Νέα Ελληνικά ΕΠΑ.Λ. _ΝΟΕ 2017 Ασημακοπούλου - Πυρπυρής

1. Η συμμετοχική –ενεργητική
προσέγγιση της γνώσης στη
διδασκαλία των Νέων Ελληνικών
στα ΕΠΑ.Λ.
Αλ. Ασημακοπούλου
Παν. Πυρπυρής
Σχολικοί Σύμβουλοι ΠΕ02

2. Η προσέγγιση –τα κείμενα
• - γραμμική διάταξη - “διαδρομές”
• - κείμενα από όλες τις διδακτικές ενότητες.
• - επιπλέον κείμενα λογοτεχνικά ή μη
(μονοτροπικά ή πολυτροπικά, συνεχή ή
ασυνεχή, σύντομα ή εκτενή) από έγκριτες
πηγές, έντυπες ή/και ηλεκτρονικές.

3. Οι τέσσερις αλληλοσυμπληρούμενοι
άξονες
-Θεματικοί άξονες («κείμενα από όλες τις
ενότητες»)
- Αναγνωστικές – επικοινωνιακές δεξιότητες [για
Α΄, Β΄, Γ΄ τάξη] π.χ. Ανάπτυξη παραγράφου, δομή
κειμένου, περίληψη, επιχειρηματολογία,
αφηγηματικές τεχνικές, σχόλιο και οπτική γωνία,
σχέση κειμένου / εικόνας …, χρόνος στην
αφήγηση, μέσα πειθούς στη διαφήμιση, στον
επιστημονικό λόγο κ.λπ. )
- Κειμενικά είδη
- Μορφοσυντακτικά φαινόμενα

4. Οι τρεις δραστηριότητες
της αξιολόγησης
στη γλώσσα

5. 1η Δραστηριότητα/ γλώσσα
- Πληροφορική/αναφορική περίληψη(Διάβασα ένα άρθρο
σε μια εφημερίδα για ….)
- Χαρακτηρισμός “Σωστό” ή “Λάθος” και αιτιολόγηση
- Παρουσίαση του βασικού θέματος που αναπτύσσεται σε
δοθείσα παράγραφο (με «δικά σας λόγια»)
- Αντιστοίχιση και αιτιολόγηση φράσεων/προτάσεων που
δίδονται με το περιεχόμενο (ποιες από τις παρακάτω
απόψεις θεωρείτε ότι ανταποκρίνονται στο νόημα του
κειμένου;)
- Επιχειρήματα του συγγραφέα, το πρόβλημα που θέτει, τις
θέσεις που υποστηρίζει τον σκοπό για τον οποίο γράφτηκε
- Τους τρόπους και τα μέσα πειθούς

6. 2η Δραστηριότητα/γλώσσα
- δομή του κειμένου ή δομή & τρόπος ανάπτυξης μιας
παραγράφου
- διαρθρωτικές λέξεις /φράσεις (εντοπισμός-
λειτουργία)
- Πλαγιότιτλοι
- Μετασχηματισμοί λέξεων/φράσεων ως προς:
α. τη γραμματική μορφή (ενεργ.-παθητ.),
β. τη σύνταξη, το λεξιλόγιο (συνώνυμα ή
συνώνυμες φράσεις, αντώνυμα,
παράγωγα, σύνθετα κ.λπ.),
γ. τα σημεία στίξης και σχολιασμός επικοινωνιακού
αποτελέσματος

7. 3η Δραστηριότητα/γλώσσα
• Παραγωγή λόγου
Α. Ανάπτυξη επιχειρηματολογικού λόγου (200-250
λέξεων)
- προσωπικές απόψεις, παίρνοντας (ή όχι) αφορμή από
το αρχικό κείμενο
- ενταγμένο σε επικοινωνιακό πλαίσιο (σε ποιους, με
αφορμή τι, πού, για ποιο λόγο)
- και δοθέν είδος του κειμένου[: άρθρο, επιστολή
προσχεδιασμένος λόγος…]
Β. Σχολιασμός-ανάπτυξη σημείων του κειμένου

8. ΕΦΑΡΜΟΓΗ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
Διδακτική πρόταση με αφετηρία το κείμενο
του Διον. Ζήβα, «Οι δημόσιοι χώροι της
Αθήνας»,
Από το σχολικό εγχειρίδιο των Κ. Αγγελάκου
κ.ά. Νέα Ελληνικά, Γ΄ τάξη 2ου κύκλου ΕΠΑΛ
σ. 111

