2. โสตทัศนูปกรณ์ หมายถึงอุปกรณ์ที่มีลักษณะใหญ่ ประกอบด้วย เครื่องยนต์
กลไกลไฟฟ้า อิเล็คทรอนิคส์ ทาหน้าที่เป็นตัวผ่านขยายเนือ้หาสาระจากแหล่งกาเนิดให้
ชัดเจนยิ่งขึน้สามารถกระตุ้นการรับรู้ของผู้เรียนได้เป็นอย่างดี
โสตทัศนูปกรณ์ ตรงกับภาษาอังกฤษว่า
และมาจากคาประสมดังนี้
โสตะ (การได้ยิน) + ทัศนะ (การมองเห็น) + อุปกรณ์
4. คุณค่าและประโยชน์ของสื่อ
โสตทัศนูปกรณ์
1. เพิ่มประสิทธิภาพในการสื่อสาร
2. สร้างความสนใจและช่วยกระตุ้นความสนใจของผู้ชม
3. ส่งเสริมลักษณะการเรียนรู้และความเข้าใจ
4. ช่วยเพิ่มช่องทางในการรับส่งข้อมูล
5. เอาชนะข้อจากัดบางประการของข้อมูลในการนาเสนอ
6. สื่อโสตทัศนูปกรณ์
1. เครื่องฉาย
เครือ่งอุปกรณ์แปลงสัญญาณ และ
เครือ่งเสียงเครือ่งฉายเครอื่งฉาย เป็น
อุปกรณ์ฉายภาพให้มีขนาดใหญ่ขึ้น ทา
ให้ผู้เรียนมองเห็นภาพหรือเนื้อหาได้
ชัดเจนจากจอรับภาพ
10. 1. เครื่องฉายสไลด์แบบใส่ทีละภาพ (Manual Slide Projector) เป็น
เครื่องขนาดเล็กเหมาะสาหรับดูคนเดียวหรือผู้ดูในกลุ่มเล็ก ผู้ดูจะทาการเปลี่ยนสไลด์ทีละ
แผ่นลงในผลักแล้วฉายดูทีละภาพ เครื่องฉายบางเครื่องจะมีจอเล็ก ๆ อยู่ด้านหน้าเครื่อง
สาหรับดูโดยไม่ต้องฉายขึน้จอใหญ่
12. เครื่องฉายแอลซีดี
เครื่องฉายแอลซีดี (LCD : Liquid Crystal Display) เป็นเครื่องฉายที่มี
ประโยชน์ต่อการสอนหรือการถ่ายทอดความรู้มากมีประสิทธิภาพในการแสดงผลที่ใช้
พลังงานน้อย ปัจจุบันเครื่องแอลซีดีมีขนาดเล็กลงมากนา้หนักเบา แต่มีความละเอียด
และแสงสว่างมากขนึ้ ราคาถูกลงกว่าเดิมมาก
13. เครื่องดีแอลพี
เครื่องดีแอลพี (DLP : Digital Light Processing)
กิดานันท์มลิทอง ได้อธิบายถึงเครื่องดีแอลพีว่า เป็น
เครื่องถ่ายทอดสัญญาณระบบดิจิทัล ลักษณะเดียวกับเครื่อง
แอลซีดีแต่มีความคมชัดสูงกว่า ให้ความคมชัดมากถึง
1280*1024 จุด
14. 2. เครื่องอุปกรณ์แปลงสัญญาณ
เครื่องอุปกรณ์แปลงสัญญาณ (Connected Equipment) เป็นอุปกรณ์
อิเล็กทรอนิกส์ใช้ในการถ่ายทอดเนือ้หาวัสดุต่างๆได้แก่
1. วัสดุที่บรรจุข้อมูลในรูปแบบของแม่เหล็ก เช่น แถบวีดิทัศน์
2. วัสดุในรูปแบบของตัวอักษรหรือภาพ เช่น สิ่งพิมพ์หรือฟิล์ม
3. วัสดุในรูปแบบของการเข้ารหัสดิจิตอล เช่น แผ่นวีซีดีและแผ่นดีวีดี
15. เครื่องเล่นวีดีทัศน์
เครื่องเล่นวีดีทัศน์ (Video Player) หรือที่เรียกกันทวั่ไปว่าเครื่องเล่น
วิดีโอ เป็นเครื่องแปลงสัญญาณแม่เหล็กจากแถบเทปเป็นสัญญาณภาพและเสียง
ถ่ายทอดออกทางจอโทรทัศน์หรือผ่านเครื่องเล่นแอลซีดี เพื่อฉายภาพบนจอให้เป็น
ภาพที่มีขนาดใหญ่ขึน้
16. แบบ U-Matic หรือ U-Vision เป็นเครื่องเล่น
ระดับกึ่งมืออาชีพ หรือใช้ในระดับสถาบันการศึกษา
และในสถานีโทรทัศน์
17. แบบ VHS (Video Home System) เป็นเครื่อง
