AΦIEPΩMA
KYPIAKH 18IOYNIOY 1995
2-32 AΦIEPΩMA
T πρσυγικ δρά-
μα. 23 εκατμμύρια άν-
θρωπι σ’ ένα διαρκή α-
γώνα επιίωσης.
Διεθνής νμθεσία α-
σύλυ.
Aρμένιι: T δράμα
συνείεται.
T κυρδικ πρλη-
μα.
Σμαλί: Oμηρι της
πείνας και της ίας. T
διπλ δράμα της Xαλι-
μά.
H τραγωδία της Pυ-
άντα.
Kαμπτη και Bιετ-
νάμ: H μεγάλη έδς!
H ιστρία τυ Nαρίν.
Παλαιστίνιι: Xωρίς
πατρίδα.
Mειντητα ι Θιε-
τιανί στην ίδια τυς τη
ώρα.
O παραλγισμς τυ
εμυλίυ στην πρώην
Γιυγκσλαία.
Mικρασιατικς Eλλη-
νισμς και Eλλάδα.
Oι πλιτικί πρσυ-
γες τυ Eλληνικύ Eμ-
υλίυ.
Kωνσταντινύπλη
και Iμρς, Tένεδς.
Kύπρς: 21 ρνια με-
τά...
Oι Eλληνες στ μέσν
των πλέμων τυ Kαυ-
κάσυ.
Xρνλγι της π-
ντιακής πρσυγιάς.
Oι 8.000 πρσυγες
στη σημερινή Eλλάδα.
Mέτρα ηθείας υπέρ
των πρσύγων.
Kέντρ Πλιτικών
Πρσύγων Λαυρίυ.
Θύματα ασανιστη-
ρίων.
T πρλημα των λα-
θρμεταναστών.
Συνεείς διώεις των
Eλλήνων στη Bρει
Hπειρ.
Φωτγρα ία ε
2.
ω ύλλυ: Oι άμαι
και κυρίως τα παιδιά είναι τα θύματα
των διπλωματικών παινιδιών και τυ
εμ ύλιυ πλέμυ στην πρώην Γιυ-
γκσλαία. ( ωτ. Pιτερ).
Yπεύθυνς «Eπτά Hμερών»:
BHΣ. ΣTAYPAKAΣ
2 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 18 IOYNIOY 1995
T πρσυγικ δράμα
23 εκατμμύρια άνθρωπι σ’ ένα διαρκή αγώνα επιίωσης
ηρασία στ Mαλί. T τεράστι αυτ πρλημα επιδεινώνει τις δύσκ λες συνθήκες διαίωσης των αρικανικών λαών, εα-
ναγκά ντας σε μετακινήσεις σημαντικ ύς τ υς πληθυσμ ύς.
TO 1994 μέσα σε τέσσερεις ημέρες, πάνω απ ένα εκατμμύ-
υν στν κσμ, 23 εκ. πρσυγες. Πάνω απ τ 80% είναι
ρι πρσυγες απ τη Pυάντα πέρασαν τα σύνρα τυ
γυναικπαιδα, στιαγμένα σε στρατπεδα και πρειρυς
Zαΐρ, κντά στην πλη Γκμα. Hταν η μεγαλύτερη έδς
καταυλισμύς γειτνικών τυς ωρών. Eίναι γεγνς. T
πρσύγων στα σύγρνα ρνικά και τ άρς κλήθηκε να
ρτί της πρσυγιάς τ σηκώνυν κυρίως ι τωές ώρες
σηκώσει μια άλλη τωή ώρα, ανέτιμη να τυς δετεί, λ-
πυ ρίσκνται δίπλα στις εστίες συγκρύσεων, τσ στην
γω ελλείψεως υπδμών υγιεινής, εγκαταστάσεων, κ.α. Σε
Aρική σ και στις άλλες ηπείρυς.
συνθήκες ανείπωτης ρίκης, ωρίς νερ και τρή, τυπημέ-
Στις σελίδες πυ ακλυθύν ι «Eπτά Hμέρες» παρυσιά-
νι απ λέρα και δυσεντερία, ιλιάδες άνθρωπι πέθαιναν
$υν τα πρλήματα των πρσύγων και τα μέτρα αρωγής
μπρστά στις κάμερες των τηλεπτικών
πυ λαμάνυν OHE και άλλι διεθνείς
συνεργείων λυ τυ κσμυ πυ έσπευ-
ργανισμί. Σημειώνυμε μως τι τερά-
σαν να καλύψυν τ γεγνς. Xιλιμε-
Eπιμέλεια αιερώματς:
στια πρλήματα αντιμετωπί$υν και άλ-
τρα μακριά, αυτή τη ρά στην Eυρώπη,
EΛEYΘEPIA TPAΪOY
λες μάδες ανθρώπων πυ δεν περιλαμ-
3,7 εκ. κάτικι της πρώην Γιυγκσλα-
άννται στην κατηγρία αυτή, αλλά ρή-
ίας, εγκατέλειψαν τα σπίτια τυς, θύ-
$υν της μέριμνας της Διεθνύς Kιντη-
ματα ενς παράλγυ πλέμυ πυ έει στ σταστρ τυ
τας, πυ στην περίπτωσή τυς είναι απ περιρισμένη έως α-
τν άμα πληθυσμ.
νύπαρκτη. Πρκειται για τα 26 εκ. εκτπισμένων μέσα στα -
Aσύλληπτ είναι για τυς πλίτες των ανεπτυγμένων ω-
ρια της ιδίας της ώρας τυς και τυς αναρίθμητυς πληθυ-
ρών τ δράμα πυ ιώνυν ή μιρά$νται εκατμμύρια κά-
σμύς πυ αναγκά$νται να εγκαταλείψυν τις εστίες τυς,
τικι των υπανάπτυκτων περιών. Aυτήν τη στιγμή υπάρ-
λγω τώειας, ηρασίας, υσικών καταστρών, κ.α.
υμε».
KYPIAKH 18IOYNIOY 1995 - H KAΘHMEPINH 3
Tυ Δημήτρη Kαστριώτη
TO 1947, δύ ρνια μετά τ τέλς
τυ Δευτέρυ Παγκσμίυ Πλέμυ,
Oργανισμς Hνωμένων Eθνών πυ
εκλήθη να πάρει τη σκυτάλη απ την
Kινωνία των Eθνών, είε να παλέ-
ψει με τη γιγαντιαία πρκληση της α-
πκατάστασης των 21 εκατμμυρίων
πρσύγων και εκτπισμένων πυ
!ρίσκνταν διασκρπισμένι ανά
την Eυρώπη -θύματα διώεων, απε-
λάσεων, αιμαλωσιών ή ικειθε-
λύς υγής απ τπυς πυ η πα-
ραμνή τυς θα συνεπαγταν λιμ-
κτνία ή εντωση.
H επή ήταν !έ!αια πλύ δια-
ρετική απ τη σημερινή. H μεταπ-
λεμική μαλπίηση στις ώρες
πρέλευσης, αλλά και η δραστηρι-
τητα της ανασυγκρτησης, επέτρε-
ψε την επιστρή των περισστε-
ρων πρσύγων ή, σε κάπιες περι-
πτώσεις, ακμη και την εγκατάστασή
τυς στις ώρες πυ είαν καταύ-
γει. Kαι ι μεταπλεμικές συνθήκες
υπήραν για μεγάλ διάστημα τέτι-
ες ώστε η τύη των πρσύγων να
μην απτελεί μεί#ν πρ!λημα για
τν πλανήτη: είναι ενδεικτικ τι τ
1970 συνλικς αριθμς των πρ-
σύγων ανά τν κσμ εκτιμάτ σε
περίπυ 2,5 εκατμμύρια άτμα.
Eνας αριθμς περιρισμένς, αντι-
μετωπίσιμς απ τις διεθνείς ργα-
νώσεις, απρρήσιμς απ τις ανα-
πτυγμένες ώρες, έστω και αν σε -
ρισμένες περιπτώσεις αντιμετωπί#-
νταν !ραυπρθεσμες δυσέρειες.
Eκρηη
H κατάσταση αυτή άλλαε τσ, ώ-
στε αριθμς των πρσύγων να υ-
περ!αίνει σήμερα κατά πλύ, σε λ
!έ!αια τν κσμ, τ μεταπλεμικ
δράμα τυ 1947. Oι υπηρεσίες τυ
OHE μιλύν για 23-24 εκατμμύρια
ανά τν Kσμ, ταν μλις πριν ένα
ρν, τ 1993, ι πρσυγες δεν
επερνύσαν τα δεκακτώ εκατμ-
μύρια και πριν δέκα ρνια, τ 1983,
τα έντεκα. Kντά σ’ αυτά τα 23-24 ε-
κατμμύρια πρσύγων, OHE κά-
νει λγ για περισστερυς απ 26
εκατμμύρια εκτπισμένυς, για αν-
θρώπυς πυ, αν και συντατα μέ-
σα στα ρια των πατρίδων τυς, έ-
υν διωθεί απ τις εστίες και τις
πιες περιυσίες τυς.
Για να αντιληθεί κανείς τη σημε-
ρινή έκταση τυ πρ!λήματς αρκεί
να θυμηθεί τι μέσα στ 1994 η αν-
θρωπτητα έ#ησε ,τι θεωρήθηκε η
μεγαλύτερη έδς πρσύγων στα
σύγρνα ρνικά: ι –κατά την επι-
εικέστερη εκτίμηση– εκατντάδες
ιλιάδες πυ εγκατέλειψαν μέσα σε
μία ημέρα τη Pυάντα δια!αίνντας
τη μεθρι πρς τ Zαΐρ ήταν τα
πρσωπα ενς δράματς ασύλλη-
πτυ για την αντίληψη και τα δεδ-
μένα των πλιτών των ανεπτυγμέ-
νων ωρών, πυ κατά μεγάλ πσ-
στ δεν είαν αντιληθεί και ίσως α-
κμη δεν θέλυν να αντιληθύν τ
μέγεθς τυ άσματς μεταύ τυ
!ιμηανικύ κσμυ και των λεγ-
μενων «υπ ανάπτυη» περιών.
Aν τ δράμα στη Pυάντα, πως
πρηγυμένως στη Σμαλία, αύ-
πνισε κάπιες συνειδήσεις, είναι πά-
ντως δεδμέν –και άλλωστε δεν ε-
νί#ει– τι η ευαισθησία των ανεπτυγ-
μένων απέναντι στα πρσυγικά κύ-
ματα τυ σήμερα πρσδιρί#εται και
περιρί#εται απ τν πρωταρικ
σκπ να διατηρήσυν την ευημερία
τυς. H διγκωση τυ αριθμύ των
πρσύγων, διαπιστώνει OHE, πιέ-
#ει τ πι σύστημα πρστασίας εί-
ε μέρι πρσατα γίνει απδεκτ,
ακμη και αν αυτ συνδεταν με !α-
σικές πλιτικές επιδιώεις των ω-
ρών πυ τ είαν θεσπίσει.
T νέ «Tείς»
Mε την κατάρρευση τυ υπαρκτύ
σσιαλισμύ, τ πρώτ παράδειγμα
Πρσυγας είναι:
Σύμωνα με τη Διεθνή Σύμαση
της Γενεύης (1951) και τ Πρω-
τκλλ της Nέας Yρκης (1967)
πρσυγας είναι «κάθε πρσω-
π πυ λγω δικαιλγημένυ
υ δίω!ης για λγυς υ-
λής, θρησκείας, εθνικτητας,
πλιτικών πεπιθήσεων ή συμ-
μετ#ής σε ρισμένη κινωνική
μάδα, ρίσκεται έ!ω απ τη #ώ-
ρα υπηκτητάς τυ, και δεν
μπρεί ή, ε!αιτίας αυτύ τυ -
υ, δε θέλει να πρσύγει στην
πρστασία της #ώρας αυτής».
Συνέ!εια στην 4η σελίδα
1984 (κάτω).
αυτήςτης τάσης κατεγράη ασα-
λώς στη Γερμανία, στη ώρα πυ εί-
ε αναγάγει την υπδή των πρ-
σύγων σε συνταγματική αρή και
για λγυς ιστρικών τύψεων, αλλά
κυρίως για λγυς πρ!λής δημ-
κρατικύ πρσώπυ πρς τυς υπ
τν κμμυνισμ «ειμα#μένυς»,
αδελύς και μη. O γκς των πρ-
σύγων, ιδίως των ικνμικών, ώ-
θησε τη Γερμανία να εισαγάγει ν-
μθετικύς περιρισμύς τέτιας έ-
κτασης, ώστε στην πλειψηία των
περιπτώσεων ι αιτύμενι ρήγη-
ση ασύλυ να μην έυν καν τη ρ-
νική και διαδικαστική ευέρεια να α-
πδείυν τι ντως διώκνται και
ρειά#νται πρστασία.
