ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΤΗ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ "ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΙ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΡΙΑ".

1. ΕΚΦΕ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝΕΚΦΕ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ
2ο
ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ
ΑΘΗΝΑΣ
ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ
ΣΤΗΝ ΜΕΘΟΔΟ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ
ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΦΡΑΝΤΖΕΣΚΑ ΤΣΟΡΤΕΚΗ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΠΕ14.04
Σχολ. Έτος 2013-14 – Β΄Τετράμηνο
ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ-ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ
ΠΑΥΛΟΣ ΤΖΑΜΑΛΗΣ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΠΕ04FRANTZESKA TSORTEKI

2. ΤΙΤΛΟΣ
PROJECT:
«ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΙ
ΚΑΙ
ΣΥΜΜΕΤΡΙΑ»
ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ
ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ
ΕΤΟΥΣ
ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΓΡΑΦΙΑ
Σ
FRANTZESKA TSORTEKI

3. Πάγος, μέταλλα και πετρώματα
FRANTZESKA TSORTEKI

4. ΑΝΟΡΓΑΝΟΙ
ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΙ
ΟΡΥΚΤΟ
ΤΟΥΡΜΑΛΙΝΗ
ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΙ
ΝΕΡΟΥ-
ΧΙΟΝΟΝΙΦΑΔΕΣ
FRANTZESKA TSORTEKI

5. ΟΡΓΑΝΙΚΟΙ ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΙ
ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΙ ΚΑΦΕΐΝΗΣ Καφεΐνη (1,3,7-τριμεθυλοξανθίνη)
Caffeine (1,3,7-trimethylxanthine)FRANTZESKA TSORTEKI

6. Η ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΡΙΑ ΔΗΛΩΝΕΙ ΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ
ΣΥΜΜΕΤΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΩΝ ΜΟΡΙΩΝ
ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΓΡΑΦΙΑ:
η επιστήμη που μας
βοηθάει να βρούμε την
εσωτερική δομή
FRANTZESKA TSORTEKI

7. ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
• Βιωματική
• Πειραματική
• Χρήση ομοιωμάτων-
προπλασμάτων
• Χρήση προσομοίωσης, ppt και
videο FRANTZESKA TSORTEKI

8. Πειράματα στο εργαστήριο-
παρασκευή κρυστάλλων
Π.χ. Δημιουργία
κρυστάλλων
γαλαζόπετρας
(CuSO4.5H2O)
Παρασκευή
διαλυμάτων
FRANTZESKA TSORTEKI

9. ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ
ΜΑΘΗΤΩΝ: 23
• ΠΡΟΒΛΗΜΑ 1: ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΓΙΑ
ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ PROJECT ΚΑΙ ΕΝΑΝ
ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΑ ΚΑΘΗΓΗΤΗ
1. οι εργασίες κατανέμονται κάθε φορά
με τέτοιο τρόπο ώστε η μία ομάδα κάθε φορά
να έχει πλήρη επιστασία όταν έχει πείραμα,
ενώ οι υπόλοιπες να αυτενεργούν με βάση τα
φύλλα εργασίας τους και απλή μακρόθεν
καθοδήγηση.
Γι αυτό μόνο 2 ομάδες κάνουν πείραμα.FRANTZESKA TSORTEKI

10. ΥΠΟΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΩΝ
ΟΜΑΔΩΝ
• ΟΜΑΔΑ 1: «ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ-ΣΥΜΜΕΤΡΙΑ» (4 Μαθητές)
• ΟΜΑΔΑ 2: «Η ΣΥΜΜΕΤΡΙΑ ΣΤΗ ΦΥΣΗ-ΕΠΙΣΤΗΜΗ-
ΤΕΧΝΗ» (5 Μαθητές)
• ΟΜΑΔΑ 3: «ΑΚΤΙΝΕΣ Χ» (4 Μαθητές)
• ΟΜΑΔΑ 4: «ΚΡΥΣΤΑΛΛΩΣΗ CuSO4» (4 Μαθητές)
• ΟΜΑΔΑ 5: «ΚΡΥΣΤΑΛΛΩΣΗ NaCl, K4[Fe(CN)6].3H2O»
(4 Μαθητές)
• ΟΜΑΔΑ 6: «ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ-ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ» και
Επιστασία (2 Μαθητές)
FRANTZESKA TSORTEKI