เล่นที่ใช้คามบ้าน ราคาถูก บรรจุในตลับเทปที่สามารถเล่น
ได้นานแตกต่างกัน
19. แบบ DV (Digital Video) เป็นการบันทึกภาพและเสียงด้วยระบบดิจิตอลที่
มีความคมชัดเหมือนต้นฉบับ เพราะไม่มีการสูญเสียสัญญาณระหว่างการบันทึกและตัดต่อ
โดยการใช้สาย Wi-fi ซึ่งเป็นสายเชื่อมต่อระหว่างสัญญาณดิจิตอลกับดิจิตอลโดยตรง
ปัจจุบันระบบดีวีกาลังได้รับความนิยมสูง
20. แบบ Mini DV เป็นระบบการบันทึก และเล่นภาพและเสียงด้วยระบบ
ดิจิตอลเหมือน กับแบบดีวี แต่มีขนาดเล็กกว่า ราคาถูกกว่า ใช้กับกล้อง
ดิจิตอลขนาดเล็ก
25. แหล่งกาเนิดเสียง
เสียง (Sound) เกิดจาการสนั่สะเทือนของวัตถุ พลังงานการสนั่สะเทือนจะ
จัดอากาศให้เป็น คลื่นออกไปโดยรอบ เรียกว่า คลื่นเสียง (Sound Wave) เมื่อ
คลื่นเสียงไปกระทบแก้วหูก็จะทาให้แก้วหูสนั่สะเทือนเสียงที่เราได้ยินอยู่ใน
ชีวิตประจาวันมาจากแหล่งกาเนิดต่างๆ เช่น เสียงคน สัตว์ การสนั่สะเทือนของวัตถุ
เสียงจากธรรมชาติ เป็นต้น
26. ส่วนประกอบของการขยายเสียง ที่สาคัญมี 3 ส่วนคือ
1)ภาคสัญญาณเข้า (Input Signal) ทาหน้าที่สร้างหรือนาสัญญาณไฟฟ้า
ความถี่เสียงที่ต้องการขยายมาป้อนกับภาคขยายเสียง ได้แก่ ไมโครโฟน
ไมโครโฟนเป็นอุปกรณ์ที่ทาหน้าที่เปลี่ยนคลื่นเสียงให้เป็นสัญญาณไฟฟ้าความถี่เสียง
29. เครื่องขยายเสียงพอจาแนกได้ 4 ชนิด คือ
1 เครื่องขยายเสียงหลอด เป็นเครื่องขยายเสียงแบบแรกที่สร้างขึน้มาใช้ในการ
ขยายเสียงให้มีเสียงดังมากๆ มีข้อดีที่บารุงรักษาง่าย ทนทาน เสียงไม่ผิดเพีย้น
แต่มีข้อเสียที่ขนาดใหญ่ กินไฟมาก ไม่สะดวกในการเคลื่อนย้าย
2 เครื่องขยายเสียงทรานซิสเตอร์ เป็นเครื่องขยายที่พัฒนามาใช้ทรานซิสเตอร์ทา
หน้าที่ขยายเสียงแทนหลอดสุญญากาศ ทาให้มีขนาดเล็กกะทัดรัด นา้หนักเบา
เคลื่อนย้ายสะดวก ข้อเสียคือ ไม่ทนทาน เสียงจะเพีย้นเมื่อเครื่องร้อนมาก
31. ลาโพงจาแนกตามสมบัติในเปล่งเสียงมี 4 ประเภท คือ
1. ลาโพงเสียงทุ้มเป็นลาโพงที่มีความถี่เสียงต่าๆประมาณ 30-500 Hz มีขนาดใหญ่
เส้นผ่าศูนย์กลางของกรวยลาโพง 10 นิว้ขึน้ไป
2. ลาโพงเสียงกลาง เป็นลาโพงที่มีความถี่เสียงปานกลางประมาณ 500-8000 Hz
ลาโพงประเภทนีมี้ใช้ทวั่ไปในเครื่องรับวิทยุ โทรทัศน์ และเครื่องเสียงที่ไม่ต้องการคุณภาพนัก
33. สื่อการสอนประเภทอุปกรณ์หรือโสตทัศนูปกรณ์ มีหน้าที่หลักคือ ใช้
เนือ้หาที่เป็นภาพให้มีขนาดใหญ่ขึน้ และขยายเสียงให้ดังขึน้ จาแนก
ออกเป็น 3 ประเภทได้แก่ เครื่องฉาย เครื่องอุปกรณ์แปลงสัญญาณ และ
เครื่องเสียง
เครื่องฉายที่ใช้ในวงการศึกษา ปัจจุบันมีหลายชนิด เช่น เครื่องฉาย
ข้ามศีรษะ เครื่องฉายสไลด์ เครื่องฉายแอลซีดี เครื่องฉายดีวีดี เป็นต้น
ส่วนประกอบที่สาคัญของเครื่องฉายได้แก่ หลอดฉาย แผ่นสะท้อนแสง วัสดุ
ฉาย เลนส์ และจอ
