What is 21st Century Literature? What are the different formats used by today's writers? Why should it be studied by senior high school students? I used these slides in one of our class discussions. I hope this could help senior high school teachers teaching literature.
As for the video, you may go to YouTube and look for Juan Miguel Severo's Ito na ang Huling Tulang Isusulat ko Para Sayo.
What is 21st Century Literature? What are the different formats used by today's writers? Why should it be studied by senior high school students? I used these slides in one of our class discussions. I hope this could help senior high school teachers teaching literature.
As for the video, you may go to YouTube and look for Juan Miguel Severo's Ito na ang Huling Tulang Isusulat ko Para Sayo.
- ANO ANG TEKSTONG DESKRIPTIBO?
- LAYUNIN AT KAHALAGAHAN
- PARAAN NG PAGLALARAWAN
- URI NG PAGLALARAWAN
- APAT NA MAHALAGANG KASANGKAPAN NA GINAGAMIT SA MALINAW NA PAGLALARAWAN
- HALIMBAWA
Filipino 11
Akademikong Pagsulat Abstrak
Ang Filipino , ay ang pambansang wika ng Pilipinas. Itinalaga ang Filipino kasama ang Ingles, bilang isang opisyal na wika ng bansa. Isa itong pamantayang uri ng wikang Tagalog, isang pang-rehiyong wikang Austronesyo na malawak na sinasalita sa Pilipinas.
Ang katitikan ng pulong ay isang akademikong sulatin na naglalaman ng mga tala, rekord o pagdodokumento ng mga mahahalagang puntong nailahad sa isang pagpupulong. So, para mas ma-gets mo, sa wikang Ingles, tinatawag itong “minutes of meeting”. Hindi kasi kilala sa mga Pilipino ang tawag na “katitikan ng pulong” dahil nasanay tayong gamitin ang wikang dala ng dayuhan sa mga ganitong mga bagay-bagay.
MGA INEREREKORD SA KATITIKAN NG PULONG
Napagpasiyahang aksiyon
Rekomendasyon
Mahahalagang isyung lumutang sa pulong
Pagababago sa polisiya
Pagbibigay ng mga magandang balita
Kahalagahan ng katitikan
1. Ginagamit ang katitikan ng pulong upang ipaalam sa mga sangkot sa pulong, nakadalo o di nakadalo ang mga nangyari dito.
- Kailan at saan ito nangyari- sinu-sino ang mga dumalo-sinu-sino ang mga lumiban at kung ano ang kanilang mga dahilan- ano ang pinag-usapan- ano ang mga desisyon
2. Nagsisilbing permanenteng rekord
3. Sa pamamagitan ng katitikan, maaaring magkaroon ng nahahawakang kopya ng mga nangyaring komunikasyon.
4. Pagiging hanguan nito ng mga impormasyonpara sa mga susunod na pulong.
5. Magagamit bilang ebidensiya sakaling magkaroon ng pagtatalo sa dalawa o higit pang indibidwal o grupo.
6. Ginagamit din upang ipaalaala sa mga indibidwal ang kanilang mga papel o responsibilidad sa isang partikular na proyekto o gawain.
NAKATALA SA KATITIKAN ANG MGA SUMUSUNOD-paksa-petsa-oras-pook na pagdarausan ng pulong-mga taong dumalo at di dumalo-oras ng pagsisimula-oras ng pagtatapos
Gabay sa pagsulat ng katitikan ng pulong
BAGO ANG PULONG1. Ihanda ang sarili bilang tagatala2. Lumikha ng isang template upang mapadali ang pagsulat3. Basahin na ang inihandang agenda upang mapadali na lamang sundan ang magiging daloy ng mismong pulong4. Maaaring gumamit ng lapis o bolpen at papel, laptop o tape recorder
HABANG NAGPULONG1. Magpokus sa pang-unawa sa pinag-uusapan at sa pagtala ng mga desisyon o rekomendasyon.2. Itala ang mga aksiyon habang nangyayari ang mga ito, hindi pagkatapos.
PAGKATAPOS NG NAGPULONG1. Repasuhin ang isinulat.2. Kung may mga bagay na di maintindihan, lapitan at tanungin agad pagkatapos ng pulong ang namamahala rito o ang iba pang mga dumalo.3. Kapag tapos ng isulat, ipabasa ito sa namuno sa pulong para sa mga hindi wastong impormasyon.4. Mas mainan na may numero ang bawat linya at pahina ng katitikan upang madali itong matukoy sa pagrerepaso o pagsusuri sa susunod na pulong.
akademikong pagsulat sa filipino ni christine may marasigan gutierrez
makakatulong ito sa inyo upang magkaroon ng dagdag nkaalaman at makakatulong din ito sa inyo kapag meron kayong gagawing presentasyon o isang pag aaral.
