ë §«ng TriÒu cã ®ñ çc lo¹i: ®-êng bé, ®-êng s¾t, vµ ®-
êng thuû. VÒ ®-êng quèc lé 18A ch¹y dµi suèt qua toµn bé chiÒu ngang cña
huyÖn tõ t©y sang ®«ng, tõ CÇu Vµng ®Õn Dèc §á dµi 28 km, nèi liÒn §«ng
TriÒu víi thÞ x· B¾c Ninh, Hµ Néi víi H¶i H-ng, H¶i Phßng. Ngoµi ra cßn cã
nhiÒu tuyÕn liªn x·, liªn th«n thuËn tiÖn. VÒ ®-êng s¾t, cã 3 ga: §«ng TriÒu,
M¹o Khª, Yªn D-ìng. §«ng TriÒu cßn cã hÖ thèng ®-êng thuû trªn s«ng §¸ B¹c,
S«ng CÇm, S«ng §¹m Thuû, s«ng Kinh Thµy,v.v.v...§o¹n trªn s«ng §¸ B¹c dµi
36 km, trªn s«ng Kinh Thµy dµi 5 km, trªn s«ng CÇm dµi 10 km.
2.1.1.3. KhÝ hËu
§«ng TriÒu cã khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa. NhiÖt ®é trung b×nh trong
n¨m lµ 23 ®é 4. Th¸ng giªng rÐt nhÊt, nhiÖt ®é trung b×nh 16 ®é 6, th¸ng 6
nãng nhÊt, nhiÖt ®é trung b×nh 28 ®é 4. §é Èm trung b×nh hµng n¨m 81
®é. L-îng m-a trung b×nh hµng n¨m 1.089 mm. Giê n¾ng trung b×nh trong
mét ngµy lµ 4,4 giê. ë ®©y ®«i khi cã s-¬ng mï vµo cuèi ®«ng.
2.1.1.4. §Þa h×nh
Nói non ë §«ng TriÒu chñ yÕu cã çc d·y nói ®¸ng chó ý lµ vßng
cung §«ng TriÒu ë phÝa chÝnh b¾c huyÖn, ch¹y dµi tõ t©y sang
®«ng, trong ®ã cã nói Yªn Tö næi tiÕng. PhÝa nam cña huyÖn lµ d·y
nói nhá thÊp dÇn, còng ch¹y dµi tõ t©y sang ®«ng, trong çc d·y nói
®ã cã nói Con MÌo, mét th¾ng c¶nh ®Ñp.
HÖ thèng nói §«ng TriÒu gåm 3 d·y song song ch¹y tõ t©y sang
®«ng. D·y ®Çu tiªn tÝnh tõ phÝa b¾c lµ cao nhÊt, råi çc d·y thø 2,
thø 3 th× thÊp dÇn. Gi÷a kho¶ng çch çc d·y ®ã lµ nh÷ng d¶i ®Êt
mµu mì cã çc xãm ë tËp trung, thõ d·y thø nhÊt cao nhÊt lµ liªn tiÕp,
cßn dai d·y kia ®Òu ®øt qu·ng lu«n.
§ång b»ng lín ë §«ng TriÒu chiÕm diÖn tÝch kho¶ng 9600ha, lät gi÷a hai
d·y ®åi nói thø hai vµ thø ba kÓ trªn. BÒ mÆt ®ång b»ng §«ng TriÒu cã ®é cao
chªnh lÖch tõng chç kho¶ng 3 ®Õn 4m, vµ tÊt c¶ ®Òu cao h¬n mùc n-íc s«ng
Kinh ThÇy chõng 2m. Thµnh phÇn ®Êt ®ai chñ yÕu gåm çt vµ ®Êt sÐt,