9. Προαναγνωστικό στάδιο:
Οπτικά ερεθίσματα & κατευθυνόμενος διάλογος

16. Τι εννοούμε με τον όρο δημόσιοι χώροι ;
• Είναι τα πάρκα, οι κήποι και τα άλση, οι παραλίες,
οι πλατείες, οι δρόμοι, τα προαύλια εκκλησιών, οι
αρχαιολογικοί χώροι μαζί με τα κτήρια που τα
περιβάλλουν
• Είναι όλοι οι χώροι στους οποίους έχουμε
πρόσβαση - κυκλοφορούμε, συγκεντρωνόμαστε,
αναπαυόμαστε, ψυχαγωγούμαστε κ.λπ. - και
που συνιστούν τον αστικό ιστό.
• Υπάρχουν σε κάθε γειτονιά και κοινό τους
γνώρισμα είναι ότι εξυπηρετούν το δημόσιο
συμφέρον

17. Διαίρεση
• Οι δημόσιοι χώροι διακρίνονται σε κοινόχρηστους και
σε κοινωφελείς.
• Οι κοινόχρηστοι χώροι ορίζονται από την ελεύθερη
χρήση του κοινού που τους επισκέπτεται και από την
απαγόρευση δόμησης σε αυτούς μόνιμων κατασκευών
για οποιαδήποτε χρήση.
• Οι κοινωφελείς χώροι (σχολεία, νοσοκομεία, διοικητικά
κτίρια, μουσεία, θρησκευτικά κτίρια, αθλητικές
εγκαταστάσεις κλπ.), εξυπηρετούν ειδικούς δημόσιους
και γενικότερα κοινωφελείς σκοπών. Η χρήση τους
υπόκειται σε ορισμένους περιορισμούς
(π.χ. η χρήση νοσοκομείων γίνεται από ασθενείς, η
είσοδος σε μουσείο γίνεται συχνά με εισιτήριο κ.λπ.)

18. Ερωτήματα για κατευθυνόμενο
διάλογο
• Ποιοι δημόσιοι κοινόχρηστοι χώροι υπάρχουν
στην περιοχή σας;
• Ποιες ηλικιακές ομάδες συχνάζουν σε αυτούς;
• Ποιες δραστηριότητες γίνονται εκεί;
• Είναι όλοι οι δημόσιοι ελεύθεροι χώροι της
περιοχής λειτουργικοί;
• Έχουν καλή ποιότητα;
• Έχουν υψηλή αισθητική;
• Συντηρούνται τακτικά οι δημόσιοι κοινόχρηστοι
χώροι της περιοχής σας;

22. Graffiti
στον
Λευκό
Πύργο &
τα
Θεμιστό-
κλεια
τείχη

23. Ερωτήματα για κατευθυνόμενο
διάλογο
• Εμείς ως απλοί πολίτες προσέχουμε,
φροντίζουμε τους δημόσιους ελεύθερους
χώρους όσο ίσως θα έπρεπε;
• Έχουμε κάποια ευθύνη γι’ αυτούς;
• Ένας δημόσιος χώρος αναψυχής μπορεί να
μετατραπεί σε χώρο «νεκρό»; Πότε, πώς και
γιατί γίνεται αυτό;
• …….

24. Ερωτήματα για κατευθυνόμενο
διάλογο
• Πιστεύετε πως οι δημόσιοι ελεύθεροι χώροι
καθορίζουν την ποιότητα της ζωής των κατοίκων
της;
• Θεωρείτε ότι αντανακλούν την ιστορία και τον
πολιτισμό της;
• Επηρεάζουν το αισθητικό μας γούστο;
• Με ποιον τρόπο διαμορφώνουν την εικόνα μας,
την «αίσθησή» μας, για την περιοχή στην οποία
ζούμε (πόλη, κωμόπολη, χωριό, γειτονιά);