11. 2. ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
• Άν το PROJECT είναι ετήσιο, μπορούν
πολλές ή όλες οι ομάδες να κάνουν πείραμα
αλλά εκ περιτροπής δηλ. οι μισές περίπου
στο Α΄ Τετράμηνο και οι υπόλοιπες κατά το
Β΄ Τετράμηνο.
• Κατά τη διάρκεια της πειραματικής
διαδικασίας των επιλεγμένων ομάδων (στο
ετήσιο), οι υπόλοιπες θα πρέπει να
συγκροτούν τη θεωρητική υποδομή τους και
να στήνουν το μελλοντικό τους πείραμα.
FRANTZESKA TSORTEKI

12. ΠΡΟΤΑΣΗ 1: ΤΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΑ PROJECTS
α. ΝΑ ΕΧΟΥΝ 16 ΜΑΘΗΤΕΣ β. ΝΑ ΕΙΝΑΙ
ΕΤΗΣΙΑ.
ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗΣΙΑ: ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ
ΧΑΛΑΡΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΟ ΡΥΘΜΟ ΤΟΥΣ.
ΓΙ ΑΥΤΟ: ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ ΝΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΤΟ
ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΥΟ ΦΑΣΕΙΣ (Α΄ΚΑΙ
Β΄ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ, ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ
ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ)
FRANTZESKA TSORTEKI

13. 3. Τροποποίηση για
διευκόλυνση στο συγκεκριμένο
project τετραμήνου
• Άφησα μια Ομάδα με λίγα παιδιά (2 για
ευελιξία) και κάπως λιγότερη εργασία σε
όγκο (όχι σε σπουδαιότητα), ώστε να
αποτελεί το συνδετικό κρίκο μεταξύ εμού
και όλων των Ομάδων.
• Είναι η Ομάδα 6 που επωμίσθηκε και την
επιστασία και στο τέλος το συντονισμό της
Παρουσίασης.
FRANTZESKA TSORTEKI

14. 4. Να μην αισθανθεί κανείς
μαθητής ότι έχει υποβαθμισμένο ρόλο
(επειδή δεν έκανε πείραμα)
• Για να μπορέσουν όλα τα παιδιά να
εμπλακούν στα πειράματα έστω και
ακροθιγώς δόθηκαν συνεργασίες μεταξύ
των ομάδων. Κάθε ομάδα είναι χρήσιμη σε
τουλάχιστον μία άλλη ακόμη ώστε η άλλη να
παραδώσει πλήρη και ολοκληρωμένη
εργασία. Οι συνεργασίες φαίνονται στα
φύλλα εργασίας, που θα σας δοθούν
ηλεκτρονικά.
FRANTZESKA TSORTEKI

15. 5. Συνεργασία με το Γεωπονικό
Πανεπιστήμιο
απ’όπου:
• Ελάβαμε αναλώσιμο και πάγιο υλικό για τα
πειράματά μας (από τα Εργαστήρια: α. Γεωλογίας-
Ορυκτολογίας, β. Φυσικής και Νανοτεχνολογίας),
όσο και πληροφοριακό υλικό (ηλεκτρονικά βιβλία,
βιβλία του Εργαστηρίου, ppts).
• Στους χώρους του πραγματοποιήθηκαν 2
πειράματα παρασκευής οργανικών κρυστάλλων
από τη μαθήτρια της Β6 τάξης Στεφανία
Στεφανίδου. Οι κρύσταλλοι αυτοί
χρησιμοποιήθηκαν και από τους μαθητές του
project. FRANTZESKA TSORTEKI

16. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
ΚΡΥΣΤΑΛΛΩΝ ΣΤΟ
ΓΠΑ
FRANTZESKA TSORTEKI

17. ΟΙ ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΕΡΕΟΣΚΟΠΙΟ ΤΟΥ
ΓΠΑ ΚΑΙ ΕΓΚΛΕΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΟΥ
ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΥ ΣΕ ΓΥΑΛΙΝΗ ΒΕΛΟΝΗ d=0,7mm
ΓΙΑ ΝΑ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΗΘΕΙ ΑΠΟ ΑΚΤΙΝΕΣ-Χ
FRANTZESKA TSORTEKI

