εργασία στο μάθημα της αλυκείου project

1. 1
Project
Σχολικό έτος 2015-16
Η Προκατάληψη
Γεννά
Τη Βία
Εργασία του Α2 τμήματος.
Συντονιστής : ο μαθητής Ιωάννης Θεοδόσης
Υπεύθυνη καθηγήτρια : Ανδρονίκη Φουδούλη,
μεταπτυχιακή του τμήματος Βυζαντινής Ιστορίας του
Α.Π.Θ

2. 2
Ι .Εισαγωγη- Προϊδεασμός
Η εργασία καλείται να καταδείξει τη σχέση της
προκατάληψης με τη βία .
Οι μαθητές της πρώτης λυκειακής τάξης του δευτέρου
τμήματος εκτιμούν ότι :
Η προκατάληψη γεννά τη βία στο οικογενειακό,
σχολικό κι ,ευρύτερα , κοινωνικό περιβάλλον .
Οι εργασίες τους και τα συμπεράσματα αυτών
πραγματοποιούνται καθ ΄υπόδειξη της διδάσκουσας
φιλολόγου ,Ανδρονίκης Φουδούλη , η οποία εκτίμησε ,
σε συμφωνία με τα παιδιά ότι η όποια
ΙΙ .Διδακτικός σκοπός
Ψυχοκινητικός :Η εξάλειψη της επιθετικότητας .
Για την επίτευξη αυτού του σκοπού , κρίθηκε αναγκαία
η διδασκαλία ακολούθων αρχών Ηθικής

3. 3
Διδάσκεται
Πραγματοποιείται
χάριν της συνήθειας
(Αριστοτελική θεωρία)
Απόσπασμα από τα Ηθικά Νικομάχεια
Η ηθική διακρίνεται σε :
Διανοητική Ψυχική
Συμπεράσματα:
1. Ό ,τι διδάσκεται , διαμορφώνει , όχι μόνο τη σκέψη , αλλά και
την ψυχή.
2. Κενά γνώσης δημιουργούν ανικανοποίητα ψυχικά
συναισθήματα.
3. Η προκατάληψη αποτελεί κενό γνώσης που καλείται να
υπερκαλύψει την κενότητα μας (απουσία
επιχειρηματολογίας)
4. Η προκατάληψη , στην κατεύθυνση αυτή προκαλεί βία.

4. 4
Στόχοι μας στο project είναι:
Γνωστικός:
i. Να συσχετίσουμε τις δύο έννοιες
ii. Να καταδείξουμε τη θέση μας :< Η
προκατάληψη γεννά τη βία>
 Ψυχοκινητικός:
i. Να βελτιώσουμε τη δική μας
συμπεριφορά στους γύρω μας μέσα
από τη γνώση.

5. 5
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ :
Λανθάνουσες μορφές βίας
(Συμπεράσματα από συζητήσεις μέσα στην τάξη)
1. Οι λανθάνουσες μορφές βίας συμβαίνουν στη σκέψη μας και
δεν τις εκδηλώνουμε (ευχόμαστε κάτι κακό για κάποιον που
μας πλήγωσε ή τον θεωρούμε καλύτερό μας) .
2. Χρησιμοποιούμε καλές κουβέντες , ενώ οι χαρακτηρισμοί μας
στη σκέψη είναι αντίθετοι
3. Προβαίνουμε σε επαίνους για να κρύψουμε τη διάθεσή μας
να κατηγορούμε.
4. Είμαστε πολύ φιλικοί με αυτούς που αντιπαθούμε. Κάθε
άνθρωπος που σέβεται τον εαυτό του τηρεί τα όρια
απόστασής του.

6. 6
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ : ΕΜΦΑΝΕΙΣ ΜΟΡΦΕΣ ΒΙΑΣ ΣΤΟΝ
ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΟ ΧΩΡΟ
Ερώτημα: Σε ποιες ενέργειες , όμως ,προβαίνουμε ως μαθητές
όταν θέλουμε να εκδηλώσουμε την επιθετικότητα μας ;
Ο μαθητής Ιωάννης Θεοδώσης προέβη στην εξαγωγή
συμπερασμάτων σχετικά με τον βαθμό και τη μορφή βίας στο
σχολικό περιβάλλον, χάριν ερωτηματολογίου που παρέδωσε
σε τάξεις Β και Γ Λυκείου .
Παρατίθενται τα στατιστικά δεδομένα

7. 7
1ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΖΑΚΥΝΘΟΥ
Παρασκευή, 17 Ιουνίου 2016
6:11 μμ
Η προκατάληψη ως πηγή βίας
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ

8. 8
39%
53%
4% 4%
0%
Θεωρείς τις σχέσεις σου καλές με τους
συμμαθητές σου;
Πολύ Αρκετά Λίγο Πολύ λίγο Καθόλου

9. 9
12%
12%
6%
15%
6%10%
9%
9%
9%
11%
1%
Ποια θεωρείς ότι είναι περιστατικά βίας ή
εκφοβισμού;
προσβλητικές εκφράσεις και βρισιές απειλές
ειρωνεία σωματική βία
απόρριψη από άλλους καταστροφή προσωπικών αντικειμένων
βανδαλισμοί κλοπή
ληστεία σεξουαλική παρενόχληση
άλλο

10. 10
82%
6%
0%
7%
5%
Η σχολική βία δεν είναι κάτι σοβαρό
1 διαφωνώ 2 3 4 5 συμφωνώ

11. 11
2% 5%
2%
33%
58%
Η σχολική βία είναι μια πολύ σοβαρή υπόθεση
1 διαφωνώ 2 3 4 5 συμφωνώ

12. 12
39%
0%
42%
14%
5%
Η σχολική βίαείναι αρκετάσοβαρή υπόθεση,
όμως δε φταίνεοι μαθητέςγι΄αυτό.
1 διαφωνώ 2 3 4 5 συμφωνώ

13. 13
27%
28%
15%
11%
19%
Κάποιες φορές επέλεξες να αποφύγειςνα πας
την επόμενη μέρα σχολείο;
Πολύ Αρκετά Λίγο Πολύλίγο Καθόλου

14. 14
26%
40%
34%
Τι πιστεύειςγιατα παρακάτω:
Αισθάνομαι συνέχεια ανασφάλεια στο χώρο του σχολείου
Αισθάνομαιλίγη ανασφάλεια στο χώρο του σχολείου
Αισθάνομαι πολλή μεγάλη ασφάλεια στο χώρο του σχολείου

15. 15
27%
28%
15%
11%
19%
Κάποιες φορές επέλεξες να αποφύγεις να πας την
επόμενη μέρα σχολείο;
Πολύ Αρκετά Λίγο Πολύ λίγο Καθόλου

16. 16
27%
28%
15%
11%
19%
Έχεις πέσει θύμα εκφοβισμού ή βίαςαπό άλλα
παιδιάτου σχολείου;
Πολύ Αρκετά Λίγο Πολύλίγο Καθόλου

17. 17
27%
28%
15%
11%
19%
Έχεις πέσει θύμα εκφοβισμού ή βίας από
εξωσχολικά άτομα;
Πολύ Αρκετά Λίγο Πολύ λίγο Καθόλου

18. 18
27%
28%
15%
11%
19%
Έχεις αντιληφθεί αν κάποιος/α
συμμαθητής/τρια σου έχει πέσει θύμα
εκφοβισμού ή βίας από άλλα παιδιά του
σχολείου;
Πολύ Αρκετά Λίγο Πολύλίγο Καθόλου

19. 19
27%
28%
15%
11%
19%
Έχεις ασκήσει βία;
Πολύ Αρκετά Λίγο Πολύλίγο Καθόλου

20. 20
27%
28%
15%
11%
19%
Αισθάνεσαι ασφάλειαστο σχολείο κατάτη
διάρκεια των διαλειμμάτων;
Πολύ Αρκετά Λίγο Πολύλίγο Καθόλου

21. 21
47%
11%
19%
23%
Η βία που ασκήθηκε πιστεύεις ότι έχει σχέση με :
Τον τόπο ή τη χώρα καταγωγής των μαθητών
Το ότι ανήκουν σε κάποια άλληομάδα του σχολείου
Το ότι ανήκουν σε κάποια μειονότητα
Τίποτε από τα παραπάνω

