ارتقای سطح دانش و معلومات و افزایش سطح اطلاعات مردم و مسوولان در رابطه با موضوع زلزله و مسایل پیرامون آن می‌تواند تا حد مطلوبی به مدیریت کاهش اثرات زلزله کمک کرده و تلفات و خسارات ناشی از آن را کاهش دهد. لذا توجه به "اطلاعات" و موضوع " اطلاع رسانی" یکی از شالوده های اصلی در مدیریت بحران زلزله است.

1. ‫رسانی‬ ‫اطالع‬ ‫اهمیت‬
‫مدیریت‬ ‫فرایند‬ ‫در‬
‫و‬ ‫زلزله‬ ‫بحران‬
‫های‬ ‫چالش‬ ‫بررسی‬
‫های‬ ‫زلزله‬ ‫در‬ ‫آن‬
‫ایران‬
‫پیشنمازی‬ ‫پروانه‬ ‫دکتر‬
‫نشست‬ ‫پنجمین‬ ‫و‬ ‫بیست‬
‫عمومی‬ ‫کتابخانه‬ ‫علمی‬
‫ارشاد‬ ‫حسینیه‬
‫تهران‬-18‫دی‬1393

2. ‫از‬ ‫یکی‬ ،‫کشور‬ ‫باالی‬ ‫خیزی‬ ‫لرزه‬ ‫واقعیت‬
‫کنترل‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫همگان‬ ‫توجه‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫مقوالتی‬
‫کرده‬ ‫جلب‬ ‫زلزله‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫منفی‬ ‫اثرات‬
‫است‬.

3. ‫ارتقای‬‫سطح‬‫دانش‬‫و‬‫معلومات‬‫و‬‫افزایش‬‫سطح‬‫اطالعات‬‫مردم‬‫و‬
‫مسووالن‬‫در‬‫رابطه‬‫با‬‫موضوع‬‫زلزله‬‫و‬‫مسایل‬‫پیرامون‬‫آن‬
‫تواند‬‫می‬‫تا‬‫حد‬‫مطلوبی‬‫به‬‫مدیریت‬‫کاهش‬‫اثرات‬‫زلزله‬‫کمک‬‫کرده‬
‫و‬‫تلفات‬‫و‬‫خسارات‬‫ناشی‬‫از‬‫آن‬‫را‬‫کاهش‬‫دهد‬.‫لذا‬‫توجه‬‫به‬
"‫اطالعات‬"‫و‬‫موضوع‬"‫اطالع‬‫رسانی‬"‫یکی‬‫از‬‫شالوده‬‫های‬‫اصلی‬‫در‬
‫مدیریت‬‫بحران‬‫زلزله‬‫است‬.

4. ‫رسانی‬‫اطالع‬‫در‬‫سه‬‫مقطع‬‫اصلی‬،‫قبل‬‫حین‬‫و‬‫بعد‬‫از‬
،‫زلزله‬‫نقشی‬‫اساسی‬‫در‬‫مدیریت‬‫بحران‬‫دارد‬‫و‬
‫ها‬‫رسانه‬‫به‬‫عنوان‬‫ترین‬‫اصلی‬‫ابزار‬‫رسانی‬‫اطالع‬‫در‬
‫این‬‫راستا‬‫نقشی‬‫کننده‬‫تعیین‬‫دارند‬.

5. ‫رسانه‬‫ها‬‫می‬‫توانند‬‫از‬‫طریق‬،‫آموزش‬‫امکان‬
‫پیشگیری‬‫از‬‫بحران‬‫و‬‫نیز‬‫مواجهه‬‫با‬‫آن‬‫را‬‫برای‬
‫شهروندان‬‫فراهم‬‫کنند‬.
‫ها‬‫رسانه‬‫همچنین‬‫توانند‬‫می‬‫وضعیت‬،‫قوانین‬
‫ساختارها‬‫و‬‫های‬‫برنامه‬‫الزم‬‫برای‬‫مقابله‬‫با‬‫بحران‬
،‫زلزله‬‫را‬‫پیگیری‬‫نموده‬‫و‬‫بر‬‫عملکرد‬‫مراکز‬
‫مدیریت‬‫بحران‬(‫نظیر‬‫میزان‬‫آمادگی‬‫آنها‬‫و‬‫نحوه‬
‫اجرای‬‫های‬‫برنامه‬‫کاهش‬‫پذیری‬‫آسیب‬)‫نظارت‬‫نمایند‬
‫و‬‫نیز‬‫های‬‫وعده‬‫داده‬‫شده‬‫توسط‬‫مسووالن‬‫و‬‫مدیران‬
‫بحران‬‫را‬‫پیگیری‬‫کنند‬.
‫از‬ ‫قبل‬ ‫مرحله‬
‫زلزله‬ ‫وقوع‬

