დღეს ჩვენს ქვეყანაში ძალიან მძიმე ეკოლოგიური მდგომარეობაა. პროექტის მიზანი იყო: გაგვეგო რამდენად სუფთაა ჩვენი ჰაერი, დაბინძურების რა სახეები არსებობს, ჯანმრთელობის რა გაუარესებებს იწვევს და როგორ შეიძლება ამ პრობლემების თავიდან აცილება.
დღეს ჩვენს ქვეყანაში ძალიან მძიმე ეკოლოგიური მდგომარეობაა. პროექტის მიზანი იყო: გაგვეგო რამდენად სუფთაა ჩვენი ჰაერი, დაბინძურების რა სახეები არსებობს, ჯანმრთელობის რა გაუარესებებს იწვევს და როგორ შეიძლება ამ პრობლემების თავიდან აცილება.
14. გახსოვდეთ:
• თუ ან...ან შეწყვილებული კავშირია,
მძიმე იწერება მეორე ან-ის წინ.
მაგ. დღეს ვის გააკვირვებ ან ფულით, ან
ქონებით?
შეადარეთ: დღეს ვის გააკვირვებ ფულით
ან ქონებით?
15. გახსოვდეთ:
• ერთგვარ განსაძღვრებებს შორის მძიმე არ
დაიწერება(შემოწმება შეიძლება ასე: მაგ.
მათ შორის ვერ ჩაისმება და კავშირი).
ქართველმა მძლეოსნებმა სამი ოქროს
მედალი მოიპოვეს.ეს საშვილიშვილო
საქმეა.
16. გახსოვდეთ:
• ერთგვარი განსაზღვრებები ერთ კითხვაზე
უპასუხებენ.
ერთსა და იმავე წევრთან ქმნიან სინტაქსურ
წყვილს.
გამოხატავენ მსგავს ნიშან- თვისებას.
მათ შორის შეიძლება ჩაისვას და კავშირი.
მაგ. მამამ შვილს უყიდა წითელი, ყვითელი,
მწვანე ბუშტები.
17. კავშირიან და უკავშირო რთულ
თანწყობილ წინადადებაში:
• ძველად აქ ჯარებს უხმობდნენ დაფდაფითა და ბუკითა ,
ახლა ყაყაჩო შემომხვდა ლამაზი ქალის
შუქითა.
გავიდა გაზაფხულიც, ჩაიყვავილა ხეხილ
• მაც, დაპურდა მინდვრად ბალახი.
18. კავშირიან და უკავშირო რთულ
ქვეწყობილ წინადადებაში:
• მთავარი წინადადების შემდეგ:
მე იგი მიყვარს ,ვისაც უყვარდა,
თავისი ქვეყნის ხალხი და მიწა.
მთავარი წინადადების წინ:
ვინც თაფლში ხელს ჩაყოფს, ხელსაც
გაილოკავსო.
იქით- აქეთ, თუ დამოკიდებული
წინადადება შუაშია:
•
“ახლა, როცა ამ სტრიქონს ვწერ,
შუაღამე იწვის ,დნება.”
19. გახსოვდეთ:
• რომ, თუ, რაც, როცა კავშირები
ყოველთვის არ იწყებს დამოკიდებულ
წინადადებას.
მძიმე დაიწერება იქ, სადაც მთავრდება
მთავარი წინადადება:
შენ რომ ხელი გკრან,ისიც წაგაქცევს,
ამას ტყვიების მეხი ფარავდა”.
20. გახსოვდეთ:
• თუ გამოყენებულია რთული კავშირი
როგორც...ისე, მძიმე დაიწერება ისე-ს წინ.
მაგ.ბავშვი მალე გაიწაფა როგორც
კითხვაში, ისე ლამაზად წერაში.
21. გახსოვდეთ:
• მძიმე არ იწერება თუ კავშირის წინ. როცა
მას აქვს მაჯგუფებელი ან
მაცალკევებელი მნიშვნელობა, ასევე
გამონათქვამებთან:
ამა თუ იმ,
ასე თუ ისე,
ესა თუ ის.
მაგ: ქალი თუ კაცი, დიდი თუ პატარა იქ
იყო.
22. გახსოვდეთ:
• მძიმე არ დაიწერება ნაწილაკებთან:
ვაითუ;
იქნებ;
იქნება;
ეგებ(ის);
შეიძლება;
ნეტავი;
უნდა;
მოდი;
თურმე;
• ხოლმე და კავშირ თუმცა-ს შემდეგ
23. გახსოვდეთ:
• მძიმე არ დაისმის რომ კავშირის
გამოტოვებისას, როცა ზმნა
კავშირებითის რომელიმე მწკრივში დგას.
მაგ: გთხოვთ გამათავისუფლოთ...
გთხოვთ დამიბრუნოთ...
შეიძლება დაიწეროს...