22. 22
46%
2%
19%
20%
3%
10%
Οι εμπλεκόμενοι στο περιστατικό ήταν:
Μόνο αγόρια Μόνο κορίτσια
Αγόρια και κορίτσια Μόνο μαθητές του σχοελίου
Με παρουσία καθηγητών Μαθητές και εξωσχολικοί

23. 23
52%
15%
11%
13%
0%
9%
Πότε έγινετο περιστατικό;
Στο διάλειμμα
Στην αίθουσα πριν το μάθημα
Στην αίθουσα κατά τη διάρκεια τουμαθήματος
κατά τη διάρκεια της κατάληψης
Σε μαθητική εκδήλωση
Κατά τη διάρκεια εκδρομής

24. 24
4%
34%
21%
14%
0%
27%
Η πλειονότητα των παρευρισκομένων μαθητών
πως αντέδρασε;
Επιδοκίμαζε
Γελούσε
Φοβήθηκε
Προσπάθησε να εμπλακείγια να τελειώσεινωρίτερα το περιστατικό
Προσπάθησε να εμπλακείγια να τελειώσε το περιστατικό
Απομακρύνθηκε σαν να μησυνέβηποτέ το περιστατικό

25. 25
34%
11%26%
18%
5%
1%
4%
1%
Το περιστατικό περιελάμβανε:
Προσβλητικές εκφράσεις Απειλές
Υποτιμητικά σχόλια Σωματική βία
Βανδαλισμούς Κλοπές
Καταστροφή προσωπικών αντικειμένων Σεξουαλική παρενόχληση

26. 26
30%
2%
10%
23%
3%
10%
8%
14%
Ανέφερες σε κάποιον το περιστατικό;
Σε άλλους συμμαθητές μου
Στον υπεύθυνο καθηγητήτης τάξης μου
Στον Διευθυντήτου Σχολείου
Στους γονείς μου
Σε συγγενείς μου
Σε εξωσχολικούς μου φίλους
Σε κάποιο άλλο πρόσωπο
Σε κανέναν

27. 27
ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ :
1 .Στις μορφές βίας οι μαθητές βρέθηκαν να είναι
μοιρασμένοι θεωρώντας , μετά το 15 % τη σωματική βία ,το
12% τις προσβλητικές φράσεις και βρισιές ,το 12% ,πάλι, τις
απειλές και το 11% τη σεξουαλική παρενόχληση .
Συμπέρασμα :Η επιθετικότητα μας δεν είναι εφηβικό γνώρισμα
εφόσον η λογική μετέχει ενεργά:
Βρίζουμε κι απειλούμε κάποιον κι ,ακόλουθα , βιαιοπραγούμε σε
βάρος του . Η λογική μας , λοιπόν , νοσεί ,επειδή προσβάλλει
αισθήματα κι αξίες .
Αρχή :Η επιθετικότητα εκφράζει τη νοσηρή κι όχι τη φυσιολογική
μας , εφηβική οντότητα .
2. Το 53% των μαθητών που ήταν μάρτυρες σε περιστατικό βίας ,
αντέδρασε γελώντας . ακολούθησε με 37% το ποσοστό αυτών που
προσποιήθηκαν ότι δεν το είδαν .
Συμπέρασμα :Η αδιαφορία μας αποτελεί επιβράβευση της βίας.
Αρχή :Ο έφηβος είναι επικίνδυνα εξοικειωμένος με τη βία ,
κι όχι ανώδυνα επιθετικός χάρη στην παρορμητικότητα του.
3 .Τα περιστατικά ενδοσχολικής βίας καταμαρτυρούνται
ελάχιστα στους διδασκάλους και στο σχολείο .

28. 28
Συμπέρασμα :Το ανύπαρκτο κλίμα φιλίας σε ένα αυταρχικό
σχολείο συμβάλλει στη σταδιακή εδραίωση της ενδοσχολικής βίας.
Αρχή :Η επιθετικότητα αφορά τόσο την κοινωνία, όσο και το
σχολείο .
Απόδειξη : Η ίδια η τάξη λειτουργούσε εκτός των αποδεκτών
κανόνων συμπεριφοράς κατά τη διεξαγωγή του μαθήματος !
Ερώτημα 1:Ποια είναι, όμως, τα γνωρίσματα της ενδοσχολικής
βίας;
Ερώτημα 2: Ποια είναι η απάντηση μας σε αυτή;
Η μαθήτρια Αντωνία Κόκλα με την ομάδα της, προέβη στην
ακόλουθη εργασία:

29. 29
ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ
ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ

30. 30
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ
Οσχολικός εκφοβισμός (αγγλ. Bullying) είναι ένα
φαινόμενο νεανικής παραβατικότητας, που εμφανίζεται
σε πολλές χώρες του κόσμου. Οσχολικός εκφοβισμός
αναφέρεται στην χρήση βίας μεταξύ μαθητών ή
συνομηλίκων παιδιών με στόχο να προκληθεί πόνος ή
αναστάτωση.

31. 31
ΜΟΡΦΕΣ ΔΙΑΔΥΚΤΙΑΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ
 Αποστολή απειλητικών μηνυμάτων μέσω διαδυκτίου ή κινητού
τηλεφώνου
 Παρενόχληση (κυρίως σεξουαλική) μέσω διαδυκτίου
 Δημοσίευση εικόνων ή βίντεο χωρίς τη συγκατάθεση του
παιδιού ή του εφήβου
 Είσοδος στους προσωπικούς διαδυκτιακούς λογαριασμούς του
ατόμου που εκφοβίζεται χωρίς την συγκατάθεσή του.
 Αποστολή προσωπικών πληροφοριών του παιδιού ή του εφήβου
που εκφοβίζεται σε πολλαπλούς παραλήπτες χωρίς τη θέλησή
του.

32. 32
 -Σύμφωνα με έρευνες της Ε.Ε. τέσσερα στα
δέκα παιδιά υποφέρουν από τον σχολικό
εκφοβισμό.
 - ΜΗ ΜΕΝΕΙΣΑΠΡΑΓΟΣ, ΚΑΝΕΚΑΙ ΕΣΥ
ΚΑΤΙ ΓΙΑΝΑΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ ΑΥΤΌΤΟ
ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΠΟΥΜΑΣΤΙΖΕΙ ΤΙΣΣΧΟΛΙΚΕΣ
ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ.

33. 33
CYBER BULLYING
 Διαδυκτιακός εκφοβισμός είναι οποιαδήποτε
πράξη εκφοβισμού, παρενόχλησης ή
τρομοκρατίας παιδιών και εφήβων που
πραγματοποιείται μέσω ψηφιακών συσκευών
επικοινωνίας από συνομηλίκους τους ή από
μεγαλύτερους.

34. 34
ΜΟΡΦΕΣ ΔΙΑΔΥΚΤΙΑΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ
 Αποστολή απειλητικών μηνυμάτων μέσω διαδυκτίου ή κινητού
τηλεφώνου
 Παρενόχληση (κυρίως σεξουαλική) μέσω διαδυκτίου
 Δημοσίευση εικόνων ή βίντεο χωρίς τη συγκατάθεση του
παιδιού ή του εφήβου
 Είσοδος στους προσωπικούς διαδυκτιακούς λογαριασμούς του
ατόμου που εκφοβίζεται χωρίς την συγκατάθεσή του.
 Αποστολή προσωπικών πληροφοριών του παιδιού ή του εφήβου
που εκφοβίζεται σε πολλαπλούς παραλήπτες χωρίς τη θέλησή
του.

35. 35
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ
 Η ενδοσχολική βία και ο εκφοβισμός έχει
πολλές και σοβαρές επιπτώσεις τόσο στη
σωματική και ψυχική υγεία όσο και στην
ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού. Σε
ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα οι
συνέπειες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες και
είναι δυνατόν να έχουν τραγικά
αποτελέσματα.

36. 36
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΘΥΜΑΤΩΝ
Μπορεί:
 Να νιώσουν έντονο άγχος και αισθήματα ανασφάλειας
 Να έχουν φοβίες
 Να παρουσιάσουν σχολική άρνηση
 Να οδηγηθούν σε σχολική αποτυχία
 Να εμφανίσουν μαθησιακές δυσκολίες
 Να έχουν ψυχοσωματικά προβλήματα όπως
πονοκεφάλους , διαταραχές ύπνου, ακόμα και
κατάθλιψη.

