More Related Content
Similar to Szkolenie sluzby bhp_org
Similar to Szkolenie sluzby bhp_org (20)
More from LenaxCSD
Szkolenie sluzby bhp_org
- 2. TEMATYKA SZKOLENIA SYSTEM OCHRONY PRACY W POLSCE OBOWIĄZKI PRACODAWCY OBOWIĄZKI OSOBY KIERUJĄCEJ PRACOWNIKAMI OBOWIĄZKI I PRAWA PRACOWNIKÓW ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA NARUSZANIE PRZEPISÓW BHP PROFILAKTYCZNA OCHRONA ZDROWIA SZKOLENIA W ZAKRESIE BHP OCHRONA PRACY KOBIET OCHRONA PRACY MŁODOCIANYCH WYPADKI PRZY PRACY EKONOMICZNY ASPEKT NIEWŁAŚCIWYCH WARUNKÓW PRACY CHOROBY ZAWODOWE ORGANIZACJA STANOWISKA WYPOSAŻONEGO W MONITOR EKRANOWY
- 3. OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO PRACE SZCZEGÓLNIE NIEBEZPIECZNE CZYNNIKI SZKODLIWE, UCIĄŻLIWE I NIEBEZPIECZNE WYSTĘPUJĄCE W PROCESIE PRACY OCENA ZAGROŻEŃ CZYNNIKAMI SZKODLIWYMI, UCIĄŻLIWYMI I NIEBEZPIECZNYMI ORAZ METODY ICH LIKWIDACJI LUB OGRANICZENIA ZNAKI BHP ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ DOBÓR ŚRODKÓW OCHRONY KSZTAŁTOWANIE BEZPIECZNYCH WARUNKÓW PRACY / POMIESZCZENIA PRACY, OŚWIETLENIE/ ORGANIZACJA I METODYKA SZKOLENIA W ZAKRESIE BHP / METODYKA INSTRUKTAŻU STANOWISKOWEGO UDZIELANIE I POMOCY W RAZIE WYPADKU ZAGADNIENIA OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ
- 4. REGULACJE PRAWNE Z ZAKRESU PRAWA PRACY DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY
- 5. SYSTEM OCHRONY PRACY W POLSCE
- 21. OBOWIĄZKI I PRAWA PRACOWNIKA
- 24. Odpowiedzialność za naruszenie przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy
- 25. Odpowiedzialność porządkowa pracowników wynika z art.108 K.P. Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bhp lub przepisów ochrony przeciwpożarowych, pracodawca może stosować: Karę upomnienia Karę nagany Karę pieniężną Wpływy z kar pieniężnych przeznacza się na poprawę warunków bhp w zakładzie .
- 26. Odpowiedzialność karna wynikająca z art. 220 i 221 K.K. - dotycząca osób odpowiedzialnych za stan bezpieczeństwa w zakładzie pracy i higienę pracy, które nie dopełniają w tym zakresie swoich obowiązków, narażając przez to pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Odpowiedzialność finansowa / kara grzywny / wynikająca z art. 283 K.P. dotycząca osób odpowiedzialnych za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy albo kierujących pracownikami lub innymi osobami fizycznymi , które nie przestrzegają przepisów lub zasad bhp.
- 29. SZKOLENIA W ZAKRESIE BHP
- 30. Grupa osób podlegająca szkoleniu w dziedzinie BHP Termin przeprowadzania poszczególnych rodzajów szkoleń Pracownicy zatrudnieni na stanowiskach robotniczych Szkolenie wstępne Szkolenie stanowiskowe Szkolenie okresowe Przed rozpoczęciem pracy u danego pracodawcy Przed podjęciem pracy na danym stanowisku W formie instruktażu nie rzadziej niż raz na 3 lata, a tam gdzie szczególnie duże zagrożenia dla bezpieczeństwa lub zdrowia pracowników, nie rzadziej niż raz w roku. Pierwsze szkolenie w okresie do 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy na tych stanowiskach Szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy
- 31. Grupa osób podlegająca szkoleniu w dziedzinie BHP Termin przeprowadzania poszczególnych rodzajów szkoleń Osoby będące pracodawcami Szkolenie wstępne Szkolenie stanowiskowe Szkolenie okresowe Prowadzą jednostki organizacyjne Szkolenie przeprowadzane w formie kursu, seminarium lub samokształcenia kierowanego nie rzadziej niż raz na 5 lat. Pierwsze szkolenie okresowe osób zatrudnionych na tych stanowiskach przeprowadza się w okresie do 6 miesięcy od rozpoczęcia pracy na tych stanowiskach inne osoby kierujące pracownikami (kierow nicy, mistrzowie, brygadziści, itp.) Instruktaż ogólny odbywają, przed dopuszczeniem do wykonywania pracy, Instruktaż ogólny prowadzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy Szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy
- 32. Grupa osób podlegająca szkoleniu w dziedzinie BHP Termin przeprowadzania poszczególnych rodzajów szkoleń Projektanci, konstruktorzy, maszyn i innych urządzeń technicznych Szkolenie wstępne Szkolenie stanowiskowe Szkolenie okresowe Przed rozpoczęciem pracy u danego pracodawcy Szkolenie przeprowadzane w formie kursu, seminarium lub samokształcenia kierowanego nie rzadziej niż raz na 5 lat. Pierwsze szkolenie okresowe osób zatrudnionych na tych stanowiskach przeprowadza się w okresie do 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy na tych stanowiskach Technolodzy organizatorzy i inni pracownicy inżynieryjno- techniczni. Przed rozpoczęciem pracy u danego pracodawcy
- 33. Grupa osób podlegająca szkoleniu w dziedzinie BHP Termin przeprowadzania poszczególnych rodzajów szkoleń Pracownicy służby bezpieczeństwa i higieny pracy Szkolenie wstępne Szkolenie stanowiskowe Szkolenie okresowe Przed rozpoczęciem pracy u danego pracodawcy Szkolenie przeprowadzane w formie kursu, seminarium lub samokształcenia kierowanego nie rzadziej niż raz na 5 lat (dla administracyjno-biurowych 6 lat). Pierwsze szkolenie okresowe osób zatrudnionych na tych stanowiskach przeprowadza się w okresie do 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy na tych stanowiskach Pracownicy administracyjno- biurowi i inni nie wymienieni wcześniej1) Przed rozpoczęciem pracy u danego pracodawcy 1) których charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy
- 35. Ochronie zdrowia kobiet w ciąży oraz zapewnieniu właściwej opieki nad dzieckiem służą: czas pracy pracownic w ciąży nie może przekraczać 8 godzin (art. 148 k.p.) zakaz zatrudniania kobiet w ciąży w godzinach nadliczbowych oraz porze nocnej (art. 178 k.p.), zakaz delegowania pracownicy w ciąży bez jej zgody poza stałe miejsce pracy (art. 178 k.p.), zakaz zatrudniania kobiety w ciąży w przerywanym systemie czasu pracy (art. 178 k.p.), zakaz zatrudniania kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią przy pracach uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, mogących mieć niekorzystny wpływ na ich zdrowie, przebieg ciąży lub karmienie dziecka piersią (art. 176 k.p., 179 k.p.), obowiązek przeniesienia kobiety w ciąży lub karmiącej dziecko piersią do innej pracy, jeżeli ze względu na stan zdrowia nie powinna ona wykonywać dotychczasowej pracy (art. 179 k.p.),
- 36. prawo do urlopu macierzyńskiego (art. 180 k.p.), prawo do urlopu rodzicielskiego (art. 182 1a k.p.), prawo do urlopu wychowawczego (art. 186 k.p.), prawo kobiety karmiącej dziecko piersią do przerw na karmienie wliczanych do czasu pracy (art. 187 k.p.), prawo do opieki nad dzieckiem w wieku do 14 lat w wymiarze 2 dni w roku kalendarzowym (art. 188 k.p.), zakaz zatrudniania pracownika opiekującego się dzieckiem do ukończenia przez nie 4 roku życia bez jego zgody w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy oraz delegować poza stałe miejsce pracy (art. 178 § 2 k.p.). Z powyższych uprawnień może skorzystać także pracownik – mężczyzna. Z tym, że jeżeli oboje rodzice – opiekunowie są zatrudnieni z powyższych uprawnień jednocześnie może korzystać tylko jedno z nich – za wyjątkiem urlopu wychowawczego.
- 37. Ochrona pracy kobiet /Uprawnienia związane z rodzicielstwem Pracownicy w ciąży nie wolno zatrudniać: •w godzinach nadliczbowych, •porze nocnej, •w systemie przerywanego czasu pracy, •jak również delegować bez jej zgody poza stałe miejsce pracy. Obowiązek ten dotyczy także przypadku, w którym przeciwskazania zdrowotne do wykonywania dotychczasowej pracy przez pracownicę ciężarną lub karmiącą dziecko piersią wynikają z orzeczenia lekarskiego. Stan ciąży powinien być stwierdzony zaświadczeniem lekarskim. Pracownika – zarówno matkę jak i ojca opiekującego się dzieckiem w wieku do 4 lat nie wolno bez jego zgody zatrudniać: •w godzinach nadliczbowych, - w porze nocnej,- w systemie przerywanego czasu pracy,- delegować poza stałe miejsce pracy.
- 38. Ochrona pracy kobiet Uprawnienia związane z rodzicielstwem Pracodawca jest obowiązany do udzielania pracownicy w ciąży zwolnień od pracy – z zachowaniem prawa do świadczeń – na zalecone przez lekarza badania lekarskie przeprowadzane w związku z ciążą, jeżeli te badania nie mogą być przeprowadzone poza godzinami pracy. Pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze: • 20 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, • 31 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie, • 33 tygodni – w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie, • 35 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie, • 37 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie. Przed przewidywaną datą porodu pracownica może wykorzystać nie więcej niż 6 tygodni urlopu macierzyńskiego.
- 39. Pracownicy przysługuje urlop rodzicielski w wymiarze: do 32 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, do 34 tygodni w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie. Pracownikowi przysługuje urlop wychowawczy w wymiarze: do 36 miesięcy na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia, z tym że do 1 miesiąca przysługuje wyłączne prawo każdemu z rodziców i prawa tego nie można przenosić.