- ANO ANG TEKSTONG DESKRIPTIBO?
- LAYUNIN AT KAHALAGAHAN
- PARAAN NG PAGLALARAWAN
- URI NG PAGLALARAWAN
- APAT NA MAHALAGANG KASANGKAPAN NA GINAGAMIT SA MALINAW NA PAGLALARAWAN
- HALIMBAWA
Filipino 11
Akademikong Pagsulat Abstrak
Ang Filipino , ay ang pambansang wika ng Pilipinas. Itinalaga ang Filipino kasama ang Ingles, bilang isang opisyal na wika ng bansa. Isa itong pamantayang uri ng wikang Tagalog, isang pang-rehiyong wikang Austronesyo na malawak na sinasalita sa Pilipinas.
Ang katitikan ng pulong ay isang akademikong sulatin na naglalaman ng mga tala, rekord o pagdodokumento ng mga mahahalagang puntong nailahad sa isang pagpupulong. So, para mas ma-gets mo, sa wikang Ingles, tinatawag itong “minutes of meeting”. Hindi kasi kilala sa mga Pilipino ang tawag na “katitikan ng pulong” dahil nasanay tayong gamitin ang wikang dala ng dayuhan sa mga ganitong mga bagay-bagay.
MGA INEREREKORD SA KATITIKAN NG PULONG
Napagpasiyahang aksiyon
Rekomendasyon
Mahahalagang isyung lumutang sa pulong
Pagababago sa polisiya
Pagbibigay ng mga magandang balita
Kahalagahan ng katitikan
1. Ginagamit ang katitikan ng pulong upang ipaalam sa mga sangkot sa pulong, nakadalo o di nakadalo ang mga nangyari dito.
- Kailan at saan ito nangyari- sinu-sino ang mga dumalo-sinu-sino ang mga lumiban at kung ano ang kanilang mga dahilan- ano ang pinag-usapan- ano ang mga desisyon
2. Nagsisilbing permanenteng rekord
3. Sa pamamagitan ng katitikan, maaaring magkaroon ng nahahawakang kopya ng mga nangyaring komunikasyon.
4. Pagiging hanguan nito ng mga impormasyonpara sa mga susunod na pulong.
5. Magagamit bilang ebidensiya sakaling magkaroon ng pagtatalo sa dalawa o higit pang indibidwal o grupo.
6. Ginagamit din upang ipaalaala sa mga indibidwal ang kanilang mga papel o responsibilidad sa isang partikular na proyekto o gawain.
NAKATALA SA KATITIKAN ANG MGA SUMUSUNOD-paksa-petsa-oras-pook na pagdarausan ng pulong-mga taong dumalo at di dumalo-oras ng pagsisimula-oras ng pagtatapos
Gabay sa pagsulat ng katitikan ng pulong
BAGO ANG PULONG1. Ihanda ang sarili bilang tagatala2. Lumikha ng isang template upang mapadali ang pagsulat3. Basahin na ang inihandang agenda upang mapadali na lamang sundan ang magiging daloy ng mismong pulong4. Maaaring gumamit ng lapis o bolpen at papel, laptop o tape recorder
HABANG NAGPULONG1. Magpokus sa pang-unawa sa pinag-uusapan at sa pagtala ng mga desisyon o rekomendasyon.2. Itala ang mga aksiyon habang nangyayari ang mga ito, hindi pagkatapos.
PAGKATAPOS NG NAGPULONG1. Repasuhin ang isinulat.2. Kung may mga bagay na di maintindihan, lapitan at tanungin agad pagkatapos ng pulong ang namamahala rito o ang iba pang mga dumalo.3. Kapag tapos ng isulat, ipabasa ito sa namuno sa pulong para sa mga hindi wastong impormasyon.4. Mas mainan na may numero ang bawat linya at pahina ng katitikan upang madali itong matukoy sa pagrerepaso o pagsusuri sa susunod na pulong.
akademikong pagsulat sa filipino ni christine may marasigan gutierrez
makakatulong ito sa inyo upang magkaroon ng dagdag nkaalaman at makakatulong din ito sa inyo kapag meron kayong gagawing presentasyon o isang pag aaral.