37. 37
ΟΙ ΘΥΤΕΣ ΜΠΟΡΕΙ:
1. Να απομακρυνθούν από το σχολείο
2. Να διακόψουν την σχολική φοίτηση
3. Να εμφανίσουν τάσεις φυγής από το σπίτι
4. Και να εξεληχθούν σε ποσοστό που αγγίζει
το 50%, σε ενήλικες με αντικοινωνική και
παραβατική συμπεριφορά.

38. 38
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ

39. 39
ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ:
 Το ένα στα τρία παιδιά δεν έχουν συμπεριφερθεί
άσχημα. Από τα παιδιά που έχουν επιδείξει
άσχημη συμπεριφορά, τα δύο στα τρία το έχουν
περάσει στην ταυτότητα του χαρακτήρα τους.
 Το ένα στα δύο παιδιά θα συμμετείχαν σε μια
επιθετική συμπεριφορά απέναντι σε κάποιον
που δεν συμπαθούν.

40. 40
ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ:
 Τα οκτώστα δέκα παιδιά δηλώνουν ότι
προσπαθούν να σταματήσουν μια άσχημη
συμπεριφορά απέναντι σε άλλους μαθητές.
 Μόνο ένας στους πέντε θεωρεί ότι όταν έχουμε
φαινόμενο σχολικής βίας οι καθηγητές δε
βοηθούν.

41. 41
ΛΥΚΕΙΟΥ:
 Η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών του
Λυκείου θεωρεί ότι πιο βίαιη συμπεριφορά έχουν
τα αγόρια απέναντι στους συμμαθητές τους.
 Οένας στους τέσσερις έχουν υποστεί
οποιουδήποτε είδους βία.
 Οένας στους δέκα δήλωσε σπάνια τη λεκτική
βία.

42. 42
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ

43. 43
 Λιγότεροι από το 20%έχουν υποστεί ή
συμμετάσχει σε ενδοσχολική βία.
 Οι μορφές βίας που εκδηλώνονται είναι βασικά
η λεκτική βία (βρισιές, απειλές, απομόνωση) και
η σωματική βία (ξυλοδαρμός)
 Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών που
εκδηλώνουν άσχημη συμπεριφορά είναι αγόρια
 Οένας στους δύο που δέχεται άσχημη
συμπεριφορά έχει ανταποδώσει ή είναι έτοιμος
να ανταποδώσει με τον ίδιο ακριβώς τρόπο.
<<Η βία γεννά βία>>

44. 44
 Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές παρεμβαίνουν ή
στηρίζουν αυτούς που έχουν υποστεί άσχημη
συμπεριφορά όταν γίνονται γνώστες αυτής.
 Οι τρεις στους τέσσερις μαθητές θα
παρέμβαιναν ή έχουν παρέμβει για να
σταματήσουν την εκδήλωση βιας.

45. 45
ΜΕΤΡΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ

46. 46
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ:
 Η δημιουργία ομάδας/ φιλίας
διαμεσολάβησης
 Οι συναντήσεις γονέων/ εκπαιδευτικών
 Η καλύτερη επίβλεψη στα σχολεία
 Η δημιουργία ερωτηματολογίου (κατά
προτίμηση ανώνυμου)

47. 47
ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ:
 Η δημιουργία κανόνωνκατά του
εκφοβισμού
 Η ύπαρξη συνεργατικής μάθησης
 Η ύπαρξη συνελεύσεων της τάξης
 Η δημιουργία συνελευσεων μεταξυ γονέων
και εκπαιδευτικών

48. 48
ΟΜΑΔΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ
Στόχοι:
1. Την αποτελεσματική αντιμετώπιση και επίλυση των
συγκρούσεων μεταξύ των μαθητών με ειρηνικά μέσα
2. Τη μείωση της σχολικής βίας
3. Την αύξηση του επιπέδου συνεργασίας και επικοινωνίας μεταξύ
των μελών της σχολικής κοινότητας
4. Το σεβασμό του διαφορετικού και την αντιμετώπιση των
προκαταλήψεων
5. Την ύπαρξη εμπιστοσύνης μεταξύ των μαθητών
6. Την δημιουργία ενός ευχάριστου και ασφαλούς περιβάλλοντος
για όλους τους μαθητές χωρίς εξαιρέσεις.

49. 49
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Η ερευνητική εργασία γύρω από τη σχολική
βία και επιθετικότητα μας βοήθησε να
καταλάβουμε πως είναι ένα παγκόσμιο
φαινόμενο. Σε άλλα σχολεία έχουν ληφθεί πιο
πολλά μέτρα για την εξάλειψη αυτού του
φαινομένου, ενώτα πιο πολλά σχολεία δείχνουν
σχετική αδιαφορία γύρω από αυτό το πρόβλημα.
Η ενδοσχολική βία και επιθετικότητα μπορούν
να σταματήσουν με πρωτοβουλία όλων των
μαθητών και καθηγητών.

50. 50
ΠΗΓΕΣ ΕΥΡΕΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ
 http:/ / blog.ideales.gr/ diafora/ i-via-pire-apovoli-tha-ksanarthei-
sxoleio/
 http:/ / blogs.sch.gr/ dimvoron/ 2015/ 03/ 06/ %CF%83%CF%87%
CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B2%CE
 https:/ / el.wikipedia.org/ wiki/ %CE%A3%CF%87%CE%BF%CE%B
B%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%B5%CE%BA%CF%8
6%CE%BF%CE%B2%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%
 https:/ / www.minedu.gov.gr/ eidiseis/ 18569-08-03-16-ti-
deixnoun-ta-stoixeia-erevnas-gia-ton-sxoliko-ekfovismo
 https:/ / el.wikipedia.org/ wiki/ Bullying
 http:/ / stop-bullying.sch.gr/

51. 51
Μαθήτριες Α’2:
Κόκλα Αντωνία-Διονυσία
Καμπιώτη Αθηνά
Κόκα Λάουρα

52. 52
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ :Η ευρύτερη κοινωνική εκδήλωση της βίας.
Ερώτημα1ο : Ποιες είναι οι ευρύτερες μορφές βίας
Ομάδα μαθητών , με επικεφαλή τον Ευστάθιο Καπαρέλη ,
προκειμένου να καταδείξει τις σύγχρονες μορφές επιθετικότητας
ασχολήθηκε με το ρατσισμό σε όλες του τις μορφές .
Παρατίθεται η εργασία των μαθητών :
Στη σημερινή εποχή, οι κοινωνικές θέσεις που διαμορφώνονται στο
πλαίσιο της σημερινής πολυπολιτισμικής κοινωνίας, μπορεί να είναι
σχέσεις ισότιμης συνεργασίας ή αντίθετα σχέσεις άνισης μεταχείρισης
διακρίσεων και προκαταλήψεων . Φαινόμενο που οικοδομείται
τόσο από στερεότυπα όσο και από προκαταλήψεις είναι ο Ρατσισμός.
Ορίζεται ως προκατάληψη μιας φυλετικής, εθνικής, κοινωνικής,
θρησκευτικής κτλ ομάδας και εκδηλώνεται με την δυσμενή διάκριση, την
περιθωριοποίηση και τον κοινωνικό αποκλεισμό αυτής της ομάδας. Η
ρατσιστική συμπεριφορά, είτε αυτή εκδηλώνεται σε επίπεδο ατόμων είτε
σε επίπεδο θεσμών εμπεριέχει βία, φυσική ή συμβολική.
ΟΜΑΔΕΣ ΠΟΥ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ
ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ:
1) Αλλοδαποί και αλλόθρησκοι
2) Άτομα με αναπηρίες
3) Ηλικιακές διακρίσεις
4) Γυναίκες