25. Εννοιολογικός χάρτης
Δημόσιοι χώροι
• Είναι: …..(ορισμός)
• Διακρίνονται σε…. (διαίρεση)
• Στη γειτονιά μου υπάρχουν… Σε αυτούς
συγκεντρώνονται συνήθως…. (περιγραφή και
αιτιολόγηση)
• Η κατάσταση κάποιων από τους χώρους αυτούς
είναι ικανοποιητική και αυτό βοηθά τους πολίτες…
(αίτιο – αποτέλεσμα)
• Ωστόσο, υπάρχουν και χώροι των οποίων η
κατάσταση είναι δραματική… (περιγραφή)
• Οι αιτίες αυτής της κατάστασης είναι πολλοί.
Συγκεκριμένα…… (αίτιο αποτέλεσμα - αιτιολόγηση)
• Επειδή οι δημόσιοι χώροι καθορίζουν την ποιότητα
της ζωής μας καλό θα ήταν να τους διατηρούμε σε
καλή κατάσταση. Ως πολίτες….
Οι δημοτικές αρχές….. Οι κατασκευαστές….

26. Από τη συζήτηση (τις απόψεις, τους προβληματισμούς, τα
συμπεράσματα κ.λπ.) στο κείμενο
Αναγνωστικό στάδιο
• Λεξιλογική εξομάλυνση & συνώνυμα/αντώνυμα (λ.χ.
απώτερη, επιβλητικά, αυτονόητα, μετατροπή κ.λπ.)
• Ερωτήσεις κατανόησης του κειμένου (Σ-Λ, ανάπτυξη μιας
περιόδου κλπ)
• Ερωτήσεις δομής του κειμένου : Θεματικοί άξονες
/πλαγιότιτλοι, συνοχή-συνεκτικότητα [επιλεκτικά και όχι σε
όλο το κείμενο]
• Ερωτήσεις γλώσσας του κειμένου : τρόποι ανάπτυξης, μορφή
προλόγου, συνυποδηλώσεις κ.ά. [από το κείμενο στη θεωρία
σ.110 μορφές προλόγων]
• Γραμματικο-συντακτικές ασκήσεις με βάση το κείμενο (λ.χ.
παθητική – ενεργητική φωνή) επιλεκτικά και όχι σε όλο το
κείμενο]
• Κειμενικό είδος -σκοπός συγγραφής / αποδέκτες / συντάκτης

27. Παραγωγή λόγου
1. Περίληψη
SOS : Διασαφήνιση του επικοινωνιακού πλαισίου-
Οδηγίες για :
• τη μορφή
• το ύφος
• την έκταση/το χρόνο του προφορικού κειμένου
2. Ποια είναι η γνώμη σας για όσα αναφέρονται από το
συγγραφέα; Να αναφέρετε παραδείγματα από την
καθημερινότητά σας.
3. Προφορικός λόγος με αφετηρία τα οπτικά κ.α.
ερεθίσματα του σχ. βιβλίου : ανάγνωση
εικόνας/γελοιογραφίας

28. Από το άρθρο στο λογοτεχνικό
κείμενο (ή αντίστροφα)
Κείμενα συναφή ως προς το περιεχόμενο
Η Χρυσώ
της Ρίτας Μπούμη-Παπά,
σ. 41-47

29. 1η Δραστηριότητα/λογοτεχνία
• Εντοπισμός στο κείμενο πληροφοριών σχετικά
με: πρόσωπα, χώρο, χρόνο, κοινωνικό πλαίσιο
δράσης των προσώπων
• Εντοπισμός γεγονότων/αιτίων που κατευθύνουν
τη δράση των αφηγηματικών ηρώων
• Εντοπισμός βασικών θεμάτων, ιδεών, που
απασχολούν τον/την λογοτέχνη
• Εντοπισμός της στάσης που υιοθετεί απέναντι
σε αυτά/αυτές και τεκμηρίωση (με στοιχεία του
κειμένου)
• Ανάλυση χαρακτήρων, συμβόλων, στάσεων

30. 2η Δραστηριότητα/λογοτεχνία
• Βασικά σημεία οργάνωσης της αφηγηματικής
πλοκής ή της ποιητικής γραφής
• Εντοπισμός στο κείμενο συγκεκριμένων
δεικτών (αφηγηματικοί τρόποι, αφηγηματικές
τεχνικές, ρηματικά πρόσωπα κ.ά.)
• Επισήμανση εκφραστικών μέσων – τρόπων
(μεταφορές, παρομοιώσεις, επαναλήψεις,
αντιθέσεις, εικόνες κ.λπ.) και ερμηνεία της
λειτουργίας τους στο κείμενο