REGIE R. CUMAWAS, LPT
KABANKALAN CATHOLIC COLLEGE
PERSONAL DEVELOPMENT (Maricel Ilag- Ramos)
*UNDERSTANDING MENTAL HEALTH
*COMMON PROBLEMS AMONG ADOLESCENTS
2. MAHALAGANG TANONG?
• Bakit mahalaga an
pagbabasa at pagsulat ng
tekstong impormatibo?
• Bakit mahalaga an
pagbabasa at pagsulat ng
tekstong impormatibo?
• Sa ano-anong
pagkakataon sa taong
buhay mahalaga ang mga
kaalamang naihatid ang
ganitong uri ng teksto?
4. ALAM MO BA?
• Maraming nag-aakalang mas nagugustuhan ng mga batang mag-
aaral ang magbasa ng mga tekstong naratibo tulad ng maikling
kuwento, tula, pabula, alamat, at iba pa.
• Gayunpaman, sa pag-aaral ng ginawa ni Duke (2000), ang dahilan
kung bakit hindi gaanong nakapagbasa ng tekstong impormatibo
ang mga mag-aaral ay limitado lamang ang ganitong uri ng mga
babasahin sa kanilang kapaligiran.
• Sa isang pag-aaral, napatunayan ni Mohr (2006), na kung
mabibigyan ng pagkakataong makapili ng aklat ang mga mag-aaral
sa unang baitang, mas pipiliin nila ang aklat na di-piksyon kaysa
piksyon .
5. • Sa pag-aaral na ito, ang mga mag-aaral sa unang baitang mula sa
sampung paaralang pinili nila ay dinala sa isang eksibit ng mga aklat.
Pinaikot sila sa mga naka-display na aklat at pinapili ng isang aklat na
magiging kanila na.
• Humigit kumulang 85% sa mga mag-aaral ang pumili ng aklat na di
piksyon. Nang isagawa ang kaparehong pag-aaral sa mga mag-aaral sa
kinder ay mas pinili rin ng mga bata ang mga aklat na may
impormatibong teksto kaysa piksyon.
• Ang mga pag-aaral na ito ay sumasalungat sa pananaw na higit na
nagugustuhang basahin ng mga bata ang mga tektong naratibo kaysa
impormatibo. Kung hindi bibigyan ng pagkakataon ang mga mag-aaral
na magbasa ng mga di piksyon na nagtataglay ng tekstong
impormatibo at lilimitahan lang ang mga babasahin ng mga batang ito
sa naratibo tulad ng maikling kuwento, maaari itong magiging hadlang
sa pagkakaroon ng buo, malawak, at epektibong pagkatuto.
6. TEKSTONG IMPORMATIBO
• Ang TEKSTONG IMPORMATIBO ay isang uri ng babasahing di
piksyon. Ito ay naglalayong magbigay ng impormasyon o
magpaliwanag nang malinaw at walang pagkiling tungkol sa iba’t
ibang paksa tulad ng sa mga hayop, isports, agham o siyensya,
kasaysayan, gawain, paglalakbay, heograpiya, kalawakan,
panahon, at iba pa.
• Di tulad ng ibang uri ng teksto ang mga impormasyon o kabatirang
inilahad ng may-akda ay hindi nakabase sa kanyang sariling
opinyon kundi sa katotohanan at mga datos kaya’t hindi nito
masasalamin ang kanyang pagpabor o pagkontra sa paksa.
8. 1. LAYUNIN NG MAY-AKDA
• Maaring magkakaiba-iba ang layunin ng may-akda sa
pagsulat niya ng isang tekstong impormatibo.
• Maaring layunin niyang mapalawak pa ang kaalaman ukol sa
sa isang paksa ; maunawaan ang mga pangyayaring mahirap
ipaliwanag; matuto ng maraming bagay ukol sa ating mundo;
masaliksik; at mailahad ang mga yugto sa buhay ng iba’t
ibang uri ng insekto, hayop, at iba pang nabuhuhay; at iba
pa.
• Gayunpaman, anuman ang layunin ay mapapansing kaugnay
ito lagi ng pagbibigay o paglalahad ng impormasyon.
10. 2. PANGUNAHING IDEYA
• Di tulad ng tekstong naratibo na hindi agad inihahayag ng
manunulat ang mga mangyayari upang mapaabot ang interes
ng mambabasa sa kasukdulan ng akda, sa tekstong
impormatibo naman ay dagliang inilalahad ang mga
pangunahing ideya sa mambabasa.
• Nagagawa ito sa pamamagitan ng paglalagay ng pamagat sa
bawat bahagi – tinatawag din itong organizational markers
na nakatutulong upang agad makita at malaman ng
mambabasa ang pangunahing ideya ng babasahin.
14. 3 PANTULONG NA KAISIPAN
• Mahalaga rin ang paglalagay ng mga angkop na pantulong na
kaisipan o mga detalye upang makatulong na makabuo sa
isipan ng mambabasa ang pangunahing ideyang nais niyang
matanim o maiwan sa kanila.
15. ESTILO SA PAGSULAT,
KAGAMITAN/SANGGUNIANG MAGTATAMPOK SA
MGA BAGAY NA BIBIGYANG-DIIN
• Makatutulong sa mga mag-aaral na magkakaroon ng mas
malawak na pag-unawa sa binabasang tekstong impormatibo
ang paggamit ng mga estilo o kagamitang /sangguniang
magbibigay-diin sa mahalagang bahagi tulad ng sumusunod:
a. Paggamit ng mga nakalarawang presentasyon- makatulong
ang paggamit ng mga larawan, guhit dayagram, tsart,
talahanayan, timeline, at iba pa upang higit na mapalalim
ang pag-unawa ng mga mambabasa.
4
16. b. Pagbibigay-diin sa mahalagang salita sa teksto-
nagagamit dito ang mga estilong tulad ng pagsulat nang
nakadiin, nakahilis, nakasalungguhit, o nalagyan ng panipi
upang higit na madaling makita o mapansin ang mga
salitang binibigyang-diin sa babasahin.
c. Pagsulat ng mga talasanggunnian- karaniwang inilagay ng
mga manunulat ng tekstong impormatibo ang mga aklat,
kagamitan, at iba pang sangguniang ginagamit upang higit
na mabigyang diin ang katotohanang naging basehan sa
mga impormasyong taglay nito.
17. Pag-usapan Natin!
(Gawain 1)
1. Ano ang tekstong impormatibo?
2. Ano- ano ang katangian ng ganitong uri ng tekstong
binabasa?
3. Sa paanong paraan magiging epektibo pang maipaparating
ng manunulat ng isang tekstong impormatibo ang
mahalagang impormasyon sa kanyang mambabasa?
4. Bilang isang mag-aaral, paano makatutulong ang pagbasa
ng tekstong impormatibo?
19. 1. Paglalahad ng Totoong Pangyayari/
Kasaysayan
• Sa uring ito ng tekstong impormatibo inilalahad ang mga
totoong pangyayaring naganap sa isang panahon o
pagkakataon.
• Maaring ang pangyayaring isasalaysay ay personal na
nasaksihan ng manunulat tulad ng mga balitang isinusulat ng
mga reporter ng mga pahayagan o maari ding hindi
direktang nasaksikan ng manunulat kundi mula sa
katotohanang nasaksihan at pinatutunayan ng iba tulad
naman ng sulating pangkasaysayan o historical account.
20. • Ang uring ito ng teksto ay karaniwang sinisimulan ng
manunulat sa isang mabisang panimula o introduksiyon.
• Kung ito ay isang balita, mababasa sa bahaging ito ang
pinakamahalagang impormasyon tulad ng kung sino, ano,
saan, kailan, at paano nangyari ang inilahad.
• Sinusundan ito ng iba pang detalyeng nasa bahagi naman
katawan, at karaniwang nagtatapos sa kongklusyon.
21. 2. Pag-uulat Pang-impormasyon
• Sa uring ito nakalahad ang mahahalagang kaalaman o
imormasyon patungkol sa tao, hayop, at iba pang bagay na
nabubuhay at di nabubuhay, gayundin sa mga pangayayri sa
paligid.
• Ang ilang halimbawa ay mga paksang kaugnay ng
teknolihiya, global warming, cyberbullying, mga hayop na
malapit nang maubos.
• Ang pagsulat ng ganitong uring teksto ay nangangailangan ng
masusing pananaliksik sapagkat ang mga impormasyon at
detalyeng taglay nito ay naglalahad ng katotohanan ukol sa
paksa at hindi dapat samahan ng personal na pananaw o
opinyon ng manunulat.
22. 3 Pagpapaliwanag
• Ito ang uri ng tekstong impormatibong nagbibigay paliwanag
kung paano o bakit naganap ang isang bagay o pangyayari.
• Layunin nitong makita ng mambabasa mula sa mga
impormasyong nagsasaad kung paano humantong ang paksa
sa ganitong kalagayan.
• Karaniwang itong ginagamitan ng mga larawang, dayagram,
o flowchart na may kasamang mga paliwanag.
• Halimbawa nito’y ang siklo ng buhay ngg mga hayop at
insekto tulad ng paruparo, palaka, at iba pa.