53. 53
Ρατσισμός σε αλλοδαπούς
και αλλόθρησκους
Πόσο σάπιο και μικρό μυαλό πρέπει να έχει κάποιος για να κάνει διακρίσεις
ανάλογα με το χρώμα και την καταγωγή ενός ανθρώπου; Τον τελευταίο καιρό
έχει γίνει ξεκάθαρο, σε πόσο ακραίες καταστάσεις μπορεί να οδηγήσει ο
ρατσισμός! Το πιο θλιβερό και ανατριχιαστικό είναι πως όλο και
περισσότεροι άνθρωποι κουνoύν καταφατικά τα κεφάλια τους σε ρατσιστικά
συνθήματα του τύπου “έξω οι ξένοι” Ο ρατσισμός είναι αντίληψη τελείως
αντίθετη με την χριστιανική πίστη. Ο Χριστιανισμός από τη φύση του, πάντα
ήταν ένα κίνημα που έδινε έμφαση στην διεθνιστική διάσταση της κοινωνίας.
Και όμως, υπάρχουν χριστιανοί που υιοθετούν ρατσιστικές συμπεριφορές.
ΟΡΙΣΜΟΣ :
Ρατσισμός είναι η αντίληψη που υποστηρίζει την ανωτερότητα μιας φυλής
και αποβλέπει στη διατήρηση της “καθαρότητάς” της και στη κυριαρχία
της έναντι των υπολοίπων. Δηλαδή ρατσισμός είναι να θεωρούμε κάποια
άλλη ομάδα ανθρώπων ως κατώτερη ή ακόμη και άξια περιφρόνησης λόγω
της φυλετικής ή εθνικής καταγωγής.
Αξιοσημείωτο είναι , μάλιστα , το ακόλουθο συμπέρασμα : ο
ρατσισμός είτε είναι θρησκευτικός , είτε εθνικός , αποτελεί τη
συμπύκνωση των προκαταλήψεων κι οδηγεί στη βία . Η βία , με τη
σειρά της , προσφέρει πρόσφορο έδαφος για την εκμετάλλευση
των κοινωνικών ομάδων .Εντείνεται μάλιστα ,χάριν της
επιτηδευμένης ενίσχυσης των προκαταλήψεων .

54. 54
Ερώτημα 2ο
:Ποια είναι η σχέση της προκατάληψης με τις
σύγχρονες μορφές βίας .
Στην κατεύθυνση αυτή η μαθήτρια Κενίνη Δήμητρα, εργάστηκε
πάνω στις προκαταλήψεις που επικρατούν για τον κοινωνικό ρόλο
του γυναικείου φύλου
Σε συζήτηση :Εκφράστηκε η άποψη ότι το φοβισμένο κορίτσι
μπορεί εύκολα να μεταμορφωθεί σε υστερική, αυταρχική
μητέρα-προπομπός της επιθετικότητας του εφήβου .
Παρατίθεται η εργασία της
Η γυναίκα από την αρχή της ιστορικής περιόδου έχει δεχθεί πολλές επιδράσεις όσον αφορά τον τρόπο
αντιμετώπισης της. Οι γυναίκες ήταν και είναι ακόμη τα θύματα της δημόσιας και ιδιωτικής βίας σε
παγκόσμια κλίματα. Αν και πολλοί υποστηρίζουν ότι η θέση της γυναίκας έχει εξελιχθεί σε κοινωνικό,
πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, υπάρχουν χώρες που διαψεύδουν αυτήν την πεποίθηση. Πιο
συγκεκριμένα, σε ορισμένες χώρες της Ανατολής, η γυναίκα έχει δεχτεί ελάχιστες αλλαγές ως προς τη
βελτίωση της κοινωνικής της θέσης, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι οι καταστάσεις έχουν παραμείνει
στάσιμες σε αυτό το ζήτημα.
Η εκμετάλλευση και η κακοποίηση των γυναικών δεν είναι απλώς ένα λάθος του συστήματος. Είναι
γέννημα της ίδιας της κοινωνίας, του κέρδους και του πλούτου. Από αυτήν την άποψη η πάλη ενάντια
στην καταπίεση των γυναικών είναι και πάλη ενάντια στους όρους και τις συνθήκες που τη
δημιουργούν. Όσον αφορά τη χώρα μας, η γυναίκα είναι ισότιμη με το ανδρικό φύλο, έχοντας ακριβώς
τα ίδια δικαιώματα αλλά και τις ίδιες υποχρεώσεις.
Τι συνθήκες όμως προϋπήρξαν μέχρι να οδηγηθούμε σε αυτήν την τεράστια
κοινωνική ανακατάταξη;
Η γυναίκα πρώτη φορά ψηφίζει το 1930, όταν μετά από σκληρούς αγώνες και πολλές συζητήσεις και
παλινωδίες στον πολιτικό χώρο, δίνεται το δικαίωμα της ψήφου σε κάθε Ελληνίδα αλλά υπό όρους.
Α)Μόνο για τις δημοτικές εκλογές
Β) Μόνο για να εκλέγει όχι να εκλέγεται
Γ) Μόνο όσες ήταν άνω των 30 ετών
Δ)Μόνο οι εγγράμματες έχουν το δικαίωμα να ψηφίζουν.

55. 55
Το 1934, οι γυναίκες καλούνται να ψηφίσουν στις δημοτικές εκλογές για πρώτη φορά. Πόσες όμως
Ελληνίδες ήξεραν γράμματα; Το 70% ήταν αναλφάβητες. Κι έτσι, εκείνες που ψήφισαν σε ολόκληρη τη
χώρα δεν ξεπερνούσαν τις 240! Τελικά το δικαίωμα της γυναικείας ψήφου κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα
του 1952 και για πρώτη φορά ο θηλυκός πληθυσμός θα προσέλθει στις κάλπες στις βουλευτικές εκλογές
της 19ης Φεβρουαρίου 1956. Για κακό των ανδρών όμως οι γυναίκες μέσα από τη γνώση έμαθαν τι θα
πει ελευθερία. Γνωστοποιήθηκαν σ’ αυτές τα δικαιώματά τους κι άρχισαν να απαιτούν. Όπως ήταν
φυσικό, ο λόγος τους δεν μετρούσε και τα πρώτα χρόνια πάσχιζαν άδικα για την ελευθερία τους.
Τι είναι λοιπόν αυτό που ώθησε τις γυναίκες στο να υπερασπιστούν και να διεκδικήσουν τα
δικαιώματα τους; Μία μία οι γυναίκες πείστηκαν ότι δεν χρειάζεται να είναι «άσχημες» για να
ψηφίζουν, ότι δεν χρειάζεται να είναι «του δρόμου», ότι δεν αποτελεί προσβολή η διεκδίκηση αλλά
δικαίωμα. Κάπως έτσι ξεκίνησε το φεμινιστικό κίνημα και οι αγώνες για ισότητα, ελευθερία και
δικαιώματα, στην Ελλάδα.
Οι γυναίκες (και οι Ελληνίδες!) δέχτηκαν πολλές επιρροές από παγκόσμια ερεθίσματα. Ένα από τα
σημαντικότερα παραδείγματα αποτελεί η Σιμόν Ντε Μποβουάρ η οποία με το έργο της και τις κοινωνικές
συνθήκες που διαμόρφωσε κατάφερε να επιφέρει βελτιώσεις ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης των
γυναικών. Μέσα από βιβλία και αγώνες η Σιμόν κατάφερε να κάνει τις γυναίκες να συνειδητοποιήσουν
πόσο σημαντική είναι η ανεξαρτητοποίησή τους τόσο σε οικονομικό όσο και σε προσωπικό
επίπεδο, δίνοντας μια στεγνή απάντηση στο αρσενικό φύλο για τους λόγους ύπαρξης της γυναίκας. Το
μόνο που την κάνει να διαφέρει σε σχέση με την πλειονότητα των γυναικών εκείνης της εποχής είναι ότι
αγωνίστηκε πραγματικά για να μην υπάρχουν πλέον κοινωνικές ανισότητες σε βάρος του θηλυκού φύλου
που βασίζεται σε προκαταλήψεις.
Μέσα από τη Μποβουάρ μιλάνε οι γυναίκες, σε διάλογο ή μόνες. Γύρω της παίρνουν σάρκα κάθε
λογής φωνές, καθημερινές, θεωρητικές, όλες αγωνιστικές. Δεν έχουν όλες κοινή ιδεολογική καταγωγή.
Όμως, σε μια εποχή όπου ακόμα και τα προβλήματα των γυναικών διαφημίζονται και πουλιούνται στην
αγορά, δεν βλάπτει καθόλου η ταύτιση σε ένα όνομα, όπως εκείνο της Σιμόν ντε Μποβουάρ.
Αλλά σήμερα τι γίνεται; Μισός αιώνας έπειτα από αυτά τα γεγονότα ποιο είναι το συμπέρασμα;
Ελάχιστες γυναίκες δήμαρχοι. Μεγάλο ποσοστό του αντρικού φύλου επίσης υποστηρίζει ότι οι γυναίκες
ψηφίζουν χωρίς πολιτικά κριτήρια και δεν συμμετέχουν στα κοινά. Συμφωνούμε με αυτήν την άποψη;
Οι άντρες από την πρώτη στιγμή που παρατηρήθηκε η επανάσταση των γυναικών σημείωσαν μεγάλες
αντιδράσεις προσπαθώντας να παρεμποδίσουν αυτήν την κοινωνική εξέλιξη.
Με το πέρασμα των χρόνων τα πράγματα άρχισαν να καλυτερεύουν για τις γυναίκες. Μπορούσαν να
μορφώνονται, να συμμετέχουν στα κοινά και άλλα που ως τότε τους απαγορεύονταν. Δεν είχαν την
απόλυτη ελευθερία αλλά σχετικά με παλαιότερα, τα όσα τους επιτρέπονταν τώρα ήταν υπέρ αρκετά.
Κάθε χρόνο τιμάμε την 8η Μάρτη, ως ημέρα μνήμης αγώνων του γυναικείου κινήματος, ως ημέρα
αποτίμησης των κατακτήσεων των γυναικών και ως αφετηρία νέων στόχων σε κυβερνητικό, πολιτικό,
κοινωνικό και ατομικό επίπεδο για την ουσιαστική κατοχύρωση της Ισότητας των δύο φύλων και της
ανάδειξης της ισοτιμίας, ισότητας, συμπληρωματικότητας, αλληλοσεβασμού, ίσων ευκαιριών και
δικαιωμάτων και για τα δύο φύλα.
Στις 8 Μάρτη :
Το 1857 οι ράφτρες και οι υφάντρες της Νέας Υόρκης κατέβηκαν στους δρόμους απαιτώντας μείωση
των εξαντλητικών ωρών εργασίας – από 16 σε 10 ώρες την ημέρα, ωράριο που οι άντρες είχαν