- 40. Ochrona pracy kobiet Prace wzbronione wszystkim kobietom : Ręczne podnoszenie i przenoszenie ciężarów po powierzchni płaskiej o masie przekraczającej: 12kg – przy pracy stałej, 20kg – przy pracy dorywczej (do 4 razy na godzinę w ciągu dnia pracy) Masa przedmiotów przenoszonych na wysokość powyżej obręczy barkowej nie może przekraczać: 14kg – przy pracy dorywczej (do 4 razy na godzinę w ciągu dnia pracy). 8kg – przy pracy stałej,
- 41. Ręczne przenoszenie pod górę po schodach, których maksymalny kąt nachylenia przekracza 30 stopni, a wysokość przekracza 4 metry, ciężarów o masie przekraczającej: • 8kg – przy pracy stałej • 12kg – przy pracy dorywczej (do 4 razy na godzinę w ciągu dnia). Przemieszczanie ładunku na wózku po Terenie o nachyleniu nie przekraczającym 5% • 140kg – wózek 2 kołowy • 180kg – wózek 3 kołowy i więcej kołowe
- 42. Ochrona pracy kobiet Wykaz prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży o Ręczne podnoszenie i przenoszenie przedmiotów o masie przekraczającej: o 3kg – przy pracy stałej o 5 kg – przy pracy dorywczej o Ręczne przenoszenie pod górę: przedmiotów przy pracy stałej, przedmiotów o masie przekraczającej 1kg przy pracy dorywczej (do 4 razy na godzinę, jeżeli łączny czas wykonywania takiej pracy nie przekracza 4 godzin na dobę). o Udział w zespołowym przemieszczaniu przedmiotów. o Ręczne przenoszenie materiałów ciekłych – gorących. o Prace w pozycji wymuszonej.
- 43. o Prace w pozycji stojącej ponad 3 godziny w czasie zmiany roboczej, przy czym czas spędzony w pozycji stojącej nie może jednorazowo przekraczać 15 minut, po którym to czasie powinna nastąpić 15- minutowa przerwa. o Prace na stanowiskach z monitorami ekranowymi – w łącznym czasie przekraczającym 8 godzin na dobę, przy czym czas spędzony przy obsłudze monitora ekranowego nie może jednorazowo przekraczać 50 minut, po którym to czasie powinna nastąpić co najmniej 10 minutowa przerwa, wliczana do czasu pracy. o Praca na wysokości (powyżej 1m) – poza stałymi galeriami, pomostami, podestami i innymi stałymi podwyższeniami, posiadającymi pełne zabezpieczenie przed upadkiem (bez potrzeby stosowania środków ochrony indywidualnej przed upadkiem). o Wchodzenie i schodzenie po drabinach. o Prace stwarzające ryzyko ciężkiego urazu o fizycznego, np. gaszenie pożarów, usuwanie skutków awarii
- 44. Ochrona pracy kobiet Wykaz prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet karmiących dziecko piersią Ręczne podnoszenie i przenoszenie przedmiotów o masie przekraczającej: 6kg – przy pracy stałej, 10kg – przy pracy dorywczej (do 4 razy na godzinę, jeżeli łączny czas wykonywania takiej pracy nie przekracza 4 godzin na dobę). Ręczne przenoszenie przedmiotów o masie przekraczającej 6kg: na wysokość ponad 4m lub na odległość przekraczającą 25m pod górę – po nierównej powierzchni, pochylniach, schodach, których maksymalny kąt nachylenia nie przekracza 30°, a wysokość 4m. Ręczne przenoszenie pod górę – po nierównej powierzchni, pochylniach, schodach, których maksymalny kąt nachylenia przekracza 30°, a wysokość 4m – przedmiotów o masie przekraczającej: 4kg – przy pracy stałej, 6kg – przy pracy dorywczej (do 4 razy na godzinę, jeżeli łączny czas wykonywania takiej pracy nie przekracza 4 godzin na dobę).
- 45. Udział w zespołowym przemieszczaniu przedmiotów. Ręczne przenoszenie materiałów ciekłych – gorących. Prace stwarzające ryzyko ciężkiego urazu fizycznego lub psychicznego, np. gaszenie pożarów, usuwanie skutków awarii.
- 53. WYPADKI PRZY PRACY WYPADEK PRZY PRACY JEST TO ZDARZENIE NAGŁE, WYWOŁANE PRZYCZYNA ZEWNĘTRZNĄ POWODUJĄCE URAZ LUB ŚMIERĆ , KTÓRE NASTĄPIŁO W ZWIĄZKU Z PRACĄ. ABY ZDARZENIE , KTÓREMU ULEGŁ PRACOWNIK MOGŁO BYĆ ZAKWALIFIKOWANE JAKO WYPADEK PRZY PRACY , POWYŻSZE ELEMENTY MUSZĄ WYSTĄPIĆ JEDNOCZEŚNIE. WYPADEK ŚMIERTELNY JEST WYPADEK W WYNIKU KTÓREGO NASTĄPIŁA ŚMIERĆ NA MIEJSCU WYPADKU LUB W OKRESIE NIEPRZEKRACZAJĄCYM 6 MIESIĘCY OD DNIA WYPADKU WYPADEK ZBIOROWY JEST TO WYPADEK, KTÓREMU W WYNIKU TEGO SAMEGO ZDARZENIA ULEGŁY CO NAJMNIEJ 2 OSOBY WYPADEK W DRODZE DO PRACY LUB Z PRACY JEST TO ZDARZENIE NAGŁE, WYWOŁANE PRZYCZYNA ZEWNĘTRZNĄ, KTÓRE NASTĄPIŁO W DRODZE DO LUB Z MIEJSCA WYKONYWANIA ZATRUDNIENIA LUB INNEJ DZIAŁALNOŚCI STANOWIĄCEJ TYTUŁ UBEZPIECZENIA CHOROBOWEGO, JEŻELI DROGA TA BYŁA NAJKRÓTSZA I NIE ZOSTAŁA PRZERWANA
- 63. CHOROBY ZAWODOWE
- 67. ORGANIZACJA STANOWISKA PRACY PRZY KOMPUTERZE
- 68. Organizacja stanowiska pracy Ergonomia przy pracy na komputerze – dokumenty – drukarka – jednostka centralna – klawiatura – monitor – pojemnik z dyskietkami D DR JC K M P
- 69. Organizacja stanowiska pracy Do prawidłowego ukształtowania stanowiska pracy przydatna jest znajomość ergonomii: • górna krawędź ekranu monitora nie powinna znajdować się powyżej oczu pracownika, • inne urządzenia, jak skaner, drukarka powinny znajdować się w zasięgu rąk pracownika Naturalna i wygodna pozycja ciała zmniejsza zagrożenia dla układu mięśniowo-szkieletowego: • siedzisko powinno mieć regulację wysokości w zakresie 40 ÷ 50 cm od podłogi, • płyta siedziska i oparcie powinny być wyprofilowane odpowiednio do naturalnej pozycji siedzącej, • oparcie powinno mieć możliwość regulacji w zakresie 5° do przodu i 30° do tyłu
- 70. Wymiary i odległości oparcie podłokietnik siedzisko regulacja oparcia dźwignia regulacji siedziska Krzesło powinno mieć możliwość regulacji jak największej liczby elementów: wysokość, głębokość i pochylenie siedziska, wysokość I pochylenie oparcia
- 71. PRAWIDŁOWA POZYCJA CIAŁA PRZED MONITOREM
- 72. Wymiary i odległości 1. Monitor - pokryty warstwą anty odbiciową lub wyposażony w odpowiedni filtr. 2. Klawiatura - min. 10 cm od krawędzi stołu. 3. Krzesło - stabilne, na kółkach z podstawą min. pięciopodporową oraz regulacją wysokości 40 ÷ 50 cm, z możliwością obrotu o 360°. Siedzisko wyprofilowane, pochylenie oparcia 5° do przodu i 30° do tyłu. 4. Podnóżek - kąt pochylenia 0° ÷ 15°, wysokość dostosowana do potrzeb pracownika.
- 73. Promieniowanie elektromagnetyczne •Odległość oczu pracownika od ekranu powinna wynosić 40 ÷ 75 cm • Pole elektromagnetyczne jest silniejsze za monitorem - zaleca się, aby monitory ustawiać parami tyłem do siebie w odległości co najmniej 80 cm • Odległość pomiędzy sąsiednimi monitorami powinna wynosić co najmniej 60 cm, a między pracownikiem i tyłem sąsiedniego monitora - co najmniej 80 cm Ustawienie ekranu monitora względem źródeł światła powinno ograniczać olśnienie i odbicia światła.
- 74. Dobór monitora • Natężenie promieniowania elektromagnetycznego monitorów, zwłaszcza tzw. low radiation (LR), wynosi zaledwie tysięczne części NDN. •Nie zaleca się stosowania monitorów z dodatnim kontrastem luminancji (jasne znaki na ciemnym tle). •Znaki na ekranie powinny być wyraźne i czytelne. Jaskrawość i kontrast ekranu powinny być łatwe do regulacji w zależności od oświetlenia stanowiska pracy. Oświetlenie powinno zapewniać komfort pracy wzrokowej - zgodny z PN Należy ograniczyć olśnienie bezpośrednie od opraw , okien, przezroczystych ścian itp..
- 85. Przez prace szczególnie niebezpieczne rozumie się : 1/roboty budowlane ,rozbiórkowe i montażowe prowadzone bez wstrzymania ruchu zakładu pracy i jego części 2/prace w zbiornikach, kanałach , wnętrzach urządzeń technicznych i innych niebezpiecznych przestrzeniach zamkniętych 3/prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych 4/prace na wysokości oraz prace określone jako szczególnie niebezpieczne w innych przepisach bhp i instrukcjach eksploatacji urządzeń i instalacji , a także inne prace o zwiększonym zagrożeniu lub wykonywane w utrudnionych warunkach uznane przez pracodawcę jako szczególnie niebezpieczne
- 86. CZYNNIKI SZKODLIWE, UCIĄŻLIWE I NIEBEZPIECZNE WYSTĘPUJĄCE W PROCESIE PRACY
- 87. Chemiczne • w zależności od możliwych skutków i rodzaju ich działania: toksyczne drażniące uczulające rakotwórcze mutagenne upośledzające funkcje rozrodcze Czynniki środowiska pracy /podział/ Fizyczne • hałas • drgania • promieniowanie (jonizujące, podczerwone, nadfioletowe, laserowe) • pole elektromagnetyczne • elektryczność statyczna • pyły przemysłowe • czynniki niebezpieczne mogące prowadzić do urazów: poruszające się maszyny ruchome elementy maszyn przemieszczające się wyroby i materiały ostre oraz wystające elementy i krawędzie
- 88. Biologiczne • mikroorganizmy – bakterie – wirusy – grzyby – pierwotniaki • substancje wytwarzane przez mikroorganizmy – toksyny – alergeny • makroorganizmy – rośliny – zwierzęta Czynniki środowiska pracy Psychofizyczne • obciążenie fizyczne (statyczne i dynamiczne) • obciążenie nerwowo-psychiczne: – obciążenie umysłu – obciążenie lub niedociążenie percepcyjne – obciążenie emocjonalne
- 98. CZYNNIKI ŚRODOWISKA PRACY / PYŁY PRZEMYSŁOWE PYŁY SĄ TO CZĄSTKI CIAŁA STAŁEGO SEDYMENTUJĄCE POD WPŁYWEM SIŁY CIĘŻKOŚCI, KTÓRE MOGĄ PRZEZ PEWIEN CZAS POZOSTAWAĆ W STANIE ZAWIESZONYM W GAZOWEJ FAZIE ROZPROSZONEJ. PYŁY SĄ EMITOWANE DO ŚRODOWISKA PODCZAS RÓŻNEGO RODZAJU NATURALNYCH I SZTUCZNYCH PROCESÓW PYŁOTWÓRCZYCH. ŹRÓDŁA PYŁÓW MOŻNA PODZIELIĆ NA DWA PODSTAWOWE RODZAJE: NATURALNE - KTÓRYCH ŹRÓDŁEM SĄ M.IN. WYBUCHY WULKANÓW, EROZJA GLEBY, POŻARY LASÓW, BURZE PIASKOWE, PYŁ ROŚLINNY, MIKROORGANIZMY; SZTUCZNE - WYTWARZANE M.IN. PRZEZ: • PRZEMYSŁ GÓRNICZY • PRZEMYSŁ MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH W CZASIE PRODUKCJI CEMENTU I GIPSU, • PRZEMYSŁ METALURGICZNY W CZASIE PROCESU PRZERÓBKI OD TOPNIKÓW, PROCESÓW OBRÓBKI, • PRZEMYSŁ ENERGETYCZNY W TRAKCIE SPALANIA PALIW, • PRZEMYSŁ ROLNICZY I LEŚNICTWO TO PYŁY NAWOZÓW SZTUCZNYCH I ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN, • PRZEMYSŁ CHEMICZNY TO PRODUKCJA FARB I LAKIERÓW
- 99. Czynniki środowiska pracy / Substancje chemiczne Przez substancje chemiczną należy rozumieć: pierwiastki chemiczne i ich związki w stanie, w jakim występują w przyrodzie lub zostają uzyskane za pomocą jakiegokolwiek procesu produkcyjnego, wraz ze wszystkimi dodatkami wymaganymi dla zachowania ich trwałości oraz wszystkimi zanieczyszczeniami powstałymi w wyniku zastosowanego procesu, jednak bez rozpuszczalników, które można oddzielić bez wpływu na trwałość substancji i bez zmiany jej składu, a także, mieszaniny pierwiastków chemicznych lub ich związków, o których mowa powyżej, z wyłączeniem mieszanin będących odpadami. Skutki działania substancji chemicznych dzieli się na miejscowe, układowe i odległe / działanie kancerogenne, teratogenne, embriotoksyczne/
- 100. Czynniki środowiska pracy /Substancje chemiczne niebezpieczne Jako niebezpieczne klasyfikuje się substancje chemiczne: o o właściwościach wybuchowych, o o właściwościach utleniających, o skrajnie łatwo palne, o wysoce łatwo palne, o łatwopalne, o bardzo toksyczne, o toksyczne, o szkodliwe, o żrące, o drażniące, o uczulające, o rakotwórcze, o mutagenne, o działające na rozrodczość, o niebezpieczne dla środowiska.
- 101. Substancje chemiczne niebezpieczne SUBSTANCJE CHEMICZNE ZAKLASYFIKOWANE JAKO NIEBEZPIECZNE ZNAKUJE SIĘ, PODAJĄC NA ETYKIECIE NASTĘPUJĄCE INFORMACJE: nazwę lub nazwy chemiczne substancji, a w przypadku mieszaniny - nazwy chemiczne niebezpiecznych substancji wchodzących w jej skład oraz ich udział procentowy w mieszaninie, nazwę handlową substancji chemicznej, nazwę i adres producenta lub dostawcy, wprowadzającego substancję chemiczną do obrotu, znaki ostrzegawcze wraz z ich znaczeniami, i określenia dotyczące rodzaju zagrożenia oraz prawidłowego postępowania z niebezpieczną substancją chemiczną, odpowiednie do dokonanej klasyfikacji.
- 103. Nowe oznakowanie wg CLP
- 104. Substancje chemiczne PODZIAŁ SZKODLIWYCH SUBSTANCJI CHEMICZNYCH W ZALEŻNOŚCI OD SKUTKÓW ODDZIAŁYWANIA NA ORGANIZM WG POLSKIEJ NORMY PN-80/Z-08052: o drażniące o uczulające o rakotwórcze o mutagenne o upośledzające funkcje rozrodcze
- 105. Substancje drażniące są to substancje charakteryzujące się dużą aktywnością chemiczną, atakujące miejscowo błony śluzowe dróg oddechowych i oczu oraz skórę. Są to najczęściej: kwasy, zasady, rozpuszczalniki organiczne zawarte w: farbach z połyskiem, bejcy, lakierach, płynach do usuwania powłok malarskich, środkach impregnujących drewno itp.. Substancje drażniące
- 106. Substancje uczulające są to substancje wywołujące uczulenia (alergie). Zmiany uczuleniowe na skórze przypominają często zmiany, które się stwierdza podczas zapalenia skóry (występowanie świądu, pieczenie skóry, pojawienie się plam rumieniowych, grudek, pęcherzyków, złuszczenia naskórka rąk, przedramion, twarzy). CHOROBY UCZULENIOWE SKÓRY, TO WYPRYSK KONTAKTOWY UCZULENIOWY WYSTĘPUJĄCY U PRACOWNIKÓW MAJĄCYCH KONTAKT ZE SZKODLIWYMI SUBSTANCJAMI CHEMICZNYMI O WŁAŚCIWOŚCIACH UCZULAJĄCYCH, NP.: chrom sześciowartościowy, nikiel, formalina stosowane w zakładach służby zdrowia. Substancje uczulające
- 107. Substancje rakotwórcze są to substancje mogące powodować niekontrolowany wzrost komórek prowadzący do zmian nowotworowych. Zmiany nowotworowe mogą ujawnić się w ciągu 4-40 lat od chwili pierwszego narażenia na te substancje. W następstwie narażenia zawodowego powstałe nowotwory mogą być zlokalizowane w różnych miejscach organizmu. Substancje rakotwórcze
- 108. Substancje mutagenne są to substancje powodujące zmiany w genach przekazywanych na następne pokolenie. Substancje mutagenne DO CZYNNIKÓW MUTAGENNYCH ZALICZYĆ MOŻNA: promieniowanie jonizujące: rentgenowskie, powstające przy wyzwalaniu energii jądrowej powstające przy rozpadzie izotopów promieniotwórczych oraz związki chemiczne tj. np.: formalina, benzen, iperyt, benzopiren, kwas azotowy.
- 109. CZYNNIKI ŚRODOWISKA PRACY / CZYNNIKI NIEBEZPIECZNE PRZEMIESZCZAJĄCE SIĘ MASZYNY ORAZ TRANSPORTOWANE PRZEDMIOTY; ELEMENTY RUCHOME; ELEMENTY OSTRE, WYSTAJĄCE, CHROPOWATE; PŁYNY POD CIŚNIENIEM; ŚLISKIE, NIERÓWNE POWIERZCHNIE; OGRANICZONE PRZESTRZENIE (DOJŚCIA, PRZEJŚCIA, DOSTĘPY); POŁOŻENIE STANOWISKA PRACY W ODNIESIENIU DO PODŁOŻA (PRACA NA WYSOKOŚCI ORAZ W ZAGŁĘBIENIACH); INNE: NP. POWIERZCHNIE GORĄCE LUB ZIMNE, ŻRĄCE SUBSTANCJE.
- 110. ZAGROŻENIA CZYNNIKAMI MECHANICZNYMI CZŁOWIEK strefa wzajemnego oddziaływania zasięg oddziaływania przedmiot zasięg oddziaływania Strefa potencjalnego zagrożenia Ryzyko wypadku
- 111. ZAGROŻENIA CZYNNIKAMI MECHANICZNYMI IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ MECHANICZNYCH analiza zagrożeń określenie stanowiska pracy identyfikacja czynników oddziaływanie czynnika na człowieka urazy lub inne następstwa sytuacje zagrażające ocena zagrożeń ocena zagrożeń
- 112. ZAGROŻENIA CZYNNIKAMI MECHANICZNYMI PODSTAWOWE ZAGROŻENIA MECHANICZNE I ICH POTENCJALNE SKUTKI ZGNIATANIE - ZGNIECENIA, ZMIAŻDŻENIA; ŚCINANIE, CIĘCIE - OBCIĘCIE, ODCIĘCIE, ROZCIĘCIE; RUCHOME ELEMENTY URZĄDZEŃ – UDERZENIE, WCIĄGNIĘCIE, POCHWYCENIE, ZŁAMANIE, ODERWANIE; SPADAJĄCE PRZEDMIOTY, OSOBY - UDERZENIE, STŁUCZENIE, PĘKNIĘCIA, ZŁAMANIA, ŚMIERĆ; WYSTAJĄCE OSTRE ELEMENTY POMIESZCZEŃ, KONSTRUKCJI , NARZĘDZI – UKŁUCIE, PRZEKŁUCIE; NIERÓWNE ŚLISKIE NAWIERZCHNIE – UPADEK I JEGO KONSEKWENCJE CHROPAWE NIERÓWNE POWIERZCHNIE – STARCIA, OBTARCIA WYTRYSK GORĄCEJ CIECZY POD CIŚNIENIEM - UDERZENIE, POPARZENIE
- 113. ZAGROŻENIA CZYNNIKAMI MECHANICZNYMI CZYNNIKI MECHANICZNE I POTENCJALNE ZAGROŻENIA Ruchome elementy maszyn : wciągnięcie, pochwycenie, zgniecenie, obcięcie , zmiażdżenie, złamanie
- 114. ZAGROŻENIA CZYNNIKAMI MECHANICZNYMI CZYNNIKI MECHANICZNE I POTENCJALNE ZAGROŻENIA Ruchome elementy maszyn : wciągnięcie, pochwycenie, zgniecenie, obcięcie , zmiażdżenie, złamanie
- 115. ZAGROŻENIA CZYNNIKAMI MECHANICZNYMI CZYNNIKI MECHANICZNE I POTENCJALNE ZAGROŻENIA Ruchome elementy maszyn : wciągnięcie, pochwycenie, zgniecenie, obcięcie , zmiażdżenie, złamanie
- 116. ZAGROŻENIA CZYNNIKAMI MECHANICZNYMI CZYNNIKI MECHANICZNE I POTENCJALNE ZAGROŻENIA Ruchome elementy maszyn : uderzenie
- 117. SKUTKI ZDROWOTNE U OSÓB NARAŻONYCH NA DZIAŁANIE CZYNNIKÓW MECHANICZNYCH ZALEŻĄ OD: USYTUOWANIA STREFY ODDZIAŁYWANIA DANEGO CZYNNIKA W STOSUNKU DO STREFY PRACY CZŁOWIEKA, WZAJEMNEGO ODDZIAŁYWANIA DANEGO CZYNNIKA I CZŁOWIEKA, ENERGII KINETYCZNEJ ELEMENTÓW LUB MASZYN, ENERGII POTENCJALNEJ CZĘŚCI, KTÓRE MOGĄ SIĘ PORUSZAĆ POD WPŁYWEM SIŁY CIĘŻKOŚCI ORAZ ELEMENTÓW SPRĘŻYSTYCH LUB NAD I PODCIŚNIENIA PŁYNÓW, RODZAJU, KSZTAŁTU, GŁADKOŚCI POWIERZCHNI ELEMENTÓW, Z KTÓRYMI MOŻE SIĘ STYKAĆ CZŁOWIEK (ELEMENTY TNĄCE, OSTRE KRAWĘDZIE ITP.), POŁOŻENIA WZGLĘDEM SIEBIE ELEMENTÓW MOGĄCYCH PRZY PORUSZANIU STWORZYĆ STREFY NIEBEZPIECZNE NP. ODCINANIA, WCIĄGANIA.
- 118. ZAGROŻENIA CZYNNIKAMI MECHANICZNYMI OCHRONA PRZED CZYNNIKAMI MECHANICZNYMI Zapobieganie zagrożeniom czynnikami mechanicznymi eliminowanie lub ograniczanie czynnika ograniczanie ekspozycji człowieka na nie wyeliminowane czynniki
- 119. ZAGROŻENIA CZYNNIKAMI MECHANICZNYMI OCHRONA PRZED CZYNNIKAMI MECHANICZNYMI Zapobieganie zagrożeniom eliminowanie lub ograniczanie czynnika eliminowanie lub ograniczanie czynników towarzyszących normalnemu funkcjonowaniu zapobieganie sytuacjom anormalnym ograniczanie ekspozycji człowieka na nie wyeliminowane czynniki wyeliminowanie lub ograniczanie potrzebnych ingerencji w strefach niebezpiecznych zapobieganie niezamierzonemu kontaktowi z mechanicznymi czynnikami niebezpiecznymi
- 120. ZAGROŻENIA CZYNNIKAMI MECHANICZNYMI DZIAŁANIA ZAPOBIEGAJĄCE ZAGROŻENIOM działania zapobiegające zagrożeniom czynnikami mechanicznymi działania w fazie użytkowania działania w fazie projektowania
- 121. ZAGROŻENIA CZYNNIKAMI MECHANICZNYMI DZIAŁANIA ZAPOBIEGAJĄCE ZAGROŻENIOM działania zapobiegające zagrożeniom czynnikami mechanicznymi działania w fazie użytkowania działania w fazie projektowania stosowanie środków ochrony indywidualnej utrzymanie odpowiedniego stanu technicznego kształtowanie bezpiecznych zachowań (wirtualna rzeczywistość) stosowanie bezpiecznych sposobów obsługi dodatkowe środki bezpieczeństwa informacje dotyczące użytkownika stosowanie urządzeń ochronnych dobór rozwiązań konstrukcyjnych
- 122. ZAGROŻENIA CZYNNIKAMI MECHANICZNYMI ODLEGŁOŚĆ BEZPIECZEŃSTWA - MINIMALNA ODLEGŁOŚĆ, W JAKIEJ POWINNA BYĆ USYTUOWANA KONSTRUKCJA OCHRONNA PRZED STREFĄ NIEBEZPIECZNĄ
- 123. Zagrożenia czynnikami mechanicznymi Minimalna odległość wg PN
- 124. ZAGROŻENIA CZYNNIKAMI MECHANICZNYMI MINIMALNA ODLEGŁOŚĆ WG PN
- 125. ZAGROŻENIE PRZED UDERZENIEM I PRZYGNIECENIEM PRZEZ: • SUROWCE MINERALNE, MATERIAŁY BUDOWLANE, WYROBY BUDOWLANE (PRZY OBSŁUDZE PODNOŚNIKÓW UNIWERSALNYCH WCIĄGNIKÓW, ŻURAWI) HEŁMY OCHRONNE OBUWIE WYPOSAŻONE W PODNOSKI Zagrożenia czynnikami mechanicznymi Zalecane środki ochrony indywidualnej
- 126. ZAGROŻENIA CZYNNIKAMI MECHANICZNYMI ZALECANE ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ • ZAGROŻENIE PRZECIĘCIEM, SKALECZENIEM, PRZEKŁUCIEM PRZEZ OSTRE, WYSTAJĄCE ELEMENTY, OSTRE KRAWĘDZIE I NAROŻA, OSTRZA ORAZ CHROPOWATE, POSTRZĘPIONE POWIERZCHNIE NARZĘDZI, MASZYN I MATERIAŁÓW, MOGĄCE POWODOWAĆ URAZY RĘKAWICE CHRONIĄCE PRZED PRZECIĘCIEM OBUWIE OCHRONNE NAKOLANNIKI ODZIEŻ OCHRONNA LUB ROBOCZA OKULARY PRZECIWODPRYSKOWE
- 127. ZAGROŻENIA CZYNNIKAMI MECHANICZNYMI ZALECANE ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ OKULARY PRZECIWODPRYSKOWE LUB OSŁONY TWARZY ODZIEŻ CHRONIĄCA PRZED ZGNIECENIEM, WCIĄGNIĘCIEM W WIRUJĄCE ELEMENTY MASZYN • ZAGROŻENIE URAZAMI POWODOWANYMI RUCHOMYMI CZĘŚCIAMI MASZYN, NARZĘDZIAMI LUB PRZEDMIOTAMI OBRABIANYMI PODCZAS PRACY: NOŻYCAMI MECHANICZNYMI, WIERTARKAMI, SZLIFIERKAMI, PILARKAMI, ITP.
- 128. ZAGROŻENIA CZYNNIKAMI MECHANICZNYMI ZALECANE ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ • ZAGROŻENIE URAZAMI POWODOWANYMI POŚLIZGNIĘCIAMI, POTKNIĘCIAMI I UPADKAMI NA: STANOWISKACH PRACY, PRZEJŚCIACH I DOJŚCIACH, DROGACH KOMUNIKACYJNYCH, DRABINACH OBUWIE WYPOSAŻONE W PODESZWY ANTYPOŚLIZGOWE
- 129. ZAGROŻENIA CZYNNIKAMI MECHANICZNYMI ZALECANE ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ SPRZĘT CHRONIĄCY PRZED UPADKIEM Z WYSOKOŚCI • ZAGROŻENIA URAZAMI POWODOWANYMI UPADKAMI OSÓB Z WYSOKOŚCI
- 131. ZAGROŻENIA CZYNNIKAMI MECHANICZNYMI URZĄDZENIA OCHRONNE osłony Urządzenia materialne stanowiące materialną przegrodę między człowiekiem a niebezpiecznym czynnikiem mechanicznym, zastosowane specjalnie w celu zapewnienia ochrony człowieka. Funkcje ochrony mogą zatem spełniać pokrywy, drzwi, ogrodzenia itp. urządzenia zabezpieczające Wszelkie nie stanowiące materialnej przegrody (inne niż osłony), urządzenia ochronne. Do tej grupy zalicza się urządzenia oburęcznego sterowania, urządzenia fotoelektryczne, maty czułe na nacisk, zawory bezpieczeństwa, ograniczniki udźwigu oraz urządzenia blokujące, ryglujące, zezwalające na uruchomienie maszyny itp.
- 132. ZAGROŻENIA CZYNNIKAMI MECHANICZNYMI TAK NIE Zasady doboru osłon Czy mogą być całkowicie niedostępne podczas pracy
- 133. OCENA ZAGROŻEŃ CZYNNIKAMI SZKODLIWYMI, UCIĄŻLIWYMI I NIEBEZPIECZNYMI ORAZ METODY ICH LIKWIDACJI LUB OGRANICZENIA
- 134. POMIARY CZYNNIKÓW
- 160. ORGANIZACJA I METODY KSZTAŁTOWANIA BEZPIECZNYCH I HIGIENICZNYCH WARUNKÓW PRACY
- 161. POMIESZCZENIA I STANOWISKA PRACY
- 181. ZNAKI BHP
- 188. METODYKA SZKOLENIA W ZAKRESIE BHP
- 189. ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE Pracodawca jest zobowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz prowadzić okresowe szkolenia w tym zakresie. Obowiązany jest również zaznajamiać pracowników z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczącymi wykonywanych przez nich prac. Działalność szkoleniowa w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy prowadzona jest przez pracodawców lub na ich zlecenie przez inne jednostki organizacyjne upoważnione do prowadzenia takich szkoleń.
- 190. SZKOLENIA BHP MOGĄ ODBYWAĆ SIĘ W FORMIE : • KURSU LUB SEMINARIUM • SAMOKSZTAŁCENIA KIEROWANEGO Z UWZGLĘDNIENIEM ĆWICZEŃ ORAZ Z WYKORZYSTANIEM ODPOWIEDNICH POMOCY DYDAKTYCZNYCH ( PREZENTACJA MULTIMEDIALNA, FILMY, PROGRAMY KOMPUTEROWE, MATERIAŁY DO ĆWICZEŃ, KSIĄŻKI ) • ON-LINE ( WEBINARIUM) • E ’LEARNING
- 191. CEL SZKOLENIA • wiadomości i praktycznych umiejętności z zakresu bezpiecznego wykonywania powierzonej pracy, • podstawowych wiadomości o zagrożeniach wypadkowych i zagrożeniach dla zdrowia występujących na danym stanowisku pracy i w jego bezpośrednim otoczeniu, • sposobów ochrony przed zagrożeniami wypadkowymi i zagrożeniami dla zdrowia w warunkach normalnej pracy i w warunkach awaryjnych. Bardzo ważną częścią szkoleń z zakresu bhp są szkolenia stanowiskowe . Celem instruktażu stanowiskowego jest uzyskanie przez pracownika:
- 192. CZAS TRWANIA • przygotowania zawodowego pracownika, • dotychczasowego stażu pracy, • rodzaju pracy i zagrożeń występujących na stanowisku pracy Instruktaż stanowiskowy odbywa się w czasie pracy i jego czas trwania powinien być uzależniony od: jednak nie powinien być krótszy niż 8 godzin.
- 193. SZCZEGÓŁOWY PROGRAM SZKOLENIA Warunkiem skuteczności instruktażu stanowiskowego jest właściwy dobór i stosowanie metod nauczania. Forma instruktażu polega, poza ogólnym zaznajomieniem pracownika z działalnością i problemami zakładu pracy, na procesie dostosowania pracownika do wykonywania ściśle określonych zadań zawodowych w sposób prawidłowy, sprawny, a przede wszystkim bezpieczny. Instruktaż stanowiskowy powinien być prowadzony na stanowisku pracy i powinien zawierać: • część ogólną, • właściwy instruktaż stanowiskowy, zgodny z metodyką instruktażu stanowiskowego.
- 194. • pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych i innych, których charakter pracy będzie się wiązał z bezpośrednimi kontaktami z produkcją i jej kontrolą lub narażeniem na zagrożenie zawodowe, • pracowników zatrudnionych na tych stanowiskach w przypadku zmiany warunków techniczno - organizacyjnych (zmiany procesu technologicznego, zmiany organizacji stanowisk pracy, wprowadzenie do stosowania substancji o działaniu szkodliwym dla zdrowia lub niebezpiecznym oraz nowych narzędzi i innych urządzeń), • uczniów odbywających praktyczną naukę zawodu, • studentów odbywających praktyki studenckie. Instruktaż stanowiskowy przeprowadza się dla:
- 195. ETAP II – pokaz i objaśnienie całego procesu technologicznego
- 196. UDZIELANIE PIERWSZEJ POMOCY W RAZIE WYPADKU
- 197. ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA – ART.162 KK § 1. Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażania siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia lub poważnego uszczerbku na zdrowiu - podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. § 2. Nie podlega karze, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu, albo w warunkach, w których możliwa jest natychmiastowa pomoc ze strony instytucji lub osoby bardziej do tego powołanej.
