2. Շնչառությունը գործընթացների համալիր է: Այն
ապահովում է օրգանիզմի կողմից թթվածնի
յուրացումը, նրա օգտագործումը օրգանական
նյութերի օքսիդացման համար և
նյութափոխանակության արգասիք ածխաթթու գազի
հեռացումը:
3. Շնչառական համակարգը կազմված է օդատար
ուղիներից՝ քթի խոռոչ, քթըմպան, կոկորդ,
շնչափող, բրոնխներ, և գազափոխանակության
օրգաններից` թոքերից:
Քթի խոռոչը ոսկրաաճառային միջնորմով
բաժանվում է երկու խոռոչների: Յուրաքանչյուր
խոռոչ ունի ոլորապտույտ անցուղիներ, որոնք
մեծացնում են նրա ներքին մակերեսը: Այդ ամբողջ
մակերեսը պատված է լորձաթաղանթով, որը
կազմված է թարթիչավոր էպիթելային հյուսվածքից:
Թարթիչների թարթման, շարժման օգնությամբ քթի
խոռոչից հեռացվում է լորձը՝ նրան կպած
մանրէների և փոշու հետ միասին
4. Կոկորդը գտնվում է պարանոցի վերևի հատվածում:
Այն մի քանի աճառներով, կապաններով, ջլերով և
մկաններով միմյանց միացած խոռոչ է: Աճառները
արտաքինից պաշտպանում են կոկորդը: Կոկորդի
մուտքը վերևից փակվում է մակկոկորդի աճառով:
Սննդանյութի անցումը շնչափող շնչահեղձության և
մահվան պատճառ կարող է դառնալ:
Կոկորդի խոռոչը պատված է լորձաթաղանթով, որը
վնասազերծում է օդի հետ այստեղ հասած
մանրէները, փոշին և շարունակում է տաքացնել ու
խոնավացնել օդը:
5. Կոկորդը նաև ձայնային օրգան է: Այդ խոռոչի
ամենանեղ տեղում ձգվում են ձայնալարերը,
որոնց միջև գտնվում է ձայնախորշը:
6. Թոքերը երկուսն են և տեղավորված են
կրծքավանդակում, գրավում են համարյա նրա
ամբողջ խոռոչը: Թոքերը խոր ակոսներով
բաժանվում են բլթերի: Յուրաքանչյուր թոքի մեջ
մտնում է մեկ բրոնխ, բազմակի ճյուղավորվելով
վերածվում մանրագույն բրոնխների, որոնք
ավարտվում են մանրադիտակային մեծություն և
կառուցվածք ունեցող թոքաբշտիկներով և
նմանվում խաղողի ողկույզի:
7. Շնչափողը անմիջապես կոկորդի
շարունակությունն է: Այն խողովակավոր օրգան
է: Կազմված է 16−20 աճառային
կիսաօղակներից, որոնց շնորհիվ պարանոցի
շարժումների դեպքում շնչափողի լուսածերպը
մնում է բաց վիճակում, և օդն անարգել անցնում
է շնչառական ուղիներ: Շնչափողի հետին
պատը հպվում է կերակրափողին, և աճառի
բացակայության շնորհիվ չի խանգարվում
սննդագնդիկի տեղաշարժը: Շնչափողը ստորին
մասում վերածվում է աջ և ձախ բրոնխների:
8. Ծխելու ժամանակ այնպիսի նյութեր են մտնում
օրգանիզմ, որոնք կարող են վնասել ձեր
թոքերը: Ժամանակի ընթացքում դա կարող է
բերել մի շարք խնդիրների: Ծխող մարդիկ
թոքային հիվանդությունների ավելի մեծ ռիսկի
են ենթարկվում, որոնցից են օրինակ՝
էմֆիզեմա, քրոնիկական բրոնխիտ, թոքերի
քրոնիկական օբստրուկտիվ հիվանդություն և
թոքերի քաղցկեղ:
9. Ծխախոտից հրաժարվելը կարող է հանգեցնել
շնչառական ժամանակավոր
գերծանրաբեռնվածության և անհանգստության,
քանի որ թոքերը և օդուղիները սկսում են
մաքրվել: Ծխելը թողնելուց անմիջապես հետո
լորձի գերարտադրությունը վկայում է, որ ձեր
շնչառական համակարգը վերականգնվում է:
Երեխաները, որոնց ծնողները ծխում են, ավելի
հակված են այնպիսի խնդիրների, ինչպիսիք են`
հազը, ասթման, թոքաբորբը և բրոնխիտը:
10. Օրինակ՝ Մարզվել
Մարզումներն օգնում են բարելավել
շնչառությունն ու մտածել որևէ այլ բանի մասին,
սակայն դրական արդյունքի հասնելու համար
մարզվելիս հարկավոր է առավելագույնս ջանք
գործադրել: Սա կօգնի ոչ միայն թողնել ծխելը,
այլև կարգի բերել կազմվածքն ու բարելավել
ինքնազգացողությունը:
