Κάπνισμα

1. ΚΑΠΝΙΣΜΑ

2. Επιπτώσεις στην Υγεία(1)
Πολλές ιατρικές καταστάσεις συνδεόμενες με το
κάπνισμα μπορεί να προκαλέσουν χρόνια
προβλήματα υγείας. Αυξημένος κίνδυνος για τους
καπνιστές, ασθένεια ούλων, μυϊκές βλάβες, κυνάγχη,
πόνος λαιμού, πόνος στην πλάτη, νύστα - υπνηλία
(ανώμαλη κίνηση ματιών), Buerger's ασθένειες (βαριά
ασθένεια του κυκλοφορικού), οφθαλμικές,
μυκητομολύνσεις, καταρράκτης, οστεοπόρωση,
πολύποδας παχέος εντέρου, οστεοαρθρίτιδα, Crohn's
Χρόνιες παθήσεις, ανικανότητα στύσης, κατάθλιψη,
PVD, διαβήτης, πνευμονία, απώλεια ακοής, ψωρίαση,
γρίπη, ρυτίδωση δέρματος, ανικανότητα, στομαχικό
έλκος, οπτική νευροπάθεια, ρευματοειδής αρθρίτιδα,
τραυματισμοί συνδέσμων, πληγές στους τένοντες,
εκφυλισμός κηλίδας, αμβλυωπία καπνού (απώλεια
όρασης), φυματίωση, απώλεια δοντιών.

3. Σοβαρότερα συμπτώματα: άσθμα,
σοβαρές ασθένειες, χρόνια ρινίτιδα
(φλεγμονή της μύτης) MS, διαβήτης
αμφιβληστροειδούς χιτώνα (μάτια),
οπτική νευρίτιδα.
Εκδήλωση ασθενειών σε βαρύτερη
μορφή στους καπνιστές. Κοινό
κρυολόγημα, πνευμονία, νόσος του
Crohn, φυματίωση, γρίπη.
Επιπτώσεις στην Υγεία(2)

4. Κάπνισμα και δέρμα. Το κάπνισμα
επιδρά στο δέρμα με δύο τρόπους: Το
περιβάλλον με καπνό τσιγάρου έχει
ξηραντική επίδραση επί της επιδερμίδας.
Το κάπνισμα μειώνει τη ροή του αίματος
προς το δέρμα, περιορίζοντας το
οξυγόνο με αποτέλεσμα να του στερεί τις
ουσιαστικές θρεπτικές ουσίες. Επίσης
επηρεάζει το δέρμα δημιουργώντας
ρυτίδες γύρω από τα μάτια και το στόμα
και κιτρινίλα στα δάχτυλα, νύχια και
δόντια.
Επιπτώσεις στην Υγεία(3)

5. Λειτουργίες που υποβαθμίζονται
στους καπνιστές. Εκσπερμάτωση
(απώλεια όγκου), μείωση ποσότητας
σπέρματος, γονιμότητα, μείωση
κινητικότητας σπέρματος,
ανοσοποιητικό σύστημα, μικρότερη
ικανότητα σπέρματος να εισχωρήσει
στο ωάριο, εμμηνόπαυση (πρόωρη
έναρξη), αυξάνουν οι σπερματικές
ανωμαλίες.
Επιπτώσεις στην Υγεία(4)

6. Θνησιμότητα. Ένας στους δύο
μακροχρόνιους καπνιστές θα πεθάνει
πρόωρα εξ αιτίας του καπνίσματος
και οι μισοί από αυτούς σε μέση
ηλικία. Οι περισσότεροι πεθαίνουν
από μία εκ των τριών ασθενειών που
συνδέονται με το κάπνισμα, όπως ο
καρκίνος των πνευμόνων, η χρόνια
αποφρακτική πνευμονοπάθεια
(βρογχίτιδα και εμφύσημα) και οι
χρόνιες καρδιακές παθήσεις.
Επιπτώσεις στην Υγεία(5)