6. ‫وقوع‬ ‫حین‬ ‫مرحله‬
‫بالفاصله‬‫بعد‬‫از‬‫وقوع‬،‫زلزله‬‫ها‬‫رسانه‬‫با‬‫انتشار‬
‫اخبار‬‫مرتبط‬‫با‬‫پراکندگی‬‫خسارات‬‫جانی‬‫و‬،‫مالی‬
‫توانند‬‫می‬‫اطالعات‬‫الزم‬‫را‬‫در‬‫خصوص‬‫نحوه‬‫تخلیه‬‫امن‬
،‫شهروندان‬‫وضعیت‬‫توزیع‬‫اقالم‬‫امدادی‬‫در‬‫منطقه‬
‫دیده‬‫آسیب‬‫و‬‫سایر‬‫اطالعات‬‫مرتبط‬‫را‬‫کسب‬‫نموده‬‫و‬
‫نیازهای‬‫واقعی‬‫دیدگان‬‫آسیب‬‫را‬‫به‬‫مردم‬‫و‬‫مسووالن‬
‫منعکس‬‫کنند‬.‫همچنین‬‫ها‬‫رسانه‬‫در‬‫ترغیب‬‫و‬‫تشویق‬
‫مردم‬‫برای‬‫ارائه‬‫کمکهای‬‫فوری‬‫به‬،‫دیدگان‬‫آسیب‬
‫ساماندهی‬‫و‬‫توزیع‬‫مناسب‬‫کمکهای‬‫مردمی‬‫و‬‫مقابله‬‫با‬
‫غارت‬‫و‬‫چپاول‬‫اموال‬‫دیدگان‬‫آسیب‬‫نقشی‬‫اساسی‬‫دارند‬.

7. ‫از‬ ‫پس‬ ‫مرحله‬
‫وقوع‬ ‫در‬‫مرحله‬‫پس‬‫از‬‫وقوع‬‫زلزله‬‫و‬‫دوران‬‫بازسازی‬‫نیز‬
‫ها‬‫رسانه‬‫توانند‬‫می‬‫کمک‬‫شایانی‬‫را‬‫در‬‫آوری‬‫جمع‬
‫کمکهای‬‫نقدی‬‫و‬‫غیرنقدی‬،‫مردم‬‫سازمانها‬‫و‬‫نهادها‬
‫ارائه‬‫نموده‬‫و‬‫بر‬‫تحقق‬‫های‬‫وعده‬‫مالی‬‫داده‬،‫شده‬
‫اجرای‬‫اولویتهای‬‫بازسازی‬‫و‬‫ساماندهی‬‫دیدگان‬‫خسارت‬
‫و‬‫نحوه‬‫صرف‬‫هزینه‬‫در‬‫مناطق‬،‫دیده‬‫خسارت‬‫نظارت‬‫کرده‬
‫و‬‫امکان‬‫بررسی‬‫نقاط‬‫ضعف‬‫نظام‬‫مدیریت‬‫بحران‬‫و‬‫رفع‬
‫آنها‬‫و‬‫نیز‬‫بازنمایی‬‫های‬‫مصیبت‬‫ناگوار‬‫برای‬
‫پیشگیری‬‫در‬‫وقایع‬‫بعدی‬‫را‬‫فراهم‬‫آورند‬.

8. ‫تجارب‬ ‫بر‬ ‫تکیه‬ ‫با‬ ‫زلزله‬ ‫بحران‬ ‫وقوع‬ ‫حین‬ ‫در‬ ‫اطالعات‬ ‫نقش‬
‫کشور‬ ‫اخیر‬ ‫مهم‬ ‫های‬ ‫زلزله‬
‫توان‬ ‫می‬ ‫را‬ ‫زلزله‬ ‫بحران‬ ‫حین‬ ‫در‬ ‫رسانی‬ ‫اطالع‬
‫داد‬ ‫قرار‬ ‫توجه‬ ‫مورد‬ ‫زیر‬ ‫بخش‬ ‫دو‬ ‫در‬:
•‫زلزله‬ ‫وقوع‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫اطالعات‬
•‫زلزله‬ ‫اثرات‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫اطالعات‬

9. ‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬ ‫وقوع‬‫به‬ ‫مربوط‬‫اطالعات‬
‫پس‬‫از‬‫وقوع‬‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫م‬‫ز‬‫ال‬‫است‬‫که‬‫اطالعات‬‫مربوط‬‫به‬،‫گا‬‫ر‬‫بز‬،‫محل‬‫شدت‬‫و‬‫گستره‬‫آن‬‫بالفاص‬‫له‬‫تحلیل‬‫و‬
‫به‬‫اجع‬‫ر‬‫م‬‫ذیربط‬‫اعالم‬‫گردد‬.‫چنین‬‫اطالعاتی‬‫تواند‬‫می‬‫از‬‫طریق‬‫های‬‫شبکه‬‫ی‬‫نگار‬‫ه‬‫ز‬‫لر‬‫و‬‫شت‬‫ی‬‫نگار‬‫اب‬‫و‬
‫های‬‫بانک‬‫اطالعاتی‬‫پشتیبان‬‫آنها‬‫یا‬‫از‬‫طریق‬‫های‬‫تماس‬‫تلفنی‬‫الن‬‫و‬‫مسو‬‫محلی‬‫سال‬‫ر‬‫ا‬‫گرد‬‫ند‬‫و‬‫ها‬‫سانه‬‫ر‬
‫در‬‫نشر‬‫به‬‫موقع‬‫این‬‫اطالعات‬‫نقش‬‫مهمی‬‫ند‬‫ر‬‫دا‬.‫هرگونه‬‫تاخیر‬‫یا‬‫خطا‬‫در‬‫این‬‫امر‬‫تواند‬‫می‬‫منج‬‫ر‬‫به‬‫از‬
‫دست‬‫فتن‬‫ر‬‫مان‬‫ز‬‫و‬‫در‬‫نتیجه‬‫کاهش‬‫شانس‬‫نده‬‫ز‬‫ماندن‬‫اد‬‫ر‬‫اف‬‫محبوس‬‫در‬‫یر‬‫ز‬‫آوار‬‫شود‬.

10. ‫ان‬‫ر‬‫ای‬‫اخیر‬ ‫مهم‬ ‫های‬ ‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫در‬ ‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫وقوع‬‫به‬ ‫مربوط‬‫اطالعات‬
‫منجیل‬ ‫و‬ ‫دبار‬‫و‬‫ر‬ ‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬
‫در‬‫مان‬‫ز‬‫وقوع‬‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫منجیل‬‫تعیین‬‫محل‬‫این‬‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫با‬‫توجه‬‫به‬‫بزرگای‬‫آن‬‫و‬‫علیرغم‬‫نزدیک‬‫بودن‬‫ن‬‫کانو‬‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫به‬‫ش‬‫بکه‬‫های‬
‫ی‬‫نگار‬‫لرزه‬‫موجود‬‫کشور‬‫با‬‫دقت‬‫کم‬‫و‬‫با‬‫تاخیر‬‫انجام‬‫شد‬.‫شات‬‫ر‬‫ا‬‫ز‬‫گ‬‫موجود‬‫نشان‬‫می‬‫دهند‬‫که‬‫شناسایی‬‫ن‬‫کانو‬‫م‬‫هلرزه‬
‫ای‬(Macroseismic Epicenter)‫این‬‫لرزه‬‫مین‬‫ز‬‫و‬‫فرستادن‬‫نخستین‬‫گروههای‬‫کمک‬‫سانی‬‫ر‬‫و‬‫نجات‬‫از‬،‫ان‬‫ر‬‫ته‬‫دست‬‫کم‬
6‫تا‬7‫ساعت‬‫به‬‫ا‬‫ز‬‫ا‬‫ر‬‫د‬‫کشیده‬‫است‬.‫ضمن‬‫اینکه‬‫ن‬‫کانو‬‫سطحی‬‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫در‬‫ابتدا‬‫منطقه‬‫دیلمان‬‫در‬‫نزدیکی‬‫الهیج‬‫ان‬‫اعالم‬‫شد‬
‫و‬‫این‬‫ر‬‫ب‬‫اساس‬‫تصور‬‫می‬‫شد‬‫که‬‫بیشترین‬‫ات‬‫ر‬‫خسا‬‫و‬‫تلفات‬‫در‬‫شهرهای‬،‫شت‬‫ر‬،‫الهیجان‬‫صومعه‬‫ا‬‫ر‬‫س‬‫رخ‬‫داده‬‫اس‬‫ت‬.
‫بم‬ ‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬
‫از‬‫بعد‬ ‫و‬ ‫نمود‬‫اعالم‬ ‫موریان‬‫ز‬‫جا‬ ‫در‬ ‫اشتباه‬ ‫به‬‫ابتدا‬ ‫ا‬‫ر‬‫آن‬ ‫محل‬‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬ ‫وقوع‬‫از‬‫پس‬‫ئوفیزیک‬‫ژ‬‫موسسه‬‫رویداد‬‫این‬ ‫در‬2‫ساعت‬
،‫شد‬ ‫داده‬‫اطالع‬ ‫موسسه‬‫این‬‫توسط‬ ‫بم‬ ‫در‬‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬ ‫وقوع‬ ‫محل‬ ‫سمی‬‫ر‬ ‫بطور‬
‫قان‬‫ز‬‫ر‬‫و‬ ‫و‬‫اهر‬ ‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬
‫بنا‬‫به‬‫گفته‬‫مدیرکل‬‫ان‬‫ر‬‫بح‬‫استان‬‫بایجان‬‫ر‬‫آذ‬،‫شرقی‬‫محل‬‫اولیه‬‫اعالمی‬‫ن‬‫کانو‬‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫که‬‫از‬‫طریق‬‫پیامک‬‫پس‬‫از‬15‫دقیقه‬‫از‬‫وقوع‬
‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫اعالم‬‫شده‬،‫بود‬‫ان‬‫ر‬‫اسپی‬‫بود‬‫و‬‫این‬‫در‬‫حالیست‬‫که‬‫ن‬‫کانو‬‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫در‬30‫ی‬‫کیلومتر‬‫اهر‬‫و‬50‫ی‬‫کیلومتر‬‫شمال‬‫شرقی‬
‫تبریز‬‫بوقوع‬‫پیوست‬.

