SlideShare a Scribd company logo
Денсаулық пен сырқат.
Адам ағзасындағы химиялық элементтер.
Д. И. Менделеевтің периодтық жүйесіндегі элементтердің көбісі ағзаның құрамдас бөлігі. Бірақ
олардың бірі көп, екіншісі аз мөлшерде болады. Ал бұл элементтер де өлі табиғат жиынтығы.Соңғы
жылдарда әлемдік жаһандану үрдісінде табиғатта тепе-теңдік жағдайында сақталып тұрған кейбір химиялық
элементтердің адам ағзасында бірден көбейе түсуі және ағза үшін маңызы бар элементтер мөлшерінің кеміп
кетуі байқалуда. Химиялық элементтердің барлығы да тиісті мөлшерден артық болса немесе азайып кетсе
адам ағзасына кері әсер ететіні анықталған.
Сұрақ 1. Суретті пайдалана отырып, адам ағзасында болатын тіршілікке қажетті
элементтерді атап, маңызын айтыңыз.
_____________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________
____________
Сұрақ 2. Адамзаттың даму тарихында металдардың рөлі қандай?
_____________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________
____________
Сұрақ 3. Ағзада кейбір элементтердің жетіспеушілігінен адамдар көптеген ауруларға
шалдығады. Сондай аурулардың сіз білетін түрлерін атаңыз.
_____________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________
____________
Табиғи ресурстар.
Кальций қосылыстары
Су H2O
БуКальций Ca (1)
Тұнба (4)
2 3
Жоғарыдағы суретте кальций қосылыстарының алыну жолдары сатылып көрсетілген.
Сұрақ 1. Кальций қосылыстары
Кальцийдің қосылыстары табиғатты кең таралған. Кальций қосылыстарының бір-біріне айналуы,
табиғаттағы кальцийдің айналымын іске асырады, сөйтіп, көптеген геологиялық процестер жүреді.
Осылайша бір-біріне айналуының нәтижесінде қальцийдің қосылыстары адам өмірінде маңызды рөл
атқарады.
Адам өміріне қажетті кальцийдің бір маңызды қосылысына мысал келтіріңіз және оның
маңыздылығын айтыңыз
_____________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________
____________
Сұрақ 2. Кальций қосылыстары
Суретте кальций қосылыстарының алыну жолдары 4 сатыдан (1-4 дейін нөмірленген) тұрады. Осы
сатының 3 кезеңінде су қолданылады.
Адам жылына тағамдармен бірге 500 кг дейін су тұтынатыны белгілі. Ал осы судың құрамындағы
кальций иондарының мөлшері 0,0001% құрайды. Егер суды қайнатпай және тазаламай қабылдаған жағдайда
онда адам ағзасына жылына кермек сумен кальций иондардың қандай массасы енер еді?
А) 0,5г
В) 0,6
С) 0,7
Д) 0,8
Сұрақ 3. Кальций қосылыстары
Адам тыныс алғанда оттек газы жұтылып, көмірқышқыл газы шығарылатыны белгілі. Кальций
қосылыстарының алыну жолдарының 3 сатысында үрдіске не себепті көмірқышқыл газын қосады?
_____________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________
____________
Сұрақ 4. Кальций қосылыстары
Сөндірілмеген әк – ақ түсті қиын балқитын зат. Сөндірілмеген әкті пайдалана отырып, жұмыртқаны
отсыз қалай пісіруге болады?
_____________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________
____________
Сұрақ 5. Кальций қосылыстары
Мерекенің жақандағаны еске түскен Айша апай әк сатып алу үшін шаруашылық дүкеніне бет алды.
Торына толтырып алған әкті көтеріп, апай үйге кешікпей оралды. Қарсы алған шалына шаршағаның айтып,
қолындағы торды қораға іліп қоюын өтінді. Арада бірнеше күн өтті. Үй ағартудың қамына кіріскен апай
ілулі тұрған торына жақындағанда таңғаларлық көрініске ие болды. Тастай қатты әгі үгіліп кетіп, жерге
төгілгенде, торы ілулі күйінде бос қалған.
Тордың бос қалу себебін қалай түсіндіресіздер?
«Ия» немесе «Жоқ» жауаптарын айналдыра сызыңыз
Тордың бос қалу себебі не? Ия немесе Жоқ
Қораға ұрылар түскен Ия/Жоқ
Кальций оксиді мен су буы қосылып, кальций
гидрооксиді түзілді
Ия/Жоқ
Ауадағы су буымен көмірқышқыл газы қосылып,
кальций корбанаты түзілді
Ия/Жоқ

More Related Content

More from Nurlan Abilhanov

ұлыстың ұлы күніі тәр сағ
ұлыстың ұлы күніі тәр сағұлыстың ұлы күніі тәр сағ
ұлыстың ұлы күніі тәр сағ
Nurlan Abilhanov
 
биология гул
биология гулбиология гул
биология гул
Nurlan Abilhanov
 
бастауыш құстар
бастауыш құстарбастауыш құстар
бастауыш құстар
Nurlan Abilhanov
 
Арифметикалық прогрессия
Арифметикалық прогрессияАрифметикалық прогрессия
Арифметикалық прогрессия
Nurlan Abilhanov
 
тараз қал тараз қаласы тараз қаласы
тараз қал тараз қаласы тараз қаласытараз қал тараз қаласы тараз қаласы
тараз қал тараз қаласы тараз қаласы
Nurlan Abilhanov
 
Қазақтың ұлттық музыкалық аспаптары.
Қазақтың ұлттық музыкалық аспаптары.Қазақтың ұлттық музыкалық аспаптары.
Қазақтың ұлттық музыкалық аспаптары.
Nurlan Abilhanov
 
787878787878 rgre evrgrt ertert
787878787878 rgre evrgrt ertert787878787878 rgre evrgrt ertert
787878787878 rgre evrgrt ertert
Nurlan Abilhanov
 
84684fddddddddddd545 j k jk k jkh
84684fddddddddddd545 j k  jk k jkh  84684fddddddddddd545 j k  jk k jkh
84684fddddddddddd545 j k jk k jkh
Nurlan Abilhanov
 
ана тілі. сиыр (ашық сабақ)
ана тілі. сиыр (ашық сабақ)ана тілі. сиыр (ашық сабақ)
ана тілі. сиыр (ашық сабақ)
Nurlan Abilhanov
 
“Қысқы ойындар” Омоним
“Қысқы ойындар” Омоним“Қысқы ойындар” Омоним
“Қысқы ойындар” Омоним
Nurlan Abilhanov
 
м. қабанбай. сурет салғым келмейді
м. қабанбай. сурет салғым келмейдім. қабанбай. сурет салғым келмейді
м. қабанбай. сурет салғым келмейді
Nurlan Abilhanov
 
The first President of Kazakhstan
The first President of KazakhstanThe first President of Kazakhstan
The first President of Kazakhstan
Nurlan Abilhanov
 
«Қысқы ойындар» Омонимдер
«Қысқы ойындар» Омонимдер«Қысқы ойындар» Омонимдер
«Қысқы ойындар» Омонимдер
Nurlan Abilhanov
 
8 сынып логика
8 сынып логика8 сынып логика
8 сынып логика
Nurlan Abilhanov
 
Сабақтың тақырыбы: Сүт және сүт өнімдері
Сабақтың тақырыбы:  Сүт және сүт  өнімдеріСабақтың тақырыбы:  Сүт және сүт  өнімдері
Сабақтың тақырыбы: Сүт және сүт өнімдері
Nurlan Abilhanov
 
Kурбанова Зульфия Османовна
Kурбанова Зульфия ОсмановнаKурбанова Зульфия Османовна
Kурбанова Зульфия Османовна
Nurlan Abilhanov
 
My pet fffffffffffffffffffffffffffffffffffffff
My pet fffffffffffffffffffffffffffffffffffffffMy pet fffffffffffffffffffffffffffffffffffffff
My pet fffffffffffffffffffffffffffffffffffffff
Nurlan Abilhanov
 
Ғажайып бақ (ертегі)
Ғажайып бақ (ертегі)Ғажайып бақ (ертегі)
Ғажайып бақ (ертегі)
Nurlan Abilhanov
 
Омирбаева Майгуль
Омирбаева Майгуль Омирбаева Майгуль
Омирбаева Майгуль
Nurlan Abilhanov
 
Сабақтың тақырыбы: Сөйлем
Сабақтың тақырыбы: СөйлемСабақтың тақырыбы: Сөйлем
Сабақтың тақырыбы: Сөйлем
Nurlan Abilhanov
 

More from Nurlan Abilhanov (20)

ұлыстың ұлы күніі тәр сағ
ұлыстың ұлы күніі тәр сағұлыстың ұлы күніі тәр сағ
ұлыстың ұлы күніі тәр сағ
 
биология гул
биология гулбиология гул
биология гул
 
бастауыш құстар
бастауыш құстарбастауыш құстар
бастауыш құстар
 
Арифметикалық прогрессия
Арифметикалық прогрессияАрифметикалық прогрессия
Арифметикалық прогрессия
 
тараз қал тараз қаласы тараз қаласы
тараз қал тараз қаласы тараз қаласытараз қал тараз қаласы тараз қаласы
тараз қал тараз қаласы тараз қаласы
 
Қазақтың ұлттық музыкалық аспаптары.
Қазақтың ұлттық музыкалық аспаптары.Қазақтың ұлттық музыкалық аспаптары.
Қазақтың ұлттық музыкалық аспаптары.
 
787878787878 rgre evrgrt ertert
787878787878 rgre evrgrt ertert787878787878 rgre evrgrt ertert
787878787878 rgre evrgrt ertert
 
84684fddddddddddd545 j k jk k jkh
84684fddddddddddd545 j k  jk k jkh  84684fddddddddddd545 j k  jk k jkh
84684fddddddddddd545 j k jk k jkh
 
ана тілі. сиыр (ашық сабақ)
ана тілі. сиыр (ашық сабақ)ана тілі. сиыр (ашық сабақ)
ана тілі. сиыр (ашық сабақ)
 
“Қысқы ойындар” Омоним
“Қысқы ойындар” Омоним“Қысқы ойындар” Омоним
“Қысқы ойындар” Омоним
 
м. қабанбай. сурет салғым келмейді
м. қабанбай. сурет салғым келмейдім. қабанбай. сурет салғым келмейді
м. қабанбай. сурет салғым келмейді
 
The first President of Kazakhstan
The first President of KazakhstanThe first President of Kazakhstan
The first President of Kazakhstan
 
«Қысқы ойындар» Омонимдер
«Қысқы ойындар» Омонимдер«Қысқы ойындар» Омонимдер
«Қысқы ойындар» Омонимдер
 
8 сынып логика
8 сынып логика8 сынып логика
8 сынып логика
 
Сабақтың тақырыбы: Сүт және сүт өнімдері
Сабақтың тақырыбы:  Сүт және сүт  өнімдеріСабақтың тақырыбы:  Сүт және сүт  өнімдері
Сабақтың тақырыбы: Сүт және сүт өнімдері
 
Kурбанова Зульфия Османовна
Kурбанова Зульфия ОсмановнаKурбанова Зульфия Османовна
Kурбанова Зульфия Османовна
 
My pet fffffffffffffffffffffffffffffffffffffff
My pet fffffffffffffffffffffffffffffffffffffffMy pet fffffffffffffffffffffffffffffffffffffff
My pet fffffffffffffffffffffffffffffffffffffff
 
Ғажайып бақ (ертегі)
Ғажайып бақ (ертегі)Ғажайып бақ (ертегі)
Ғажайып бақ (ертегі)
 
Омирбаева Майгуль
Омирбаева Майгуль Омирбаева Майгуль
Омирбаева Майгуль
 
Сабақтың тақырыбы: Сөйлем
Сабақтың тақырыбы: СөйлемСабақтың тақырыбы: Сөйлем
Сабақтың тақырыбы: Сөйлем
 