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
thiÕu n-íc vµ h¬i b¹c mµu.
2.1.1.5. Thuû v¨n
Ch¶y trªn ®Êt §«ng TriÒu cã nhiÒu con s«ng, nh-ng chØ cã thÓ
kÓ ra çc con s«ng chÝnh. Ph¶ L¹i lµ n¬i hîp l-u cña s«ng CÇu vµ s«ng
Th-¬ng víi s«ng Th¸i B×nh t¸ch ®«i, mét nh¸nh cña nã chÝnh lµ s«ng
Kinh ThÇy ch¹y däc ch©n nói §«ng TriÒu. S«ng Kinh ThÇy l¹i cã çc
nh¸nh lµ s«ng Kinh M«n, S«ng Gi¸, S«ng §¸ B¹c.
Ngoµi nh÷ng con s«ng nãi trªn, §«ng TriÒu cßn cã nh÷ng hå nh©n
t¹o nh-: hå BÕn Ch©u (x· B×nh Khª), hå Khe ChÌ vµ hå Tr¹i Lèc (x· An
Sinh) cã t¸c dông t-íi n-íc cho kho¶ng 1.800 ha ruéng trong huyÖn.
2.1.2. D©n c- kinh tÕ x· héi
2.1.2.1. §¹i c-¬ng vÒ chÝnh trÞ x· héi
HuyÖn §«ng TriÒu hiÖn nay bao gåm 21 ®¬n vÞ hµnh chÝnh,
(19 x· vµ 2 thÞ trÊn).
ThÞ trÊn §«ng TriÒu n»m ë trung t©m huyÖn, lµ huyÖn lþ §«ng TriÒu.
Víi sè d©n gÇn 5.000 ng-êi, thÞ trÊn §«ng TriÒu cã diÖn tÝch 3,5 km2
, lµ ®Çu
mèi mäi quan hÖ chÝnh trÞ, kinh tÕ v¨n ho¸ x· héi, qu©n sù cña toµn huyÖn.
ThÞ trÊn M¹o Khª çch thÞ trÊn §«ng TriÒu 8 km vÒ phÝa ®«ng vµ cïng n»m
trªn quèc lé 18 A, víi diÖn tÝch thÞ trÊn M¹o Khª lµ 40 km2
vµ d©n sè 36.000
ng-êi, trong ®ã ®¹i bé phËn lµ c«ng nh©n má, thÞ trÊn cã ga xe löa, cã bé
phËn tiªu thô s¶n phÈm cña nhµ m¸y xi m¨ng Hoµng Th¹ch.
19 x· cña huyÖn §«ng TriÒu lµ:
Trµng L-¬ng, ViÖt D©n, Xu©n S¬n, Hång Th¸i §«ng, Hång Th¸i
T©y, B×nh Khª, Thuû An, Trµng An, NguyÔn Hôª, B×nh D-¬ng, Hång
Phong, T©n ViÖt, §øc ChÝnh, H-ng §¹o, Hoµng QuÕ, Kim S¬n, Yªn
Thä, Yªn §øc, An Sinh.
N¨m 1964, khi §Æc Khu Hång Qu¶ng vµ tØnh H¶i Ninh ®-îc s¸t
nhËp l¹i ®Ó thµnh tØnh Qu¶ng Ninh, §«ng TriÒu chÝnh thøc trë thµnh
mét ®¬n vÞ hµnh chÝnh cÊp huyÖn cña tØnh Qu¶ng Ninh.