Aνάλγη εέλιη κατεγράη και
στις Hνωμένες Πλιτείες. Mετά την
απειλή ακμη και ναυτικύ απκλει-
σμύ της Aϊτής για να εμπδισθεί τ
κύμα των πρσύγων με τα πλιάρια
και τις σεδίες, η Oυάσινγκτν έ-
θασε έτς τ καλκαίρι να ανα-
τρέψει την πάγια αρή της να υπδέ-
εται τυς πρσυγες απ την Kύ-
!α. Oι αντιδράσεις στη Φλριντα και
άλλες περιές υπδής πέτυαν
τη μετα!λή μιας πλιτικής δεκαε-
τιών, πυ ήταν ρι#ωμένη σε ισυρ-
τατες πλιτικές επιδιώεις αλλά και,
πως καυστικά έγραψαν Aμερικανί
αρθργράι, σε έντνα ψυλγι-
κά απωθημένα.
Oι ειδικί τυ OHE, πυ καταγρά-
υν τα σετικά αινμενα σε διάρ-
κεια ρνυ, συμωνύν εν πρκει-
μένω με τυς δημσιγραικύς α-
4 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 18 IOYNIOY 1995
ναλυτές τι η επιδείνωση της υπ-
δής των πρσύγων απτελεί πά-
για τάση, ακμη και ταν δεν δικαι-
λγείται απ τυς αριθμύς. H αντί-
δραση των πλιτών κάπιας ανε-
πτυγμένης ώρας στις πληρρίες
τι η επικράτειά τυς απειλείται απ
κύμα πρσύγων υπερ!αίνει σε έ-
νταση την πραγματική διάσταση τυ
πρ!λήματς, με απτέλεσμα να ε-
κτρένται εν!ικές τάσεις και
να ενισύεται λγς των ετρεμι-
στικών ακρδειών παρατάεων, α-
κμη και να καταγράνται επιθέ-
σεις εναντίν αλλδαπών. Aν η Γερ-
μανία είναι τυπικ παράδειγμα της
τελευταίας περίπτωσης, μπρεί να
υπενθυμίσει ακμη κανείς τν Λεπέν
στη Γαλλία, την πρσατη άνδ της
ακρδειάς στ Bέλγι, αλλά και την
επιτυία τυ Aυστριακύ ακρδει-
ύ Xάιντερ να αναγάγει τ 1992 τη
μετανάστευση απ την Aνατλική
Eυρώπη σε !ασικ πρ!λημα της
ώρας, παρτι τα ικνμικά μεγέθη
έδειναν τι τ αινμεν δεν είε
πρσλά!ει διάσταση απειλής για την
Aυστρία.
T αινμεν είναι ενδιαέρν -
σ και επικίνδυν. T πρ!λημα των
πρσύγων είναι ασαλώς υπαρκτ·
η πλιτική εκμετάλλευσή τυ μως
και η δύναμη πυ απκμί#υν άρη
σ’ αυτήν ι ακρδειές παρατάεις
!ί#ει τν παραδσιακ πλιτικ
κσμ, τσ ώστε σπεύδει να «σώσει
τις εντυπώσεις» εισάγντας ιδία
πρωτ!υλία περιρισμύς στ πρ-
συγικ άσυλ, κάτι πυ απτελεί σε
ένα !αθμ απδής της ετρεμιστι-
Συνέ!εια απ την 3η σελίδα
36.
κής λγικής. Hπρσυγική έκρηη
στν πλανήτη λειτυργεί εμμέσως
ως αρμή να ανατραπύν θεμελιώ-
δεις παραδές των δυτικών δημ-
κρατιών...
Aντιμετώπιση
«επί τπυ»
O OHE αλλά και ι υπλιπες αν-
θρωπιστικές υπηρεσίες συνειδητ-
πιύν τι η αντίδραση αυτή δεν εί-
ναι εύκλ να καμθεί. Tνί#υν έ-
τσι τι η πρσή της διεθνύς κι-
ντητας πρέπει να εστιασθεί στην ε-
πέμ!αση και την παρή !ήθειας
«επί τπυ», στις περιές δηλαδή
πυ αναέρεται υγή πληθυσμών,
με στ την περιστλή τυ πρ-
συγικύ κύματς· μια τέτια επέμ-
!αση σε άλλες περιπτώσεις σημαίνει
παρή ανθρωπιστικής !ήθειας (-
πως σε περιές πυ μαστί#νται α-
π ηρασία ή παντελή έλλειψη τρ-
ίμων), ενώ σε άλλες εντπί#εται
μάλλν σε πλιτική παρέμ!αση, -
πως ταν αιτία των μετακινήσεων
τυ πληθυσμύ είναι ι διώεις ενς
αυταρικύ καθεστώτς (η στρατιω-
τική δικτατρία της Aϊτής υπήρε τυ-
πική τέτια περίπτωση).
Δεν ρειά#εται ιδιαίτερη σκέψη για
να αντιληθεί κανείς πσ δυσερές
είναι να περάσει απ τα λγια στην
πράη για την εαρμγή αυτής της
αρής. H ίδια η πικιλία των πρσυ-
γικών κυμάτων αρκεί για να υπδεί-
ει τις δυσέρειες: στν απη τυ
πλέμυ τυ Περσικύ υπλγί#εται
τι περισστερι απ 1,8 εκατμμύ-
ρι Iρακινί Kύρδι εγκατέλειψαν
τις εστίες τυς για να καταύγυν
στη μεθρι με την Tυρκία ή στ ι-
ρανικ έδας· η Kένυα δέθηκε τ
!άρς περισστερων απ 400.000
πρσύγων πυ πρσπαθύσαν να
γλιτώσυν απ την αναρία στη Σ-
μαλία, τν εμύλι πλεμ στ Συ-
δάν ή την ανασάλεια και την πενία
της ντιας Aιθιπίας. Aπ τ Mιαν-
μάρ τυλάιστν 500.000 μυσυλ-
μάνι ανα#ήτησαν καταύγι στ
Mπανγκλαντές, μια ώρα πυ η πε-
Πρσυγες απ την Aιθι
υς σε καταυλισμτης Kένυας.
νία της εκμηδενί#ει τη δυναττητά
της να θρέψει (και) πρσυγες.
Aκμη και στην Eυρώπη ι λεγμε-
νι «ικνμικί πρσυγες» απ
την Aνατλική Eυρώπη υπήραν μι-
κρτερ πρ!λημα απ τ 1,2 εκα-
τμμύρι κατίκων της πρώην Γιυ-
γκσλα!ίας πυ εγκατέλειψαν τις
κατικίες τυς λγω τυ πλέμυ
και κατέυγαν στη Σερ!ία, τ Mαυ-
ρ!ύνι, την Kρατία, τη Σλ!ενία
ή και στα Σκπια.
Για να αντιμετωπίσει κανείς τέτια
αινμενα «επί τπυ», έστω περι-
ρί#ντας την έκταση μετακίνησης
των πληθυσμών, θα πρέπει αενς
να υπερ!εί τα πρσκμματα πυ πα-
KYPIAKH 18 IOYNIOY 1995 - H KAΘHMEPINH 5
KAI MONO απ τη ύση τυς, ι
πρσυγες είναι υσικ να μην
πρσδκύν την πρστασία της
ώρας τυς, ύτε –συνήθως– κά-
πιυ άλλυ κράτυς. Aπ την ά-
πψη αυτή ήταν εύλγ να επιδιω-
θεί η πρστασία τυς απ υπερε-
θνικύς ργανισμύς.
H αετηρία της τάσης αυτής τ-
πθετείται στην Kινωνία των
Eθνών, η πία μετά τν Πρώτ
Παγκσμι Πλεμ εκλήθη να λά-
!ει μέτρα για την πρστασία των
πρσύγων πυ πρκάλεσε η επα-
νάσταση των μπλσε!ίκων στη Pω-
σία, αλλά και η κατάρρευση της
Oθωμανικής Aυτκρατρίας.
Ως πρσυγες αντιμετωπίστη-
καν εκείνι πυ αντιμετώπι#αν κίν-
δυν σε περίπτωση επιστρής
στην πατρίδα τυς, και τ πρώτ
συγκεκριμέν μέτρ ελήθη τ
1921, ταν η Kινωνία των Eθνών
δημιύργησε την Yπατη Aρμστεία
για τυς Pώσυς πρσυγες.
Mε την πρδ των ετών η Kι-
νωνία των Eθνών ανέλα!ε την
πρστασία και άλλων πρσύγων –
Aσσυρίων, Tύρκων, Eλλήνων, αλ-
λά και E!ραίων απ την Aυστρία
και τη Γερμανία. Kαι μετά τν Δεύ-
τερ Παγκσμι Πλεμ, Oργανι-
σμς Hνωμένων Eθνών πλέν συ-
γκρτησε τν Διεθνή Oργανισμ
Πρσύγων (IRO) πυ εκλήθη να
αντιμετωπίσει τα 21 εκατμμύρια
ατμων πυ !ρέθηκαν διασκρπι-
σμένα ανά την Eυρώπη, σε ώρες
πυ δεν ήσαν ι πατρίδες τυς.
O αρικς πρρισμς τυ IRO
ήταν επαναπατρισμς των πρ-
σύγων. Oι μεταπλεμικές πλιτι-
κές εελίεις μως και η διαίρεση
τυ κσμυ δημιύργησαν #ήτημα
ιλιάδων ατμων πυ επικαλύ-
νταν σ!αρύς λγυς πυ εμπ-
δι#αν την επιστρή τυς στην πα-
τρίδα τυς.
T 1951, ταν πλέν η πρστασία
των πρσύγων είε εμπεδωθεί
ως ανθρωπιστική αρή, IRO
αντικαταστάθηκε απ την Yπατη
Aρμστεία για τυς Πρσυγες
(με απαση της γενικής συνέλευ-
σης των Hνωμένων Eθνών τ Δε-
κέμ!ρι τυ 1950) και, παράλληλα,
καταρτίσθηκε η Διεθνής Σύμ!αση
για την Kατάσταση των Πρσύ-
γων, ιστρική και για τη νμική δε-
σμευτική ύση της αλλά και για τ
γεγνς τι αναγνώρισε ως αρή
πως υδείς μπρεί να υπρεωθεί,
παρά τη θέλησή τυ, να επιστρέψει
σε μια επικράτεια πυ μπρεί να
εκτεθεί σε παράνμες διώεις.
H Σύμ!αση απέ!λεπε στην πρ-
στασία πρσύγων πυ είαν εγκα-
ταλείψει τις πατρίδες τυς πριν α-
π τ 1951. Tα ρνια πυ ακλύ-
θησαν έδειαν τι τ πρσυγικ
#ήτημα δεν ήταν περιρισμέν στα
ρνια τυ Δεύτερυ Παγκσμίυ
Πλέμυ και τυ απήυ τυ, τ
συγκεκριμέν μως ρνικ ρι
πυ έθετε η Σύμ!αση δεν καταργή-
θηκε παρά μν τ 1967 με σετικ
Πρωτκλλ· μ’ αυτ η Σύμ!αση έ-
γινε πραγματικά γενικής εαρμ-
γής και μέρι τ 1993 την είαν υ-
πγράψει 111 κράτη.
Oι αρές της Σύμ!ασης συνέ!α-
λαν απασιστικά στην πρώθηση
ιδιαίτερων περιερειακών πρωτ-
!υλιών, πως στη Σύμ!αση τυ
1969 για τ #ήτημα των πρσύ-
γων στην Aρική ή και στη Δήλωση
της Kαρθαγένης τυ 1984 για τυς
πρσυγες στην Kεντρική Aμερι-
κή, πυ πάντως δεν πρσέλα!ε
μρή νμικά δεσμευτική αλλά α-
πτέλεσε απλώς επισημπίηση
αρών και κατευθύνσεων.
Oπως !έ!αια δείνυν τα παρα-
δείγματα της Pυάντας, της Σμα-
λίας, της Bσνίας, της Kύ!ας, της
Aϊτής και πλλά άλλα, ι κατευθύν-
σεις και τα επίσημα κείμενα δεν
σημαίνυν και αυτματη υπέρ!αση
των δυσερειών· ύτε καν εκδή-
λωση στην πράη των δηλώσεων
πυ διακηρύσσνται στα συμ!ατι-
κά κείμενα.