18. ΟΙ ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΕΡΕΟΣΚΟΠΙΟ ΤΟΥ
ΓΠΑ ΚΑΙ ΕΓΚΛΕΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΟΥ
ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΥ ΣΕ ΓΥΑΛΙΝΗ ΒΕΛΟΝΗ d=0,7mm
ΓΙΑ ΝΑ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΗΘΕΙ ΑΠΟ ΑΚΤΙΝΕΣ-Χ
FRANTZESKA TSORTEKI

19. • Σημαντική Σημείωση: Να σημειωθεί ότι
στην τελική Παρουσίαση θα
παρευρεθούν μέλη του Εργαστηρίου
Φυσικής και Νανοτεχνολογίας του
Γεωπονικού Πανεπιστημίου.
• Έτσι έρχονται οι μαθητές σε επαφή με
Ανώτατα Ιδρύματα (εξοπλισμός,
νοοτροπία) αλλά και με Ερευνητικά
Κέντρα, όπως φαίνεται παρακάτω.
FRANTZESKA TSORTEKI

20. 6. Συνεργασία με το ΕΚΕΦΕ
«Δημόκριτος».
• Εκεί ήλθαν για πρώτη φορά οι μαθητές
σε επαφή με ακτίνες-Χ για
πειραματικούς σκοπούς και τις
χρησιμοποίησαν για να
ακτινοβολήσουν κρυστάλλους και να
πάρουν τα συγκεκριμένα
αποτελέσματα, που επεδίωκαν.
FRANTZESKA TSORTEKI

21. ΚΟΛΛΗΣΗ ΤΩΝ ΚΡΥΣΤΑΛΛΩΝ ΣΤΟ ΚΡΥΣΤΑΛΛΩΤΗΡΙΟ-ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ
ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΗΣΗ ME AKTINEΣ-Χ
ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΕΡΕΟΣΚΟΠΙΟ ΤΟΥ ‘ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ’. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΣΗ ΜΕ ΚΙΝΗΤΟ.FRANTZESKA TSORTEKI

22. FRANTZESKA TSORTEKI
ΕΠΙΛΟΓΗ ΜΟΝΟΚΡΥΣΤΑΛΛΟΥ

23. ΕΠΙΛΟΓΗ ΜΟΝΟΚΡΥΣΤΑΛΛΟΥ
FRANTZESKA TSORTEKI

24. ΕΠΙΛΟΓΗ ΜΟΝΟΚΡΥΣΤΑΛΛΟΥ
FRANTZESKA TSORTEKI

25. ΕΠΙΛΟΓΗ ΜΟΝΟΚΡΥΣΤΑΛΛΟΥ
FRANTZESKA TSORTEKI

26. FRANTZESKA TSORTEKI

27. FRANTZESKA TSORTEKI

28. FRANTZESKA TSORTEKI

29. Ακτινογραφήματα
των κρυστάλλων
βCD/4CPA
Σκέτο γυαλί
πολλαπλός κρύσταλλος CuSO4FRANTZESKA TSORTEKI

30. 7. Συνεργασία με τον συνάδελφο
Φυσικό Δρα Παύλο Τζαμαλή.
• Ο κ. Τζαμαλής παρακολούθησε ως
παρατηρητής δύο φορές το project και
είχαμε εποικοδομητική συζήτηση για
την πορεία του. Επίσης, βοήθησε τα
παιδιά της 1ης
Ομάδας στην κατανόηση
της συμμετρίας των στερεών σωμάτων.
FRANTZESKA TSORTEKI

31. 8. έναρξη σύνταξης των ppts των
Ομάδων από την 3η συνάντηση
• Μετά από συζήτηση που είχαμε με το
συνάδελφο Μαθηματικό κ. Ηλία
Ανδριανό υιοθέτησα την πιο αυστηρή
στάση του για έναρξη σύνταξης του
ppts των Ομάδων από τις πρώτες
συναντήσεις με προσθήκη καρτών σε
κάθε συνάντηση. Έτσι, δεν υπάρχει ο
φόρτος εργασίας προς το τέλος, όταν
πλησιάζει η τελική Παρουσίαση.FRANTZESKA TSORTEKI

32. 9. ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΧΩΡΟΥ
ΚΡΥΣΤΑΛΛΩΤΗΡΙΟΥ
• Διαμορφώσαμε με τα παιδιά μικρό χώρο
Κρυσταλλωτηρίου μέσα στο Χημείο,
δεδομένου ότι οι κρύσταλλοι απαιτούν
προστατευμένο χώρο χωρίς ρεύματα αέρα
και απότομες διακυμάνσεις θερμοκρασίας.
Αυτό χαροποίησε τα παιδιά.
FRANTZESKA TSORTEKI

33. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΡΥΣΤΑΛΛΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
CuSO4.5H2O
μονοκλινές σύστημα
Αλάτι-κυβικό
σύστημα
FRANTZESKA TSORTEKI

34. 10. ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ
ΚΡΥΣΤΑΛΛΩΣΗΣ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ
• ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΒΡΕΘΗΚΑΝ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΕ ΔΥΟ
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ
ΑΝΑΓΚΑΣΤΗΚΑΝ ΝΑ ΤΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΟΥΝ.
• ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΛΥΘΗΚΑΝ ΜΕ ΜΙΑ
«ΦΡΕΣΚΙΑ ΜΑΤΙΑ» ΚΑΙ ΤΥΧΗ.
• Ο ΣΩΤΗΡΗΣ (A3) ΕΦΤΙΑΞΕ ΤΗ ΔΙΚΗ ΤΟΥ
ΠΡΩΤΟΤΥΠΗ ΣΥΝΤΑΓΗ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΖΕΙ
ΜΕΓΑΛΟΥΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΥΣ CuSO4
FRANTZESKA TSORTEKI

35. FRANTZESKA TSORTEKI
Τροποποίηση μεθόδων κρυστάλλωσης

36. FRANTZESKA TSORTEKI
Τροποποίηση μεθόδων κρυστάλλωσης

37. FRANTZESKA TSORTEKI
Τροποποίηση μεθόδων κρυστάλλωσης

38. FRANTZESKA TSORTEKI
Τροποποίηση μεθόδων κρυστάλλωσης

39. Αλάτι και μερκουρόχρωμα
Τροποποίηση μεθόδων κρυστάλλωσηςFRANTZESKA TSORTEKI

40. Ο κρύσταλλος του Σωτήρη.
FRANTZESKA TSORTEKI

41. Ο κρύσταλλος του Σωτήρη.
• Εδώ τον
ανασηκώσαμε
για να φανεί το
πάχος του.
FRANTZESKA TSORTEKI

42. 11. ΣΕ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΗ ΔΙΕΘΝΗ
ΕΝΩΣΗ ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΓΡΑΦΙΑΣ
• Τα παιδιά βρίσκονται σε επαφή με τα
παγκόσμια δρώμενα δεδομένου ότι η όλη
εργασία εναρμονίζεται με την προσπάθεια
της Διεθνούς Κρυσταλλογραφικής Ένωσης
(IUCR) να εισαγάγει την Κρυσταλλογραφία
στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια
Εκπαίδευση.
FRANTZESKA TSORTEKI

43. IUCR, IYCR
1. Βίντεο για το Διεθνές έτος
κρυσταλλογραφίας με Ελληνικούς
υπότιτλους:
http://www.youtube.com/watch?v=m2maeeA9z
2. Σελίδα της Ελληνικής Κρυσταλλογραφικής
Ένωσης
www.hecra.gr
FRANTZESKA TSORTEKI

44. ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ
• Ευχαριστούμε πολύ για τη στήριξη και παροχή
υλικού:
• Το Εργαστήριο Φυσικής και Νανοτεχνολογίας
του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και
συγκεκριμένα τους κ.κ. Μιχαήλ Καρπούζα,
Αναπληρωτή Καθηγητή, Κων/νο Μπεθάνη
Επίκουρο Καθηγητή, Ηλία Χριστοφορίδη
Μεταδιδακτορικό Ερευνητή .
FRANTZESKA TSORTEKI

45. ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ
• Ευχαριστούμε πολύ για τη στήριξη:
• Το Εργαστήριο Γεωλογίας και Ορυκτολογίας
του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και
συγκεκριμένα τον κ. Κων/νο Σερέλη,
Καθηγητή .
• Το Εργαστήριο Ακτίνων-Χ του Τμήματος
Φυσικοχημείας του ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ και
συγκεκριμένα την κα Ειρήνη Μαυρίδου,
Ερευνήτρια Α΄ και τον κ. Μανώλη Σαρειδάκη
Ερευνητή Α΄. FRANTZESKA TSORTEKI

46. ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΩΣΗΣ ΑΠΟ
ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΗΣ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ
FRANTZESKA TSORTEKI