ქიმიური რეაქციების მიმდინარეობის კანონზომიერება

1. ქიმიური რეაქციის
მიმდინარეობის
კანონზომიერება
პრეზენტატორი: დალი კობახიძე
2011 წელი

2. გაკვეთილის თემა
რა გავლენას ახდენს ტემპერატურა
რეაქციის სიჩქარეზე?

3. გაკვეთილის მიზანი/ მისაღწევი
შედეგები
• სტანდარტი ქიმ.X.1. ქიმიური
რეაქციის მიმდინარეობის
კანონზომიერება
მიმართულება: ქიმიური მოვლენები.

4. მეცნიერული კვლევა–ძიება:
• კვლ.X.1.მოსწავლეს შეუძლია განსაზღვროს
კვლევის საგანი და კვლევის ეტაპები.
• კვლ.X.2.მოსწავლეს შეუძლია კვლევითი
პროცედურის განხორციელება/
მონაცემების აღრიცხვა.
• კვლ.X.3.მოსწავლეს შეუძლია მონაცემთა
წარმოდგენა სხვადასხვა საკომუნიკაციო
საშუალების გამოყენებით.
• კვლ.X.4.მოსწავლეს შეუძლია მონაცემთა
ანალიზი და შეფასება.

5. გაკვეთილის აქტუალურობა
მოსწავლეები ცდებისა და მოდელირების
გზით გამოიკვლევენ ტემპერატურის
გავლენას რეაქციის სიჩქარეზე

6. ქიმიური რეაქციის სიჩქარე
განისაზღვრება ერთ–ერთი
მორეაგირე ნივთიერებების ან
პროდუქტის კონცენტრაციის
ცვლილებით იმ დროში რა
დროშიც ეს ცვლილება
განხორციელდა

7. ქიმიური
რეაქციის
სიჩქარე
დამოკიდებული
მორეაგირე
ნივთიერების
ბუნება
კონცენტრაცია
ტემპერატურა

8. ბუნებაში რექციები
სხვადასხვა სიჩქარით
მიმდიონარეობს

9. რეაქციები რომლებიც მყისიერად
მიმდინარეობს

10. ბუნებაში მიმდინარე ჟანგვის
ხანგრძლივი პროცესები
როდოსის
კოლასი

11. იაკობ ჰენდრიკ ვანტ–ჰოფი
ნობელის
პრემიის
ლაურეატი
1852–1911

12. ვანტ–ჰოფის ემპირული წესი
რეაქციების უმეტესობის სიჩქარე
ტემპერატურის 10 გრადუსით
გაზრდისას 2–4–ჯერ იზრდება
Vt2 =Vt1 . Y
t2-t1
10

13. საბურავების შენახვის ვადა
დამოკიდებულია ტემპერატურაზე

14. რატომ იზრდება ტემპერატურის
გაზრდით რეაქციის სიჩქარე?
ტემპერატურის გადიდებისას
არააქტიური მოლეკულების დიდი
ნაწილი შეიძენს ენერგიის მარაგს
რეაქციაში შესასვლელად ,რაც ზრდის
რეაქციის სიჩქარეს.

15. აქტივაციის ენერგია
ენერგია, რომელიც აუცილებელია
საწყისი მოლეკულების
გასააქტიურებლად აქტივაციის
ენერგია (E:კ ჯოული / მოლი
)ეწოდება

16. H-H
H H
I - I
I I
H
I
H
I
იოდწყალბადის სინთეზის რეაქცია

17. იოდწყალბადის სინთეზის
ელექტრონული
დიაგრამის აგება

18. H1
H2
H
E ა
H
H
გარდამავალი მდგომარეობა
რეაქციის მსვლელობა
ენერგია
კჯოული/მოლი

19. ცოდნის გააზრება -რეფლექსია
შემაჯამებელი კითხვა:
რა განსხვავებაა აქტივაციის ენერგიასა
და სითბურ ეფექტს შორის?
•აქტივაციის ენერგია არის სხვაობა გარდამავალ
მდგომარეობასა და რეაგენტების ენერგიას შორის.
•სითბური ეფექტი არის სხვაობა პროდუქტებისა
და რეაგენტების ენერგიებს შორის.

20. შედეგი :
მოსწავლეებს განუვითარდებათ ბუნების
მეტყველებისათვის საჭირო ელემენტარული
კლევა– ძიებითი,სიახლეთა აღმოჩენისა და
შეცნობის, დაკვირვების, ექსპერიმენტის
ჩატარების, მოდელების შექმნისა და
გამოყენების უნარ–ჩვევები.

21. შეფასება
სინთეზი
ანალიზი
გამოყენება
გაგება
ცოდნა

22. გმადლობთ
ყურადღებისთვის