7. Σεξουαλική ζωή και Αναπαραγωγή. To κάπνισμα
μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητα γυναικών και
ανδρών, τη σεξουαλική λειτουργία των ανδρών,
την υγεία των εγκύων, την υγεία των εμβρύων,
των νεογνών και των μικρών παιδιών. Εκτιμάται
ότι η γονιμότητα των γυναικών που καπνίζουν
μπορεί να μειωθεί κατά 28% σε σύγκριση με τις
μη καπνίστριες. Το κάπνισμα αυξάνει τον
κίνδυνο ανικανότητας των ανδρών κατά 50%. Το
κάπνισμα σε συνδυασμό με τη χρήση
αντισυλληπτικών χαπιών αυξάνει στο 10πλάσιο
τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιοαγγειακών
παθήσεων
Επιπτώσεις στην Υγεία(6)

8. Κάπνισμα και σωματικό βάρος. Όταν κάποιος
διακόψει το κάπνισμα αυξάνει το βάρος του κατά
2 με 3 κιλά. Η ακριβής αιτία του φαινομένου
αυτού είναι άγνωστη, αλλά μπορεί εν μέρει να
συνδεθεί με το ότι το κάπνισμα αυξάνει το
μεταβολισμό. Άλλωστε, η νικοτίνη δρα ως
κατασταλτικό της όρεξης. Οι καπνιστές φαίνεται
να συγκρατούν μεγαλύτερες ποσότητες λίπους
στο σώμα τους, οδηγούμενοι σε αυξημένο
κίνδυνο για διαβήτη, καρδιοαγγειακά νοσήματα,
υψηλή πίεση, προβλήματα χοληδόχου κύστης
και καρκίνο της μήτρας.
Επιπτώσεις στην Υγεία(7)

9. Επίδραση του καπνίσματος στην
εμφάνιση. Το κάπνισμα προσβάλλει
σοβαρά όχι μόνο τα εσωτερικά
όργανα αλλά και την εμφάνιση
(παρουσιαστικό) του καπνιστού
αλλοιώνοντας το δέρμα, το ατομικό
βάρος και τη μορφή.
Επιπτώσεις στην Υγεία(8)

10. Καπνιστής ενός πακέτου την ημέρα: 3 ευρώ x 30
ημέρες = 90 ευρώ το μήνα, 90 ευρώ x 12 μήνες
= 1080 ευρώ το χρόνο, 1080 ευρώ x 10 χρόνια =
10.800 ευρώ τη δεκαετία.
Καπνιστής δύο πακέτων την ημέρα: 6 ευρώ x 30
ημέρες = 180 ευρώ το μήνα,180 ευρώ x 12
μήνες = 2160 ευρώ το χρόνο, 2160 ευρώ x 10
χρόνια = 21.600 ευρώ τη δεκαετία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι τιμές των τσιγάρων
αυξάνουν συνεχώς και κατά συνέπεια το έξοδο
κάθε καπνιστού.
Επιπτώσεις στην Υγεία(9)

11. Δαπανηρή Συνήθεια
Τέλος το κάπνισμα εκτός των άλλων αποτελεί μία
δαπανηρή συνήθεια. Είναι γνωστό ότι οι
περισσότεροι καπνιστές καταναλώνουν από ένα
έως δύο πακέτα την ημέρα. Σύμφωνα με
στατιστικά στοιχεία, το μεγαλύτερο μερίδιο
πωλήσεων στη χώρα μας το έχουν οι ξένες
μάρκες. Ένα πακέτο τσιγάρα στοιχίζει περίπου 3
ευρώ. Τα χρήματα που ξοδεύει ένας συνηθισμένος
καπνιστής σε ένα μήνα, σε ένα χρόνο και σε δέκα
χρόνια είναι περίπου :