11. ‫اول‬ ‫لرزه‬ ‫زمین‬ ‫سطحی‬ ‫مرکز‬21/05/1391‫اهر‬-
‫لرزه‬ ‫مختلف‬ ‫مراکز‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫تعیین‬ ، ‫ورزقان‬
‫نگاری‬

13. ‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬ ‫ات‬‫ر‬‫اث‬ ‫به‬ ‫مربوط‬‫اطالعات‬
‫ائه‬‫ر‬‫ا‬‫اطالعات‬‫صحیح‬‫و‬‫به‬‫موقع‬‫از‬‫وقوع‬‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫و‬‫ات‬‫ر‬‫اث‬‫آن‬‫و‬‫از‬‫یک‬‫کانال‬‫واحد‬‫و‬‫سمی‬‫ر‬‫میتوا‬‫ند‬‫نقش‬
‫مهمی‬‫در‬‫برنامه‬‫ی‬‫یز‬‫ر‬‫مدیریت‬‫ان‬‫ر‬‫بح‬‫و‬‫نیز‬‫جلب‬‫های‬‫مشارکت‬‫مردمی‬‫و‬‫کاهش‬‫تشویش‬‫اذهان‬‫عمو‬‫می‬
‫داشته‬‫باشد‬.
•‫منجیل‬ ‫و‬ ‫دبار‬‫و‬‫ر‬ ‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬
‫اطالعات‬‫مربوط‬‫به‬‫ات‬‫ر‬‫اث‬‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫منجیل‬‫توسط‬‫های‬‫کانال‬‫مختلف‬‫و‬‫به‬‫صورت‬‫متناقض‬‫و‬‫بعضا‬‫ست‬‫ر‬‫ناد‬‫ائه‬‫ر‬‫ا‬‫شد‬.‫برخی‬‫از‬‫آمار‬‫ائه‬‫ر‬‫ا‬‫شده‬‫در‬
‫های‬‫ز‬‫رو‬‫بعد‬‫از‬‫وقوع‬‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫منجیل‬‫خصوص‬‫ر‬‫د‬‫ان‬‫ز‬‫می‬‫تلفات‬‫و‬‫مجروحین‬‫این‬‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫که‬‫در‬‫مطبوعات‬‫اژ‬‫ر‬‫پرتی‬‫و‬‫ای‬‫ر‬‫دا‬‫سابقه‬‫کار‬‫ن‬‫ز‬‫رو‬‫ی‬‫نگار‬‫امه‬
‫منعکس‬‫شده‬‫بودند‬‫بیانگر‬‫اختالف‬‫و‬‫تناقض‬‫های‬‫ی‬‫معنادار‬‫بود؛‬‫به‬‫عنوان‬‫مثال‬‫در‬‫روز‬‫دوم‬‫تیر‬‫ماه‬‫نامه‬‫ز‬‫رو‬"‫اطالعات‬"‫تعداد‬‫تل‬‫فات‬‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫ا‬‫ر‬
35‫ار‬‫ز‬‫ه‬‫نفر‬‫و‬‫این‬‫در‬‫حالیست‬‫که‬‫نامه‬‫ز‬‫رو‬"‫ار‬‫ر‬‫اب‬"‫در‬‫همان‬‫روز‬‫تعداد‬‫تلفات‬‫ا‬‫ر‬28‫ار‬‫ز‬‫ه‬‫و‬950‫نفر‬‫اعالم‬‫نمود؛و‬‫نامه‬‫ز‬‫رو‬"‫کیهان‬"‫در‬‫یخ‬‫ر‬‫تا‬5