31. 3η Δραστηριότητα/λογοτεχνία
• Ι. Θέμα αναγνωστικής ανταπόκρισης : ερμηνεία και παραγωγή λόγου
- Να αξιολογήσουν ιδέες, αξίες, στάσεις, συμπεριφορές που αναδεικνύονται στο
κείμενο,
- Να τις συγκρίνουν με αυτές του σήμερα ή να τις συσχετίσουν με προσωπικές
εμπειρίες, βιώματα, συναισθήματα
• ΙΙ. Θέμα δημιουργικής γραφής : παραγωγή λόγου με:
- μετασχηματισμό του κειμένου σε επίπεδο μορφής/περιεχομένου με τη χρήση
άλλων αφηγηματικών και ποιητικών τεχνικών
- αναδιήγηση τμήματος της ιστορίας από την οπτική γωνία συγκεκριμένου ήρωα με
μορφή ημερολογίου, επιστολής κ.τ.λ.
- τροποποίηση του αρχικού κειμένου με:
αλλαγή του τέλους στην ιστορία
δημιουργία διαλόγων,
εισαγωγή στοιχείων περιγραφής ή οπτικών ακουστικών και άλλων
εικόνων,
απόδοση ενός παραδοσιακού ποιήματος σε ελεύθερο στίχο κ.ά.
Κάθε μαθητής/μαθήτρια επιλέγει ένα από τα δύο.

32. Ενδεικτικές δραστηριότητες :
• Χώρος, χρόνος, πρόσωπα.
• Αναζήτηση λέξεων του κειμένου σχετικών με τους δημόσιους χώρους. Η
«λειτουργικότητα» των τελευταίων στην κοινωνία της Άνδρου– Σύγκριση
με τις επισημάνσεις /παρατηρήσεις του Διον. Ζήβα στο κείμενο του σχολ.
βιβλίου
• Η εναλλαγή περιγραφής και αφήγησης - Ο ρόλος του διαλόγου στο
κείμενο.
• Κυρίως αναφορική λειτουργία της γλώσσας σε κείμενα με πληροφοριακό
χαρακτήρα vs ποιητική κυρίως στην λογοτεχνία. Σύγκριση κειμένων Ζήβα
και Μπούμη - Παπά ως προς τη λειτουργία της γλώσσας.
• Αναζήτηση στο διαδίκτυο φωτογραφιών και κειμένων για τους δημόσιους
χώρους της Άνδρου του 19ου και του 21ου αι. - Σύγκριση
• Αναδιήγηση μέρους της ιστορίας - π.χ. «Εκείνη τη στιγμή, πρώτη φορά, η
Χρυσώ αντιλήφθηκε πως ήτανε ψηλότερή του στο ανάστημα. Δεν ήταν
λίγοι κείνοι που γύριζαν απότομα να την κοιτάξουν» : Σκέψεις και
συναισθήματα δύο προσώπων που την κοίταξαν απότομα : ο ένας τη
θαυμάζει ο άλλος σχολιάζει το ζευγάρι αρνητικά.

33. Δυνητική επέκταση:
Λόγος / αντίλογος
Graffiti και tags στους
δημόσιους χώρους
Τέχνη ή βανδαλισμός;

37.  Graffiti εμπνευσμένο από τη
σφαγή στο Δίστομο
Graffiti και tags
στους δημόσιους
χώρους
Τέχνη ή
βανδαλισμός;

38. • Επιχειρηματολογία στην τάξη (υπόδυση
ρόλων) – Κείμενα εύληπτα – Μικρά σε έκταση
• ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ : Σύνθεση /προϋποθέσεις
για να αποτελεί το γκράφιτι τέχνη -
Δυσκολίες
Γκράφιτι ως τέχνη Γκράφιτι ως βανδαλισμός
Υποστηρικτική γραμμή :
- Ελεύθερη έκφραση. Τα όρια της
ελευθερίας τα γνωρίζει ο
καλλιτέχνης - Καλλωπισμός
δημόσιων χώρων
Υποστηρικτική γραμμή :
«Ρύπανση» ιδιωτικών και δημόσιων
χώρων και μνημείων - Επιβολή κακού
γούστου

39. Δημήτρης Αποστολόπουλος
• Και εν αρχή τα πάντα ήταν κενά
απάνω στο λευκό χαρτί
Απ' το σκοτάδι γεννήθηκε το φως
• Και μέσα από αυτό η ελπίδα
Η ελπίδα γέννησε τη ψυχή
Και μέσα από αυτή γεννήθηκε ο άνθρωπος
• Πυκνό χιόνι σκεπάζει τώρα τη ψυχή
Και ο ήλιος δε τη βλέπει
Μαύρα πέπλα βαραίνουν τη πόλη
• Μα μονάχα ένα πινέλο
βουτηγμένο στα χρώματα της φαντασίας
Μια μπογιά ποτισμένη
• απ' την ανάσα της ψυχής
και ένα δάχτυλο
σκισμένο από αγανάκτηση φτάνουν
• για να βάψουν τα μαύρα πέπλα,
για να λιώσουν το πυκνό χιόνι
Και να ζωντανέψουν το κενό
• Απάνω στο λευκό χαρτί
Του κόσμου...
Πηγή: https://www.vice.com/gr/article/mgqmdx/zwgrafizontas-to-keno-me-poiisi

40. ΕΦΑΡΜΟΓΗ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ
ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΠΑ.Λ. Β΄Λυκείου
Θέμα: ενεργός πολίτης =/= ατομικισμός

41. Προαναγνωστικό στάδιο
• Video
• https://www.youtube.com/watch?v=UeloRSHItaE
Φανταστείτε έναν
σημερινό πολίτη που …. δεν πληρώνει το εισιτήριο του στα ΜΜΕ ή στο γήπεδο,
Ποιες δικαιολογίες θα μπορούσε να προβάλει;
Τι θα του αντιτείνατε;
Εταιρικά/ σε ομάδες για να σκεφτούν τα επιχειρήματα

42. Αναγνωστικό στάδιο
• Κείμενο Αριστοφάνη, Εκκλησιάζουσες σ. 161-170 (αν είναι εφικτό με
δραματοποίηση- έχουν διαβάσει στο σπίτι το κείμενο)
- Ποια είναι τα πρόσωπα
- Ποιες απόψεις εκφράζει το καθένα
- Πώς θα χαρακτηρίζατε τον Χρέμη/ Δεύτερο γείτονα με βάση τα δεδομένα
του κειμένου
• Αναγνωρίζετε κάποιες κατηγορίες πολιτών σήμερα που σκέφτονται όπως
ο Αθηναίος πολίτης του Αριστοφάνη; Ποιες περιπτώσεις σας θυμίζουν;
• Ποιος είναι ο Αριστοφάνης; Κωμωδιογράφος, άλλα έργα, σάτιρα (τι
είναι; –ορισμός) προσώπων και κοινωνικών θεσμών. Ποια κατάσταση,
ακριβώς, σατιρίζει, κατά την άποψή σας,ο Αριστοφάνης;

43. Εργασία σε ομάδες/ή ανά ζεύγη:
- Επιλέξτε 3 λέξεις-φράσεις που χρησιμοποιούνται για τη σάτιρα-κριτική/
και διαμορφώνουν το χιουμοριστικό/σατιρικό υφος
- Εντοπίστε εκφραστικά μέσα (μεταφορές, παρομοιώσεις, επαναλήψεις,
αντιθέσεις, εικόνες κ.λπ.) και τη λειτουργία τους ως προς το νόημα του
κειμένου. Από σηκώματα πήξαμε/ ε ρε τι βλακεία που σε δέρνει/ χρυσό
παιδί ο Ευριπίδης/ Ο ρόλος του θαυμαστικού και των αποσιωπητικών
κλπ/ έντονη προφορικότητα του λόγου. Γιατί; [σάτιρα/θεατρικός
λόγος/απευθύνεται στους πολλούς…]
- Μετασχηματισμός: στους τελευταίους στίχους να μετατραπούν τα
ρήματα και οι όροι που τα συμπληρώνουν στον πληθυντικό (τι
παρατηρείτε;)
- …………

44. Παραγωγή λόγου
• να αξιολογήσουν ιδέες, αξίες, στάσεις,
συμπεριφορές που αναδεικνύονται στο
κείμενο:

45. Από το κείμενο στην έννοια (1)
(ενεργός πολίτης =/= ατομικισμός)
• Τι είναι για σας ο ενεργός πολίτης; (αυτός που
συμμετέχει στην επίλυση προβλημάτων της περιοχής και
γενικότερα παίρνει θέση σε πολιτικά θέματα/ σκουπίδια,
δρόμοι, κεραίες κιν. τηλεφ. διαμαρτυρίες, συμμετοχή
στην τοπική αυτοδιοίκηση, σε σωματείο, σε συλλόγους…)
- Μπορεί να δοθούν τα προτεινόμενα κείμενα (φωτοτυπίες)
και να γίνει πραγμάτευση του κειμένου: περίληψη,
μορφολογία, παραγωγή λόγου…

46. Από το κείμενο στην έννοια (2)
(Ο ενεργός πολίτης και η δημοκρατία)
- μπορεί να δοθεί απόσπασμα από τα κείμενα
του βιβλίου π.χ. Θουκυδίδου Επιτάφιος σ. 173
«Αυτά είναι μαζί…στα πολιτικά»
Παραγωγή λόγου π.χ. Από την αρχαιότητα ο
μη ενεργός πολίτης θεωρείτο «άχρηστος»,
κατά το Θουκυδίδη. Ισχύει ο χαρακτηρισμός,
κατά τη γνώμη σας;)

47. Από το κείμενο στην έννοια (3)
(Ο ενεργός πολίτης και η Ε.Ε.)
- Εναλλακτικά: μπορεί να δοθεί απόσπασμα από
τα κείμενα του βιβλίου π.χ. Η καλύτερη Ευρώπη
δεν θα έρθει…από μόνη της, σ. 189 («Ασφαλώς
δεν έχουν βρεθεί λύσεις…της Ε.Ε.»
- ( Μπορεί να δοθούν οι δραστηριότητες και η
παραγωγή λόγου που προτείνονται από το σχ.
εγχειρίδιο)

48. Και η λογοτεχνία…Επίκαιροι αμίλητοι
Την ώρα που αεροκοπανάνε οι άρχοντες
περί δημοκρατικής τάξης,
ανάμεσά μας οι αμίλητοι ζούνε.
Κι όσο σαν δούλοι εμείς μένουμε σιωπηλοί,
οι ηγεμόνες δυναμώνουν,
ξεσκίζουν, βιάζουν, ληστεύουν,
των ανυπόταχτων τα μούτρα τσαλακώνουν.
Ετούτων των αμίλητων το πετσί,
περίεργα θα ‘λεγες είναι φτιαγμένο.
Τους φτύνουνε καταπρόσωπο κι αυτοί σκουπίζουνε σιωπηλά
το πρόσωπο το φτυσμένο.
Να αγριέψουνε δεν το λέει η ψυχούλα τους,
και που το παράπονό τους να πούνε;
Απ’ του μισθού τα ψίχουλα, πώς να αποχωριστούνε;
Μισή ώρα, κι αν, βαστάει το κόχλασμά τους,
μετά αρχινάνε το τρεμούλιασμά τους.
Ει! Ξυπνήστε κοιμισμένοι!
Από την κορυφή ως τα νύχια ξεσκεπάστε τους,
άλλο δε μας μένει.
Vladimir Mayakovsky (1893 - 1930)

49. - Εντοπισμός των δυο βασικών κοινωνικών ομάδων. Πώς συνδέονται μεταξύ
τους;
- ποιες οι δράσεις της κάθε ομάδας και ποια συναισθήματα συνδέονται με την
κάθε ομάδα.
- Ποια στοιχεία του ποιήματος σας θυμίζουν ποίηση και ποια αφήγηση;
- Να αγριέψουνε… το τρεμούλιασμά τους. Στη στροφή αυτή ο ποιητής περιγράφει
τη δειλία των πολιτών με τη μεταφορική χρήση της γλώσσας. Να εντοπίσετε και
να καταγράψετε δύο σημεία του κειμένου, όπου η γλώσσα χρησιμοποιείται
μεταφορικά. Να αποδώσετε με δικά σας λόγια το συγκεκριμένο απόσπασμα.
- Το ύφος του ποιήματος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί καταγγελτικό και
παραινετικό. Ποια στοιχεία του ποιήματος δικαιολογούν την παραπάνω κρίση;
- Έχοντας υπόψη σας τις παραινέσεις του ποιητή: Ε! Ξυπνήστε… να γράψετε στην
ιστοσελίδα του σχολείου σας και τη δική σας άποψη σχετικά με τη σημασία που
έχει η εμπλοκή των πολιτών στα κοινά σε μια δημοκρατική κοινωνία. (συνομιλία
με το κείμενο : Ως νέος συμμετέχω στα κοινά, Κάνε μια ευχή)