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
2.1.2.2. D©n c-
§«ng TriÒu lµ mét trong sè huyÖn cã sè d©n ®«ng cña tØnh Qu¶ng
Ninh. TÝnh ®Õn n¨m 1991, §«ng TriÒu cã 134.000 ng-êi, trong ®ã 63.000
ng-êi ë ®é tuæi lao ®éng. Tû lÖ t¨ng d©n sè hµng n¨m kho¶ng 1,78%. B×nh
qu©n 331 ng-êi/km2
, gåm 28% d©n sè sèng trong vïng ®« thÞ vµ 72% d©n
sè sèng ë vïng n«ng th«n. ThÞ trÊn M¹o Khª cã sè d©n ®«ng nhÊt trong çc
thÞ trÊn, gåm 36.000 ng-êi. ë ®©y tËp trung nhiÒu c«ng nh©n má.
§«ng TriÒu còng lµ mét huyÖn cã nhiÒu d©n téc cïng sinh sèng.
Bªn c¹nh d©n téc Kinh chiÕm 97% d©n sè, cßn cã tíi 7 d©n téc anh
em, trong ®ã ®¸ng kÓ lµ: S¸n D×u, Dao, Tµy, Hoa, Nïng, ChØ,...Trong
çc d©n téc thiÓu sè, ®«ng nhÊt lµ ng-êi Tµy, çc d©n téc nµy tËp
trung chñ yÕu ë hai x· miÒn nói lµ B×nh Khª vµ Trµng L-¬ng.
Còng nh- ë nhiÒu n¬i kh¸c, nh©n d©n §«ng TriÒu theo hai t«n gi¸o
chÝnh: PhËt gi¸o vµ Thiªn chóa gi¸o. Sè ng-êi theo ®¹o Thiªn chóa ë §«ng
TriÒu chiÕm kho¶ng trªn d-íi 5%. Toµn huyÖn cã hai xø ®¹o lµ §«ng Khª Vµ
M¹o Khª gåm hai nhµ thê lín vµ 14 hä lÎ. M¹o Khª cã 6 hä, 2 nhµ thê xø. Gi¸o
d©n gåm 1.324 gia ®×nh víi h¬n 5.600 ng-êi. §«ng nhÊt vÉn lµ tÝn ®å PhËt
gi¸o. NÕu tÝnh c¶ sè chïa ®· bÞ h- háng th× toµn huyÖn §«ng TriÒu cã tíi
h¬n 30 chïa, trong ®ã chïa Quúnh L©m ë x· Trµng An lµ mét trong sè rÊt Ýt
nh÷ng ng«i chïa næi tiÕng nhÊt n-íc ta. Ngoµi ra cßn cã mét sè chïa ®¸ng
kÓ nh- chïa Phóc L©m ë thÞ trÊn §«ng TriÒu, chïa NhuÖ Hæ (x· Kim S¬n),
chïa TÕ (thÞ trÊn M¹o Khª), chïa Hoa Yªn ë Tr¹o Hµ vµ nhiÒu ®Òn, miÕu,
®×nh lµng n»m r¶i r¸c kh¾p huyÖn.
2.1.2.3. Kinh tÕ x· héi
Theo d- ®Þa chÝ cña NguyÔn Tr·i, n-íc ta cã hai n¬i n-íc ®éc lµ H-¬ng
Khª ë ®Þa phËn x· §¹i Doanh vµ Bµng Khª ë ®Þa phËn x· Ninh D-¬ng. ThÕ
mµ nh©n d©n §«ng TriÒu vÉn g¾ng søc x©y dùng ®-îc mét nÒn kinh tÕ nh-
nh÷ng miÒn kh¸c. Thùc ra thiªn nhiªn -u ®·i §«ng TriÒu ë l©m s¶n vµ kho¸ng
s¶n. V× vËy cïng víi lÞch sö §«ng TriÒu ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh víi çc thÕ

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
m¹nh ®ã.
1. N«ng nghiÖp
§ång b»ng §«ng TriÒu chiÕm diÖn tÝch kho¶ng 28.000 mÉu tøc xÊp xØ
6,7% tæng sè ruéng H¶i D-¬ng ( toµn H¶i D-¬ng cã kho¶ng 425.547 mÉu) thêi
NguyÔn. §ång b»ng §«ng TriÒu n»m ë 3 l-u vùc s«ng râ rÖt. L-u vùc s«ng bÕn
b¹c, l-u vùc s«ng §am Rang vµ l-u vùc s«ng Kú. BÒ mÆt ®ång b»ng cã ®é cao
chªnh nhau tõ 3 ®Õn 4 m. §Êt ®ai nãi chung b¹c mµu, thµnh phÇn chñ yÕu lµ
sÐt vµ çt. NÕu cã m-a nhiÒu míi hy väng ®-îc mïa.
N«ng d©n §«ng TriÒu x-a chØ cÊy mét vô th¸ng 10, trõ mét sè vïng
thung lòng nhiÒu n-íc míi cã thÓ lµm mét n¨m 2 vô, v× vËy çc c«ng tr×nh
®ª ®iÒu ®Ó trÞ thuû, thñy lîi ë vïng thiÕu n-íc nµy ®ãng vai trß quan träng.
Tõ thÕ kû XIII, nhµ n-íc phong kiÕn ViÖt Nam ®· b¾t ®Çu khuyÕn
khÝch viÖc ®¾p ®ª. S¸ch §¹i ViÖt sö ký toµn th- ®· ghi sù kiÖn ®¾p ®ª
“®×nh nhÜ”. ®¾p suèt tõ ®Çu nguån cho ®Õn bê biÓn ®Ó gi÷ n-íc lôt
trµn ngËp. §Æt chøc “Hµ ®ª ch¸nh phã sø” ®Ó tr«ng coi. Cã lÏ ë mét vïng
thiÕu n-íc §«ng TriÒu còng b¾t ®Çu cã ®ª tõ ngµy ®ã.
§Õn thÕ kû XVII, l¹i thÊy sö chÐp vÒ viÖc ®¾p ®ª ch©n kim ë
vïng nµy: Th¸ng 8 (n¨m 1526)lÖnh cho c¶ phñ Th-îng Hång, H¹ Hång,
Kinh M«n, Nam S¸ch, Th¸i B×nh ®¾p ®ª ch©n kim”.
Cho ®Õn thêi NguyÔn, theo tæng kÕt cña S¸ch §¹i nam nhÊt
thèng chÝ, toµn bé huyÖn §«ng TriÒu ®· cã mét hÖ thèng ®ª ng¨n n-
íc mÆn cã chiÒu dµi 135 tr-îng.
2. Çc s¶n vËt ë §«ng TriÒu
Theo çc s¸ch ®Þa chÝ x-a, §«ng TriÒu lµ vïng ®Êt cã ®Þa h×nh ®a d¹ng,
nói s«ng ®Ñp, cã rõng phong phó s¶n vËt vµ cã c¶ mét vïng ®ång b»ng réng r·i.
Tµi nguyªn chÝnh cña §«ng TriÒu thiªn vÒ çc má nguyªn liÖu gåm cã:
- Than ë x· An Kh¸nh
- KÏm ë x· An L·ng
- §Êt tr¾ng (cao lanh) ë x· M¹o Khª, má nµy hiÖn nay vÉn ®-îc khai