12. Οφέλη από την διακοπή του
καπνίσματος(1)
"Τι ακριβώς συμβαίνει μόλις κόψω το τσιγάρο προλαβαίνω να
«καθαρίσω» ή είναι πολύ αργά;" Είναι πολύ συχνό ερώτημα που
κάνουν οι καπνιστές, στην διάρκεια της σκέψης να κόψουν το
τσιγάρο. Θέλουν να απαλλαγούν από τον εθισμό τους στην νικοτίνη
και προπάντων της συνήθειας του τσιγάρου, για να βελτιωθεί η
ποιότητα της ζωής τους.
Πολλές φορές το παραπάνω ερώτημα χρησιμοποιείται για
προκάλυμμα ώστε να συνεχίσουν το τσιγάρο και όχι να το κόψουν
αφού η απάντηση που δίνουν στον εαυτό τους είναι: "τώρα είναι
αργά για να κόψω το τσιγάρο ότι ζημιά έγινε... έγινε!". Ποτέ δεν
είναι αργά αν πρόκειται να κάνουμε κάτι καλό για την υγεία μας!
Εξάλλου τα πρώτα αποτελέσματα για την υγεία μας εμφανίζονται
20 λεπτά μετά την διακοπή. Τα άμεσα και τα μακροπρόθεσμα
οφέλη στην υγεία μετά το κάπνισμα του τελευταίου τσιγάρου είναι,
μετά από:

13. 20 λεπτά. Η αρτηριακή πίεση επανέρχεται στα
κανονικά επίπεδα. - Ο αριθμός των σφίξεων
ομαλοποιείται (ελαττώνεται). - Η θερμοκρασία
των χεριών και ποδιών επανέρχεται στο
φυσιολογικό (αυξάνει).
8 ώρες. Το επίπεδο του μονοξειδίου του
άνθρακα στο αίμα είναι φυσιολογικό, το επίπεδο
του οξυγόνου αυξάνει και φτάνει στα
φυσιολογικά επίπεδα.
Οφέλη από την διακοπή του
καπνίσματος(2)

14. 12 ώρες. Σχεδόν όλη η νικοτίνη έχει
αποβληθεί από τον οργανισμό.
24 ώρες. Η πιθανότητα καρδιακών
επεισοδίων αρχίζει ήδη να μειώνεται.
48 ώρες. Βελτιώνονται η αίσθηση της
γεύσης και της όσφρησης.
72 ώρες. Η αναπνοή γίνεται ευκολότερη.
Η αναπνευστική χωρητικότητα των
πνευμόνων αυξάνεται.
Οφέλη από την διακοπή του
καπνίσματος(3)

15. 5 ημέρες. Έχουν αποβληθεί από το
σώμα τα περισσότερα υποπροϊόντα της
νικοτίνης.
2 εβδομάδες έως 3 μήνες. Η κυκλοφορία
του αίματος συνεχώς βελτιώνεται. - Το
περπάτημα γίνεται ευκολότερο. Η
λειτουργία των πνευμόνων αυξάνει μέχρι
30%.
Οφέλη από την διακοπή του
καπνίσματος(4)

16. 1 έως 9 μήνες. Λιγότερο λαχάνιασμα.
Αύξηση της ενεργητικότητας του σώματος.
Καλύτερη κατάσταση των πνευμόνων
ικανοί να αντισταθούν σε μολύνσεις.
1 έτος. Μειώνεται κατά το ήμισυ ο
κίνδυνος καρδιακού επεισοδίου.
5 έτη. Έχει ήδη μειωθεί σημαντικά ο
κίνδυνος θανάτου από καρκίνο του
στόματος και του τραχήλου.
Οφέλη από την διακοπή του
καπνίσματος(5)

17. 1 έως 9 μήνες. Λιγότερο λαχάνιασμα.
Αύξηση της ενεργητικότητας του σώματος.
Καλύτερη κατάσταση των πνευμόνων
ικανοί να αντισταθούν σε μολύνσεις.
1 έτος. Μειώνεται κατά το ήμισυ ο
κίνδυνος καρδιακού επεισοδίου.
5 έτη. Έχει ήδη μειωθεί σημαντικά ο
κίνδυνος θανάτου από καρκίνο του
στόματος και του τραχήλου.
Οφέλη από την διακοπή του
καπνίσματος(6)