‫تیرماه‬‫از‬‫تعداد‬50‫ار‬‫ز‬‫ه‬‫نفر‬‫کشته‬‫در‬‫این‬‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫یاد‬‫کرد‬.‫اختالف‬‫در‬‫ها‬‫ر‬‫آما‬‫تنها‬‫به‬‫اید‬‫ر‬‫ج‬‫و‬‫ها‬‫سانه‬‫ر‬‫مربوط‬‫نمی‬‫شد‬‫بلکه‬‫حتی‬‫در‬‫آم‬‫های‬‫ر‬‫ا‬‫ائه‬‫ر‬‫ا‬
‫شده‬‫توسط‬‫مسئولین‬‫نیز‬‫تفاوتهای‬‫یادی‬‫ز‬‫مشاهده‬‫می‬‫گردید‬.
•‫بم‬ ‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬
‫ضعف‬‫برنامه‬‫ی‬‫یز‬‫ر‬‫ای‬‫ر‬‫ب‬‫بهبود‬‫آیند‬‫ر‬‫ف‬‫اطالع‬‫سانی‬‫ر‬‫عمومی‬‫از‬‫ات‬‫ر‬‫اث‬‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫باعث‬‫شد‬‫تا‬‫در‬‫این‬‫رویداد‬‫نیز‬‫مشکالت‬‫متعددی‬‫در‬‫ای‬‫ن‬‫ابطه‬‫ر‬‫مشاهده‬
‫شود‬‫که‬‫باعث‬‫سردرگمی‬‫مردم‬‫و‬‫حتی‬‫مسئوالن‬‫می‬‫گردید‬.‫در‬‫واقع‬‫عدم‬‫وجود‬‫منبع‬‫واحد‬‫اطالع‬‫سانی‬‫ر‬‫سبب‬‫شده‬‫بود‬‫که‬‫هر‬‫مان‬‫ز‬‫سا‬‫ب‬‫اساس‬‫ر‬
‫فعالیتها‬‫و‬‫برداشتهای‬‫خود‬‫از‬،‫منطقه‬‫ی‬‫اخبار‬‫ا‬‫ر‬‫تهیه‬‫و‬‫ش‬‫ر‬‫ا‬‫ز‬‫گ‬‫نماید‬‫که‬‫اغلب‬‫آنها‬‫نیز‬‫توسط‬‫سانه‬‫ر‬‫ها‬‫ن‬‫بدو‬‫ل‬‫کنتر‬‫توسط‬‫م‬‫اجع‬‫ر‬‫ذیربط‬‫منعکس‬
‫می‬‫شد‬.‫این‬‫مشکل‬‫در‬‫برخی‬‫مواقع‬‫حتی‬‫منجر‬‫به‬‫ایجاد‬‫اختالل‬‫در‬‫جذب‬‫مشارکتهای‬‫مردمی‬‫ای‬‫ر‬‫ب‬‫کمک‬‫به‬‫آسیب‬‫دیدگان‬‫می‬‫گردید‬.‫ب‬‫عنوان‬‫نمونه‬
‫شبکه‬1‫و‬5‫در‬‫مورد‬‫اهدا‬‫ن‬‫خو‬
•‫قان‬‫ز‬‫ر‬‫و‬ ‫و‬‫اهر‬ ‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬
‫اطالع‬‫سانی‬‫ر‬‫صحیح‬‫با‬‫تاخیر‬‫مواجه‬،‫شد‬‫به‬‫طوریکه‬‫در‬‫همان‬‫لحظات‬‫اولیه‬‫وقوع‬‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫یکی‬‫از‬‫مسووالن‬،‫استانی‬‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫ا‬‫ر‬‫فاق‬‫د‬‫ات‬‫ر‬‫خسا‬‫و‬‫تلفات‬
‫دانست‬.‫این‬‫موضوع‬‫سبب‬‫شد‬‫عملکرد‬‫مان‬‫ز‬‫سا‬‫صدا‬‫و‬‫سیما‬‫یر‬‫ز‬‫سوال‬‫برود‬.

15. ‫ی‬‫گیر‬ ‫نتیجه‬ ‫و‬ ‫بندی‬ ‫جمع‬
‫اگرچه‬‫نقش‬‫و‬‫کارکرد‬‫اطالع‬‫سانی‬‫ر‬‫در‬‫هر‬‫سه‬‫مرحله‬"‫قبل‬"،"‫حین‬"‫و‬"‫پس‬‫از‬‫ان‬‫ر‬‫بح‬"‫ناپذیر‬‫ر‬‫انکا‬‫و‬‫تاثیرگذار‬‫ا‬،‫ست‬‫لکن‬‫در‬
‫مرحله‬‫حین‬‫ان‬‫ر‬‫بح‬‫نقش‬‫و‬‫کارکرد‬‫اطالعات‬‫و‬‫ها‬‫سانه‬‫ر‬‫تر‬‫ر‬‫آشکا‬‫شود‬‫می‬.‫به‬‫عنوان‬‫مثال‬‫ها‬‫سانه‬‫ر‬‫با‬‫توجه‬‫به‬‫ظ‬‫های‬‫رفیت‬
‫سانی‬‫ر‬‫اطالع‬‫و‬‫سیاستی‬‫که‬‫در‬‫اختیار‬،‫ند‬‫ر‬‫دا‬‫توانند‬‫می‬‫ان‬‫ر‬‫بح‬‫ا‬‫ر‬‫کاهش‬‫یا‬‫گسترش‬‫داده‬‫و‬‫یا‬‫به‬‫بروز‬‫انی‬‫ر‬‫بح‬‫د‬‫یگر‬‫دامن‬‫بزنند‬.
‫با‬‫توجه‬‫به‬‫مطالب‬‫مطرح‬‫شده‬‫و‬‫بر‬‫اساس‬‫مدل‬‫اولیه‬‫در‬‫تباطات‬‫ر‬‫ا‬‫که‬‫مدل‬‫هارولد‬‫ل‬‫السو‬،‫است‬‫تباط‬‫ر‬‫ا‬‫ای‬‫ر‬‫دا‬‫پن‬‫ج‬‫عامل‬:
‫چه‬‫ی‬ ‫کس‬(who)‫؟‬‫چه‬‫گوید‬‫می‬(what)‫؟‬‫ای‬‫ر‬‫ب‬‫چه‬‫کسانی‬(whom)‫؟‬‫با‬‫چه‬‫ای‬‫وسیله‬(how)‫؟‬‫و‬‫با‬‫چه‬
‫ی‬‫تاثیر‬(impression)‫؟‬‫باشد‬‫می‬‫که‬‫در‬‫واقع‬‫ان‬‫ر‬‫بح‬‫در‬‫عامل‬‫پنجم‬‫نمود‬‫پیدا‬‫کرده‬‫و‬‫بالفعل‬‫شود‬‫می‬.]6[‫یعنی‬‫ی‬‫تاثیر‬
‫که‬‫وسایل‬‫تباطی‬‫ر‬‫ا‬‫و‬‫محتوای‬‫اطالعاتی‬‫آنها‬‫بر‬‫روی‬‫مخاطبان‬(،‫مردم‬‫مسووالن‬‫و‬‫ان‬‫ر‬‫مدی‬‫ان‬‫ر‬‫بح‬)،‫د‬‫ر‬‫گذا‬‫می‬‫از‬‫خ‬‫ز‬‫با‬‫ورد‬
‫پیامها‬‫توان‬‫می‬‫متوجه‬‫بروز‬‫ان‬‫ر‬‫بح‬‫جدید‬‫یا‬‫ل‬‫کنتر‬‫ان‬‫ر‬‫بح‬‫شد‬.‫بهرحال‬‫طبق‬‫آنچه‬‫در‬‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫رودبار‬‫و‬‫منجیل‬‫و‬‫ل‬‫ز‬‫له‬‫ز‬‫بم‬‫در‬
‫حیطه‬‫سانی‬‫ر‬‫اطالع‬‫رخ‬‫داد‬‫توان‬‫می‬‫چنین‬‫نتیجه‬‫گرفت‬‫که‬:
‫سانی‬‫ر‬‫اطالع‬‫به‬‫موقع‬‫از‬‫مکان‬‫و‬‫بزرگای‬‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫در‬‫هر‬‫سه‬‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫مورد‬‫ی‬ ‫بررس‬‫با‬‫ضعف‬‫مواجه‬‫بوده‬‫است‬.‫این‬‫امر‬‫ب‬‫ر‬‫لزوم‬
‫تقویت‬‫شبکه‬‫های‬‫لرزه‬‫ی‬‫نگار‬‫صحه‬‫د‬‫ر‬‫گذا‬‫می‬.
‫سانی‬‫ر‬‫اطالع‬‫صحیح‬‫و‬‫سریع‬‫از‬‫تلفات‬‫و‬‫ات‬‫ر‬‫خسا‬‫در‬‫هر‬‫سه‬‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫مورد‬‫ی‬ ‫بررس‬‫ضعیف‬‫بوده‬‫است‬.‫این‬‫امر‬‫نشان‬‫دهنده‬
‫لزوم‬‫توسعه‬‫سامانه‬‫د‬‫ر‬‫آو‬‫ر‬‫ب‬‫سریع‬‫ات‬‫ر‬‫خسا‬‫و‬‫تلفات‬‫باشد‬‫می‬.
‫نحوه‬‫سانی‬‫ر‬‫اطالع‬‫از‬‫ات‬‫ر‬‫اث‬‫هر‬‫سه‬‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫ضعیف‬‫بوده‬‫که‬‫این‬‫امر‬‫لزوم‬‫کسب‬‫و‬‫پخش‬‫اطالعات‬‫ان‬‫ر‬‫بح‬‫از‬‫ی‬‫مجار‬‫وا‬‫حد‬‫و‬
‫معتبر‬‫ا‬‫ر‬‫طلبد‬‫می‬.
‫گسترش‬‫شایعات‬‫در‬‫هر‬‫سه‬‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫یاد‬‫ز‬،‫بوده‬‫که‬‫این‬‫امر‬‫بر‬‫لزوم‬‫سانی‬‫ر‬‫اطالع‬‫شفاف‬‫و‬‫فع‬‫ر‬‫ابهامات‬‫مردم‬‫به‬‫ص‬‫ورت‬‫دقیق‬‫و‬
‫مستدل‬‫تاکید‬‫د‬‫ر‬‫دا‬.

16. ‫هی‬‫ه‬‫ن‬‫یع‬‫هانی‬‫ه‬‫س‬‫ر‬‫اطالع‬‫و‬ ‫هر‬‫ه‬‫ب‬‫خ‬‫ی‬ ‫ه‬‫س‬‫اسا‬‫هن‬‫ه‬‫ک‬‫ر‬ ‫دو‬‫هود‬‫ه‬‫ش‬‫می‬‫هه‬‫ه‬‫ظ‬‫مالح‬‫هه‬‫چ‬‫چنان‬"‫هرعت‬‫س‬"‫و‬"‫هحت‬‫ه‬‫ص‬‫و‬ ‫هت‬‫ه‬‫ق‬‫د‬"‫ر‬‫اطالع‬‫در‬‫هانی‬‫ه‬‫س‬
‫اند‬‫بوده‬‫نقصان‬ ‫دچار‬ ‫ر‬‫مذکو‬ ‫های‬‫له‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬.‫ه‬‫ل‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬ ‫های‬‫گ‬‫ر‬‫بز‬‫و‬ ‫هان‬‫ک‬‫م‬‫از‬‫هع‬‫ق‬‫مو‬‫هه‬‫ب‬‫هانی‬‫س‬‫ر‬‫اطالع‬‫که‬‫معنا‬‫بدین‬‫ر‬‫هذکو‬‫م‬‫های‬‫ه‬
‫تلفا‬‫تعداد‬‫ایش‬‫ز‬‫اف‬‫عوامل‬ ‫از‬‫یکی‬‫امر‬‫همین‬‫که‬‫نگرفته‬‫ت‬‫ر‬‫صو‬ ‫قبولی‬ ‫قابل‬ ‫ر‬‫طو‬‫به‬ ‫هیچکدام‬ ‫در‬‫مصدومین‬‫و‬ ‫ت‬
‫هت‬‫ه‬‫س‬‫ا‬ ‫هته‬‫ه‬‫ش‬‫گ‬.‫هار‬‫ه‬‫م‬‫آ‬‫هه‬‫ه‬‫ئ‬‫ا‬‫ر‬‫ا‬‫و‬ ‫هه‬‫ه‬‫ل‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬ ‫ات‬‫ر‬‫ه‬‫ه‬‫ث‬‫ا‬‫از‬‫هانی‬‫ه‬‫س‬‫ر‬‫اطالع‬‫هوه‬‫ه‬‫ح‬‫ن‬،‫هد‬‫ه‬‫ش‬ ‫هه‬‫ه‬‫ظ‬‫مالح‬‫هه‬‫ه‬‫ک‬‫ر‬‫هانطو‬‫ه‬‫م‬‫ه‬‫هر‬‫ه‬‫گ‬‫دی‬‫هویی‬‫ه‬‫س‬ ‫از‬‫هحیح‬‫ه‬‫ص‬