ууувв

  • 1. Денсаулық пен сырқат. Адам ағзасындағы химиялық элементтер. Д. И. Менделеевтің периодтық жүйесіндегі элементтердің көбісі ағзаның құрамдас бөлігі. Бірақ олардың бірі көп, екіншісі аз мөлшерде болады. Ал бұл элементтер де өлі табиғат жиынтығы.Соңғы жылдарда әлемдік жаһандану үрдісінде табиғатта тепе-теңдік жағдайында сақталып тұрған кейбір химиялық элементтердің адам ағзасында бірден көбейе түсуі және ағза үшін маңызы бар элементтер мөлшерінің кеміп кетуі байқалуда. Химиялық элементтердің барлығы да тиісті мөлшерден артық болса немесе азайып кетсе адам ағзасына кері әсер ететіні анықталған. Сұрақ 1. Суретті пайдалана отырып, адам ағзасында болатын тіршілікке қажетті элементтерді атап, маңызын айтыңыз. _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ ____________ Сұрақ 2. Адамзаттың даму тарихында металдардың рөлі қандай? _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ ____________ Сұрақ 3. Ағзада кейбір элементтердің жетіспеушілігінен адамдар көптеген ауруларға шалдығады. Сондай аурулардың сіз білетін түрлерін атаңыз. _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ ____________ Табиғи ресурстар. Кальций қосылыстары
  • 2. Су H2O БуКальций Ca (1) Тұнба (4) 2 3 Жоғарыдағы суретте кальций қосылыстарының алыну жолдары сатылып көрсетілген. Сұрақ 1. Кальций қосылыстары Кальцийдің қосылыстары табиғатты кең таралған. Кальций қосылыстарының бір-біріне айналуы, табиғаттағы кальцийдің айналымын іске асырады, сөйтіп, көптеген геологиялық процестер жүреді. Осылайша бір-біріне айналуының нәтижесінде қальцийдің қосылыстары адам өмірінде маңызды рөл атқарады. Адам өміріне қажетті кальцийдің бір маңызды қосылысына мысал келтіріңіз және оның маңыздылығын айтыңыз _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ ____________ Сұрақ 2. Кальций қосылыстары Суретте кальций қосылыстарының алыну жолдары 4 сатыдан (1-4 дейін нөмірленген) тұрады. Осы сатының 3 кезеңінде су қолданылады. Адам жылына тағамдармен бірге 500 кг дейін су тұтынатыны белгілі. Ал осы судың құрамындағы кальций иондарының мөлшері 0,0001% құрайды. Егер суды қайнатпай және тазаламай қабылдаған жағдайда онда адам ағзасына жылына кермек сумен кальций иондардың қандай массасы енер еді? А) 0,5г В) 0,6 С) 0,7 Д) 0,8 Сұрақ 3. Кальций қосылыстары Адам тыныс алғанда оттек газы жұтылып, көмірқышқыл газы шығарылатыны белгілі. Кальций қосылыстарының алыну жолдарының 3 сатысында үрдіске не себепті көмірқышқыл газын қосады?
  • 3. _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ ____________ Сұрақ 4. Кальций қосылыстары Сөндірілмеген әк – ақ түсті қиын балқитын зат. Сөндірілмеген әкті пайдалана отырып, жұмыртқаны отсыз қалай пісіруге болады? _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ ____________ Сұрақ 5. Кальций қосылыстары Мерекенің жақандағаны еске түскен Айша апай әк сатып алу үшін шаруашылық дүкеніне бет алды. Торына толтырып алған әкті көтеріп, апай үйге кешікпей оралды. Қарсы алған шалына шаршағаның айтып, қолындағы торды қораға іліп қоюын өтінді. Арада бірнеше күн өтті. Үй ағартудың қамына кіріскен апай ілулі тұрған торына жақындағанда таңғаларлық көрініске ие болды. Тастай қатты әгі үгіліп кетіп, жерге төгілгенде, торы ілулі күйінде бос қалған. Тордың бос қалу себебін қалай түсіндіресіздер? «Ия» немесе «Жоқ» жауаптарын айналдыра сызыңыз Тордың бос қалу себебі не? Ия немесе Жоқ Қораға ұрылар түскен Ия/Жоқ Кальций оксиді мен су буы қосылып, кальций гидрооксиді түзілді Ия/Жоқ Ауадағы су буымен көмірқышқыл газы қосылып, кальций корбанаты түзілді Ия/Жоқ