19. 1. Γιατί καπνίζουν οι καπνιστές;
Οι περισσότεροι καπνιστές δεν θυμούνται γιατί άναψαν
το πρώτο τους τσιγάρο. Σίγουρα, όμως, για τη
συντριπτική πλειοψηφία δεν ήταν η καλύτερη δυνατή
εμπειρία.
Συνέχισαν, όμως, όπως το έκαναν- και το κάνουν
εκατομμύρια καπνιστές σ' όλο τον κόσμο. Στο ερώτημα
γιατί συνεχίζουν το κάπνισμα, οι πιο συνηθισμένες
απαντήσεις που δίνουν οι καπνιστές είναι:
Για να ηρεμήσουν, να ανακουφιστούν, από κάποια
συναισθηματική φόρτιση (συγκίνηση): π.χ. όταν έχουν
νεύρα, γιατί κάτι δεν έγινε όπως το ήθελαν, όταν κάτι
που περιμένουν ματαιώνεται, όταν στενοχωριούνται ή
αισθάνονται πίεση κ.λ.π.
Από ευχαρίστηση: π.χ. μετά από κάποια επιτυχία το
κάπνισμα τους προκαλεί ακόμα μεγαλύτερη
ευχαρίστηση, το θεωρούν ως μια ανταμοιβή για να
γιορτάσουν αυτό που ολοκλήρωσαν με επιτυχία.

20. 1. Γιατί καπνίζουν οι καπνιστές;(2)
Γιατί διασκεδάζει τη μοναξιά και
γεμίζει το χρόνο τους: Πολλοί
θεωρούν το τσιγάρο μια καλή παρέα,
όταν είναι μόνοι τους και δεν έχουν τι
να κάνουν.
Για να αισθάνονται κοινωνικά
προσαρμοσμένοι: π.χ. όταν η παρέα
τους είναι καπνιστές και δεν θέλουν
να αποτελούν εξαίρεση.

21. 1. Γιατί καπνίζουν οι καπνιστές;(3)
Γιατί αυξάνει την ενεργητικότητα τους και τους
βοηθά στην εργασία, ιδίως όταν αυτή είναι
πνευματική. Πολλοί αναφέρουν ότι τους βοηθά
να αντέξουν και να αποδώσουν σ' αυτό που
κάνουν.
Από συνήθεια: για την ικανοποίηση που
προσφέρει η επαναλαμβανόμενη, χωρίς
ιδιαίτερη σκέψη τελετουργία του καπνίσματος.
Για να μην παχύνουν, αν και συνήθως αυτός ο
λόγος παρουσιάζεται με ανάστροφη φορά, δηλ.
από το φόβο ότι η διακοπή θα τους παχύνει
συνεχίζουν να καπνίζουν.
Γιατί βοηθά στη λειτουργία του εντέρου, ιδίως
αυτή η σύνδεση γίνεται συνήθως από γυναίκες
για το πρωινό τσιγάρο που συνοδεύει τον καφέ.

22. 1. Γιατί καπνίζουν οι καπνιστές;(4)
Φαίνεται, λοιπόν, ότι οι καπνιστές συνδέουν το
κάπνισμα με ορισμένες καταστάσεις και γεγονότα, με
την παρουσία τους σε συγκεκριμένους χώρους, με
τις διαθέσεις αλλά και με τις φοβίες τους. Μία αιτία,
όμως, που είναι κοινή σε όλους τους καπνιστές και η
οποία ωθεί τους καπνιστές ν' ανάψουν τσιγάρο είναι:
η εξάρτηση (ο εθισμός).
Πολλά τσιγάρα καπνίζονται ημερησίως για να
ικανοποιηθεί η ανάγκη να μη στερηθεί ο οργανισμός
των καπνιστών τη νικοτίνη, μία από τις πιο εθιστικές
ουσίες που γνώρισε ο άνθρωπος. Πολλοί καπνιστές
γνωρίζουν ότι το κάπνισμα προκαλεί εθισμό, λίγοι,
όμως, τον αναδεικνύουν ως την σημαντικότερη αιτία
για την οποία συνεχίζουν να καπνίζουν. Όσοι
καπνιστές είναι ώριμοι να διακόψουν, αισθάνονται
πολύ εντονότερα την υποτέλεια στο τσιγάρο.