56. 56
ήδη κατακτήσει πριν από 17 χρόνια – και ζητώντας ίσα μεροκάματα με τους άντρες όπως και ανθρώπινες
συνθήκες δουλειάς. Η εξέγερση αυτή πνίγηκε στο αίμα ύστερα από βίαιη επίθεση της αστυνομίας.
Το 1910 η Κλάρα Τσέτκιν, διεθνής αγωνιστική φυσιογνωμία του εργατικού και γυναικείου κινήματος,
κατά τη διάρκεια του παγκόσμιου Συνεδρίου Σοσιαλιστριών στην Κοπεγχάγη, πρότεινε να καθιερωθεί
η 8 του Μάρτη “ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ”. Για να εκφράσουμε “είπε” την αλληλεγγύη
και την αγάπη για Ειρήνη που μας ενώνει και να διαδηλώσουμε τη συνεχή διεκδίκηση των
δικαιωμάτων μας”. Και ακόμα πρόσθεσε ότι, “την ημερομηνία αυτή πρέπει οι συνδικαλιστικές
οργανώσεις να συμπεριλάβουν στις εκδηλώσεις τους και τη διοργάνωση μιας ημέρας των γυναικών, που
σε πρώτη φάση θα διεκδικεί το δικαίωμα της ψήφου των γυναικών και η εκδήλωση αυτή θα πρέπει να
πάρει διεθνή χαρακτήρα”.
Τι κάνει η ActionAid για την ενδυνάμωση της θέσης των γυναικών
Η ActionAid δουλεύει απευθείας με 6,5 εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο με στόχο να αλλάξει
αυτή την άδικη πραγματικότητα. Τα προγράμματα της ActionAid για τις γυναίκες εφαρμόζονται σε όλες
τις κοινότητες δράσης της οργάνωσης και έχουν σκοπό την ενδυνάμωση της θέσης των γυναικών και τη
βελτίωση του εισοδήματός τους μέσα από προγράμματα μικροπίστωσης. Ειδικότερα:
Η ActionAid παρέχει εκπαίδευση στα κορίτσια μέσω των Σχολείων Άτυπης Εκπαίδευσης και στις
γυναίκες μέσω του προγράμματος Reflect.
Οργανώνει προγράμματα εκμάθησης επαγγελματικών δραστηριοτήτων σε γυναίκες για να ενισχύσουν
το οικογενειακό εισόδημα και να αποκτήσουν δικαίωμα λόγου στις αποφάσεις της
οικογένειας. Εφαρμόζει προγράμματα δανεισμού και αποταμίευσης για να ξεκινήσουν οι γυναίκες τις
επαγγελματικές δραστηριότητες στις οποίες εκπαιδεύτηκαν.
Στην Ασία, η ActionAid υποστηρίζει γυναίκες φυλακισμένες, ιερόδουλες και γυναίκες θύματα της
παράνομης διακίνησης (trafficking), θύματα οικογενειακής βίας, γυναίκες Badi (ομάδες γυναικών και
κοριτσιών σε διάφορες περιοχές της Ασίας που εξαναγκάζονταν παραδοσιακά στην πορνεία).
Στην Αφρική, η δράση επικεντρώνεται στο δικαίωμα των γυναικών σε γη (κληρονομιά και ιδιοκτησία),
το δικαίωμα των κοριτσιών στην εκπαίδευση, στα θύματα οικογενειακής βίας, σε γυναίκες
άστεγες, κακοποιημένες ή ακρωτηριασμένες.
H πρώτη Ελληνίδα βουλευτής Ελένη Σκούρα την Κυριακή 18 Ιανουαρίου 1953 στην αναπληρωματική
εκλογή στον Νομό Θεσσαλονίκης (που τότε περιελάμβανε και τον Νομό Χαλκιδικής) αναδεικνύεται η
πρώτη Ελληνίδα βουλευτής: η Ελένη Σκούρα, υποψήφια του Συναγερμού. Σπουδαίο, επίσης, είναι ότι
και το Κέντρο (όπως και άλλοι συνδυασμοί) σ’ αυτή την αναμέτρησή του είχε υποψήφια γυναίκα: την
Ελένη Ζάννα. Από την ΕΔΑ, εξάλλου, υποψήφιος ήταν ο Ιωάννης Πασσαλίδης.. Έτσι η ελληνική Βουλή
απέκτησε την πρώτη βουλευτίνα της. Όταν μάλιστα, κατά την πρώτη εμφάνισή της σε συνεδρία, ο
Πρόεδρος της Βουλής την προσφώνησε «κυρία βουλευτής», προκλήθηκε ειδική συζήτηση για
την καθιέρωση του «σωστού» όρου για τις γυναίκες-μέλη του Κοινοβουλίου, που προβλεπόταν να
πληθύνουν.

57. 57
Ο υποψήφιος βουλευτής, Ιωάννης Τσουδερός, τον Οκτώβριο του 1961, απευθυνόμενος στις γυναίκες του
Ρεθύμνου μιλάει για την ψύχραιμη και τετράγωνη γυναικεία λογική, ενώ καλεί τις μητέρες να
ΠΡΟΣΕΞΟΥΝ ποιον θα ψηφίσουν, καθώς “η πατρίδα και τα παιδιά χρειάζονται τη μητρική λογική”…
Ότι , λοιπόν , χρειάζονται επαναστάσεις για να αναδειχθεί η
<μητρική>, αν κι είναι αντίθετη με την ψυχραιμη τετράγωνη -
γυναικεία ,όμως ,-λογική ,ο απλός ορθολογικός νους δε θα το
φανταζόταν! Η ίδια η μαθήτρια επισημαίνει ότι η εκμετάλλευση
και η κακοποίηση των γυναικών πραγματοποιείται σκόπιμα για
λόγους πλουτισμού .
Σε ποια , όμως , συναισθηματική βάση θεμελιώνεται η τάση
εκμετάλλευσης είτε των γυναικών , είτε άλλων ασθενών
κοινωνικών ομάδων ;
Στην κατεύθυνση αυτή ,είναι αναγκαίο να δηλωθούν οι
ψυχολογικού χαρακτήρα εκτιμήσεις (παραδόσεις μαθημάτων )
σχετικές με την επιθετικότητα στη γένεση της . Οι ψυχικοί ,λοιπόν,
μηχανισμοί προκαταλήψεων δικαιολογούν ,στη βάση του
υποσυνείδητου , τις εξουσιαστικές διαθέσεις του ατόμου τις
οποίες , μάλιστα , υιοθετεί από τη βρεφική του ηλικία .
ψυχικοί μηχανισμοί των προκαταλήψεων

58. 58
Για να καταλάβουμε καλύτερα κάποιους ψυχικούς μηχανισμούς
που μας ενδιαφέρουν ως προς τη λειτουργία των προκαταλήψεων,
θα ανατρέξουμε στην πολύ πρώιμη παιδική ηλικία. Aυτό σημαίνει
την απόρριψη της άποψης ότι οι προκαταλήψεις είναι αποτέλεσμα
συνειδητού, γνωστικού ελέγχου και την αποδοχή της ερμηνείας η
οποία εμβαθύνει σε ασυνείδητες διεργασίες.
Η αδυναμία του ατόμου να ανεχθεί τους άλλους οι οποίοι δεν είναι
σαν κι αυτόν προέρχεται συχνά από την απειλή που νιώθει σε ένα
βαθύτερο επίπεδο του εαυτού. Φόβος, θυμός και εχθρότητα είναι
τα συναισθήματα που ανακινούνται όταν οι άλλοι
προσλαμβάνονται ως απειλητικοί. Το προκατειλημμένο άτομο
αντιλαμβάνεται τη δική του ομάδα ως καλή, ως ομάδα που έχει τις
δικές του αξίες, τις δικές του συνήθειες και παραδόσεις, τη δική
του ιδεολογία. Έτσι, η ομάδα των άλλων, με διαφορετικές αξίες,
παραδόσεις και άλλη ιδεολογία, δεν μπορεί να γίνει ψυχολογικά
αποδεκτή ως ισότιμη χωρίς να απειλήσει τον εαυτό με ακύρωση
και αφανισμό.
Ι) μηχανισμός της σχάσης
Το βρέφος, από τη στιγμή της γέννησης, καλείται να διαχειριστεί
και να ερμηνεύσει την πραγματικότητα, μια πραγματικότητα που
επηρεάζει αλλά και επηρεάζεται από ασυνείδητες φαντασιώσεις οι
οποίες συχνά παίρνουν διωκτική μορφή. Για να αμυνθεί, το
βρέφος χωρίζει τον κόσμο σε καλό και κακό, καταφεύγοντας στον
ασυνείδητο μηχανισμό που η ψυχολογία ονομάζει σχάση. Η σχάση
είναι ένας τρόπος για να μπορέσει το βρέφος να διαχειριστεί το

59. 59
άγχος, να βάλει τάξη στο χάος και να δομήσει κάποια όρια γύρω
από τον εαυτό. Αυτή η διαδικασία ποτέ δεν ολοκληρώνεται
πλήρως, διατηρείται σε όλη τη ζωή. H ίδια σχάση παράγει, για
παράδειγμα, το ρατσισμό, όπου ο άλλος μετατρέπεται σε κακό
αντικείμενο το οποίο είναι επικίνδυνο και απειλητικό, αλλά
παράλληλα βάζει τάξη στην αταξία. Μπορείς, καταφεύγοντας στο
μηχανισμό της σχάσης, να ξεχωρίσεις τους δικούς σου από τους
άλλους και να αναζητήσεις την ασφάλεια που προσφέρουν οι δικοί
σου, οι γνώριμοι, οι οικείοι, οι καλοί
ΙΙ)μηχανισμός της προβολής
Ένας άλλος μηχανισμός είναι η προβολή. Τα βρέφη δεν αντέχουν
πάντα την ένταση των κακών συναισθημάτων και αμύνονται,
απαλλάσσοντας τον εαυτό τους από αυτά, με την προβολή του
πόνου και της σύγκρουσης σε κάποιον άλλο. O μηχανισμός αυτός
παρατηρείται και στους ενήλικες, ιδίως όταν βρίσκονται σε
συνθήκες οι οποίες αναζωπυρώνουν άγχη πρώιμων εμπειριών.
Tότε συναισθήματα ή χαρακτηριστικά του εαυτού τους που δεν
μπορούν να αντέξουν τα προβάλλουν σε άλλους και βιώνουν
αυτούς τους άλλους σαν να έχουν πράγματι τα ανεπιθύμητα
χαρακτηριστικά που τους απέδωσαν. H προκατάληψη είναι ένας
τέτοιος προβλητικός μηχανισμός. Προκαλεί αίσθηση ανακούφισης
και ασφάλειας, επειδή τα ανεπιθύμητα, κακά χαρακτηριστικά
προβάλλονται σε άλλους. Aυτό επιτρέπει στη «δική μας» ομάδα να

60. 60
εξιδανικεύεται, έτσι ώστε να αποκλείεται η όποια διάσπαση
ανάμεσα στο άτομο και την ομάδα «του».
Οι άνθρωποι έχουμε μεγάλο ταλέντο στο να διατυπώνουμε την
ίδια περιγραφή με αξιολογικά διαφορετικό τρόπο, ανάλογα με το
αν αφορά τη δική «μας» ομάδα ή την ομάδα των «άλλων».
Πιστεύουμε εύκολα με κάθε ειλικρίνεια ότι (εμείς) «διαθέτουμε
γενναιότητα», (εκείνοι) «επιθετικότητα», «έχουμε περηφάνια και
αυτοσεβασμό», «έχουν αλαζονεία και εγωισμό», «είμαστε
έντιμοι, αλλά δεν πέφτουμε και κορόιδα», «είναι αφελείς, αλλά
άμα βρουν την ευκαιρία, θα κλέψουν», «είμαστε ηθικοί και
καθαροί», «είναι ανήθικοι και βρόμικοι».
Ερώτημα 3ο
: Μπορούμε να στηρίξουμε στους μηχανισμούς
αυτούς την ενδο-οικογενειακή βία ;
Παραθέτουμε την εργασία της ομάδας με επικεφαλή τον Ευρυπίδη Θεοδόση
Η κακοποίηση της γυναίκας στο σύγχρονο κόσμο
Η κακοποίηση γυναικών αναφέρεται στην άσκηση σωματικής, ψυχικής ή και σεξουαλικής βίας σε μια
γυναίκα από τον σύζυγο ή τον ερωτικό σύντροφο, νυν και πρώην με στόχο την επιβολή ελέγχου. Ο όρος
συμπεριλαμβάνει επομένως και το βιασμό στο ζευγάρι με ή χωρίς γάμο.
Στην εποχή μας, το πρόβλημα αυτό βρίσκεται σε έξαρση και έχει πάρει παγκόσμιες διαστάσεις. Σύμφωνα
με στοιχεία της Διεθνούς Αμνηστίας, στην Ελλάδα, μέχρι και σήμερα ο νομοθέτης αναγνωρίζει το
δικαίωμα του συζύγου στη σεξουαλική επαφή, ακόμα και με βίαιο τρόπο και χωρίς τη συγκατάθεση της
συζύγου του. Δεν υπάρχει όμως μόνο η σεξουαλική κακοποίηση αλλά και η σωματική και η ψυχική, που
είναι εξίσου σημαντικές. Η μορφή της σωματικής κακοποίησης είναι πιο φανερή και πιο επικίνδυνη τόσο
για τη σωματική ακεραιότητα, όσο και για την ίδια τη ζωή των γυναικών που πέφτουν θύματά της. Σε μία
τέτοια περίπτωση οι κακοποιήσεις κυμαίνονται από πολύ μικρές μέχρι πολύ μεγάλες που καταλήγουν
πολλές φορές σε σοβαρές σωματικές βλάβες.
Τέλος η ψυχολογική κακοποίηση είναι όταν κάποιος έχει πλήρη έλεγχο και κατάκριση των σχέσεων της
γυναίκας µε άλλους ανθρώπους, κοινωνική απομόνωση από φίλους και συγγενείς, στέρηση της
ελευθερίας που έχει ως αποτέλεσμα τον πλήρη έλεγχο των κινήσεων της γυναίκας, απειλές
και εκβιασμοί, υποτίμηση της αξιοπρέπειας, ταπείνωση κ.ά.
Το προφίλ των κακοποιημένων γυναικών

61. 61
Χαμηλή αυτοεκτίμηση. Πιστεύουν ότι ο ρόλος τους ως σύζυγοι, νοικοκυρές και μητέρες τους δίνει
αυταξία. Έχουν παραδοσιακές αντιλήψεις σε θέματα οικογένειας και πιστεύουν στην ενότητά της και στα
στερεότυπα του γυναικείου ρόλου. Οι περισσότερες έχουν υπάρξει θύματα κακοποίησης από τους γονείς
τους στην παιδική ηλικία.
Παθητική συμπεριφορά. Υπομένουν, ανέχονται τον εξευτελισμό και την προσβολή, δέχονται την ευθύνη
για τις βίαιες πράξεις των συζύγων τους. Ενώ χαρακτηρίζονται παθητικές από τους
άλλους, αντιμετωπίζουν όμως τη βία στο σπίτι με τέτοιο τρόπο ώστε να αποφεύγουν μεγαλύτερη
κακοποίηση ή και δολοφονία.
Ανασφάλεια και αναξιότητα. Νιώθουν ξεκρέμαστες χωρίς την παρουσία του συζύγου αποφεύγουν να
αναλάβουν ευθύνες και πρωτοβουλίες γιατί φοβούνται ότι αν αποτύχουν θα κατακριθούν και
θα κακοποιηθούν. Συχνά χρησιμοποιούν τα σεξ ως μέσο διατήρησης της σχέσης τους.
Ενοχές. Πιστεύουν ότι ευθύνονται οι ίδιες για την κακοποίησή τους και αρνούνται τον θυμό που νιώθουν
από την κακοποίηση.
Ψυχοσωματικά συμπτώματα. Έχουν έντονες αντιδράσεις άγχους και ψυχοσωματικές ασθένειες.
Αίσθημα αβοηθησίας. Πιστεύουν ότι κανείς δεν μπορεί να τις βοηθήσει και να τις στηρίξει πέρα από τον
ίδιο τον εαυτό τους.
Το προφίλ του άνδρα-θύτη
Χαμηλή αυτοεκτίμηση. Πιστεύουν ότι μέσα από τη βίαιη συμπεριφορά τους και τον αυταρχισμό τους
μπορούν να αποδείξουν ότι αξίζουν. Συχνά χρησιμοποιούν το βίαιο σεξ ως μέσο για να αυξήσουν
την αυτοεκτίμησή τους και τον ανδρισμό τους. Έχουν κτητική συμπεριφορά, δημιουργούν σκηνές
παθολογικής ζήλιας και πολλοί παρουσιάζουν διπλή προσωπικότητα. Κάποιοι έχουν υπάρξει θύματα
ή μάρτυρες σκηνών βίας στην πατρική τους οικογένεια.
Παραδοσιακές αντιλήψεις γύρω από το ρόλο τους. Πιστεύουν στην υπεροχή των ανδρών και στον
παραδοσιακό τους ρόλο μέσα στην οικογένεια.
Έλλειψη αυτοελέγχου και επίγνωσης των πράξεών τους και προβολή της ευθύνης σε άλλους. Δεν
παραδέχονται ότι η συμπεριφορά τους είναι βίαιη, δεν εκτιμούν τις αρνητικές επιπτώσεις που έχει η
πράξη τους στο θύμα ή στα άλλα μέλη της οικογένειας. Δικαιολογούν τον εαυτό τους για τη
συμπεριφορά τους, προβάλλοντας άλλους, εξωγενείς παράγοντες, όπως οικονομικά προβλήματα,
αλκοόλ, την προκλητική συμπεριφορά της συζύγου.
Η συμπεριφορά του άνδρα –θύτη αποτελεί έμπρακτη απόδειξη του
μηχανισμού προβολής γιατί αναπλάθει έναν νέο εαυτό , όχι χάριν
της αλήθειας , αλλά της προκατάληψης του ισχυρού –αυταρχικού
άνδρα .

62. 62
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ : ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ .
Ερώτημα : Οι ψυχικοί μηχανισμοί βίας μπορούν να μας
βοηθήσουν να κατανοήσουμε την ενδο οικογενειακή;
Απάντηση : Η ενδο-οικογενειακή
Ομάδα μαθητών με επικεφαλή τον Ιωάννη Θεοδόση ασχολήθηκε
με τη βία στο σπίτι .Παραθέτει ,μάλιστα,τη σχέση των
προκαταλήψεων με τη βία ακολούθως :
Ενδο-οικογενειακή βία1234.mp4
Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν μεγαλώσει με την ιδέα ότι η οικογένεια και το σπίτι είναι ένα ήρεμο
μέρος, ένα ασφαλές λιμάνι ή ένα καταφύγιο. Και ότι μέσα εκεί κανείς και τίποτα δεν μπορεί να τους
βλάψει. Αυτές οι αντιλήψεις είναι βαθιά ριζωμένες στους περισσότερους από εμάς καθώς συνήθως
μεταφέρονται από γενιά σε γενιά από την παιδική ηλικία. Οι εικόνες και οι αντιλήψεις αυτές είναι
όμορφες και θετικές. Κτίζουν στην καρδιά και το μυαλό μας ένα καλό οικοδόμημα, ένα καλό πρότυπο
για την εξέλιξη της προσωπικότητάς μας, των σχέσεων και της ζωής μας γενικότερα. Κατά πόσο, όμως,
μπορούν να είναι και πραγματικότητα; Και μάλιστα μια μόνιμη πραγματικότητα, όπως αυτήν που καμιά
φορά βλέπουμε να προβάλλεται από τις ταινίες;
Υπάρχουν στιγμές και περιπτώσεις που κάτι τέτοιο δεν ισχύει τόσο. Και ίσως
δεν είναι και ρεαλιστικό να πιστεύει κανείς ότι μπορεί ή πρέπει πάντα να
ισχύει. Στην οικογένεια, όπως και στις περισσότερες – αν όχι σε όλες - τις
ομάδες ανθρώπων, βιώνονται πολλά και ανάμεικτα συναισθήματα που
εκφράζονται με πολλούς και διάφορους τρόπους και συμπεριφορές.
Όταν, όμως, αυτές οι συμπεριφορές και τα συναισθήματα εκφράζονται με τρόπους ακραίους, βίαιους,
ζημιογόνους, που βλάπτουν ή απειλούν τη σωματική, συναισθηματική, διανοητική, πνευματική υγεία
και ευεξία, τότε πρέπει να αντιμετωπίζονται δραστικά.

63. 63
Η βία στο σπίτι (συχνά ονομάζεται και ‘ενδο-οικογενειακή βία’) συμβαίνει όταν ένα μέλος της
οικογένειας επιχειρεί με τις πράξεις και τη συμπεριφορά του να επιβληθεί ή/και να βλάψει ένα άλλο
μέλος της οικογένειας σωματικά ή/και ψυχολογικά.
Η βία στο σπίτι συμβαίνει σε όλες τις κουλτούρες, όλες τις εθνικότητες, όλες τις θρησκείες, όλα τα
κοινωνικά και οικονομικά επίπεδα. Μπορεί να προέρχεται από άντρες, από γυναίκες ή και από τους
δυο, σε σχέσεις μεταξύ του αντίθετου φύλου και σε σχέσεις μεταξύ του ίδιου φύλου, σε σχέση γονέα
προς παιδί και σε σχέση παιδιού (κυριότατα έφηβου και ενήλικα) προς γονέα.
Το [[νομοσχέδιο]] για την ενδοοικογενειακή βία απασχόλησε την Τρίτη 8 Αυγούστου 2006 την
[[Κυβερνητική Επιτροπή]].
Σύμφωνα με το νέο νομοσχέδιο θεσπίζονται νέες εγκληματικές συμπεριφορές, που έως τώρα δεν
χαρακτηρίζονταν αξιόποινες πράξεις, ενώ μετατρέπεται σε κακουργηματική πράξη ο συζυγικός
εξαναγκασμός σε συνουσία.
Το νομοσχέδιο προβλέπει βαριές ποινές για την [[παιδοφιλία]], αλλά και για τoν εξαναγκασμό
ανικάνου ή ασθενούς μέλους της οικογένειας σε σεξουαλική πράξη, ενώ απαγορεύεται ρητά η
σωματική βία σε βάρος ανηλίκων ως μέσο σωφρονισμού στο πλαίσιο της ανατροφής τους.
Oι δάσκαλοι και οι καθηγητές εξάλλου, υποχρεούνται να ενημερώνουν άμεσα τις εισαγγελικές και
αστυνομικές αρχές σε περίπτωση που διαπιστώσουν σωματική [[κακοποίηση]] μαθητή από μέλος της
οικογένειάς του, ενώ σε περίπτωση κακοποίησης [[ανηλίκου]] προβλέπεται αυτεπάγγελτη ποινική
δίωξη κατά του δράστη, ο οποίος υποχρεωτικά οδηγείται στο αυτόφωρο.
Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση, στόχος του νομοσχεδίου είναι η
καταπολέμηση των ακραίων φαινομένων αυθαιρεσίας και αυταρχισμού μέσα
στην [[οικογένεια]] με τη δημιουργία ενός νομοθετικού πλέγματος προστασίας
των ανηλίκων αλλά και των «αδύνατων» μελών της οικογένειας, οι παραβάτες
του οποίου θα αντιμετωπίζουν βαριές ποινές.

64. 64
Η κακοποίηση των γυναικών και των παιδιών έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις στις μέρες μας. Τα
αποτελέσματα στατιστικών ερευνών και οι καταγγελίες που καταγράφονται καθημερινά στα
αστυνομικά τμήματα και στα Ειδικά Συμβουλευτικά Κέντρα για θέματα βίας σε όλες τις αναπτυγμένες
χώρες μαρτυρούν την αναγκαιότητα της καταπολέμησης του φαινομένου. Σύμφωνα με το Συμβούλιο
της Ευρώπης, η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί τη βασική αιτία θανάτου κι αναπηρίας για τις γυναίκες
16-44 ετών κι ευθύνεται για περισσότερους θανάτους και προβλήματα υγείας απ’ ότι ο καρκίνος, τα
τροχαία δυστυχήματα κι ο πόλεμος μαζί.
Σύμφωνα με τα διεθνή στατιστικά στοιχεία, τα τελευταία 10 χρόνια οι ευρωπαϊκές τηλεφωνικές
γραμμές έχουν δεχθεί περισσότερες από 3 εκατ. κλήσεις μόνο για κακοποίηση και παραμέληση
παιδιών, με κύριους υπαίτιους τους γονείς. Τα κορίτσια συνήθως καταγγέλλουν συναισθηματική
κακοποίηση, ενώ τα αγόρια σωματική. Συγκεκριμένα, το Κέντρο ερευνών Innoccenti Unicef, αναφέρει
ότι τo 80% των 3.500 παιδιών κάτω των 15 ετών που πεθαίνουν από κακοποίηση ή παραμέληση κάθε
χρόνο, στις ανεπτυγμένες χώρες, κακοποιούνται από τους γονείς τους
Η ενδοοικογενειακή βία και κακοποίηση μπορεί να ασκηθεί σε όλες τις μορφές λεκτικής, σωματικής
ή/και συναισθηματικής/ ψυχολογικής κακομεταχείρισης, σεξουαλικής παραβίασης, παραμέλησης ή
παραμελημένης θεραπευτικής αντιμετώπισης των ατόμων, έκθεσης των παιδιών σε σεξουαλικές
δραστηριότητες που δεν συνάδουν με την ηλικία τους, ή/και σε πορνογραφικό υλικό. Ειδικότερα, η πιο
σύγχρονη εκδοχή της αποπλάνησης των ανηλίκων και κυρίως των εφήβων που χρησιμοποιούν πολύ
συχνά το Διαδίκτυο με απώτερο σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση ή και κακοποίηση αποκαλείται ως
το φαινόμενο «grooming».

65. 65
προκαταλήψεις και στερεότυπα
 Περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας σπάνια δημοσιοποιούνται γιατί αντιμετωπίζονται σαν
οικογενειακή υπόθεση.
 Επικρατεί ακόμη και σήμερα σε αρκετές κοινωνικές ομάδες ότι «το ξύλο βγήκε από τον
παράδεισο».
 Ο άντρας που είναι και ο αρχηγός της οικογένειας έχει το δικαίωμα να ασκεί βία στα μέλη της
οικογένειας χωρίς να λογοδοτεί σε κανέναν.
 Η Αστυνομία συνεχίζει να θεωρεί τις περιπτώσεις βίας μεταξύ συζύγων ως «συμβάντα», που τα
καταχωρεί περιληπτικά και επιγραμματικά στο βιβλίο συμβάντων και περιορίζεται σε συστάσεις,
ενώ παράλληλα νουθετεί τη μη άσκηση ποινικής δίωξης, ακόμη και όταν η βλάβη φαίνεται σοβαρή,
οπότε θα έπρεπε αυτεπάγγελτα να παρέμβει η Αστυνομία και να προκαλέσει αυτεπάγγελτη δίωξη.
 Δυστυχώς συνεχίζει να θεωρείται ταμπού η παραδοχή ότι υφίστασαι βία στο σπίτι σου. Ειδικά αν ο
σύζυγος είναι «υπεράνω πάσης υποψίας»
 Τα στερεότυπα για τα δύο φύλα προκύπτουν από τους διαφορετικούς ρόλους που αναλαμβάνουν
οι άνδρες και οι γυναίκες στην κοινωνία. Οι γυναίκες στη φροντίδα του σπιτιού και των παιδιών και
οι άνδρες ως αυτοί που εξασφαλίζουν τα απαραίτητα για τη συντήρηση μιας οικογένειας.
5.mp4

66. 66
Το εκπληκτικό video που θα παρακολουθήσουμε στη συνέχεια είναι προϊόν εργασίας του Άγγελου
Ροδιτάκη, ενός νέου Έλληνα σπουδαστή στην Αθήνα, ο οποίος κατάφερε μέσα σε δύο λεπτά να
αποδείξει τόσο το ταλέντο όσο και την ευαισθητοποίησή του στη μάστιγα της ενδοοικογενειακής βίας.
Στην ιστορία, ένα μικρό αγοράκι παίζει ήσυχο και χαρούμενο στο δωμάτιό του. Κάποια στιγμή ακούει
την πόρτα και αντιλαμβάνεται πως έχει επιστρέψει ο πατέρας του… μεθυσμένος. Τον βλέπει να πίνει
και στη συνέχεια τον ακούει να έρχεται προς το δωμάτιό του… ο φόβος και ο τρόμος ζωγραφισμένα
στο προσωπάκι του…
Δείτε τι γίνεται μετά… στο εξαιρετικό αυτό φιλμάκι μικρού μήκους με τίτλο Safe place :
Safe Place.mp4
Πηγές:
https://www.youtube.com/watch?v=Q1qVW-3YmQ0&nohtml5=False (1)
https://www.youtube.com/watch?v=PQCBLle-MK0&nohtml5=False (2)
https://www.youtube.com/watch?v=dLBSBcFVxa8&nohtml5=False (3)

67. 67
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Η ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΗ ΓΕΝΝΑ ΤΗ ΒΙΑ
ΣΤΟΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΧΩΡΟ εφοσον:
 Ο άντρας, ο αρχηγόςτης οικογένειας έχει το δικαίωμα να ασκεί βία στα μέλη
της οικογένειας χωρίςνα λογοδοτείσε κανέναν.
 Επικρατείακόμη και σήμερα η ρήση : «το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο».
ΣΤΟΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΧΩΡΟ , ΕΦΟΣΟΝ
 Θεωρούμε κάποια άλλη ομάδα ανθρώπων ως κατώτερη ή ακόμη και άξια
περιφρόνησης λόγω της φυλετικής ή εθνικής καταγωγής.
ΣΤΟΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΧΩΡΟ , ΕΦΟΣΟΝ:
 Το αυταρχικό σχολείο και ο ευρύτερος κοινωνικόςπερίγυρος
εθελοτυφλούν στο πρόβλημα.
ΣΤΟΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ , ΣΧΟΛΙΚΟ ΚΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΧΩΡΟ,
ΕΦΟΣΟΝ :
 Ο άλλος μετατρέπεται (εξαιτίας του μηχανισμού της σχάσης) σε
κακό αντικείμενοτο οποίο είναι επικίνδυνοκαι απειλητικό, αλλά
παράλληλα βάζει τάξη στην αταξία. Καταφεύγουμε ,ουσιαστικά
,στο μηχανισμό της σχάσης, κι όχι σε ορθολογικάκριτήρια ,
προκειμένου να ξεχωρίσουμε τους δικούς μας από τους άλλους κι
αναζητούμε την ασφάλεια που προσφέρουν οι δικοί μας .