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
th¸c
- §Êt ®á ë x· An L·ng
- §¸ xanh ë nói Hoa TriÒu. S¸ch d ®Þa chÝ cña NguyÔn Tr·i viÕt: “Nói
Hoa TriÒu, nói KÝnh chñ s¶n ®¸ hoa”. Ngoµi ra vïng §«ng TriÒu cßn cã çc
s¶n vËt kh¸c còng thÊy ®-îc chÐp trong s¸ch §¹i Nam nhÊt thèng chÝ thêi
NguyÔn nh-:
- Dõa ë x· Hoµng Thanh
- Vá giã ë x· Tø Trang
- Rõng §«ng TriÒu cßn cã nhiÒu c©y nøa, h-¬u nai còng nhiÒu.
Çc thø s¶n vËt cña §«ng TriÒu ®Òu ë d¹ng nguyªn liÖu rÊt quý cho çc
nghÒ thñ c«ng. RÊt tiÕc hiÖn nay ë vïng §«ng TriÒu ngoµi mét lß gèm cæ ë s¸t
bê s«ng C©m, ng-êi ta ch-a khai quËt ®-îc nhiÒu di chØ kh¶o cæ häc ®Ó cã thÓ
ph¸t hiÖn ®-îc vÒ nh÷ng nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng l©u ®êi ë vïng nµy.
3. NghÒ khai má ë §«ng TriÒu
Th¸ng ch¹p, n¨m 1839, lÇn ®Çu tiªn n-íc ta khai má than ë nói An
L·ng huyÖn §«ng TriÒu. Cïng thêi gian nµy nhµ n-íc còng cho khai l¹i
çc má vµng ë Tuyªn Quang vµ L¹ng S¬n. Nh-ng sau ®ã kh«ng râ v×
lý do g× má than ë An L·ng l¹i bÞ ®ãng cöa.
N¨m 1854, hai ng-êi tªn lµ Lª §¹t Ký vµ NguyÔn Hoµng NghÞ ®· xin
nhµ n-íc cho khai l¹i má than An L·ng vµ nhËn nép thuÕ cho nhµ n-íc.
Cho ®Õn n¨m 1877, nh©n cã ng-êi bu«n n-íc Thanh lµ Ng« NguyÔn
Thµnh xin l·nh tr-ng khai th¸c má than ë vïng Yªn Qu¶ng, Nhµ n-íc ®· ®Þnh
h¹n thu thuÕ má than nh- sau: Thêi h¹n cho l·nh tr-ng lµ 30 n¨m, ch-íc l-îng
chia tõng th¸ng nép mét nöa b»ng tiÒn, mét nöa b»ng than.
Ng-êi l·nh tr-ng xin nép tÊt b»ng tiÒn. N¨m ®Çu xin miÔn thuÕ ®Ó
chi cho nh©n c«ng vµ vËt liÖu. N¨m sau chØ ra tõng th¸ng thªm dÇn.
ThuÕ lé n¨m thø nhÊt nép 1.500 quan, n¨m thø 2 lµ 2.000 quan, n¨m thø
3 lµ 3.000 quan..tõ n¨m thø 21 ®Õn n¨m thø 30 mçi n¨m nép 1500.
N¨m 1878, mét ng-êi bu«n n-íc Thanh lµ TrÇn Môc ThËn vµ mét

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
ng-êi bu«n n-íc Phæ lµ Lidi xin l·nh tr-ng khai th¸c má than ë §«ng TriÒu.
“Çc quan viÖn c¬ mËt vµ nha th-¬ng b¹c cho lµ má than ta kh«ng ph¶i
am hiÓu biÕt, viÖc khai ®Ó lÊy nÕu gÆp nh÷ng chç cã vµng b¹c, ®ång
chÝ, s¾t thiÕc kh«ng cã nghÞ ®Þnh, kho¸n -íc gia thªm thuÕ th× chóng
chiÕm ®îc lîi to”. §Ó kiÓm so¸t viÖc khai th¸c nµy nhµ n-íc kh«ng cã
biÖn ph¸p g× cô thÓ ngoµi viÖc giao -íc víi ngêi l·nh trng “khi ®µo ®îc
çc lo¹i kho¸ng s¶n ph¶i b¸o quan ngay ®Ó kh¸m thùc, kh«ng ®-îc Èn lËu.
§©y chØ lµ mét biÖn ph¸p c¶i l-¬ng nh»m lµm yªn lßng çc nhµ chøc tr¸ch
thùc ra kh«ng thÓ tr«ng chê ë sù trung thùc cña çc nhµ l¸i bu«n n-íc
ngoµi chØ cã môc ®Ých theo ®uæi lîi nhuËn.
§«ng TriÒu trong suèt thêi cæ lµ miÒn ®Êt hoµn toµn thuéc vÒ
H¶i D-¬ng. Khi Êy thÕ m¹nh vÒ kinh tÕ cña §«ng TriÒu so víi toµn
tØnh kh«ng ph¶i lµ n«ng nghiÖp mµ chÝnh lµ l©m thæ s¶n vµ kho¸ng
s¶n. ThÕ nh-ng nhµ n-íc phong kiÕn trong khi rÊt coi träng vÒ vÞ trÝ
qu©n sù cña vïng ®Êt “phªn ®Ëu phÝa ®«ng” nµy l¹i hoµn toµn kh«ng
biÕt khai th¸c sö dông nh÷ng thÕ m¹nh vÒ kinh tÕ.
ë ViÖt Nam ta viÖc khai th¸c çc tµi nguyªn kho¸ng s¶n trong lßng
®Êt nh- ®ång, ch×, vµng, b¹c, thiÕc, kÏm,...®· ®-îc tiÕn hµnh tõ thÕ kû thø
XVIII. §©y lµ thêi ré lªn çc c«ng tr-êng (trong ®ã chØ mét phÇn rÊt nhá cña
Nhµ N-íc) cßn l¹i lµ cña th-¬ng nh©n n-íc ngoµi (®a phÇn lµ ng-êi Hoa).
TriÒu ®×nh phong kiÕn, mét phÇn th× quan liªu ng¹i viÖc, phÇn n÷a kh«ng
®ñ vèn liÕng vµ tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý, kh«ng cã hiÓu biÕt vÒ kü thuËt
khai th¸c...nªn chØ thu ®-îc phÇn lîi rÊt nhá tõ thuÕ kho¸. Mèi lîi vÒ tµi
nguyªn kho¸ng s¶n r¬i vµo tay çc l¸i bu«n n-íc ngoµi ®øng l·nh tr-ng khai
th¸c má. ViÖc qu¶n lý, kiÓm so¸t cña çc nhµ chøc tr¸ch triÒu ®×nh t¹i çc
c«ng tr-êng khai th¸c má rÊt quan liªu vµ h×nh thøc, v× thÕ kh«ng thÓ biÕt
®-îc chÝnh x¸c vÒ tr÷ l-îng, n¨ng suÊt hay møc ®é bãc lét c«ng nh©n...®Ó
cã sù ®¸nh gi¸ ®óng vÒ møc thuÕ cÇn ph¶i thu ë çc c«ng tr-êng nµy.
Sang thÕ kû XIX, viÖc khai th¸c ë çc má than míi ®-îc chó ý. Nh-ng