23. 2. Τι είναι αυτό που ρουφούν
(καπνίζουν) οι καπνιστές;
Οι καπνοβιομηχανίες προσπαθούν να πείσουν ότι
καπνίζοντας οι άνθρωποι θα είναι πιο στυλάτοι,
πιο δυναμικοί, πιο ερωτικοί! Χρησιμοποιούν
εικόνες ομορφιάς και "γκλαμουριάς" ή
προσπαθούν να συνδέσουν το κάπνισμα (και τη
φίρμα τους) με τον αθλητισμό και τις
δραστηριότητες στη φύση.
Ενδεικτικά, λόγω του περιορισμένου χώρου, ιδού
μερικές μόνο από αυτές, ανάμεσα στις χιλιάδες
άλλες, που εισπνέει και εισάγει στον οργανισμό
του ο καπνιστής με κάθε ρουφηξιά του τσιγάρου
του:

24. 2. Τι είναι αυτό που ρουφούν
(καπνίζουν) οι καπνιστές;
(2)
ακετόνη (ουσία που υπάρχει και στα καθαριστικά
των νυχιών, το γνωστό ασετόν),
αμμωνία (που χρησιμοποιείται στα καθαριστικά
πατωμάτων και που προστίθεται στα τσιγάρα για
να αυξήσει την απορρόφηση της νικοτίνης),
αρσενικό (το γνωστό δηλητήριο, που
χρησιμοποιείται και για τα ποντικοφάρμακα),
μονοξείδιο του άνθρακα (βασικό συστατικό των
καυσαερίων, που δεσμεύει την αιμοσφαιρίνη και
στερεί οξυγόνο από τα κύτταρα),

25. 2. Τι είναι αυτό που ρουφούν
(καπνίζουν) οι καπνιστές;(2)
ανιλίνη (βασικό χημικό συστατικό χρωμάτων),
ναφθαλίνη (η γνωστή ουσία που χρησιμοποιούμε
για την προστασία των ρούχων από το σκώρο),
κυανιούχες ενώσεις,
προπάνιο,
μεθάνιο,
φορμαλδεύδη (γνωστή καρκινογόνος ουσία),
ραδιενεργά κατάλοιπα (από την μόλυνση των
καλλιεργειών),
μυρμηγκικό οξύ,
λευκαντικές ουσίες κ.ο.κ.
Τουλάχιστον 43 από τις χημικές ουσίες που
βρίσκονται στον καπνό αποδεδειγμένα έχουν
καρκινογόνες ιδιότητες, δηλ. προκαλούν καρκίνο.

26. 3. Πως αντιδρά ο οργανισμός στην
εισπνοή καπνού;
Η νικοτίνη διεισδύει στους πνεύμονες και
φτάνει στον εγκέφαλο μέσα από την
κυκλοφορία του αίματος σε λιγότερο από
10 δευτερόλεπτα. Λόγω αυτής της μεγάλης
ταχύτητας, ο καπνιστής αισθάνεται την
επίδραση της νικοτίνης πολύ γρήγορα. Η
νικοτίνη επηρεάζει διάφορες περιοχές του
εγκεφάλου και προκαλεί αλλαγές σε
ολόκληρο το σώμα. Αυξάνονται οι
καρδιακοί παλμοί, ανεβαίνει η πίεση κ.λ.π.

27. 4. Πόσο κινδυνεύει ένας παθητικός
καπνιστής(1)
Η μακροχρόνια έκθεση στο παθητικό
κάπνισμα αυξάνει κατά 30% ως 50% τον
κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα και είναι
πιθανό να αυξάνει και τον κίνδυνο της
στεφανιαίας νόσου και άλλων χρόνιων
νοσημάτων. Τι άλλο πια να ειπωθεί και να
γραφτεί προκειμένου να γίνει πλήρως
αντιληπτό ότι το παθητικό κάπνισμα
συνιστά απειλή για την υγεία και τη ζωή;

28. 5. Ποιες είναι οι επιπτώσεις του
καπνίσματος;
Το κάπνισμα προκαλεί κάθε χρόνο σ' όλο
τον κόσμο 5.000.000 θανάτους! Το 2025 ο
αριθμός αυτός θα φτάσει τα 10.000.000.
Στις αναπτυγμένες χώρες το κάπνισμα
αποτελεί την κυριότερη αιτία ασθενειών και
πρόωρων θανάτων
Ο καρκίνος των πνευμόνων, που είναι η
συχνότερη αιτία θανάτων από καρκίνο σε
άνδρες και γυναίκες. Η σχέση καπνίσματος
και καρκίνου των πνευμόνων είναι
απόλυτη. Οι πνεύμονες είναι το όργανο
που είναι άμεσα εκτεθειμένο στις
καρκινογόνες ουσίες του καπνού.