‫ع‬‫ر‬ ‫هدم‬‫ه‬‫ه‬‫ع‬ ‫از‬‫هاکی‬‫ه‬‫ه‬‫ح‬‫هر‬‫ه‬‫ه‬‫م‬‫ا‬‫هن‬‫ه‬‫ه‬‫ی‬‫ا‬‫هه‬‫ه‬‫ه‬‫ک‬،‫هود‬‫ه‬‫ه‬‫ب‬‫هاوت‬‫ه‬‫ه‬‫ف‬‫مت‬‫و‬ ‫هاقض‬‫ه‬‫ه‬‫ن‬‫مت‬‫هیار‬‫ه‬‫ه‬‫س‬‫ب‬،‫هف‬‫ه‬‫ه‬‫ل‬‫مخت‬‫های‬‫هانه‬‫ه‬‫ه‬‫س‬‫ر‬ ‫در‬‫ات‬‫ر‬‫ها‬‫ه‬‫ه‬‫س‬‫خ‬‫و‬ ‫هات‬‫ه‬‫ه‬‫ف‬‫تل‬‫هت‬‫ه‬‫ه‬‫ی‬‫ا‬
‫است‬‫اخبار‬‫ائه‬‫ر‬‫ا‬‫در‬‫صحت‬‫و‬ ‫دقت‬ ‫اصل‬.‫ا‬‫هدم‬‫ع‬ ‫و‬ ‫هایعات‬‫ش‬ ‫هترش‬‫س‬‫گ‬،‫ها‬‫هانه‬‫س‬‫ر‬ ‫در‬‫هردی‬‫ک‬‫ی‬‫و‬‫ر‬ ‫هین‬‫ن‬‫چ‬‫هه‬‫ج‬‫نتی‬‫هاد‬‫م‬‫عت‬
‫ه‬‫ه‬‫ه‬‫ک‬‫هد‬‫ه‬‫ه‬‫ه‬‫ش‬‫با‬‫می‬‫ان‬‫ر‬‫ه‬‫ه‬‫ه‬‫ح‬‫ب‬‫هه‬‫ه‬‫ه‬‫ب‬‫هب‬‫ه‬‫ه‬‫ه‬‫س‬‫متنا‬‫و‬ ‫هحیح‬‫ه‬‫ه‬‫ص‬‫هنگویی‬‫ه‬‫ه‬‫ه‬ ‫پا‬‫هدم‬‫ه‬‫ه‬‫ع‬ ‫ها‬‫ه‬‫ه‬‫ت‬‫نهای‬ ‫و‬ ‫هده‬‫ه‬‫ه‬‫ه‬‫ش‬ ‫هه‬‫ه‬‫ه‬‫ئ‬‫ا‬‫ر‬‫ا‬‫هار‬‫ه‬‫ه‬‫ه‬‫ب‬‫اخ‬‫هه‬‫ه‬‫ه‬‫ب‬‫هان‬‫ه‬‫ه‬‫ن‬‫اطمی‬‫و‬‫هد‬‫ه‬‫ه‬‫ه‬‫ن‬‫توا‬‫می‬‫ه‬
‫هد‬‫ی‬‫نما‬‫اه‬‫ر‬‫ه‬‫م‬‫ه‬‫هام‬‫ه‬‫اب‬‫ها‬‫ب‬‫ا‬‫ر‬ ‫ان‬‫ر‬‫ه‬‫ح‬‫ب‬‫هدیریت‬‫م‬‫و‬ ‫ی‬‫یز‬‫ر‬‫برنامه‬ ،‫ی‬‫گیر‬‫تصمیم‬.‫در‬‫هه‬‫ک‬‫ر‬‫هانطو‬‫م‬‫ه‬‫هان‬‫ق‬‫ز‬‫ر‬‫و‬ ‫هه‬‫ل‬‫ز‬‫ل‬‫ز‬‫هم‬‫ب‬،‫هل‬‫ی‬‫منج‬ ‫و‬
‫است‬‫شده‬ ‫ش‬‫ر‬‫ا‬‫ز‬‫گ‬‫مسایل‬‫این‬‫وقوع‬.

17. ‫شما‬ ‫توجه‬ ‫از‬ ‫تشکر‬ ‫با‬