คำนาม เป็นคำที่ใช้เรียกชื่อ คน สัตว์ สิ่งของ

1. คานาม

2. ความหมายของคานาม
คานาม คือคาที่ใช้เรียก บุคคล สัตว์ วัตถุ สิ่งของ สภาพ
ธรรมชาติ สถานที่ ความคิด ความเชื่อค่านิยม คือรวมทั้งสิ่งมีชีวิต
และไม่มีชีวิต ทั้งที่เป็นรูปธรรม และนามธรรม

3. • สุนทรภู่ เป็นคาที่ใช้เรียก คน
• อั้ม พัชราภา เป็นคาที่ใช้เรียก คน
• พลายประกายมาศ เป็นคาที่ใช้เรียก สัตว์
(ช้างในวรรณคดีเรื่อง ราชาธิราช)
• ปลานีโม่ เป็นคาที่ใช้เรียก สัตว์
• รถยนต์ เป็นคาที่ใช้เรียก สิ่งของ
• หนังสือ เป็นคาที่ใช้เรียก สิ่งของ
• ความสาเร็จ เป็นคาที่ใช้เรียก สภาพ
• ความสวย เป็นคาที่ใช้เรียก สภาพ
• การละเล่น เป็นคาที่ใช้เรียก อาการ
• การออกกาลังกาย เป็นคาที่ใช้เรียก อาการ

4. ชนิดของคานาม
คานาม แบ่งออกเป็น ๕ ชนิด ได้แก่
• ๑. คานามทั่วไป (สามานยนาม)
• ๒. คานามเฉพาะ (วิสามานยนาม)
• ๓. คานามบอกลักษณะ (ลักษณนาม)
• ๔. คานามบอกหมวดหมู่ (สมุหนาม)
• ๕. คานามบอกอาการ (อาการนาม)

5. ๑. คานามทั่วไป (สามานยนาม
หมายถึง คานามที่ใช้เรียกสิ่งต่าง ๆ โดยทั่วไป มิได้ระบุแน่นอนว่า
เป็นสิ่งนี้ มีชื่อเรียกอย่างนี้ หรือสิ่งนั้นมีชื่อเรียกอย่างนั้น เช่น คน บ้าน
วัด โรงเรียน สัตว์ ข้าว ช้าง ดิน น้า บาป บุญ ใจ แมว อาหาร
ทหาร ตารวจ รถไฟ ไก่ย่าง ประชาธิปไตย คุณธรรม เศรษฐกิจ
พอเพียง ภูมิศาสตร์ จิตวิทยา ฯลฯ

6. • คานามสามัญอาจมีความหมายแคบกว้างต่างกัน คานามสามัญที่มี
ความหมายแคบ อาจเป็น
• ประเภทย่อยของคานามสามัญที่มีความหมายกว้าง เช่น ผลไม้ ทุเรียน
มะม่วง ชมพู่ ก้านยาว หมอนทอง
• ฟ้ าลั่น เขียวเสวย แก้มแหม่ม มะเหมี่ยว ฯลฯ ต่างก็เป็นคานามสามัญ
แต่มีความหมายแคบกว้างต่างกัน
• คือ ผลไม้มีความหมายกว้างเมื่อเทียบกับทุเรียน มะม่วง ชมพู่ ซึ่งมี
ความหมายแคบ ทุเรียนมีความหมายกว้าง เมื่อเทียบกับก้านยาว
หมอนทอง ซึ่งมีความหมายแคบมะม่วงมีความหมายกว้างเมื่อเทียบกับ
ฟ้ าลั่น เขียวเสวย ซึ่งมีความหมายแคบ ชมพู่มีความหมายกว้างเมื่อ
เทียบกับแก้มแหม่ม มะเหมี่ยว ซึ่งมีความหมายแคบเป็นต้น

7. ตัวอย่าง

8. ตัวอย่างคาสามานยนาม และการใช้
• เต่ากินผักบุ้ง
• ดินสออยู่ในกระเป๋ า
• วิชาทาให้เกิดปัญญา
• นักเรียนอ่านหนังสือ
• เด็กนั่งอยู่ในโรงเรียน
• บ้านเป็นที่อาศัยของคน

9. ๒. คานามเฉพาะ (วิสามานยนาม)
หมายถึง คาที่ใช้เป็นชื่อเฉพาะเจาะจงของบุคคล สัตว์ พืช สถานที่
หรือสิ่งของโดยเจาะจงลงไปว่า เป็นใครหรือเป็นอะไร

10. ตัวอย่าง

11. ตัวอย่างคาวิสามานยนาม และการใช้
• ณเดชน์ แสดงภาพยนตร์เรื่องคู่กรรม
• เมื่อวันเสาร์ฉันไปเที่ยวสวนนกชัยนาท
• เดือนธันวาคมนี้ฉันจะกลับบ้านที่สุโขทัย
• เขื่อนภูมิพลเป็นเขื่อนคอนกรีตขนาดใหญ่
• ครูกาญจนาสอนซ่อมเสริมเด็กหญิงสุภาพร
• จุดเริ่มต้นของแม่น้าเจ้าพระยาอยู่ที่จังหวัดนครสวรรค์
• นางสาวสโรชา มูลน้อย เป็นนักเรียนโรงเรียนวัชรวิทยา