29. 4. Πόσο κινδυνεύει ένας παθητικός
καπνιστής(2)
Οι χρόνιες πνευμονοπάθειες, όπως είναι η χρόνια
βρογχίτιδα, το εμφύσημα, το άσθμα. Οι καπνιστές
καταστρέφουν σταδιακά την υγεία των πνευμόνων
τους. Η πίσσα με όλα τα βλαπτικά συστατικά της
κατακάθεται και καλύπτει τους βρόγχους και τις
κυψελίδες των πνευμόνων, όπως ο καπνός της
σόμπας κολλά στο εσωτερικό της καμινάδας.
Οι παθήσεις των στεφανιαίων αγγείων της καρδιάς,
του εγκεφάλου και των αγγείων των άκρων του
σώματος. Ο καπνός στενεύει τα τοιχώματα των
αγγείων και δυσκολεύει την αιμάτωση των
κυττάρων. Είναι η κύρια αιτία πρόκλησης
εμφραγμάτων, εγκεφαλικών επεισοδίων και
γάγγραινας των άκρων. Ο συνδυασμός καπνίσματος
και λήψης αντισυλληπτικών χαπιών αυξάνει
σημαντικά τον κίνδυνο να εμφανίσουν οι γυναίκες
θρομβώσεις των φλεβών.

30. 4. Πόσο κινδυνεύει ένας παθητικός
καπνιστής(3)
Η οστεοπόρωση. Οι καπνίστριες υποφέρουν πιο
έντονα από την εξέλιξη της οστεοπόρωσης και τις
επιπτώσεις της.
Οι καρκίνοι του στόματος, του οισοφάγου, του
παγκρέατος, της ουροδόχου κύστεως κ.λ.π. Εκτός από
τον καρκίνο των πνευμόνων, το κάπνισμα
ενοχοποιείται για πολλές μορφές καρκίνου, που
εμφανίζονται είτε σε θέσεις άμεσα εκτεθειμένες στον
καπνό, είτε σε θέσεις που δρουν τα τοξικά προϊόντα
του καπνού που απορροφώνται από τους πνεύμονες
και κυκλοφορούν στο αίμα.
Προβλήματα γονιμότητας και εγκυμοσύνης. Οι
καπνιστές εμφανίζουν συχνότερα προβλήματα
σεξουαλικής ικανότητας. Στους καπνιστές το σπέρμα
είναι συχνά αδύναμο, ενώ στις καπνίστριες η σύλληψη
μπορεί να είναι δυσκολότερη και έχουν συχνά
αποβολές.

31. 4. Πόσο κινδυνεύει ένας παθητικός
καπνιστής(4)
Το δέρμα τους γερνάει πιο γρήγορα. Εμφανίζει
νωρίτερα περισσότερες ρυτίδες, ιδίως γύρω από
το στόμα και τα μάτια.
Τα νύχια είναι πιο ευαίσθητα και συχνά
χρωματίζονται με την κιτρινίλα του τσιγάρου.
Τα δόντια μαυρίζουν γρηγορότερα και χάνουν την
στιλπνότητά τους.
Ο καπνιστής μυρίζει "καπνίλα". Και αυτό γίνεται
έντονα αισθητό όταν βρίσκεται πολύ κοντά σε
άλλους ανθρώπους (στο διπλανό κάθισμα, στο
ασανσέρ, στο αυτοκίνητο κ.λ.π.).

34. Πληροφορίες από:
http://www.bestrong.org.gr/el/cancer/basicdetai
http://
www.bestrong.org.gr/el/health/nosmoking/faqab
/

35. ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΑΘΗΤΗ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΠΡΟΥΚΑΚΗΣ