4. 3. Jeolojik Zaman (Tersiyer)
*Alp-Himalaya oluĢumu bu devirde tamamlanıyor. Ülkemizin
büyük bölümü bu devirde oluĢmuĢtur.
*Toroslar ve Kuzey Anadolu dağları oluĢmuĢtur.
*Ġç Anadolu ve Doğu Anadolu’da yoğun volkanik faaliyetler
görülmüĢtür.
*Anadolu kütlesel olarak yükselmiĢtir. Hâlâ yükselmeye
devam etmektedir.
*Bu dönemde tuz, bor, linyit ve petrol yatakları oluĢmuĢtur.
NOT: Ülkemizin önemli bölümü 3. jeolojik devirde oluştuğu
için deprem, fay , jeotermal kaynak fazladır. Akarsular
denge profiline ulaşmamıştır ,engebe çoktur ve
hidroelektrik potansiyel yüksektir.
4.Jeolojik Zaman (Kuaterner)
*Ġstanbul ve Çanakkale boğazları oluĢtu. Karadeniz göl
özelliğini kaybetti.
*Egeid karası çöktü. Ege denizi ve Ege adaları oluĢtu.
*Kıbrıs adası Anadolu’dan koparak ada haline geldi.

5. Türkiye Fiziki Haritası

6.  Türkiye’de Orojenik Hareketler
Dağ oluĢum hareketlerine orojenez denir.
1. Kıvrılma: Tabakalarda esneme özelliği varsa dağ
oluĢumu sırasında kıvrım dağları oluĢur. Kuzey Anadolu
dağları ve Toroslar bu Ģekilde oluĢmuĢtur.

7. 2. Kırılma: Orojenez sırasında tabakalarda esneme
payı yoksa kırılma meydana gelir. Bu hareketlerde
fay oluĢur. Madra, Yund, Boz, Aydın, MenteĢe ve
Nur dağları bu Ģekilde oluĢmuĢtur.

9. 3. Volkanizma Ġle oluĢan Dağlar: Mağmanın
yeryüzündeki zayıf noktalarından yüzeye
çıkmasına volkanizma denir.
Ġç Anadolu’da:
Erciyes, Melendiz, Hasan, Karadağ, Karaca
dağ
Doğu Anadolu’da:
Nemrut, Süphan, Tendürek, Ağrı
Güney D. Anadolu’da: Karacadağ
Ege’de: Kula’daki Tüf Konileri
Not: Marmara'daki Uludağ derinlik
volkanizmasıyla oluĢmuĢtur.

11. 1. KIYI OVALARI
Delta ovalarının oluĢabilmesi için;
 Akarsuyun bol alüvyon taĢıması,
 Kıyıda gel-git ve Ģiddetli akıntı olmaması,
 Denizin derin olmaması,
 Akarsuyun bulunduğu bölgede, çözünebilen
kayaçların olması gerekir.
Not: Akarsu delta oluĢturamıyorsa deniz
derindir, akıntı güçlüdür veya gel-git genliği
yüksektir.
Fakat Türkiye için sadece derinlik ve akıntı etkilidir.
Gel-git’in herhangi bir etkisi yoktur.

12. Delta Ovalarının DağılıĢı:
Ege’de: Büyük Menderes, Küçük
Menderes, Gediz ve Bakırçay (Bu deltalar
adını, kendisini oluĢturan akarsudan alır.)
Akdeniz’de: Silifke ovası (Göksu), Çukurova
(Seyhan ve Ceyhan)
Karadeniz’de: Bafra (Kızılırmak), ÇarĢamba
(YeĢilırmak)

13. 2. ĠÇ OVALAR:
a)Tektonik Ovalar
Kuzey Anadolu Fay Hattı Boyunca;
Manyas, Ulubat, Bursa, Ġnegöl, Ġznik, Düzce, Suluova, T
aĢova, Erbaa, Niksar, SuĢehri, Erzincan, Tercan, Erzuru
m, Pasinler, Ağrı ovaları yer alır.
Batı Anadolu Fay Hattı Boyunca; Bakırçay vadisi
Gediz Vadisi
Küçük Menderes vadisi
Büyük Menderes vadisi
Doğu Anadolu Fay Hattı Üzerinde;
Amik, Elbistan, KahramanmaraĢ, Malatya, Elazığ, Bing
öl, MuĢ, Bulanık
Bunun dışında;
Iğdır, Ankara, EskiĢehir, Harran, Konya, Ergene
ViranĢehir, Ceylanpınar, Yüksekova bulunur.

15. B) KARSTĠK OVALAR:
Ege’de; Muğla, Akdeniz’de;
Acıpayam, Elmalı, Tefenni, Korkuteli , Marmara’da
Kestel örnek olarak verilebilir.
*Karstik ova eriyebilen kayaçların olduğu bölgede
oluĢur.
*Bu kayaçlar kalker, jips ve kaya tuzudur.
*Bu kayaçlar Akdeniz bölgesinde yaygın olduğundan
karstik ovalar buralarda yoğunlaĢmıĢtır.

16. Ovalarımızın Genel Özellikleri;
 Nüfusun önemli bölümü buralardadır.
 Mineral bakımından zengin olduğundan
verimli tarım alanıdırlar.
 Kıyı ovaları iç ovalara göre daha
verimli, ürün çeĢidi fazla ve daha fazla
nüfuslanmıĢtır.
 Graben olanlarında ovalarda sıcak su
kaynağına sık rastlanır.
 En büyük iç ova Konya ovası, kıyı ovası
da Çukurovadır.

17. TÜRKĠYE’DE PLATOLARIN DAĞILIġI

18. DEPREM: Depremler volkanik, tektonik ve
çöküntü depremleri olarak 3’e ayrılır.
Türkiye’de Doğu Anadolu Fay hattı, Batı
Anadolu fay hattı ve Güneydoğu Anadolu fay
hattının varlığından dolayı tektonik
depremler yoğunluktadır.
Ülkemizde; Konya, Karaman, Taşeli
platosu, Mardin, Ergene havzası en
tehlikesiz bölgelerdir.
Bunun dışında Trabzon, Rize çevresi 4.
dereceden deprem bölgesi olduğundan
harita verilmiş sorularda sık kullanılabilir.