- 198. WZÓR ŁAŃCUCHA RATOWNICZEGO Zabezpieczenie Rozpoznanie Wezwanie pomocy Przebieg udzielania pomocy w nagłych wypadkach, najlepiej przedstawia Łańcuch Ratunkowy. Składa się z kilku ogniw, które we wzorcowym przebiegu akcji ratunkowej zachodzą na siebie. Najważniejszym elementem łańcucha jest udzielenie pomocy na miejscu i późniejsze zapewnienie, w możliwie najkrótszym czasie, kwalifikowanej pomocy lekarskiej. 1-sza pomoc Pomoc lekarska
- 199. ZASADY POSTĘPOWANIA W RAZIE WYPADKU: 1. OCENA ZDARZENIA 2. USUNIĘCIE CZYNNIKA DZIAŁAJĄCEGO NA POSZKODOWANEGO 3. EWAKUACJA OFIARY Z MIEJSCA ZAGROŻENIA 4. ROZPOZNANIE – OCENA POSZKODOWANEGO 5. REANIMACJA 6. ZABEZPIECZENIE MIEJSCA WYPADKU 7. WEZWANIE POMOCY
- 200. EWAKUACJA Z MIEJSCA ZAGROŻENIA Najbezpieczniejszą metodą ewakuacji ofiary w pojedynkę z pojazdu lub miejsca zagrożenia jest tzw. Chwyt Raudkego. Manewr ten stosuje się tylko w dwóch przypadkach: • gdy poszkodowany znajduje się w pozycji zagrażającej życiu (np. pozycja siedząca dla osoby we wstrząsie) lub uniemożliwiającej przeprowadzenie resuscytacji (np. pasażer samochodu) • gdy miejsce wypadku stanowi bezpośrednie zagrożenie dla poszkodowanego
- 202. MANEWR RAUDKEGO W SAMOCHODZIE
- 203. ROZPOZNANIE Ilość poszkodowanych Przed przystąpieniem do segregacji, wezwania pomocy i udzielania pierwszej pomocy, należy dokładnie i dość szybko spenetrować miejsce zdarzenia i odnaleźć wszystkie ofiary wypadku. Wygląd ogólny Często bywa tak, że już wzrokowo potrafimy ocenić niektóre urazy lub stan poszkodowanego. Należy tu wymienić przede wszystkim amputacje urazowe, krwotoki (poplamione ubranie, plama krwi na podłodze itp.), deformacje ciała, kolor skóry, zachowanie się osoby. Poza tym widząc np. poważnie uszkodzony pojazd w wypadku drogowym, należy przypuszczać iż pasażerowie doznali ciężkich obrażeń wewnętrznych (uszkodzenia narządów jamy brzusznej, kręgosłupa). Zatem, jeśli mechanizm urazu sugeruje możliwość takich obrażeń postępujemy bardzo delikatnie i unieruchamiamy szyję kołnierzem. Sprawdzenie świadomości Ogólnie przyjętą zasadą oceny świadomości w pierwszej pomocy jest prosty schemat: ZAPYTAJ, DOTKNIJ. By sprawdzić reakcję poszkodowanego stajemy od niego w bezpiecznej odległości i zadajemy głośne proste pytanie, np.: "Czy Pan/Pani mnie słyszy?! Co się stało ?! Proszę otworzyć oczy!".
- 204. WEZWANIE POMOCY Wezwanie musi zawierać informacje o pięciu szczegółach: • gdzie i kiedy się to stało • co się wydarzyło • ile jest ofiar wypadku • jakie są uszkodzenia ciała • kto i skąd wzywa pomocy • pytanie: co można zrobić, aby pomóc poszkodowanemu? Szczegółowe informacje: • czy poszkodowany jest unieruchomiony (np. zakleszczony w pojeździe) • oznakowanie niebezpiecznych materiałów (np. numery na pomarańczowych tabliczkach ostrzegawczych) • rodzaj trującej substancji, którą zażył lub wchłonął poszkodowany • inne niebezpieczeństwa (np. pożar)
- 205. MASAŻ SERCA Serce leżące pomiędzy mostkiem a kręgosłupem zostaje uciśnięte, co powoduje wyciśnięcie krwi z komór do małego i dużego krwiobiegu. Po zaprzestaniu ucisku następuje powtórne odkształcenie się ściany klatki piersiowej, co pozwala na napełnienie się krwią komór serca. Dostateczne krążenie krwi i ciśnienie tętnicze uzyskuje się wykonując masaż z szybkością ok.100 uciśnięć na minutę. Nacisk na mostek wykonuje się 30 razy, po czym dwa wdechy (każdy trwający około 1 sekundę). Cykl (30/2) powtarza się. Zgodnie z nowymi postanowieniami Europejskiej Rady Resuscytacji, cykl jest taki sam dla jednego jak i dwóch ratowników. System 30/2 stosuje się także u dzieci, uwzględniając oczywiście mniejszą ilość wdmuchiwanego powietrza i większe tempo uciśnięć (ok.120-130 na minutę). Trzeba pamiętać, że im mniejsze dziecko, tym nacisk na klatkę piersiową maleje (u niemowlęcia głębokość ucisku wynosi ok.2 cm. i wykonuje się go dwoma palcami).
- 206. SZTUCZNE ODDYCHANIE Europejska Rada Resuscytacji przyjęła 2 metody sztucznego oddychania: "usta-usta", "usta-nos„. Najczęściej stosowana jest metoda "usta-usta". W celu jej przeprowadzenia kładziemy jedną rękę na czole pacjenta zatykając jednocześnie palcami jego nos, a drugą ręką odciągamy żuchwę, aby usta były rozchylone. Następnie należy wykonać dwa wdechy ściśle i szeroko obejmując usta poszkodowanego własnymi ustami. Sztuczne oddychanie prowadzi się z częstotliwością ok.15-20 wdechów na minutę u dorosłego, a u niemowląt i małych dzieci ok.30-40 wdechów na minutę. Jeśli pod ręką ma się maseczkę, wówczas powietrze wdmuchuje się przez nią. Zapobiega ona bezpośredniemu kontaktowi ratownika z ustami i wydzielinami poszkodowanego.
- 207. POZYCJA BOCZNA Jest to pozycja, którą stosuje się TYLKO u osób nieprzytomnych z zachowanymi wszystkimi funkcjami życiowymi (oddech, krążenie). Taki układ ciała ułatwia oddychanie, zapobiega zapadaniu się języka, nie wywiera nacisku na klatkę piersiową i pozwala na swobodny wyciek płynów z jamy ustnej. Jeden ze sposobów układania nieprzytomnej osoby do pozycji bezpiecznej wygląda następująco: • ratownik klęka obok leżącej osoby • odchyla rękę poszkodowanego (znajdującą się po stronie ratującego) do góry • zgina kolano i rękę w łokciu znajdujące się po przeciwległej stronie (aby zgięta noga nie opadała, można wsadzić jej stopę pod drugą, leżącą nogę) • chwyta na przeciwległe kolano lub biodro, a drugą ręką podtrzymuje kark poszkodowanego i pewnym ruchem obraca go ku sobie • głowę pacjenta kładzie na jego dłoni • ewentualnie poprawia układ nóg, by pozycja była stabilna i przykrywa poszkodowanego kocem lub folią NRC
- 208. KRWAWIENIA Krwawienie może być wynikiem uszkodzenia żyły, tętnicy lub obu rodzajów naczyń jednocześnie. Krew żylna jest ciemnoczerwona i wypływa jednostajnym strumieniem. Krew tętnicza jest żywoczerwona i zwykle tryska z rany. Krwawienie tętnicze jest bardziej niebezpieczne, gdyż odbywa się pod wyższym ciśnieniem i straty krwi są bardzo duże. Zatamowanie poważnego krwotoku jest czynnością ratującą życie. W ciele człowieka krąży około 6 litrów krwi, więc już ubytek litra krwi stanowi bardzo poważne zagrożenie życia. Krwawienia z kończyn Krwotoki z kończyn można zatamować poprzez: • uniesienie kończyny • ucisk ręczny • założenie opatrunku uciskowego
- 209. KRWAWIENIE Z NOSA BARDZO CZĘSTO SPOTYKANYM JESZCZE STEREOTYPEM POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU KRWAWIENIA Z NOSA JEST ODGIĘCIE GŁOWY DO TYŁU I ZATKANIE NOSA, BY KREW NIE WYPŁYWAŁA. TAKI ZABIEG POWODUJE JEDNAK TWORZENIE SIĘ SKRZEPU W JAMIE NOSOWEJ, KTÓRY BLOKUJE DROGI ODDECHOWE, A POZA TYM GROZI ZADŁAWIENIEM SIĘ WŁASNĄ KRWIĄ, KTÓRA NIE MAJĄC UJŚCIA ŚCIEKA PO TYLNEJ ŚCIANIE GARDŁA. POSTĘPOWANIE PRZY KRWOTOKU Z NOSA JEST ZATEM NASTĘPUJĄCE: • POCHYLAMY GŁOWĘ DO PRZODU • OPIERAMY CZOŁO NA DŁONIACH • KŁADZIEMY ZIMNE OKŁADY BEZPOŚREDNIO NA NOS ORAZ NA SZYJĘ (W MIEJSCU PRZEBIEGU DUŻYCH NACZYŃ) • ZACISKAMY SKRZYDEŁKA NOSA • WZYWAMY POGOTOWIE JEŚLI KRWOTOK TRWA DŁUGO I NIE SŁABNIE
- 210. KRWAWIENIE Z GŁOWY LUB TUŁOWIA JEŚLI POSZKODOWANY KRWAWI Z TUŁOWIA NIE MOŻNA W TAKIM WYPADKU ZASTOSOWAĆ OPATRUNKU UCISKOWEGO (JAK NA KOŃCZYNACH). RANĘ ZAOPATRUJE SIĘ PRZEDE WSZYSTKIM W MIĘKKI (NAJLEPIEJ STERYLNY) MATERIAŁ NP. CHUSTA TRÓJKĄTNA I BEZPOŚREDNIO UCISKA SIĘ RĘKĄ MIEJSCE WYPŁYWU KRWI. JEŻELI KRWAWIENIE DOTYCZY GŁOWY RÓWNIEŻ NALEŻY OBCHODZIĆ SIĘ Z RANĄ BARDZO OSTROŻNIE, GDYŻ USZKODZONE MOGĄ BYĆ TAKŻE STRUKTURY KOSTNE. OPATRUNEK NIE MOŻE BYĆ BARDZO ŚCIŚLE PRZYMOCOWANY. JEŚLI KRWAWIENIE JEST DOŚĆ OBFITE STOSUJEMY OKŁADY Z LODU ORAZ MIEJSCOWY UCISK.
- 211. ZŁAMANIA W PRZYPADKU ZŁAMANIA NALEŻY NA MIEJSCU WYPADKU USTALIĆ JEGO RODZAJ (OTWARTE LUB ZAMKNIĘTE). TYCZY SIĘ TO RACZEJ KOŃCZYN. ZŁAMANIA NIE WOLNO RUSZAĆ, NAWET JEŚLI UŁOŻENIE KOŃCZYNY JEST NIENATURALNE. PRZY ZŁAMANIU OTWARTYM TRZEBA ZABEZPIECZYĆ JE PRZED ZAKAŻENIEM OKRYWAJĄC DELIKATNIE RANĘ JAŁOWYM OPATRUNKIEM. KOŃCZYNĘ MOŻNA DODATKOWO OBSTAWIĆ PRZEDMIOTAMI Z OTOCZENIA W CELU IMPROWIZOWANEGO JEJ UNIERUCHOMIENIA. GDY URAZ DOTYCZY KOŃCZYNY GÓRNEJ MOŻNA W LŻEJSZYCH PRZYPADKACH POSŁUŻYĆ SIĘ CHUSTĄ TRÓJKĄTNĄ. ZAKŁADANIE PRZYPADKOWYCH SZYN W CELU UNIERUCHOMIENIA KOŃCZYNY JEST RACZEJ BEZCELOWE, GDYŻ EKIPA POGOTOWIA RATUNKOWEGO JEST WYPOSAŻONA W PROFESJONALNE ZESTAWY. POZA TYM NIEUMIEJĘTNE USZTYWNIENIE, MOŻE SPOWODOWAĆ LICZNE KOMPLIKACJE.
- 212. CIAŁO OBCE W OKU NAJCZĘSTSZYMI OBJAWAMI DOSTANIA SIĘ CIAŁA OBCEGO DO SPOJÓWKI OKA I/LUB NA POWIERZCHNIĘ GAŁKI OCZNEJ SĄ: ZABURZENIA WIDZENIA, ZACZERWIENIENIE, ŁZAWIENIE, PIEKĄCY BÓL. W TAKIM PRZYPADKU MOŻNA PRÓBOWAĆ PRZEPŁUKAĆ OKO W STRUMIENIU CHŁODNEJ BIEŻĄCEJ WODY. NIE JEST TO ZBYT PRZYJEMNY ZABIEG I DLATEGO WARTO POSZKODOWANEMU W TYM POMÓC. JEŚLI PŁUKANIE NIE POMOŻE NALEŻY ZWRÓCIĆ SIĘ DO LEKARZA. CIAŁA OBCE W OKU SĄ O TYLE NIEBEZPIECZNE, ŻE MOGĄ PORYSOWAĆ SPOJÓWKĘ I DOPROWADZIĆ DO WADY WZROKU. DLATEGO ZAKŁADAMY NA OKO OPATRUNEK STERYLNY I OBWIĄZUJEMY DELIKATNIE BANDAŻEM OBOJE OCZU. W TEN SPOSÓB MOŻNA UZYSKAĆ USPOKOJENIE RUCHÓW GAŁEK OCZNYCH, KTÓRE SĄ ZE SOBĄ SPRZĘŻONE. NIECO INACZEJ PRZEDSTAWIA SIĘ SYTUACJA, GDY DO OKA DOSTANIE SIĘ KLEJ SZYBKOSCHNĄCY. PO PRZEMYCIU OKA CIEPŁĄ WODĄ PRZEWOZIMY POSZKODOWANEGO JAK NAJSZYBCIEJ DO OŚRODKA MEDYCZNEGO.
- 213. ZACHŁYŚNIĘCIE NAJCZĘŚCIEJ SPOTYKANYM PRZYPADKIEM JEST ZACHŁYŚNIĘCIE, CZYLI DOSTANIE SIĘ CIAŁA OBCEGO DO TCHAWICY. OD RAZU WYZWALA SIĘ NATURALNY ODRUCH OBRONNY ORGANIZMU W POSTACI KASZLU. POSZKODOWANY NIE MOŻE ZŁAPAĆ ODDECHU I WPADA W PANIKĘ. JEŚLI POMOC NIE ZOSTANIE UDZIELONA BARDZO SZYBKO, W EFEKCIE BRAKU TLENU NASTĘPUJE BEZDECH. PIERWSZĄ CZYNNOŚCIĄ JAKĄ POWINNIŚMY WYKONAĆ JEST NAMAWIANIE POSZKODOWANEGO DO KASZLU. JEŚLI TA NATURALNA METODA OBRONNA ORGANIZMU NIE PRZYNOSI EFEKTU, RATOWNIK POWINIEN 5 RAZY WYKONAĆ PRÓBĘ UDERZANIA PŁASKĄ DŁONIĄ W PLECY PACJENTA MIĘDZY ŁOPATKAMI. TRZEBA PAMIĘTAĆ, ŻEBY W CZASIE WYKONYWANIA TEGO MANEWRU, GŁOWA PACJENTA ZNAJDOWAŁA SIĘ NIŻEJ NIŻ JEGO TUŁÓW. NAJWAŻNIEJSZE, ABY UJŚCIE DRÓG ODDECHOWYCH BYŁO SKIEROWANE W DÓŁ.
- 214. CHWYT HEIMLICHA Jeśli pacjent jest przytomny ratownik staje za nim i obejmuje go oburącz za brzuch tak, aby dłonie zetknęły się na brzuchu powyżej pępka. Nagłym ruchem przyciska go mocno do siebie. W ten sposób ciało obce zostaje "wyciśnięte" z tchawicy w skutek zwiększenia się tłoczni brzusznej działającej następnie na klatkę piersiową. Czynność tę wykonujemy 5 razy lub do momentu wydostania się ciała obcego. Jeśli pacjent leży (ale jest przytomny!), ratownik klęka przed nim układając obie dłonie na nadbrzuszu ponad pępkiem. Następnie gwałtownym lecz płynnym ruchem wciska brzuch. Manewr Heimlicha jest jednak dość ryzykowny, gdyż grozi uszkodzeniami narządów wewnętrznych. Dlatego stosuje się go tylko w przypadkach skrajnych, bezpośrednio zagrażających życiu. Poza tym nie powinien być stosowany przez osoby przypadkowe. Manewru Heimlicha nie wolno stosować u: kobiet ciężarnych, małych dzieci, nieprzytomnych oraz u bardzo otyłych Jeśli ratowana osoba traci przytomność udrażniamy jej drogi oddechowe i sprawdzamy oddech, ponieważ u nieprzytomnych wiotczeją mięśnie wokół krtani, co niekiedy powoduje udrożnienie dróg oddechowych. Jeżeli oddech nie powrócił, należy wykonać 5 prób wdechów (tak aby chociaż 2 wdechy były skuteczne), a w przypadku niepowodzenia rozpocząć uciskanie klatki piersiowej (tak jak podczas masażu serca).
- 215. OPARZENIA STOPNIE OPARZENIA I° - OPARZENIE OBEJMUJE WIERZCHNIĄ WARSTWĘ SKÓRY - NASKÓREK. OBJAWIA SIĘ TO ZACZERWIENIENIEM, LEKKIM OBRZĘKIEM POWIERZCHNI SKÓRY ORAZ BÓLEM. II° - OPARZENIE OBEJMUJE NASKÓREK ORAZ ZEWNĘTRZNE WARSTWY SKÓRY WŁAŚCIWEJ. OBJAWY, TO ZACZERWIENIENIE, PĘCHERZE Z PŁYNEM SUROWICZYM ORAZ BÓL. III° - OPARZENIE OBEJMUJE NASKÓREK, SKÓRĘ WŁAŚCIWĄ ORAZ NIEKIEDY TKANKI ZNAJDUJĄCE SIĘ GŁĘBIEJ. OBJAWY, TO SUCHA, PRAWIE BIAŁA SKÓRA (CZASEM WRĘCZ ZWĘGLONA), BRAK CZUCIA Z POWODU ZNISZCZENIA ZAKOŃCZEŃ NERWOWYCH. POSTĘPOWANIE: • ZMNIEJSZENIE BÓLU PRZEZ OCHŁODZENIE MIEJSCA OPARZENIA CHŁODNĄ LECZ NIE LODOWATĄ WODĄ (OK.15-30 MIN) • NASTĘPNIE NALEŻY PRZYKRYĆ MIEJSCE OPARZONE OPATRUNKIEM HYDROŻELOWYM • ZABEZPIECZYĆ RANĘ CODOFIXEM
- 216. WSTRZĄS WSTRZĄS JEST STANEM ZAGROŻENIA ŻYCIA, MOŻE ROZWINĄĆ SIĘ W PRZEBIEGU CIĘŻKIEJ CHOROBY LUB POWAŻNEGO URAZU. OGÓLNIE JEGO ISTOTĄ SĄ ZABURZENIA KRĄŻENIA I CZYNNOŚCI SERCA, W EFEKCIE CZEGO DOCHODZI DO NIEDOTLENIENIA. WYRÓŻNIAMY WSTRZĄS: ANAFILAKTYCZNY (REAKCJA ALERGICZNA), SEPTYCZNY (ZAKAŻENIOWY), HIPOWOLEMICZNY (UTRATA KRWI), OLIGOWOLEMICZNY (UTRATA PŁYNÓW NP. BIEGUNKI), KARDIOGENNY (SERCOWO-POCHODNY), NEUROGENNY (OBRAŻENIA MÓZGU, KRĘGOSŁUPA), TERMICZNY (DZIAŁANIE WYSOKICH TEMPERATUR) POSTĘPOWANIE: •POZYCJA PRZECIWWSTRZĄSOWA (UNIESIENIE NÓG POSZKODOWANEGO NA WYSOKOŚĆ OKOŁO 30-40 CM. NALEŻY PAMIĘTAĆ, ABY TEJ POZYCJI NIE STOSOWAĆ OSOBOM, U KTÓRYCH DOSZŁO DO: ZABURZEŃ CZYNNOŚCI SERCA (NP. ZAWAŁ), URAZÓW KRĘGOSŁUPA I/LUB GŁOWY, DUSZNOŚCI! •ZAPEWNIENIE KOMFORTU TERMICZNEGO. NAJLEPSZY W TYM CELU JEST TZW. KOC RATUNKOWY (FOLIA NRC). •KOLEJNĄ RZECZĄ O JAKIEJ NIE WOLNO ZAPOMINAĆ JEST OPIEKA PSYCHICZNA NAD POSZKODOWANYM. STRES, KTÓRY ZAWSZE TOWARZYSZY PACJENTOWI WE WSTRZĄSIE, NASILAJĄC SIĘ POGARSZA JEGO STAN. DLATEGO TAK WAŻNA JEST ROZMOWA Z RANNYM, USPOKAJANIE GO I ZAPEWNIANIE, ŻE JEST BEZPIECZNY, A FACHOWA POMOC ZARAZ PRZYBĘDZIE. •SUROWO ZABRANIA SIĘ PALENIA I SPOŻYWANIA CZEGOKOLWIEK •NIE WOLNO RÓWNIEŻ PRZEWOZIĆ CHOREGO BĘDĄCEGO WE WSTRZĄSIE. TO TRZEBA POZOSTAWIĆ KWALIFIKOWANYM SŁUŻBOM.