12. ๓. คานามบอกลักษณะ (ลักษณนาม)
หมายถึง คานามที่ทาหน้าที่ประกอบนามอื่น เพื่อบอกรูปร่าง
ลักษณะ ขนาด หรือปริมาณของคานามนั้นให้ชัดเจนยิ่งขึ้นคานามบอก
ลักษณะหรือลักษณนามมักจะปรากฏอยู่หลังคาบอกจานวนหรือเลขบอก
จานวน

13. ตัวอย่าง

14. ตัวอย่างคาลักษณนาม และการใช้
• ผ้า ๑ กุลี มี ๒๐ ผืน
• จักร ๑ คัน เย็บเสื้อ ๓ ตัว
• รถ ๑ คัน บรรทุกไม้ ๕ แผ่น
• พระภิกษุ ๓ รูป กาลังเดินมา
• คลินิก ๑ แห่ง มีแพทย์ ๓ คน
• แห ๑ ปาก ตากอยู่บนไม้ไผ่ ๒ ลา
• ใน ๑ สัปดาห์ เห็นรุ้งกินน้า ๒ ตัว
• พระราชวัง ๑ แห่ง มีสุลต่าน ๑ องค์
• รถ ๑ คัน มีสายพานที่มองเห็น ๒ เส้น
• เขาเขียนจดหมาย ๔ ฉบับ ภายใน ๑ วัน

15. ๔. คานามบอกหมวดหมู่ (สมุหนาม)
หมายถึง คานามที่ใช้เรียกชื่อคน สัตว์ สิ่งของ ที่อยู่รวมกันเป็น
หมวดหมู่
ตัวอย่าง

16. ตัวอย่างคาสมุหนาม และการใช้
• ฝูงผึ้งกาลังทารัง
• โขลงช้างเดินผ่านทุ่งหญ้า
• กองทหารตั้งค่ายอยู่ที่ชายเขา
• คณะกรรมการกาลังตรวจบัญชี
• เหล่ากาชาดจังหวัดกาแพงเพชรออกร้านงานนบพระเล่นเพลง

18. ๕. คานามบอกอาการ (อาการนาม)
หมายถึง คานามที่เป็นชื่อกริยาอาการต่าง ๆ ของคน สัตว์ สิ่งของ
ซึ่งเกิดคากริยา หรือคาวิเศษณ์ ที่มีคาว่า "การ" หรือ "ความ" นาหน้า
ตัวอย่าง

19. ตัวอย่างคาอาการนามและการใช้
• ไม่มีใครหนีความตายได้พ้น
• การประท้วงเริ่มขึ้นเมื่อวานนี้
• ฉันจาความฝันเมื่อคืนนี้ได้แม่นยา
• การลงมติเป็นไปอย่างเป็นเอกฉันท์
• เขาไม่ชอบฟังการปราศรัยของนักการเมือง
• การเจรจาในวันนี้ประสบความสาเร็จด้วยดี
• ความคิดที่รอบคอบจะช่วยผ่านอุปสรรคนี้ไปได้
• การเลี้ยงสัตว์ช่วยให้เกิดความรักและความเข้าใจจิตใจผู้อื่น

20. ข้อสังเกต

21. หน้าที่ของคานาม
๑. ทาหน้าที่เป็นประธานของประโยค เช่น
- ตารวจจับผู้ร้ายสถานที่ หรือขยายกริยาให้ชัดเจนขึ้น
- นงลักษณ์ชอบอ่านหนังสือ
๒. ทาหน้าที่เป็นกรรมของประโยค เช่น
- พ่อตีสุนัข
- สมชายอ่านจดหมาย
๓. ทาหน้าที่เป็นส่วนขยายคานามอื่น เพื่อทาให้นามที่ถูกขยายชัดเจนขึ้น เช่น
- สมศรีเป็นข้าราชการครู
- นายสมศักดิ์ทนายความฟ้องนายปัญญาพ่อค้า

22. ๔. ทาหน้าที่เป็นตัวขยายกริยาหรือคานามอื่น เช่น
- เขาชอบมาตอนกลางวัน
- คุณพ่อจะไปเชียงใหม่วันเสาร์
๕. ทาหน้าที่ตามหลังคาบุพบท เพื่อบอกสถานที่ หรือขยายกริยาให้มี
เนื้อความบอกสถานที่ชัดเจนขึ้น เช่น
- นักเรียนไปโรงเรียน
- คุณแม่ของเด็กหญิงสายฝนเป็นครู
๖. ทาหน้าที่เป็นคาเรียกขาน เช่น
- ตารวจช่วยด้วย
- น้าฝนช่วยหยิบปากกาให้ครูทีสิ