BAOCAOTHUCTAP.NET -
BAOCAOTHUCTAP.NET -
nhµ NguyÔn còng kh«ng kh¸c g× çc triÒu ®¹i phong kiÕn tr-íc, còng
l¹i cho l·nh tr-ng çc má than råi thu thuÕ. ViÖc qu¶n lý khai th¸c ë çc
má nµy còng kh«ng cã g× c¶i tiÕn h¬n thÕ kû XVIII. Møc thuÕ ë çc
má nµy l¹i thuËn hoµn toµn theo ®Ò nghÞ cña çc l¸i bu«n l·nh tr-ng.
ChÝnh v× thÕ, nguån lîi tµi nguyªn quèc gia vÉn ë trong tay çc l¸i
bu«n n-íc ngoµi do sù l¹c hËu vÒ khoa häc kü thuËt vµ sù yÕu kÐm
vÒ tr×nh ®é qu¶n lý ®Êt n-íc cña chÝnh quyÒn phong kiÕn.
4. Th-¬ng nghiÖp
Çc ®-êng giao th«ng thuû bé lu«n lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cho sù ph¸t
triÓn th-¬ng m¹i. §«ng TriÒu còng cã nhiÒu s«ng, ®Æc biÖt lµ s«ng Thö Ch©n
cã çc chi l-u ch¶y suèt ngang huyÖn theo chiÒu tõ t©y sang ®«ng. L¹i cã ®-
¬ng giao th«ng chiÕn l-îc ch¹y th«ng suèt song song víi con s«ng ngang qua
huyÖn còng theo trôc t©y ®«ng. LÏ ®-¬ng nhiªn th-¬ng nghiÖp ë ®©y còng ph¸t
triÓn, nh-ng kh«ng thÓ sÇm uÊt b»ng ®Êt Yªn Qu¶ng, chØ lµ mét trong nhiÒu
ng¶ tô héi gãp phÇn yªn vui cho ®Êt Yªn Qu¶ng.
§«ng TriÒu cã mét chî ®¸ng kÓ lµ chî An L©m. C«ng viÖc bu«n
b¸n ë ®©y, còng nh- çc chî nhá kh¸c còng ®-îc ph¸t triÓn nhê bÕn s«ng
§«ng TriÒu. §ã lµ mét ng· ba s«ng gåm 5 bÕn: An L©m, La D-¬ng,
NhuÖ Tæ, Th-îng Chiªu, Hoµng Th¹ch. Riªng bÕn An L©m cã ®ß däc,
tøc lµ cã sù chuyªn chë hµng ho¸ däc s«ng. Th-¬ng m¹i ë §«ng TriÒu v×
vËy ®· ph¸t triÓn b×nh th-êng, tuy kh«ng ph¶i lµ n¬i sÇm uÊt hµng ®Çu.
NÐt ®Æc s¾c vÒ kinh tÕ cña §«ng TriÒu thêi cæ lµ tiÒm n¨ng
l©m s¶n vµ kho¸ng s¶n. TiÒm n¨ng ®ã ®· ®-îc ph¸t hiÖn vµ b-íc ®Çu
khai th¸c, Song v× nh÷ng h¹n chÕ vÒ khoa häc kü thuËt vµ nh÷ng
®iÒu kiÖn kinh tÕ kh¸c, tiÒm n¨ng ®ã ch-a ®-îc khai th¸c tèt ®Ó n©ng
cao h¬n n÷a ®êi sèng kinh tÕ cña nh©n d©n.
Tr¶i qua qu¸ tr×nh phÊn ®Êu gian khæ, ®Õn nay cuéc sèng cña nh©n
d©n §«ng TriÒu ®· ®-îc c¶i thiÖn râ rÖt, 93% sè hé n«ng d©n ®ñ ¨n trong çc
kú gi¸p h¹t. Mét bé phËn n«ng d©n kh¸ ®· cã d- thõa, tÝch luü vèn kinh

Tìm Hiểu Các Giá Trị Văn Hóa Của Cụm Di Tích Thờ Các Vua Trần Ở Huyện Đông Triều - Quảng Ninh.doc

Tìm Hiểu Các Giá Trị Văn Hóa Của Cụm Di Tích Thờ Các Vua Trần Ở Huyện Đông Triều - Quảng Ninh.doc

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Tìm Hiểu Các Giá Trị Văn Hóa Của Cụm Di Tích Thờ Các Vua Trần Ở Huyện Đông Triều - Quảng Ninh.doc

Similar to Tìm Hiểu Các Giá Trị Văn Hóa Của Cụm Di Tích Thờ Các Vua Trần Ở Huyện Đông Triều - Quảng Ninh.doc (20)

More from mokoboo56

More from mokoboo56 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (17)

Tìm Hiểu Các Giá Trị Văn Hóa Của Cụm Di Tích Thờ Các Vua Trần Ở Huyện Đông Triều - Quảng Ninh.doc