- 218. Obowiązki obywateli w przypadku zauważenia pożaru lub innego zagrożenia (art. 9 ustawy o ochronie przeciwpożarowej) Art. 9. Kto zauważy pożar, klęskę żywiołową lub inne miejscowe zagrożenie, obowiązany jest niezwłocznie (1)zawiadomić osoby znajdujące się w strefie zagrożenia (2)oraz centrum powiadamiania ratunkowego lub jednostkę ochrony przeciwpożarowej albo Policję bądź wójta albo sołtysa. 1) Zawiadomić osoby o zaistniałym zagrożeniu lub sytuacji mogącej stwarzać dla nich niebezpieczeństwo oznacza, że każdy ma obowiązek ostrzegania osób przed sytuacją zagrażającą ich zdrowiu lub życiu w celu jej uniknięcia lub przeciwdziałania. 2) Powiadomienie służb ratowniczych o powstałym zagrożeniu realizowane jest głównie telefonicznie na numery alarmowe tych służb lub pogotowi technicznych.
- 219. NUMERY ALARMOWE SŁUŻB RATOWNICZYCH • 112 – numer ogólno-ratowniczy • 999 – pogotowie ratunkowe • 998 – straż pożarna • 997 – policja Numery pogotowia i służb technicznych • 986 – straż miejska/gminna • 994 – wodnokanalizacyjne • 993 – ciepłownicze • 992 – gazowe • 991 - energetyczne
- 220. Zasady postępo wania podczas pożaru • Zachować spokój! • Natychmiast zgłosić pożar, podając dokładne dane o miejscu i rozmiarach pożaru. • Ostrzec innych pracowników o pożarze. • Wyłączyć urządzenia wentylacyjne, transportowe i grzewcze, odciąć dopływ przewodów rurowych, zamknąć główny zawór gazu, w razie potrzeby wyłączyć spod napięcia urządzenia elektryczne. • Natychmiast opuścić obszary zagrożone, używając klatek schodowych, a także oznakowanych dróg ewakuacyjnych i pożarowych. • Nie używać wind. • Poruszać się w pozycji jak najbliżej podłogi (ochrona przed dymem i gorącym powietrzem). • Działanie prowadzić zgodnie z instrukcją pożarową. • Ratowanie życia ludzi ma pierwszeństwo przed gaszeniem pożaru lub 112
- 221. • Nie narażając własnego bezpieczeństwa, uczestniczyć w działaniach ratowniczo-gaśniczych aż do czasu przybycia straży pożarnej. • Okrywać i zawijać palące się osoby w koce gaśnicze, płaszcze itp. (W razie konieczności gaszenia ognia - obracać osobę poszkodowaną) • Nigdy nie gasić płonącego tłuszczu wodą. • Z chwilą przybycia straży pożarnej udzielić dowódcy sekcji stosownych informacji, przekazać plany budynku, dróg ewakuacyjnych i ratunkowych, a także właściwe klucze.
- 222. Obowiązki pracowników w zakresie przygotowania pożarowego Pracownicy mają obowiązek znać swoje zadania na wypadek pożaru, a szczególnie: • umieć alarmować straż pożarną (znać telefony alarmowe), • umieć posługiwać się gaśnicami, hydrantami oraz uruchomić inne urządzenia ppoż., • znać sygnał alarmu o ewakuacji z budynku oraz zasady jej prowadzenia, • znać infrastrukturę budynku/obiektu i terenu (m.in.: lokalizację wył. prądu, zaworu gazu, hydrantów, wyjść ewakuacyjnych, składowania materiałów niebezpiecznych pożarowo, znać ogólną charakterystykę budowlaną obiektu) oraz udzielać niezbędnych informacji służbom ratowniczym, • współpracować z tymi służbami oraz pomagać przy działaniach ratowniczych.
- 223. CZYNNOŚCI DO WYKONANIA PO ZAUWAŻENIU POŻARU W PRZYPADKU POWSTANIA POŻARU W MIEJSCU PRACY PRACOWNICY POWINNI POSTĘPOWAĆ WEDŁUG OGÓLNEGO SCHEMATU T.J: o OCENIĆ WIELKOŚĆ POŻARU I RODZAJ MATERIAŁÓW OBJĘTYCH POŻAREM, o SPRAWDZIĆ CZY NIE ZNAJDUJĄ SIĘ W POBLIŻU POSZKODOWANE OSOBY (UDZIELIĆ POMOCY), o WSZCZĄĆ ALARM WEWNĘTRZNY I PODJĄĆ AKCJĘ GASZENIA – GAŚNICAMI, HYDRANTAMI, ODSUWANIE MATERIAŁÓW OD MIEJSCA OBJĘTEGO POŻAREM ITP., o WEZWAĆ WSPÓŁPRACOWNIKÓW DO POMOCY ORAZ POINFORMOWAĆ PRZEŁOŻONYCH, o ALARMOWAĆ STRAŻ POŻARNĄ I INNE SŁUŻBY RATOWNICZE W ZALEŻNOŚCI OD POTRZEB.
- 224. Charakterystyka zagrożenia pożarowego i wybuchowego w odniesieniu do obiektów użyteczności publicznej, zakładów produkcyjnych i magazynów oraz zasady postępowania na wypadek pożaru winny być zawarte w instrukcji bezpieczeństwa pożarowego [ § 6 Właściciele, zarządcy lub użytkownicy obiektów bądź ich części stanowiących odrębne strefy pożarowe, przeznaczonych do wykonywania funkcji użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjnych, magazynowych oraz inwentarskich, zapewniają i wdrażają do użytku instrukcje bezpieczeństwa pożarowego. Rozporządzenie MSWiA z dnia 07.06.2010r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. Nr 109, poz. 719 z 2010r.)].
- 225. OBOWIĄZKI PRACOWNIKÓW W ZAKRESIE PRZECIWPOŻAROWYM Każdy pracownik bez względu na zajmowane stanowisko służbowe zobowiązany jest do podjęcia działań ratowniczo-gaśniczych na wypadek pożaru, wykonywania poleceń kierującego akcją oraz udzielania wszelkich pomocnych informacji w prowadzeniu akcji. W celu prawidłowego przygotowania organizacyjnego do podjęcia akcji przeciwpożarowej i ewakuacji pracownicy mają obowiązek posiadać aktualne i dokładne informacje na temat: rozkładu pomieszczeń w obiekcie z ich ogólnym przeznaczeniem i mogącymi występować materiałami (szczególnie gdy znajdują się tam materiały niebezpieczne pożarowo), dróg i kierunków ewakuacji oraz wyjść prowadzących na zewnątrz obiektu (w przypadku ich zamknięcia znać sposób ich otwarcia), użytkowania telefonu alarmowego, a w razie jego awarii najbliższego telefonu poza obiektem lub ustalonego innego sposobu alarmowania wewnętrznego, rozmieszczenia i rodzaju podręcznego sprzętu gaśniczego, oraz najbliższego hydrantu (znać przeznaczenie i sposób posługiwania się p/w sprzętem),
- 226. OBOWIĄZKI PRACOWNIKÓW W ZAKRESIE PRZECIWPOŻAROWYM usytuowania głównego wyłącznika prądu dla obiektu, wyłączników i zabezpieczeń pomieszczeń użytkowanych (umieć je uruchomić w razie konieczności), miejsc najbardziej niebezpiecznych pożarowo, usytuowania głównego kurka gazu, wody, itp. oraz wejść na dach obiektu itp., zgłaszać przełożonym stwierdzone nieprawidłowości /wątpliwości/ co do spraw mogących stwarzać zagrożenie pożarem, przestrzegać zasad określonych instrukcją bezpieczeństwa pożarowego oraz brać udział w szkoleniach z zakresu ochrony przeciwpożarowej, przed opuszczeniem stanowiska pracy sprawdzić czy nie pozostawiono włączonych urządzeń lub innych rzeczy które mogą przyczynić się do powstania pożaru,
- 227. Czynności zabronioneW budynku oraz na terenie przyległym zabronione jest wykonanie czynności, które mogą spowodować pożar, przyczynić się do jego rozprzestrzeniania oraz spowodować utrudnienie w prowadzeniu działań ratowniczo-gaśniczych i ewakuacyjnych, a w szczególności: palenie tytoniu i używanie otwartego ognia w miejscach do tego nie wyznaczonych; składowania wszelkich materiałów na drogach komunikacji ogólnej, służących celom ewakuacji, ustawiania na przejściach ewakuacyjnych (korytarzach) i przy drzwiach ewakuacyjnych jakichkolwiek przedmiotów utrudniających ewakuację, stosowanie na osłony punktów świetlnych materiałów palnych z wyjątkiem materiałów trudno zapalnych, jeżeli zostaną umieszczone w odległości co najmniej 0,05m. od żarówki, przechowywania materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0,5m. od instalacji odgromowej, przewodów i urządzeń nie mających osłon, które mogą nagrzewać się powyżej 1000C, użytkowania elektrycznych urządzeń grzewczych ustawionych bezpośrednio na podłożu palnym, z wyjątkiem urządzeń eksploatowanych zgodnie z instrukcją producenta, mycie podłóg cieczami i rozpuszczalnikami łatwopalnymi, użytkowania własnych urządzeń elektrycznych, gazowych, na paliwa płynne itp. na terenie budynku bez zgody pracodawcy wykonywanie prac pożarowo niebezpiecznych bez spełnienia wymagań określonych w stosownej instrukcji bezpieczeństwa pożarowego,
- 228. uniemożliwienie oraz ograniczenie dostępu osób postronnych i przypadkowych do wyłączników, tablic rozdzielczych prądu elektrycznego i miejsc, w których znajdują się materiały łatwo zapalne (brak ich właściwego oznakowania zgodnie z PN), rozgrzewania lub spalania za pomocą otwartego ognia materiałów w odległości mniejszej niż 5m od budynku w miejscach do tego nie przeznaczonych, instalowanie opraw oświetleniowych oraz osprzętu instalacji elektrycznej jak: wyłączniki, gniazda wtykowe bezpośrednio na podłożu palnym, jeżeli ich konstrukcje nie zabezpieczają podłoża przed zapaleniem, wykonywanie we własnym zakresie prowizorycznych instalacji elektrycznych i reperowania bezpieczników, włączanie do jednego gniazda wtykowego (a także obwodu elektrycznego) kilku odbiorników mogących spowodować przeciążenie lub grzanie i iskrzenie się styków oraz korzystanie z uszkodzonych urządzeń elektroenergetycznych, eksploatacja obiektu bez kompletnego oznakowania dróg, wyjść i kierunków ewakuacji zgodnie z PN oraz bez odpowiedniego wyposażenia w podręczny sprzęt gaśniczy, wypalanie suchych traw i krzewów oraz pozostałości roślinnych, a także spalanie odpadów palnych wokół obiektu, zastawiania dostępu i tarasowanie z parkowanie samochodów na drogach pożarowych, prowadzenia prac remontowo-budowlanych bez stosownego zabezpieczenia i w sposób utrudniający podjęcie działań ratowniczych i ewakuacji.