Διεθνής νμθεσία ασύλυ
Συνέ!εια στην 6η σελίδα
42.
Συνέ!εια απ την5η σελίδα
6 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 18 IOYNIOY 1995
Yπάρ!
Iράν (κάτω).
ρεμ!άλλυνι κατά τπυς κυ!ερ-
νήσεις και αρές, αλλά και να αναλώ-
σει τεράστιυς πρυς. Aκμη δυ-
σερέστερ απδεικνύεται τ εγεί-
ρημα στην περίπτωση των καθαρώς
ικνμικών πρσύγων, εκείνων
δηλαδή πυ εγκαταλείπυν τις ε-
στίες τυς λγω της πενίας.
Eκεί η μακρπρθεσμη αντιμετώ-
πιση τυ θέματς μπρεί να είναι α-
πτελεσματική μν με παρεμ!ά-
σεις πυ θα δρμλγήσυν στιει-
ώδη ανάπτυη στις πληττμενες απ
την πενία περιές· κάτι πυ απαιτεί
διάθεση σημαντικτατων κεαλαίων
απ την πλευρά των ανεπτυγμένων
ωρών, αλλά και εγγί#ει τν πυρήνα
ι απλώς των ικνμικών πρσυ-
γικών κυμάτων, αλλά της λης ανι-
στητας Bρρά - Nτυ.
Tην ώρα πυ ι ανεπτυγμένες
ώρες κλείνυν τα σύνρά τυς
πρ μερικών δεκάδων ιλιάδων
πρσύγων, δεν αναμένει κανείς
να διαθέσυν για την ανάπτυη των
τωτερων τυ πλανήτη πσά ι-
κανά να περιρίσυν τη δική τυς
ευημερία...
76.
KYPIAKH 18 IOYNIOY1995 - H KAΘHMEPINH 7
Aρμένιι πρσυγες απ τ Nαγκρν Kαραμπά περιμένυν τ ελικπτερ πυ θα τυς μεταέρει μακριά απ τν πλεμ.
Oι ένπλες συγκρύσεις για τ Nα-
γκ
ρν Kαραμπά, την περιή αυτή
πυ ρίσκεται στ έδας τυ Aερ-
μπαϊτάν και κατικείται κυρίως απ
Aρμενίυς, έει πρκαλέσει τη μεγαλύ-
τερη αιμρραγία πρσύγων στην πρώ-
ην Σιετική Eνωση. Mέρι τν Iύνι
τυ 1993, 200.000 Aέρι είαν ύγει α-
π
την Aρμενία στ Aερμπαϊτάν ενώ
300.000 περίπυ Aρμένιι μετακινήθη-
καν πρς την αντίθετη κατεύθυνση.
Σήμερα, ι Aρμένιι κρατύν υπ
τν
έλεγ
τυς τ Nαγκ
ρν Kαραμπά
και επιπλέν μια λωρίδα στ έδας
τυ Aερμπαϊτάν πυ συνδέει τν θύ-
λακα με τη Δημκρατία της Aρμενίας.
Ωστ
σ, τ πρ
λημα των πρσύγων
στη Δημκρατία της Aρμενίας, πυ η ι-
κνμία της έει υπστεί τις σαρές
συνέπειες εν
ς καταστρικύ σεισμύ
και τυ εμπάργκ απ
τη γειτνική της
ώρα, είναι πλύ δύσκλ να αντιμετω-
πιστεί. Παραθέτυμε μια σύντμη πα-
ρυσίαση τυ πρλήματς και των ι-
στρικών τυ καταλών, απ
ανακί-
νωση Tύπυ της Aρμενικής Πρεσείας
στην Aθήνα.
Tν Φερυάρι τυ 1988 ι
διωγμί κατά των Aρμενίων στ
Συμγκάιτ τυ A!ερμπαϊτ!άν πήραν
διαστάσεις πγκρμ και έγιναν -
τεία διωγμών ε αρμστηκε και στ
στη Δημκρατία της Aρμενίας.
ρσημ μεταλής της έως ττε
Nαγκρν-Kαραμπά. Mε απτέλε-
Aκμη και πριν απ τ 1988, τ
συγκαλυμμένης πλιτικής για εκ-
σμα πάνω απ 425.000 Aρμένι να
A!ερμπαϊτ!άν ακλυθύσε πλιτική
δίωη των Aρμενίων, σε ανιτή εκ-
αναγκαστύν να εγκαταλείψυν τις
εκδίωης των Aρμενίων. Σ’ λη τη
στρατεία εκτπισμύ, πυ συνεί-
εστίες τυς στ A!ερμπαϊτ!άν και
διάρκεια αυτύ τυ αιώνα, ι Aρμένι-
στηκε στ Kιραμπάντ και στ
στ Nαγκρν Kαραμπά· απ αυ-
ι τυ A!ερμπαϊτ!άν υπέστησαν απ
Mπακύ. Aργτερα, η ίδια εκστρα-
τύς γύρω στις 300.000 κατέ υγαν
διά ρα καθεστώτα σ αγές, εκτπι-
σμύς, πλιτικές διώεις, ικνμι-
κές και κινωνικές διακρίσεις –πριν
απ τ 1988, συνλικά 100.000 Aρμέ-
νιι σκτώθηκαν και 500.000 υπ-
ρεώθηκαν να ύγυν απ τη ώρα.
Eπιπλέν, πως είναι γνωστ, πάνω
απ 1,5 εκατμμύρι Aρμένιι σ α-
γιάστηκαν στην Oθωμανική Aυτ-
κρατρία κατά τη Γενκτνία τυ
1915 και ι επι!ήσαντες σκρπισαν
σε λ τν κσμ. Eτσι, η σημερινή
κρίση πρσ ύγων στη Δημκρατία
της Aρμενίας έει ρί!ες στην ιστρία
των αντιαρμενικών διωγμών στ
A!ερμπαϊτ!άν και στην Tυρκία.
H κατεστραμμένη ικνμία της
Δημκρατίας της Aρμενίας έρει
τώρα τ ρτί συνλικά 418.000
πρσ ύγων και εσωτερικά μετατπι-
σμένων ανθρώπων, πυ απτελύν
τ 12% τυ πληθυσμύ.
H κακή κατάσταση της ικνμίας
είλεται σε δύ λγυς: πρώτν,
στν ενεργειακ και επικινωνιακ
απκλεισμ πυ έει επιάλει τ
A!ερμπαϊτ!άν και δεύτερν στ με-
γάλ σεισμ τυ ’88 πυ ά ησε
700.000 άστεγυς και κατέστρεψε τ
μεγάλ μέρς τυ ιμηανικύ και
αγρτικύ δυναμικύ της ώρας.
Mέσα σ’ αυτές τις συνθήκες, ι πρ-
σ υγες αντιμετωπί!υν επείγντα
πρλήματα στέγασης, απασλη-
σης και κινωνικής πρστασίας.
Πρσθετ επιαρυντικ στιεί εί-
ναι τ γεγνς τι μεγάλ μέρς των
πρσ ύγων είναι ανήλικα παιδιά και
ηλικιωμένι.
Aρμένιι: T δράμα συνείεται
Oι συγκρύσεις για τ Nαγκρν Kαραμπά δημιύργησαν τ μεγαλύτερ κύμα
πρσύγων στην πρώην EΣΣΔ. 425.000 Aρμένιι αναγκάστηκαν να εγκαταλεί-
ψυν τις εστίες τυς στ Aερμπαϊτάν και στ Nαγκρν Kαραμπά. Aντιστίως
200.000 Aέρι εγκατέλειψαν την Aρμενία ενώ άλλι τσι ε$αναγκάσθηκαν σε ε-
σωτερική μετακίνηση στ ίδι τ Aερμπαϊτάν.
77.
Mσα, 14-6-1994. Kύρδιπρσυγες απ τ Iράκ έω απ τα γραεία τυ OHE στη Mσα, σε απεργία πείνας με αίτημα τη ρήγηση #ίας για κάπια δυτικευ-
ρωπαϊκή ώρα. H ωτγραία είναι απ την 16η μέρα της απεργίας τυς κατά την πία δήλωναν απασισμένι να συνείσυν μέρι θανάτυ, σε περίπτωση άρνη-
σης. (Φωτ.: Pιτερ)
Tυ Zιυμπέιρ Aϊντάρ
Πρέδρυ τυ Eκτελεστικύ Συμυλίυ τυ E-
ριστυ Kινυλίυ τυ Kυρδιστάν.
TO KOYPΔIΣTAN εκτείνεται σε μια
περιή 550.000 λμ. στ ντιανα-
τλικ τμήμα της Tυρκίας, τ ν-
τιδυτικ τμήμα τυ Iράν και τις ν-
τιες περιές τυ Iράκ και της Συ-
ρίας. T Kυρδιστάν είναι πλύ
πλύσι σε υπέδας και σε υσι-
κύς πρυς. Oι Kύρδι είναι αυ-
τθνες στην περιή της Mέσης
Aνατλής. Παρά τις σαγές, τις ει-
σ%λές και τις εαναγκαστικές με-
ταναστεύσεις, τ 65% των Kύρδων
παραμένυν στ Kυρδιστάν. Oι πε-
ρισστερι υν στις μεγάλες τυρ-
κικές πλεις. Oι υπλιπι δια%ιύν
στις πρωτεύυσες τυ Iράκ, Iράν,
Συρία, στην πρώην Σ%ιετική Eνωση
και στις δυτικευρωπαϊκές ώρες.
Oι Kύρδι πτέ δεν εγκατέλει-
ψαν τ Kυρδιστάν με τη θέλησή
τυς. H τακτική της μετανάστευσής
τυς επι%λήθηκε και συνείει να
τυς επι%άλλεται. Eίτε με την ανα-
γκαστική μετανάστευση σε άλλες
περιές, είτε με τις λεηλασίες, την
καταστρή κάθε πρσπάθειας ι-
κνμικής δραστηριτητας και τυς
%μ%αρδισμύς των ωριών πυ ι
κάτικι αντιμετωπίυν σ%αρά
%ιτικά πρ%λήματα. H μέθδς αυ-
τή πρωτεαρμστηκε απ τυς
Oθωμανύς και τυς Πέρσες ι -
πίι πρσπάθησαν να αντιμετωπί-
συν τυς εσηκωμύς των Kύρ-
δων τν 17 αιώνα. Aπτέλεσμα -
8 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 18 IOYNIOY 1995
λων αυτών των ενεργειών είναι να
υν σήμερα εκατμμύρια Kύρδι
στην περιή της κεντρικής Tυρ-
κίας και στ Xρασάν πυ %ρίσκεται
στ %ρειδυτικ Iράν. T τυρκικ
κράτς πυ διαδέθηκε την θωμα-
νική αυτκρατρία ακλυθεί την ί-
δια πλιτική. H πλιτική αυτή υιθε-
τήθηκε και εαρμστηκε επίσης α-
π τ Iράν, τ Iράκ και τη Συρία. Eί-
ναι γνωστή σε λυς η καταπίεση
τυ Σαντάμ. Oι Kύρδι πυ υν
στη Σ%ιετική Eνωση έυν υπέ-
ρει πλύ εαιτίας της αναγκαστικής
εγκατάστασης. O Στάλιν έδωσε τέ-
λς στην αυτνμία της κυρδικής
διίκησης τυ Λάτσιν, πυ %ρίσκε-
ται μεταύ της Aρμενίας και τυ
Aερμπαϊτάν, ερίντας τυς
Kύρδυς στην κεντρική Aσία.
Aνθρώπινες απώλειες
Kατά τη διάρκεια της υγής τυς
περισστερι απ τυς μισύς
σκτώθηκαν ή πέθαναν απ την
πείνα, τ κρύ και τις ασθένειες.
Δεκάδες ιλιάδες ανθρώπων ανα-
γκάστηκαν να μεταναστεύσυν στ
μέσ τυ ειμώνα με απτέλεσμα
να πεθάνυν απ τ ψύς στα
%υνά τυ Tαύρυ. Tα πτώματά
τυς εγκαταλείθηκαν εκεί πυ έ-
πεσαν. Aπ τυς 467 ανθρώπυς
πυ ερίστηκαν απ τ Nτιγιαρ-
μπακίρ μετά την εέγερση τυ Σε
Σεντ μν 83 κατρθωσαν να τά-
συν στ Eλαίγ. Aυτ είναι μν έ-
να παράδειγμα.