50. Και η λογοτεχνία…
από το Ρωμηό, Γ. Σουρή
Στὸν καφενὲ ἀπ᾿ ἔξω σὰν μπέης ξαπλωμένος,
τοῦ ἥλιου τὶς ἀκτῖνες ἀχόρταγα ρουφῶ,
καὶ στῶν ἐφημερίδων τὰ νέα βυθισμένος,
κανέναν δὲν κοιτάζω, κανέναν δὲν ψηφῶ.
Σὲ μία καρέκλα τὅνα ποδάρι μου τεντώνω,
τὸ ἄλλο σὲ μίαν ἄλλη, κι ὀλίγο παρεκεῖ
ἀφήνω τὸ καπέλο, καὶ ἀρχινῶ μὲ τόνο
τοὺς ὑπουργοὺς νὰ βρίζω καὶ τὴν πολιτική.
….
Τὴν φίλη μας Εὐρώπη μὲ πέντε φασκελώνω,
ἀπάνω στὸ τραπέζι τὸν γρόθο μου κτυπῶ...
Ἐχύθη ὁ καφές μου, τὰ ροῦχα μου λερώνω,
κι ὅσες βλαστήμιες ξέρω ἀρχίζω νὰ τὶς πῶ.
Στὸν καφετζῆ ξεσπάω... φωτιὰ κι ἐκεῖνος παίρνει.
Ἀμέσως ἄνω κάτω τοῦ κάνω τὸν μπουφέ,
τὸν βρίζω καὶ μὲ βρίζει, τὸν δέρνω καὶ μὲ δέρνει,
καὶ τέλος... δὲν πληρώνω δεκάρα τὸν καφέ.
http://users.uoa.gr/~nektar/arts/poetry/gewrgios_soyrhs_poems.htm#Ο_ΡΩΜΗΟΣ

51. Ενδεικτικές ερωτήσεις
- Εντοπισμός τόπου και προσώπων. Πώς συνδέονται μεταξύ τους;
- Ποια στοιχεία του ποιήματος σας θυμίζουν παραδοσιακή ποίηση και
ποια αφήγηση;
- Το ύφος του ποιήματος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί χιουμοριστικό.
Ποια στοιχεία του ποιήματος δικαιολογούν την παραπάνω κρίση;
- Ο Ρωμηός θίγει σοβαρά θέματα, όπως το ρόλο της πολιτικής και της
Ευρώπης από την καρέκλα του καφενείου. Να του εξηγήσετε γιατί ο
τρόπος αυτός διαμαρτυρίας δεν είναι αποτελεσματικός και τι σημαίνει
για εσάς, σήμερα ο «ενεργός πολίτης».

52. Και η λογοτεχνία…
από το Δυστυχία σου Ελλάς, Γ. Σουρή
Ποιος είδε κράτος λιγοστό
σ' όλη τη γη μοναδικό,
εκατό να εξοδεύει
και πενήντα να μαζεύει;
Να τρέφει όλους τους αργούς,
νά 'χει επτά Πρωθυπουργούς,
ταμείο δίχως χρήματα
και δόξης τόσα μνήματα;
Νά 'χει κλητήρες για φρουρά
και να σε κλέβουν φανερά,
κι ενώ αυτοί σε κλέβουνε
τον κλέφτη να γυρεύουνε;
………..
Δυστυχία σου, Ελλάς,
με τα τέκνα που γεννάς!
Ώ Ελλάς, ηρώων χώρα,
τί γαϊδάρους βγάζεις τώρα;
http://www.enallaktikos.gr/ar27156el-to-satiriko-epikairo-poiima-toy-giwrgoy-soyri-gia-tin-ellada-poy-moiazei-na-graftike-xthes.html

53. • Συνολικά, οι δραστηριότητες κατανόησης και
προσέγγισης της γλώσσας των δύο κειμένων
βαθμολογούνται με 60 (4Χ15) μονάδες και οι
δραστηριότητες παραγωγής λόγου με 40
(2Χ20) μονάδες

54. Σας ευχαριστούμε