- 229. Wyjście ewakuacyjne (tabliczka umieszczona nad wyjściem) Oznakowanie w pomieszczeniach (przykład) • Drogi i wyjścia ewakuacyjne, a także ich trasy, należy oznakować w sposób dobrze widoczny i trwały znakami spełniającymi wymagania PN-EN. • Znaki ewakuacyjne i znaki ochrony przeciwpożarowej powinny być wykonane z materiałów fotoluminescencyjnych, jeżeli nie jest konieczne zastosowanie oświetlenia awaryjnego. Drogi ewakuacyjne Kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej
- 230. Znaki bezpieczeństwa Znaki ewakuacyjne Strzałki krótkie - do stosowania z innymi znakami Strzałka długa - do samodzielnego stosowania Znak stosowany do oznakowania wyjść używanych w przypadku zagrożenia Znak stosowany nad drzwiami skrzydłowymi, które są wyjściami ewakuacyjnymi (drzwi prawe lub lewe) Znak wskazuje kierunek drogi ewakuacyjnej do wyjścia: może kierować w lewo lub prawo Znak wskazuje kierunek drogi ewakuacyjnej do wyjścia schodami w górę, na lewo lub prawo Znak wskazuje kierunek do wyjścia w wypadku zagrożenia. Kierunek drogi ewakuacyjnej Kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej Wyjście ewakuacyjne Wyjście ewakuacyjne Drzwi ewakuacyjne
- 231. Znak stosowany łącznie ze znakiem poprzednim na przesuwnych drzwiach wyjścia ewakuacyjnego. Strzałka powinna wskazywać kierunek otwarcia drzwi przesuwnych Znak ten może być stosowany a) w miejscu, gdzie niezbędne jest stłuczenie szyby dla uzyskania dostępu do klucza lub systemu otwarcia b) gdzie niezbędne jest rozbicie przegrody dla uzyskania wyjścia Znak ten jest umieszczony na drzwiach dla wskazania kierunku otwierania Znak wskazuje kierunek drogi ewakuacyjnej do wyjścia schodami w dół, na lewo lub prawo Znak ten jest umieszczany na drzwiach dla wskazania kierunku otwierania Przesunąć w celu otwarcia Kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej Pchać, aby otworzyć Ciągnąć, aby otworzyć Stłuc, aby uzyskać dostęp schodami w dół
- 232. Ochrona przeciwpożarowa Znak stosowany do wskazania przycisku pożarowego lub ręcznego sterowania urządzeń gaśniczych Znak wskazuje usytuowanie dostępnego telefonu przeznaczonego do ostrzeżenia w razie zagrożenia pożarowego Znak samodzielny lub łączony ze znakiem "Uruchamianie ręczne" Wskazuje usytuowanie gaśnicy Do wskazania przycisku pożarowego lub ręcznego sterowania urządzeń gaśniczych Do stosowania w miejscach, gdzie palenie tytoniu może być przyczyną zagrożenia pożarowego Do stosowania w miejscach, gdzie palenie tytoniu lub otwarty ogień może być przyczyną zagrożenia pożarowego Do stosowania we wszystkich przypadkach, kiedy użycie wody do gaszenia pożaru jest zabronione Uruchamianie ręczne Hydrant wewnętrzny Telefon do użycia w stanie zagrożenia Palenie tytoniu zabronione Alarmowy sygnalizator akustyczny Zakaz używania otwartego ognia Palenie tytoniu zabronione Gaśnica Zakaz gaszenia wodą Znaki bezpieczeństwa
- 233. Ochrona przeciwpożarowa Znaki bezpieczeństwa Znak stosowany jest dla uniknięcia podawania zestawu indywidualnych znaków dla sprzętu pożarniczego Znak stosowany jest do oznaczenia drabiny trwale związanej z obiektem i przeznaczonej do działań ratowniczo- gaśniczych straży pożarnej Tylko łącznie ze znakami wskazującymi sprzęt pożarniczy lub urządzenia sygnalizacji pożarowej i sterowania ręcznego dla wskazania kierunku do miejsca rozmieszczenia sprzętu pożarniczego lub urządzenia ostrzegającego Znak używany w przypadkach, gdy ewentualna przeszkoda stanowiłaby szczególne niebezpieczeństwo Do wskazania obecności materiałów łatwo zapalnych Do wskazania obecności materiałów utleniających się Do wskazania możliwości występowania atmosfery wybuchowej gazów palnych lub materiałów wybuchowych Zestaw sprzętu pożarniczego Nie zastawiać Drabina Niebezpieczeństwo pożaru - materiały łatwo zapalne Kierunek do miejsca rozmieszczenia Niebezpieczeństwo pożaru - materiały utleniające Niebezpieczeństwo pożaru - materiały wybuchowe sprzętu pożarniczego lub urządzenia ostrzegającego
- 235. gaśnice CO2; gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC; gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym BC; gaśnice pianowe; gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka. Pożary cieczy i materiałów stałych topiących się, np.: benzyny, tłuszczy, farb, olejów, smoły, rozpuszczalników itp. gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC; gaśnice płynowe z dodatkowym roztworem środka; gaśnice pianowe. Pożary materiałów stałych, zwykle pochodzenia organicznego, których normalne spalanie zachodzi z tworzeniem żarzących się węgli, np.: drewna, papieru, węgla, słomy, tworzyw sztucznych, tekstyliów itp. Typy gaśnic przenośnychRodzaj palącego się materiału i sposób jego spalania Grupa pożaru Zakres stosowania środków gaśniczych Zastosowanie gaśnic
- 236. Zastosowanie gaśnic do odp. grup pożarów gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym metale. gaśnice płynowe do tłuszczów i urządzeń pod napięciem Pożary metali, np.: aluminium, sodu, potasu, litu, magnezu i ich związków. tłuszczów i olejów w urządzeniach kuchennych gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC; gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym BC; Pożary gazów, np.: acetylenu, butanu, metanu, propanu, wodoru, gazu ziemnego i miejskiego itp. Typy gaśnic przenośnychRodzaj palącego się materiału i sposób jego spalania Grupa pożaru Zakres stosowania środków gaśniczych
- 237. Przykładowe oznaczenie gaśnicy GAŚNICA 12 kg Proszek A B C 34 A 144 B C OSTROŻNIE PRZY GASZENIU URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH TYLKO DO 1000 V: ZACHOWAĆ ODSTĘP MINIMUM 1 m Po każdym uruchomieniu gaśnicę ponownie napełnić! Sprawdzać gotowość gaśnicy do użycia nie rzadziej niż co 2 lata. Stosować wyłącznie środki gaśnicze, czynniki napędowe i części zamienne zgodne z zatwierdzonym wzorem. Środek gaśniczy: 12 kg ABC Czynnik napędowy: 280 g C02 Nr certyfikatu: EN 3 Zakres temperatur działania: od -20°C do +60°C Typ: G12R Odpowiedzialny: _________________________________________ _________________________________________ _________________________________________ 1 Otworzyć całkowicie zawór 2 Uruchomić zawór pistoletowy Pole opisowe 1 Piktogramy dla grup pożarowych Grupa A - pożary ciał stałych głównie pochodzenia organicznego z występowaniem zjawiska żarzenia i płomieni Grupa B - pożary cieczy palnych lub materiałów topiących się Grupa C - pożary gazów Grupa D - pożary metali Grupa F – tłuszczów i olejów szczególnie w urządzeniach kuchennych Pole opisowe 2 Pole opisowe 3 Pole opisowe 4 Pole opisowe 5 F
- 238. Hydranty przeciwpożarowe wewnętrzne • środek gaśniczy woda, grupa pożarów A • nie wolno używać w obecności prądu elektrycznego • materiałów reagujących z wodą (np. karbid, sód itp.)
- 239. Typy gaśnic PRZECIWSKAZANIA • nie gasić: • ciał reagujących z wodą, jak np. sód, potas, karbol, wapno • ciał palących się w postaci żaru w wysokich temperaturach • instalacji i urządzeń elektrycznych pod napięciem DZIAŁANIE • wyciągnąć zawleczkę bezpieczeństwa • nacisnąć dźwignię • skierować zawór na źródło ognia, naciskając dźwignię Gaśnice pianowe ZALETY • zapewnia szybkie chłodzenie przez skroplenie środka w kontakcie z pożarem • tworzy powłokę odcinającą wydzielanie par palnych cieczy i uniemożliwia ponowne zapalenie • może być użyta do gaszenia urządzeń elektrycznych, jeżeli posiadają informacje o dopuszczeniu ZASTOSOWANIE • pożary grupy A, B
- 240. Typy gaśnic Gaśnice proszkowe przenośne i przewoźne ZALETY • nietoksyczność, neutralność • duża zdolność penetracji ognia, chłodzenie i tworzenie warstwy izolacyjnej przed ogniem • możliwość gaszenia urządzeń elektrycznych • proszki gaśnicze posiadające zwiększoną odporność na wilgoć, wstrząsy i gaszą pożary grupy A • gasi skutecznie pożary gazów ZASTOSOWANIE • proszki gaśnicze gaszą pożary grupy A, B, C •urządzenia elektryczne pod napięciem do 1 kV • pożary grup D (proszek D) PRZECIWSKAZANIA • nie powinno się gasić • części ruchomych maszyn • komputerów i sprzętu elektronicznego DZIAŁANIE • wyciągnąć zawleczkę bezpieczeństwa • nacisnąć dźwignię • uwalniany proszek i jego wydajność kontroluje się zaworem
- 241. Typy gaśnic Gaśnice śniegoweZALETY • środek gaśniczy nie wymaga do uwolnienia czynnika wyzwalającego • zbija mechanicznie płomień dzięki sile podmuchu • działa tłumiąco, wypychając tlen gazem obojętnym • działa chłodząco, temperatura CO2: -78°C • nie pozostawia śladów po użyciu • stosuje się do gaszenia urządzeń pod napięciem ZASTOSOWANIE • pożary grupy B i C • urządzenia i instalacje pod napięciem do 1 kV PRZECIWSKAZANIA • nie wolno gasić: • pożarów siarki, węgla, metali lekkich, materiałów, obok których są związki cyjanków • palących się ludzi • silnie rozgrzanych elementów konstrukcji urządzeń DZIAŁANIE • wyciągnąć zawleczkę • nacisnąć dźwignię uwalniającą CO2 • wydajność kontrolować zaworem
- 242. Gasić ogień w kierunku wiatru (z wiatrem) Palące się powierzchnie gasić rozpoczynając od brzegu! Pożary substancji kapiących i płynących gasić strumieniem skierowanym od góry do dołu! Pożary ścian gasić strumieniem skierowanym od dołu do góry! Stosować wystarczającą liczbę gaśnic - nigdy jedną po drugiej Zwracać uwagę na możliwość ponownego rozpalenia się ognia Nigdy nie wieszać gaśnic po użyciu na stałe miejsce. Najpierw zlecić ponowne napełnienie! Zasady gaszenia ognia za pomocą podręcznego sprzętu gaśniczego