H Tυρκία συνειδητά κράτησε τ
Kυρδιστάν μακριά απ πιαδήπ-
τε ικνμική εέλιη. Πλλί
Kύρδι αναγκάστηκαν να εγκατα-
λείψυν την πατρίδα τυς εαιτίας
της ανεργίας και της καταπιεστικής
πλιτικής. *εκίνησε η περίδς της
πλιτικής μετανάστευσης μετά τη
στρατιωτική ύντα τυ 1980 πυ
συνδευταν απ καταπίεση και
%ασανιστήρια. Aπ τ 1984 και έπει-
τα ιλιάδες Kύρδι ερίστηκαν, η
περιή τυς καταστράηκε απ
τυς %μ%αρδισμύς, ι καλλιεργή-
T κυρδικ πρλημα
Kύρδς γέρντας στην πρσυγιά. Oι αναγκαστικές μετακινήσεις των Kύρδων
συνείνται απ τν 17 αιώνα, ταν ι Oθωμανί και ι Πέρσες επιείρησαν να
καταστείλυν τις εεγέρσεις τυς.
78.
KYPIAKH 18 IOYNIOY1995 - H KAΘHMEPINH 9
Γυναίκες απ τ ιρακιν Kυρδιστάν θρηνύν πάνω απ τυς τάυς συγγενών τυς πυ σκτώθηκαν κατά την πρσατη
εισ#λή τυρκικών στρατευμάτων στ ντι Kυρδιστάν. (Φωτ.: Pιτερ)
Σκηνή απ την καθημερινή ωή των Kύρδων πρσύγων. O αανισμς κάθε ικνμικής δραστηριτητας, ι λεηλασίες και
ι #μ#αρδισμί των ωριών, εαναγκάυν τυς Kύρδυς να εγκαταλείψυν τις πργνικές τυς εστίες.
σιμες εκτάσεις πυρπλήθηκαν και
ιλιάδες ωριά εαανίστηκαν απ
τ άρτη. Σήμερα η πρακτική αυτή
εακλυθεί να συνείεται και να
εντείνεται. H πλειψηία των ε-
ριστων ει σε παράγκες αντιμετωπί-
ντας σ%αρά ικνμικά πρ%λή-
ματα, ωρίς ευκαιρίες μρωσης
και παρές υγείας. Γύρω στυς
30.000 Kύρδυς τυ %ρειυ
Kυρδιστάν ύνε σε σκηνές των
Hνωμένων Eθνών στ ντι Kυρ-
διστάν (ιρακκρατύμεν). Oι πρ-
συγες αυτί ήταν κύρις στς
της πρσατης εισ%λής τυρκι-
κών στρατευμάτων στ ντι Kυρ-
διστάν. Mερικί απ αυτύς συνε-
λήθησαν και εκτελέστηκαν, άλλι
ιλενύνται σε στρατπεδα των
Hνωμένων Eθνών και πλλών η μί-
ρα είναι άγνωστη.
Στην Eυρώπη
Oι περισστερι Kύρδι πυ
υν στη Δυτική Eυρώπη απτε-
λύν τα αμηλτερα στρώματα, κά-
νυν τις ειρτερες εργασίες, αντι-
μετωπίυν πρ%λήματα μάθησης
της μητρικής τυς γλώσσας και α-
νάπτυης τυ πλιτισμύ τυς. Oι
ευρωπαϊκές ώρες %λέπυν τυς
Kύρδυς της Tυρκίας σαν Tύρ-
κυς, τυς Kύρδυς τυ Iράν σαν
Πέρσες και αυτύς της Συρίας και
τυ Iράκ σαν Aρα%ες. Eτσι λιπν ι
Kύρδι στην Eυρώπη είναι θύματα
διπλής αμίωσης. Aντιμετωπί-
υν πρ%λήματα ως πρς την έ-
νταή τυς στην κινωνία. Παρ’ λα
αυτά πλλί Kύρδι πιστεύυν τι
η Eυρώπη είναι η ώρα της ελευθε-
ρίας. Mε την ανή τυ τυρκικύ
κράτυς δημιυργύνται δίκτυα τα
πία διαρκώς μεταέρυν τυς
Kύρδυς στην Eυρώπη αντί πλ-
λών ρημάτων. Mε αυτ τν τρπ
κάθε ρν δεκάδες ιλιάδες Kύρ-
δων πηγαίνυν στην Eυρώπη.
Πλλές τραγωδίες δημιυργύ-
νται έτσι. Για παράδειγμα τν Σε-
πτέμ%ρι 1992 μια %άρκα %υθίστηκε
κντά στα τυρκικά παράλια και 39
άτμα πνίγηκαν. Aπ αυτύς ι 25
ήταν Kύρδι και ι υπλιπι Aρι-
κανί. Aν δεν %ρεθεί λύση στ πρ-
%λημα των Kύρδων σύντμα ι ευ-
ρωπαϊκές ώρες θα υπρεωθύν
να δημιυργήσυν μεγαλύτερα
στρατπεδα συγκέντρωσης απ αυ-
τά πυ υπάρυν σήμερα.
H μειψηία πυ ει στ Kυρδι-
στάν έει υπέρει πλύ απ την
πλιτική της καταπίεσης λων αυ-
τών των ετών. Aπτέλεσμα των
σαγών και της μετανάστευσης ή-
ταν να απμείνυν πλλί λίγι
Aρμένιι και Aσσύριι στ Kυρδι-
στάν. T τυρκικ κράτς επέ%αλε
την ίδια πλιτική κατά των Eλλήνων.
Eίναι σήμερα αδύνατ να %ρει κα-
νείς Eλληνα στις περιές τυ Π-
ντυ και της Aνατλίας. T ίδι επι-
διώκει να εαρμσει η Tυρκία και
εναντίν των Kύρδων.
Aναγκάστηκα και εγώ να εγκατα-
λείψω τ Kυρδιστάν τ 1981, αντι-
στάθηκα μως και επέστρεψα τ
1989. Tώρα για δεύτερη ρά %ρί-
σκμαι μακριά απ τ Kυρδιστάν.
Eίμαι στην Eυρώπη. T ωρι μυ
κάηκε τ 1993 και η ικγένειά μυ
αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τ
Kυρδιστάν.
79.
Σμαλί: μηρι τηςπείνας και της ίας
Πρσυγες απ τη Σμαλία στην ανατ. Σμαλία πυ τα στρατπεδα πρσύγων ρίσκνται σε άγνες και αιλ$ενες περιές. Oπως αίνεται απ τη ωτγραία
η πλειψηία των πρσύγων είναι γυναικπαιδα. Aυτ ισύει σε λες τις περιπτώσεις, αύ τ 80% απ τα 23 εκατ. πρσυγες και τα 26 εκατ. εκτπισμένων στν
κσμ είναι γυναικπαιδα. Aπελπιστική είναι η κατάσταση των γυναικών. Περπατάνε ιλιμετρα για να μαέψυν μερικά κλαδιά ώστε να ράσυν λίγ αγητ, κάνυν
υρά για να γεμίσυν λίγα μπιτνια νερ πυ κυαλάνε για ιλιμετρα έως τ καταύγι τυς, αγρυπνάνε για τα άρρωστα παιδιά τυς, κ.ά. Σαν να μην έταναν λα
αυτά συνά πέτυν θύματα ιασμύ απ στρατιώτες, ληστές ή ακμα και τυς ύλακες των πρσυγικών στρατπέδων.
Tυ Δημήτρη Kαστριώτη
AN αυταρισμς των λκληρωτι-
κών καθεστώτων απτελεί μια απ
τις συνήθεις αιτίες κυμάτων πλιτι-
κών πρσ ύγων, η περίπτωση της
Σμαλίας πρδίδει τι η ανυπαρία
σταθερύ καθεστώτς, έστω αυταρ-
ικύ, και η κατάρρευση της ένν-
μης τάης μπρύν να πυρδτή-
συν ακμη μεγαλύτερες πρσ υγι-
κές εδυς.
H Σμαλία επλήγη ταυτρνως α-
π πρωτ ανή ηρασία, σ και απ
κατάρρευση τυ κράτυς και της δι-
ίκησης. H ευσία πέρασε στα έ-
ρια αντιμαμένων ενπλων μάδων
(συμμριών, θα έλεγε κανείς ακριέ-
στερα), πυ έλεγαν η καθεμία συ-
γκεκριμένα τμήματα της ώρας και
«διικύσαν» εν μέσω ργίυ ίας
και αυθαιρεσίας.
Oμηρι της πείνας και της ίας, ι
Σμαλί εγκατέλειπαν τη ώρα τυς
κατά κύματα πρς την Aιθιπία και
την Kένυα, ενώ άλλι εαναγκά!-
νταν σε «εσωτερική» μετανάστευση
για να απ ύγυν τις περιές πυ
κυρίως μαίννταν ι συγκρύσεις
μεταύ των αντιπάλων συμμριών.
Yπλγί!εται τι μέσα στ 1992 πε-
ρισστερι απ 285.000 Σμαλί α-
να!ήτησαν κατα ύγι στην Kένυα.
Στην ίδια τη Σμαλία ι συμμρίες
λεηλατύσαν τη διεθνή ανθρωπιστι-
κή ήθεια, καταδικά!ντας τν
πληθυσμ στη λιμκτνία: μν τ
Σεπτέμρι τυ 1992 ι ειδικί τυ
OHE ανέ εραν τι ιλιάδες Σμαλί
πέθαναν απ πείνα.
Tν Δεκέμρι 1992 μετά την απ-
10 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 18 IOYNIOY 1995
αση 794 τυ Συμυλίυ Aσ αλεί-
ας απιάσθηκε στη Σμαλία διε-
θνής ένπλη δύναμη, κρμς της
πίας απτελείτ απ 28.000 Aμε-
ρικανύς πε!ναύτες και πε!ικάρι-
υς. Oι Aμερικανί έδωσαν την άνι-
η τυ 1994 τη θέση τυς σε δύναμη
τυ OHE, πυ τελικώς απώρησε
απ τη ώρα έτς, στα τέλη Φε-
ρυαρίυ.
T απτέλεσμα της επέμασης αυ-
τής είναι γνωστ. H διεθνής δύναμη
πέτυε να περιρίσει τη λιμκτνία,
ι μως και να συμάλει στην απ-
κατάσταση πλιτικής σταθερτητας
στη ώρα. Πρ τυ κενύ ευσίας
και της πλήρυς διάλυσης τυ κρά-
τυς, OHE επιείρησε να συμιά-
σει τις ργανώσεις τυ Aϊντίντ και
τυ Mαντί, επικε αλής των δύ με-
γαλύτερων συμμριών.
«Πώς μως μπρεί να υπάρει
συμ ωνία μεταύ εγκληματιών και
δλ νων;», αναρωτήθηκε στ άρ-
θρ της της 1.3.1995 η γαλλική «Λι-
μπερασιν» - και είε δίκι. Oι υπεύ-
θυνι της σμαλικής τραγωδίας έ-
μειναν κυρίαρι στη ώρα και μετά
την απώρηση της διεθνύς δύνα-
μης. H ανυπαρία πλιτικύ συστή-
ματς και εναλλακτικής ηγεσίας
(τυλάιστν στην Aϊτή υπήρε ε-
κλεγμένς Aριστίντ) δήγησε σε α-
διέδ τη διεθνή επέμαση· η μνη
εναλλακτική λύση θα ήταν να τεθεί η
Σμαλία υπ... αλλδαπή διίκηση,
ένα είδς εισαγμενης «μεταατι-
κής» δικτατρίας. Πια ένη κυέρ-
νηση θα τλμύσε να την πρτείνει,
πλλώ μάλλν να αναλάει τ κ-
στς της επιλής της;...
T διπλ δράμα της Xαλιμά
TIΣ περισστερες ρές πρσ υγας είναι μια γυναίκα. Mια γυναίκα μνη
και ισμένη. Oι αριθμί μιλύν απ μνι τυς. Yπάρυν αυτή τη
στιγμή στν κσμ 23 εκατ. πρσ υγες και άλλα 26 εκατ. εκτπισμένων
ανθρώπων, εκ των πίων πάνω απ τ 80% είναι γυναίκες και παιδιά.
Oι γυναίκες πρσ υγες είναι εκτεθειμένες στη ία σε λα τα στάδια
της υγής τυς. Aπ τη στιγμή πυ θα εγκαταλείψυν μια εμπλεμη !ώ-
νη, α ήνντας πίσω πατέρες, συ!ύγυς και αδελ ύς, κινδυνεύυν να
ιαστύν ή να κακπιηθύν. Mε την ά ιή τυς σε ένα στρατπεδ
πρσ ύγων πυ τα πρλήματά τυς είναι άπειρα και ι επιλγές σε-
δν ανύπαρκτες (ανα!ήτηση τρ ής για τα πεινασμένα παιδιά, αρρώ-
στιες κ.ά.), πλλές ρές ιά!νται ή κακπιύνται και εκεί.
Σε ρισμένες περιπτώσεις τα θύματα, εκτς απ τ τραύμα τυ ια-
σμύ, αντιμετωπί!υν την κατακραυγή της ικγένειας ή της κιντη-
τας. T διπλ αυτ δράμα έ!ησε η Σμαλή πρσ υγας Xαλιμά.
«Mετά τ ιασμ
και
ταν συνειδητπίησα
τι ήμυν έγκυς, αρρώστησα.
H ικγένειά μυ με απέρριψε και κ
σμς με κακμεταειρι
ταν. Eλεγαν,
“ένας ληστής σε άησε έγκυ, πιες κάπι άρμακ για να απάλεις αυτ
τ
παιδί”.
Xρειάμαι ήθεια. Δεν μπρώ να επιστρέψω στη Σμαλία, δι
τι
λι
σι
με γνώριαν, έρυν
τι έυγα ωρίς μωρ
. Δεν μπρώ να επιστρέψω μ’ αυτ
τ μωρ
, αλλά δεν μπρώ να μείνω και εδώ. Nαι, αισθάνμαι
κάθε ρά
πυ θυμάμαι τι μυ συνέη. Kλαίω
λη μέρα. Mένω μέσα στη σκηνή μυ. Aκ
-
μα και ι άλλες γυναίκες με κυτσμπλεύυν».
80.
Πρσυγες απ τηPυάντα στην Tανανία. O εμύλις σπαραγμς στη Pυάντα, μεταύ των υλών Xύτυ και Tύτσι δημιύργησε τη μαικτερη έδ πρσύ-
γων στα μεταπλεμικά ρνια. 500.000 άνθρωπι σαγιάσθηκαν, ενώ 3 εκατ. πήραν τ δρμ της πρσυγιάς.
H τραγωδία της Pυάντα
H KPIΣH πυ έσπασε στη Pυάντα
ήταν η αρμή για τη μαικτερη έ-
δ πρσύγων στα μεταπλεμικά
ρνια, πυ αινιδίασε τη διεθνή
κιντητα.
Περισστερι απ 500.000 άνθρω-
πι σαγιάστηκαν σ’ έναν εμύλι
σπαραγμ πυ πήρε διαστάσεις γε-
νκτνίας. Aλλι περίπυ 3 εκατ.
άνθρωπι εγκατέλειψαν τη Pυά-
ντα για να σωθύν απ τις σαγές.
Mν σε 24 ώρες, 250.000 άνθρωπι
πέρασαν τα σύνρα της Pυάντα
και κατέυγαν στην Tανανία. Hταν
η μεγαλύτερη και πι ανική εισ-
ρή πρσύγων πυ είε γίνει πτέ.
Aλλά και αυτή επεράστηκε μερι-
κύς μήνες αργτερα ταν μέσα σε
4-5 μέρες ένα εκατ. άνθρωπι πέρα-
σαν τα ανατλικά σύνρα τυ Zαΐρ
κντά στη πλη Γκμα. H πλη αυτή
ήταν παντελώς ανέτιμη να τυς
δεθεί λγω ελλείψεως στιειώ-
δυς υπδμής υγιεινής, υπηρε-
σιών και εγκαταστάσεων.
Σε συνθήκες ανείπωτης ρίκης,
πυ ι λέεις είναι τωές να απ-
δώσυν, ι άνθρωπι αυτί διωγμέ-
νι απ τα σπίτια τυς, στι%αγμέ-
νι σε πρειρυς καταυλισμύς,
ωρίς νερ και τρή, τυπημένι
απ επιδημίες λέρας και δυσε-
ντερίας, κυριλεκτικά α%ήθητι
πέθαιναν μπρστά στις κάμερες τη-
λεπτικών συνεργείων απ λ τν
κσμ, πυ έσπευσαν να καλύψυν
τ γεγνς.
Mπρεί να μη μάθυμε πτέ τν
ακρι%ή απλγισμ τυ πλιτικά υ-
KYPIAKH 18 IOYNIOY 1995 - H KAΘHMEPINH 11
πκινύμενυ υλετικύ μίσυς
στη Pυάντα. Πάντως, σε λιγτερ
απ πέντε μήνες, σεδν τα δύ
τρίτα τυ πληθυσμύ της είτε κατέ-
υγαν πρσυγες σε γειτνικές
ώρες είτε εκτπίσθηκαν μέσα στη
Pυάντα είτε πέθαναν. Kαι η ειρήνη
στη Pυάντα είναι ακμη μακριά. O
πλεμς δεν τελείωσε για τυς αν-
θρώπυς αυτύς.
Kαι είναι πλύ πρσατη η σαγή
δύ και πλέν ιλιάδων πρσύγων
πυ δέθηκαν τν περασμέν Aπρί-
λι επίθεση απ δυνάμεις ενπλων
κυ%ερνητικών πλιτυλάκων και
στρατιωτών.
Σήμερα η Y.A. παρέει %ήθεια σε
2 εκατ. πρσυγες στα κέντρα πρ-
σύγων τυ Zαΐρ, της Tανανίας,
τυ Mπυρύντι και της Oυγκάντας
σε συνθήκες ασαλείας εαιρετικά
δύσκλες καθώς ι διαμάες συνε-
ίνται και σε πλλύς πρσυγι-
κύς καταυλισμύς.
H τραγωδία της Pυάντα δεν ά-
ησε ασυγκίνητη την Eλλάδα. Mε-
ταύ των άλλων, η πρωτ%υλία τυ
Δευτέρυ Πργράμματς της Eλλη-
νικής Pαδιωνίας για συλλγή π-
ρων για τα πργράμματα της Y.A.
στην περιή, %ρήκε θερμή ανταπ-
κριση. Aνώνυμι και επώνυμι πλί-
τες δήλωσαν τη συμπαράστασή
τυς με πι τρπ μπρύσαν.
T πσ πυ συγκεντρώθηκε και
μετα%ι%άστηκε επέρασε τα 25 ε-
κατ. δραμές. Σεδν τα μισά πρ-
έρνται απ ανώνυμυς δωρητές.
Πηγή: Yπατη Aρμ
στεία τ
υ OHE
Πρσυγπυλ απ τη Pυάντα στην Tανανία. Φτωές ώρες της Aρικής, -
πως τ Mπυρύντι, η Kένυα, η Tανανία, η Oυγκάντα και τ Zαΐρ σηκώνυν τ
#άρς τυ πρσυγικύ κύματς απ τη Pυάντα. Aναπευκτα ι πρσυγες
υν στι#αγμένι σε πρειρυς καταυλισμύς, ωρίς νερ και τρή, τυπη-
μένι απ επιδημίες λέρας και δυσεντερίας.
81.
Kαμπτη και Bιετνάμ!H μεγάλη έδς!
Tυ Δημήτρη Kαστριώτη
H KATAPPEYΣH τυ καθεστώτς
της Σαϊγκν και πλυετής εμύ-
λις πλεμς στην Kαμπτη πρ-
κάλεσαν τεράστια κύματα πρσύ-
γων στην Iνδκίνα, πυ πρσέλααν
τέτια διάσταση ώστε να συγκλη-
θύν δύ διεθνείς διασκέψεις –η
πρώτη τ 1979 και η δεύτερη δέκα
ρνια αργτερα– για την αντιμετώ-
πιση τυ πρλήματς.
H πρώτη μεγάλη έ#δς απ τ
Bιετνάμ έμεινε διεθνώς γνωστή ως
κύμα των «boat people», κατά τν
αγγλικ ρ πυ επικράτησε: με
άρκες και επισαλή πλεύμενα, ε-
κατντάδες ιλιάδες Bιετναμέων
εγκατέλειψαν τη ώρα κατά την τε-
τραετία 1976-1979, ενώ τ 1986 και
επί τρία περίπυ ρνια εκδηλώθη-
κε δεύτερ κύμα ε#δυ απ τ
Bιετνάμ· αυτή τη ρά επρκειτ
για ικνμικύς κυρίως πρσυ-
γες. Eνδεικτικ της έντασης τυ
πρλήματς είναι τι απ τ 1976
μέρι και τ 1992 εκτιμάται τι ε-
γκατέλειψαν τ Bιετνάμ περίπυ 1,2
εκατμμύρι άτμα, εκ των πίων
πάνω απ 790.000 με πρειρες
σεδίες και άρκες και περίπυ
440.000 με νμιμη, ργανωμένη δια-
δικασία.
Στην Kαμπτη, η αναυστητα
και η μακρά διάρκεια τυ πλέμυ
πρκάλεσαν ανάλγα αινμενα.
Eκατντάδες ιλιάδες άτμα εγκα-
τέλειψαν τη ώρα και εγκαταστάθη-
καν σε πρειρυς καταυλισμύς
πρσύγων στ έδας της Tαϊ-
λάνδης· ι περισστερι απ αυ-
τύς τυς καταυλισμύς διικύ-
νταν απ τις εμπλεμες καμπτια-
νές παρατά#εις.
Oι διαπραγματεύσεις συμιλίω-
σης στην Kαμπτη απ τ 1988 και
μετά άνι#αν τ δρμ για τν επα-
ναπατρισμ των πρσύγων, παρά
τ γεγνς τι η μαλτητα στη ώ-
ρα δεν έει ακμη απκατασταθεί.
H Yπατη Aρμστεία τυ OHE ανέλα-
ε τ 1992 μία απ τις μεγαλύτερες
στα διεθνή ρνικά επιειρήσεις ε-
παναπατρισμύ: απ τα τέλη Mαρτί-
υ 1992 και μέρι τ τέλς Aπριλίυ
της επμένης ρνιάς είαν επανα-
πατρισθεί πάνω απ 365.000 πρ-
συγες - μν τ καλκαίρι τυ
1992 ι επαναπατριμενι έθα-
σαν τυς 30.000 τν μήνα.
Aν στην Kαμπτη κατεγράη μια
τιτάνια πρσπάθεια επαναπατρι-
σμύ, ι «boat people» τυ Bιετνάμ
απτέλεσαν μια απ τις σπάνιες πε-
ριπτώσεις διεθνύς πρσπάθειας ε-
πανεγκατάστασης πρσύγων σε
τρίτες ώρες, άλλες απ αυτές στις
πίες είαν αρικώς καταύγει.
Περισστερι απ 700.000 Bιετνα-
μέι πρσυγες έγιναν δεκτί απ
τρίτες ώρες - κυρίως απ δυτικά
κράτη. Hταν μια εντυπωσιακή ε#αί-
ρεση στην κατά καννα άρνηση των
τρίτων ωρών να δένται μετεγκα-
τάσταση πρσύγων στ έδας
τυς: τ 1992, για παράδειγμα,
«καννας» ίσυσε αμείλικτς, α-
ύ, επί συνλυ 18,2 εκατ. πρ-
σύγων στν κσμ, μν 34.000 έ-
γινα δεκτί πρς μετεγκατάσταση
σε τρίτες ώρες.
Eπαναπατρισμ
ς στην Kαμπ
τη. O πλυετής εμύλις π
λεμς στην Kαμπ
τη εανάγκασε σε εκπατρισμ
εκατντάδες ι-
λιάδες κατίκυς. Oι περισσ
τερι έησαν 10 με 14 ρ
νια σε πρ
ειρυς καταυλισμύς στην Tαϊλάνδη. T 1988, ι δια-
πραγματεύσεις συμιλίωσης στην Kαμπ
τη άνιαν τ δρ
μ για τν επαναπατρισμ
πυ θεωρείται η πρτιμ
τερη λύση
για τυς πρ
συγες.
Aιη μικρύ σκάυς με 162 Bιετναμέυς πρ
συγες στη Mαλαισία. 1978. T
διάστημα 1976-1992 εγκατέλειψαν τ Bιετνάμ περίπυ 1,2 εκ. άτμα, εκ των -
πίων πάνω απ
790.000 με #άρκες και επισαλή πλεύμενα.
12 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 18 IOYNIOY 1995
H ιστρία
τυ Nαρίν
ΓIA TA περισστερα απ τα 13 μυ
ρνια, η Kαμπτη ήταν μία πατρίδα
πυ ή#ερα μν απ τις ιστρίες πυ
άκυγα. Aυτ πυ άκυγα ήταν τι η
Kαμπτη ήταν μια ώρα πυ ρισκ-
ταν σε πλεμ. Mια ώρα πυ ι άν-
θρωπι πέθαιναν. Mια ώρα πυ ι
άνθρωπι γίννταν πρσυγες πως
εγώ.
Για τ μεγαλύτερ μέρς της ωής
μυ, τ σπίτι μυ ήταν Tμέας 2, έ-
νας μεγάλς πρσυγικς καταυλι-
σμς στην Tαϊλάνδη. Δεν είμαι σίγυ-
ρς αν γεννήθηκα στν Tμέα 2. O α-
δελς και η αδελή μυ γεννήθηκαν
εκεί και εκεί μας άησαν ι γνείς μυ.
Aλλά στν Tμέα 2 δεν ήταν τσ ά-
σημα.
Zύσαμε καλά μέρι πυ έπιασαν τν
πατέρα μυ πριν απ πέντε ρνια.
Hμυν πρώτς στην τά#η. Mελετύσα
πλύ σκληρά, γιατί η εκπαίδευση δη-
γεί σε μια καλή δυλειά.
Oταν έαλαν τν πατέρα μυ υλα-
κή, η μητέρα μυ πύλησε λα τα κυ-
πνια αγητύ της ικγένειας για να
πληρώσει να τν αήσυν ελεύθερ.
Aργτερα, πύλησε την αδελή μυ
σε ένα ευγάρι πυ δεν είε παιδιά, για
να μπρέσει να πληρώσει για τ αγη-
τ μας. Oταν πατέρας μυ γήκε απ
82.
Mετά εννέα μήνεςερία και παραμνή σε πρσυγικ
καταυλισμ
στ Λί#αν, 181 Παλαιστίνιι κατευθύννται στα σύνρα με τ Iσραήλ, στην πρσπάθειά τυς να
επιστρέψυν στα σπίτια τυς. (ωτ.: P
ιτερ)
Παλαιστίνιι: ωρίς πατρίδα
Tυ Δημήτρη Kαστριώτη
OI ΠAΛAIΣTINIOI επλήγησαν απ
τις διώ#εις και τν #εριωμ πε-
ρισστερ απ κάθε άλλη εθνική
μάδα αναλγυ μεγέθυς, τυ-
λάιστν απ άπψη ρνικής
διάρκειας. Aπ τν αραϊσραηλι-
ν πλεμ τυ 1948 και την ίδρυ-
ση τυ κράτυς τυ Iσραήλ άρι-
σε μια διαδικασία συγκρύσεων
και διώ#εων, πυ είε ως απτέ-
λεσμα ρισμένες παλαιστινιακές
ικγένειες να πάρυν τ δρμ
της πρσυγιάς ακμη και τρεις ή
τέσσερις ρές.
H ήθεια πρς τυς Παλαιστί-
νιυς πρσυγες αναλήθηκε
αρικά απ την UNRWA, την ρ-
γάνωση τυ OHE πυ μεριμνά για
τη ρήγηση ανθρωπιστικής ή-
θειας. H έκταση των δεινών των
Παλαιστινίων πρδίδεται απ την
ε#έλι#η των αριθμών: τ 1949 υ-
πήρε ανάγκη μέριμνας για
700.000 Παλαιστίνιυς πρσυ-
γες· τ 1993 αριθμς αυτς είε
#επεράσει τα 2,7 εκατμμύρια,
κύρις γκς των πίων είε α-
ναητήσει καταύγι στα κατε-
μενα απ τ Iσραήλ εδάη (τη Δυ-
τική Oθη και τη Λωρίδα της Γά-
ας), την Iρδανία, τη Συρία και τ
Λίαν.
H αππειρα πρστασίας των Πα-
λαιστινίων απτελεί παράδειγμα
και των πλιτικών αντιδράσεων
πυ παρακωλύυν τις διεθνείς ε-
πεμάσεις και περιστέλλυν την
απτελεσματικτητά τυς.
H UNWRA περιρίεται σε αν-
θρωπιστική ήθεια και μνν, η
δε Yπατη Aρμστεία τυ OHE πυ
έει και στ απκατάστασης και
επαναπατρισμύ των πρσύγων
δεν ασλήθηκε με τυς Παλαι-
στινίυς πυ ρντισε η UNWRA,
αύ ι ενδιαερμενες –ή μάλ-
λν ενλύμενες– κυερνήσεις
είαν εκ πριμίυ επιυλαθεί
στη Σύμαση τυ 1951.
H μνη ε#έλι#η ήταν η ανάληψη
απ την UNWRA και κάπιας πρ-
σθετης δραστηριτητας πέρα απ
την ανθρωπιστική ήθεια. Eνας
απ τυς τμείς της ήταν π.. η
παρή κάπιας νμικής πρστα-
σίας στυς Παλαιστινίυς των κα-
τεμένων εδαών, κάτι μως
πυ δεν απέτρεψε τις σε άρς
τυς διώ#εις και καταρήσεις ε-
#υσίας.
Tα πρώτα ήματα πρς την απ-
κατάσταση συνδέθηκαν έτσι με τη
συμωνία Iσραήλ - OAΠ, ίσως
πρς απδει#η τυ τι τ πρλη-
μα των πρσύγων δεν αντιμετω-
πίεται σ δεν λύεται τ υπκεί-
μεν ήτημα, εν πρκειμένω τ
δίκαι αίτημα των Παλαιστινίων
να απκτήσυν κράτς.
KYPIAKH 18 IOYNIOY 1995 - H KAΘHMEPINH 13
τη υλακή, μας είπε τι έπρεπε να
πάει στην Kαμπτη, να κερδίσει ρή-
ματα για να ε#αγράσει τα κυπνια
τυ αγητύ μας. Aλλά δεν γύρισε
πτέ πίσω.
Eτσι, αντί να πηγαίνω στ σλεί ή
να παίω έ#ω, γήκα να δυλέψω. Mε-
ρικές ρές πήγαινα σε ένα νεκρτα-
εί να μαέψω μέντα για να την πυ-
λήσυμε ή να την ανταλλά#υμε με
άαρη, πυ στη συνέεια ανταλλάσ-
σαμε με ρύι.
Eκείν τν καιρ, η μητέρα μυ ή-
ταν τσ λυπημένη πυ συνεώς έπι-
νε. Aγραε πτά με τα ρήματα πυ
κερδίαμε για αγητ.
Mια μέρα δεν είαμε αγητ και η
μητέρα μυ είε πιει. Eτσι, μας πή-
ραν, τν αδελ μυ και εμένα, σε έ-
να ραντρεί. T ραντρ-
O δεκατριάρνς Nαρίν έ-
ησε τα περισσ
τερα ρ
νια
της ωής τυ σε έναν πρ-
συγικ
καταυλισμ
στην
Tαϊλάνδη. Eκεί πατέρας
τυ εαανίστηκε, η αδελή
τυ πυλήθηκε και η μητέρα
τυ εγκατέλειψε αυτ
ν και
τν αδελ
τυ. Mετά τν ε-
παναπατρισμ
τυς στην Kα-
μπ
τη τα δύ παιδιά υν
κντά στην Πνμ-Πεν σε έ-
να ραντρεί
πυ συ-
γκεντρώθηκαν πλλές ιλιά-
δες παιδιά πυ #ρίσκνται
σε παρ
μια κατάσταση.
εί ρώτησε τν άντρα και τη γυναί-
κα πυ είε αγράσει την αδελή
μυ, αν θα την άηναν να γυρίσει πί-
σω σε μας ή αν θα έπαιρναν και εμάς
μαί. Aρνήθηκαν. Eμαθα τι η μητέρα
μυ είε πάει να ήσει με έναν άλλ
άντρα.
Eπειδή μυ έλειπε πάρα πλύ η α-
δελή μυ, πήγα εκεί πυ ύσε.
Mπήκα μέσα, ήτησα ένα πτήρι νερ
και είδα τ πρσωπ της. Δεν είπα
στ ευγάρι τι ήταν αδελή μυ
παρ’ λ πυ ήμυν πλύ λυπημένς.
Σήμερα ρίσκμαι στην Kαμπτη:
ω με τν αδελ μυ σε ένα ρα-
ντρεί στην περιή Tακμάυ,
περίπυ 7 ιλιμετρα έ#ω απ την
Πνμ-Πεν. Zύμε καλά στ ραν-
τρεί, αλλά πάντα εύμαι να μυ
δώσυν πίσω την αδελή μυ.
83.
Mειντητα ι Θιετιανί
στην ίδια τυς τη ώρα
Tης Eλευθερίας Tράιυ
«EAN σήμερα γινταν δημψήι-
σμα στ κατεμεν απ την Kίνα
Θι%έτ, τ απτέλεσμα θα ήταν υ-
πέρ των Kινέων, αύ ι Θι%ετια-
νί είναι πλέν μειντητα μέσα
στην ίδια τη ώρα τυς». Aυτά τα
λγια ρησιμπίησε κ. Kelsang
Gyaltak, αντιπρσωπς τυ Δαλάι
Λάμα στην Eυρώπη,κατά την πε-
ρυσινή ανεπίσημη επίσκεψή τυ
στην Aθήνα, για να δώσει τ μέγε-
θς τυ απλγισμύ της κινει-
κής κυριαρίας στ Θι%έτ. Σαρά-
ντα πέντε ρνια μετά την κινει-
κή εισ%λή, τ Θι%έτ θρηνεί 1,2 εκ.
νεκρύς απ μη υσικ θάνατ (ε-
κτελέσεις, %ασανιστήρια, κ.ά.), ε-
νώ περίπυ 200.000 Θι%ετιανί έ-
υν διαύγει στην Iνδία, στ Nε-
πάλ, στ Mπυτάν, στην Eλ%ετία,
στις HΠA, κ.ά.
«H δικαιλγία της Kίνας για την
κατή τυ Θι%έτ έγκειται στν ι-
συρισμ τι, ιστρικά, τ Θι%έτ α-
πτελεί τμήμα της Kίνας. T Θι%έτ
και η Kίνα ενώθηκαν πλιτικά υπ
την κυριαρία των Mγγλων κατά
τν 13 αιώνα και υπ την κυριαρ-
ία της Mατυρίας κατά τ 18
και 19 αιώνα. Ωστσ, πριν απ
την κινέικη εισ%λή τυ 1950, τ
Θι%έτ ήταν απλύτως ανεάρτητ
κράτς με δικ τυ νμισμα, στρα-
τ, ταυδρμικ σύστημα, με δική
τυ εωτερική πλιτική. Γενικά,
κάλυπτε πλήρως τα κριτήρια πυ
θέτει για ένα κράτς τ διεθνές
δίκαι», υπγραμμίει ελληνικής
καταγωγής Γερμανς ευρω%υ-
λευτής κ. Γιάννης Σακελλαρίυ,
στην έκθεση πυ τυ ανέθεσε να
συντάει τ Eυρωπαϊκ Kιν%ύ-
λι, τ 1992, για την κατάσταση
στ Θι%έτ.
Δημγραική αλλίωση
H Kίνα συνείει τη μεταρά
πληθυσμών και την πλιτική ελέγ-
υ των γεννήσεων (υπρεωτι-
κές αμ%λώσεις, στειρώσεις κ.ά.),
πυ αλλιώνυν τη δημγραική
δμή τυ Θι%έτ, επισημαίνει τ
Eυρωπαϊκ Kιν%ύλι, καταγ-
γέλλντας τις πρακτικές εκ%ι-
σμύ εναντίν των Θι%ετιανών
πυ ητύν την απελευθέρωση
τυ λαύ τυς. Tην παρα%ίαση
των θεμελιωδών ανθρωπίνων δι-
καιωμάτων τυ θι%ετιανύ λαύ,
την καταστρή της πλιτιστικής
τυ κληρνμιάς και την κατάργη-
ση των θρησκευτικών τυ ελευθε-
ριών έει καταγγείλει και OHE,
πυ αναγνώρισε με ψήισμά τυ
τ δικαίωμα αυτδιάθεσης τυ θι-
%ετιανύ λαύ.
Σημειώνυμε τι στ ιλήσυ
Θι%έτ, στη διακυ%έρνηση τυ -
πίυ καθριστικ ρλ έπαιαν ι
Λάμα (αιωματύι και %αθιά
μρωμένι μναί), ι Kινέι
έυν καταστρέψει τα 5.800 απ
τα 6.000 μναστήρια. Eπίσημη
γλώσσα της ώρας είναι η κινει-
κή, η πία υπερέει στην εκπαί-
δευση της θι%ετιανής, ενώ πλη-
θυσμς αριθμεί 6 εκατ. Θι%ετια-
νύς έναντι 7,5 εκ. Kινέων πυ έ-
υν μεταερθεί εκεί απ την Kί-
να. Oι τελευταίι καταλαμ%άνυν
τις περισστερες θέσεις εργα-
σίας, με απτέλεσμα ι Θι%ετιανί
των πλεων να αντιμετωπίυν -
ύ πρ%λημα ανεργίας, ενώ ι α-
γρτες (αλλά και ι νμάδες) πυ
αγνύσαν την πείνα υν σε εα-
θλιωτικές συνθήκες, λγω των α-
πτυημένων αγρτικών μεταρ-
ρυθμίσεων.
Eπίλγς τυ θλι%ερύ αυτύ α-
πλγισμύ είναι η ρησιμπίηση
τυ Θι%έτ για την παραγωγή πυρη-
νικών πλων (στ υπέδας τυ
%ρίσκεται τ ήμισι των απθεμά-
των τυ πλανήτη σε υράνι) και η
εναπθεση εκεί πυρηνικών απ-
%λήτων.
14 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 18 IOYNIOY 1995
Bίαια καταστλή
Tη διαιώνιση της κατάστασης
αυτής εασαλίει η %ίαια κατα-
στλή κάθε μρής αντίδρασης.
Oπως μας ενημερώνει η Διεθνής
Aμνηστεία, «ι Θι%ετιανί πυ α-
ντιτίθενται στην κυ%έρνηση συλ-
λαμ%άννται αυθαίρετα και συνά
%ασανίνται, καθώς ι αρές της
Λαϊκής Δημκρατίας της Kίνας συ-
νείυν να απαγρεύυν κάθε
μρή αντιπλίτευσης. Aνάμεσα
στα θύματα υπάρυν πλλί %υ-
διστές μναί και καλγριες πυ
καταδικάστηκαν, διτι έλα%αν μέ-
ρς σε ειρηνικές διαδηλώσεις. Oι
συλληθέντες τίθενται σε κράτη-
ση ωρίς να τυς απαγγέλλεται
κατηγρία για μήνες ή για ρνια
και τα %ασανιστήρια είναι συνηθι-
σμέν αινμεν.
Yπάρυν αναρές για υλακι-
σμένυς (ακμα και για παιδιά 14
ετών) πυ υπέστησαν ηλεκτρσκ
κρεμασμένι στ τα%άνι, έμειναν
δεμένι ειρπδαρα ή κρεμασμέ-
νι για πλύ καιρ, υπέστησαν σε-
υαλική κακπίηση, κ.ά. T τί-
μημα αυτής της κατάστασης τ
πληρώνυν συνά ι κρατύμενι
συνείδησης, άνθρωπι δηλαδή
πυ δεν θα έπρεπε καν να έυν
συλληθεί».
H κατάσταση αυτή εανάγκασε
ιλιάδες Θι%ετιανύς να διαύ-
γυν στ εωτερικ και κυρίως
στην Nταραμσάλα της Iνδίας πυ
εδρεύει η εριστη θι%ετιανή κυ-
%έρνηση.
Eπικεαλής είναι πνευματικς
ηγέτης τυ Θι%έτ Δαλάι Λάμα, πυ
%ρα%εύτηκε με τ Nμπελ Eιρήνης
1989. Στν αγώνα για την ανεαρ-
τησία της ώρας τυ, Δαλάι Λάμα
παραμένει υπέρμας της πλιτι-
κής της μη - %ίας έναντι των Kινέ-
ων και εργάεται για την ευαισθη-
τπίηση της παγκσμιας κινής
γνώμης. Στ έργ αυτ συμμετέ-
υν ι εκπρσωπί τυ πυ επαν-
δρώνυν τα γραεία της ερι-
στης θι%ετιανής κυ%έρνησης σε
δυτικές ώρες. Aνάμεσά τυς, κ.
Kelsang Gyaltang πυ επισκέθη-
κε πέρυσι τη ώρα μας. Tις πρ-
σπάθειές τυ υπστήριε ευρω-
%υλευτής κ. Aλέανδρς Aλα%ά-
νς, καταθέτντας την ακλυθη
ερώτηση στην Eπιτρπή Eυρωπαϊ-
κών Kιντήτων: «Tι μέτρα έει
λά%ει, πρκειμένυ να πιέσει την
Kίνα να συμμρωθεί με τυς διε-
θνείς καννες. Aν η παρή %ή-
H δεκαεπτάρνη
Nτλμα και η δεκαεν-
νιάρνη Nνίμα (πά-
νω), υπέστησαν #α-
σανιστήρια στ Θι-
#έτ, απ’ πυ κατά-
εραν να διαύγυν
τ 1988. Kατά τη
διάρκεια της υλάκι-
σής τυς, ι Kινέι
έπαιρναν συνά μια
ιάλη αίμα απ την
κάθε μία, και τις ανά-
γκααν να στέκνται
ρθιες με δεμένα τα
έρια και τα πδια,
πάνω σε παγωμέν
τσιμέντ, τρεις ώρες
την ημέρα. Tα δάτυ-
λά τυς έυν παρα-
λύσει ενώ απ τα
τυπήματα έσπασαν
τα πλευρά τυς. (Kά-
τω) Παιδικ παράπ-
ν και απγνωση. O
μικρς πρσυγας
#ρίσκεται στην Iνδία
πυ κατέυγε η
πλειψηία των περί-
πυ 200.000 Θι#ετια-
νών πυ διέυγαν α-
π τ υπ κινέικη
κατή Θι#έτ.
θειας στην Kίνα έει εαρτηθεί α-
π τν σε%ασμ των ανθρωπίνων
δικαιωμάτων στ Θι%έτ, πως έει
ητήσει τ Eυρωπαϊκ Kιν%ύ-
λι. Tι πρσθετα, ικνμικά και
πλιτικά μέτρα πρκειται να λά%ει
πρκειμένυ να γίνυν σε%αστά τα
ανθρώπινα και πλιτικά δικαιώμα-
τα στ Θι%έτ».
84.
O Bεντράν Σμαΐλ ικπαίει ι λ ντσέλ σε νεκρ ταεί τ υ Σεράγε , για να διαμαρτυρηθεί εναντί ν τ υ π λέμ υ στη B σνία-Eρεγ ίνη π υ κύρι ς στ ς εί-
ναι άμα ς πληθυσμς. Eως σήμερα αριθμς των πρ σύγων και των εκτ πισμένων στην πρώην Γι υγκ σλαία ανέρεται σε 3,7 εκατ. και αριθμς τ υς αυά-
νεται καθημερινά.
O παραλγισμ
ς τυ εμ
85.
υλίυ στην πρώηνΓιυγκσλαία
APXIKA στην Kρατία και μετά
Kάτ ικ ι τ υ
στη Bσνία εμύλις πλεμς
B ύκ αρ
δημιύργησε τ μεγαλύτερ πρ-
τρέπ νται σε
συγικ ρεύμα πυ γνώρισε η Eυ-
υγή κατά
ρώπη μετά τ Δεύτερ Παγκσμι
την ανακωή
Πλεμ. Kανείς δεν μπρύσε να
των εμπ λέ-
ανταστεί τι η Eυρώπη, μετά τις
μων, τ ν N -
πληγές πυ δημιύργησε τελευ-
έμρι τ υ
ταίς πλεμς, θα γνώριε μια α-
1991.
κμη τραγωδία, τι παραλγι-
σμς της ίας και της εθνικιστικής
έαρσης θα έρισκε πρσρ έ-
δας να αναπτυθεί μέσα στην
καρδιά της.
Kαι ταν πλεμς έσπασε,
καθημερινί άνθρωπι ι πίι
μέρι πριν απ λίγ καιρ συμίω-
ναν αρμνικά μεταύ τυς, απ τη
μια στιγμή στην άλλη έγιναν ε-
θρί. Kαθλικί, μυσυλμάνι
και ρθδι, Kράτες, Σέρι,
Bσνιι ρθδι, Bσνιι μυ-
συλμάνι. Διαρετικές εθντη-
τες και διαρετικές θρησκευτι-
κές μάδες σε έναν πλεμ αδι-
ευκρίνιστ. Φανατισμς και τυλή
ία στ απκρύωμα τυ παρα-
λγισμύ. Σκτωμί, ιασμί, διώ-
εις πληθυσμών. Xιλιάδες εγκατέ-
λειψαν τα σπίτια τυς, διωγμένι
απ γείτνες πυ μέρι πριν λίγ
καιρ ύσαν μαί, διασκέδααν
μαί, μιράνταν τις αρύμενες
και τις άσημες στιγμές της ωής.
Aπ τν Aπρίλι τυ 1992, ταν
KYPIAKH 18 IOYNIOY 1995 - H KAΘHMEPINH 15
έσπασε πλεμς στη Bσνία-
Eρεγίνη, σε μια περιή πυ
ιλενεί ένα μωσαϊκ εθντή-
των (48% μυσυλμάνι, 35%
Σέρι και 18% Kράτες) αριθ-
μς των πρσύγων μέσα σε
τρεις μήνες έτασε τα 2,6 εκατ.
Tν Iύλι τυ επμένυ έτυς
συνλικς αριθμς των πρ-
σύγων επέρασε τα 3 εκατ. Eιδι-
κτερα στην περιή της Bσ-
νίας αν υπλγιστεί αριθμς -
σων ρήκαν καταύγι έω απ
τα σύνρα της πρώην Γιυγκ-
σλαίας, ττε πρκύπτει τι τα
2/3 των κατίκων της Bσνίας α-
ναγκάστηκαν να εγκαταλείψυν
τις εστίες τυς.
Σε λη την πρώην Γιυγκσλα-
ία μέρι σήμερα αριθμς των
πρσύγων και των εκτπισμέ-
νων ανέρεται σε 3,7 εκατ. και
αριθμς τυς αυάνεται καθημε-
ρινά. Oι συγκρύσεις συνεί-
νται, ι ελεύθερι σκπευτές ε-
ακλυθύν να σπέρνυν τ θά-
νατ.
νίκης
TO TEΛOΣτων Bαλκανικών Πλέ-
μων, καθρισμς των συνρων
και η υπγραή της Συνθήκης τυ
Bυκυρεστίυ είαν ως απτέλε-
σμα την εθνλγική ανακατάταη
των αλκανικών λαών και τη δημι-
υργία τυ πρσυγικύ #ητήμα-
τς. H απελευθέρωση της Mακεδ-
νίας απ τυς Nετυρκυς και α-
π τις επεκτατικές λέψεις της
Bυλγαρίας πρκάλεσε ισυρ
ρεύμα μετακίνησης ελληνικών πλη-
θυσμών απ τα εδάη της Oθωμα-
νικής αυτκρατρίας και της Bυλ-
γαρίας στα νεαπκτηθέντα ελλη-
νικά εδάη.
34.112 Eλληνες απ τη Bυλγα-
ρία και τη υλγαρκρατύμενη α-
κμη Δυτική Θράκη αναγκάστηκαν
να καταύγυν στη Mακεδνία στα
τέλη τυ 1913 και στις αρές τυ
1914. Tην ίδια περίδ, ι Nετυρ-
κι, θεωρώντας την Eλλάδα κυρίως
υπεύθυνη για τη συρρίκνωση των
θωμανικών εδαών και τη δημι-
υργία τυ μεταναστευτικύ ρεύ-
ματς των μυσυλμάνων πρς τη
Mικρά Aσία, θέλησαν να την εκδικη-
θύν, εγκαθιστώντας λυς τυς
πρσυγες στα ελληνικά ωριά τυ
μικρασιατικύ ελληνισμύ. Mε α-
ρμή τ πρσυγικ πρλημα
πυ δημιυργήθηκε με τυς μυ-
συλμάνυς των Bαλκανίων, ι Nε-
τυρκι πρώρησαν στ άριστα
πρσεδιασμέν πργραμμα ε-
ντωσης των ριστιανικών εθντή-
των της Mικράς Aσίας. Διωγμί, ε-
κτπισμί, ικνμικ μπϊκτά#,
ψυλγική τρμκρατία, λεηλα-
σίες, δλνίες και άλλα μέτρα
πρετίμα#αν τ κλίμα της αναγκα-
στικής υγής στην Eλλάδα.
80.176 Eλληνες απ την Aνατλι-
κή Θράκη και τη Mικρά Aσία εγκα-
τέλειψαν ως τ Σεπτέμρι τυ
1914 τα σπίτια και τις περιυσίες
τυς και ήρθαν στη Mακεδνία.
Στν αριθμ αυτ δεν συμπεριλαμ-
άννταν ι 30.000 εύπρι πρ-
συγες, πυ δεν ρειάστηκαν την
ικνμική ήθεια της Eπιτρπής
Περιθάλψεως. Tην περίδ 1912-
1914 μετακινήθηκαν ανάμεσα στα
αλκανικά κράτη και τη Mικρά Aσία
περίπυ 890.000 άτμα. Aπ την
Eλλάδα μετακινήθηκαν πρς τη Mι-
κρά Aσία 115.000 μυσυλμάνι, ε-
νώ στη Mακεδνία ήρθαν περίπυ
120.000 Eλληνες απ τη Θράκη και
τη Mικρά Aσία.
Mικρασιατική
καταστρ
ή
Πριν πρτάσει τ ελληνικ κρά-
τς να επυλώσει τις πρσυγικές
πληγές τυ 1914, νέ κύμα πρσυ-
γιάς άρισε να καταθάνει στην
Eλλάδα, αυτή τη ρά απ τν Π-
ντ, τν Kαύκασ και την εμυλι-
κρατύμενη Pωσία. Aπ τ 1913 έως
τ 1920 η Eλλάδα πρσπαθύσε να
αντιμετωπίσει τ πρσυγικ πρ-
λημα. Δύ ρνια αργτερα, δέ-
τηκε τ τελειωτικ τύπημα με την
τραγική εέλιη πυ είε η συμμετ-
. (Φωτ.: NationalGeographic).
ή της στη μικρασιατική περιπέτεια.
πρσυγικύ πληθυσμύ, δηλαδή
H εθνική συμρά τυ 1922 είε
638.253 άτμα, πσστ 53% εγκα-
ως συνέπεια τ ερί#ωμα τυ Eλλη-
ταστάθηκε στη Mακεδνία, αρικά
νισμύ της Mικράς Aσίας. Πάνω απ
κυρίως στις περιές πυ εγκατέ-
1.300.000 Eλληνες αναγκάστηκαν να
λειψαν ι ανταλλάιμι μυσυλ-
εκπατρισθύν ίαια, τερματί#ντας
μάνι.
την τρισιλιρνη δημιυργική πα-
Tα κύρια πρλήματα πυ αντιμε-
ρυσία τυς εκεί.
τώπισε τ κράτς την πρώτη περί-
H εαντλημένη ηθικά, πλιτικκι-
δ ήταν η επισκευή των εγκαταλει-
νωνικά, δημγραικά και ικνμικά
θέντων ικισμών απ τυς τυρκι-
Eλλάδα, απ τ συνεή δεκαετή π-
κύς και υλγαρικύς πληθυ-
λεμ, αναγκάστηκε να δεθεί στυς
σμύς, η ανέγερση νέων ικιών και
κλπυς της εκατντάδες ιλιάδες
ικισμών, η κατασκευή συγκινω-
πρσυγες ωρίς συγκεκριμέν
νιακών έργων, η διανμή γεωργικών
σέδι υπδής.
κλήρων στυς γεωργύς πρσυ-
H συντριπτική πλειντητα τυ
γες και εδιασμς τυς με τα
στιειώδη εργαλεία και τυς γεωρ-
γικύς σπρυς για την καλλιέργεια
των κτημάτων.
Στν αγώνα της απκαταστάσεως
των πρσύγων τ ελληνικ κράτς
ρήκε πλύτιμ ηθ την Kινωνία
των Eθνών πυ συνέαλε στην ίδρυ-
ση τυ διεθνύς ργανισμύ της
EAΠ (Eπιτρπής Aπκατάστασης
Πρσύγων).
T ελληνικ δημσι παραώρησε
αρικά στην EAΠ έκταση 5.000.000
στρεμμάτων, για την πραγματπίη-
ση τυ έργυ της απκαταστάσεως.
Στην επιτυία τυ πργράμματς
αυτύ συνετέλεσαν ι ίδιι ι πρ-
συγες πυ αναδείθηκαν, μέσα σε
λίγα ρνια, ι συντελεστές της α-
ναγέννησης, της πρδυ και της
ευημερίας της Eλλάδας. Σημειώνυ-
με επίσης τι ερμς τυς ή-
θησε την Eλλάδα να αναπκτήσει
τη αμένη εθνλγική της μιγέ-
νεια. T 1912 η Mακεδνία είε
513.000 Eλληνες πυ αντιπρσώ-
πευαν τ 42,6% τυ λικύ πληθυ-
σμύ. T 1926 πυ είε σεδν λ-
κληρωθεί η ανταλλαγή των πληθυ-
σμών, η Mακεδνία πυ δέθηκε τ
μεγαλύτερ τμήμα της πρσυγιάς,
είε ελληνικ πληθυσμ 1.341.000,
Συνέεια στην 20ή σελίδα
πή (περιέρεια Nίγδης)και Θρακιώτες 1952.
Συνέεια απ την 19η σελίδα
πίς αντιστιύσε σε πσστ
88,8%.
Tα 2/3 των εδων της EAΠ δαπα-
νήθηκαν στη Mακεδνία, με απτέ-
λεσμα τη ρι#ική αλλαγή της περι-
ής. Oικνμικά, τ ελληνικ κρά-
τς διέθεσε 11 δισεκατμμύρια πε-
ρίπυ για καταναλωτικά και παραγω-
γικά έργα τη δεκαετία 1922-1932.
Oλες ι δαπάνες επέστρεψαν στα
ταμεία τυ ελληνικύ δημσίυ, την
πρώτη κιλας δεκαετία της μετε-
γκατάστασης, απ τις εισπράεις
των αγρτικών ρεών και την κατα-
λή ρων και πάσης ύσεως δα-
σμών πυ πλήρωσαν ι πρσυγες
στ διάστημα αυτ.
Στ τέλς της πρώτης δεκαετίας,
ι καλλιεργύμενες εκτάσεις αυή-
θηκαν κατά 55% και η γεωργική πα-
ραγωγή τετραπλασιάστηκε. Eίε δί-
κι πρώτς πρεδρς της EAΠ,
Aμερικανς H. Morgenthau πυ τ-
νι#ε συνεώς: «Oι πρσυγες απ-
δεικνύυν τι είναι ευλγία διά την
Eλλάδα».
T συγκεκριμέν ελληνικ θαύμα
δεν θα μπρύσε να πραγματπιη-
θεί αν δεν συνέπραττε και η επανα-
στατική κυέρνηση τυ Πλαστήρα
με τη δυναμική απαση πυ πήρε
στις 14 Φερυαρίυ τυ 1923 (αρ.
πρωτ. 3473) να απκαταστήσει τυς
πρσυγες και τυς γηγενείς ακτή-
μνες, απαλλτριώνντας τα μεγά-
λα τσιλίκια.
Eνα άλλ επαναστατικ μέτρ πυ
πήρε η κυέρνηση τυ E. Bενι#έλυ
(1928-1932) ήταν η πραγματπίηση
των απηραντικών έργων στη Mα-
κεδνία. Mέσα σε μια τριετία (1928-
1931) άλλαε ρι#ικά η εδαική μρ-
λγία της Mακεδνίας.
Στεγαστικ
Στις ακραίες περιές της Aθή-
νας τ κράτς κατασκεύασε 9.000
πρειρες κατικίες. Xρειά#νταν
μως άλλες 15.000 για να λευ-
τύν ι άστεγι πρσυγες της π-
λης. Σ’ αυτύς δεν συμπεριλαμά-
ννταν σι με δικά τυς ρήματα
μπρεσαν να αυτστεγασθύν. Στη
Θεσσαλνίκη τ στεγαστικ πρ-
λημα ήταν ύτερ, γιατί η πλη
είε πληγεί τ 1917 απ την κατα-
στρική πυρκαγιά.
Συνλικά δαπανήθηκαν απ την
EAΠ 2.422.961 λίρες Aγγλίας για τη
στέγαση 165.000 περίπυ αστών
πρσύγων. T 50% τυ αστικύ
πληθυσμύ συγκεντρώθηκε στην
Aθήνα και τη Θεσσαλνίκη. Σημαντι-
κά αυήθηκαν και άλλα αστικά κέ-
ντρα της Mακεδνίας, πως η Kαά-
λα κατά 118%, ι Σέρρες (104,6%), η
;άνθη (103%), η Δράμα (92%), η Bέ-
ρια, τα Γιαννιτσά, η Πτλεμαΐδα, η
Aριδαία κ.ά.
Παρά τις ιλτιμές πρσπάθειες
της πλιτείας και της EAΠ, ιλιάδες
αστί πρσυγες συνέι#αν να #υν
κάτω απ πανάθλιες συνθήκες μέσα
σε τσίγκινες αυτσέδιες παράγκες.
T στεγαστικ πρλημα ανάγκασε
την κυέρνηση να επιτάει και ευ-
ρύωρα σπίτια, πυ κατικύνταν α-
π λίγα άτμα. H πρληματική συμ-
ίωση, μως, πήρε τη μρή εθρ-
τητας. H εικνα τυ πρσυγα, γρά-
ει η Bίκα Δ. Γκι#έλη, ήταν στη συ-
νείδηση τυ ντπιυ εικνα μισητή.
Aαρακτήριστη ήταν επίσης η συ-
μπεριρά μερίδας τυ ελληνικύ
λαύ, αλλά και τυ ίδιυ τυ κρά-
τυς, στ θέμα της ανταλλάιμης
περιυσίας. Πλλά κτήματα και -
σκτπια, πυ ανήκαν στην ανταλ-
λάιμη περιυσία, τα ικειπιήθκαν
διάρι επιτήδειι μη πρσυγες,
ενώ τ μεγαλύτερ μέρς της περι-
υσίας τ σετερίστηκε τ ίδι τ
κράτς.
Πρ σ
ρά
O αστικς πρσυγικς πληθυ-
σμς με τα μικρά δάνεια πυ μπρε-
σε να πάρει απ την Tράπε#α των
Πρσύγων, για επαγγελματική α-
πκατάσταση, κατρθωσε να #ω-
ντανέψει τις μακεδνίτικες πλεις
και να συμάλει στην εκιμηάνι-
ση της Mακεδνίας, η πία ώς ττε
ήταν κυρίως αγρτική περιή. Eπί
πλέν, πλλί πρσυγες πυ είαν
στις πατρίδες τυς σημαντικές θέ-
σεις στη ιμηανία, τ εμπρι και
τν ρηματιστικ τμέα, έεραν
μα#ί τυς τις επιειρηματικές τυς
ικαντητες και τις ικνμίες τυς,
τις πίες επένδυσαν σε διάρυς
αναπτυιακύς τμείς. Στη δεκαε-
τία 1922-1932 αριθμς των ιμη-
ανιών υπερδιπλασιάστηκε, η απα-
σληση εργατικύ δυναμικύ αυ-
ήθηκε κατά 175%. Xάρη στυς
πρσυγες, πυ απτέλεσαν την
εργατικ δυναμικ, δημιυργήθη-
καν νέες ιμηανικές μνάδες, ά-
γνωστες ως ττε στην Eλλάδα: τα-
πητυργίας, μεταυργίας, υρσ-
δεψίας, πλαστικών υλών, επεεργα-
σίας τυ αλκύ, αγγειπλαστικής
κ.ά. Tα έσδα τυ κράτυς απ τη
ρλγία των πλιτών μέσα σε μια
τετραετία τετραπλασιάστηκαν. Aπ
319 εκατμμύρια τ 1923 ανέηκαν
σε 1 δισεκατμμύρι 237 εκατμ-
μύρια τ 1927.
Για να λάυμε μια ιδέα της πρ-
σράς των πρσύγων αναέρυ-
με τι στη Διεθνή Eκθεση της Θεσ-
σαλνίκης τ 1927, επί συνλυ 336
Eλλήνων εκθετών, ι 193 ήταν πρ-
συγες εγκατεστημένι στη Mακε-
δνία.
Πέρασαν 75 ρνια. Σήμερα η
Eλλάδα είναι περήανη για τ αδι-
κημέν κμμάτι τυ Eλληνισμύ
πυ δέθηκε στυς κλπυς της.
H πικρία και η αγανάκτηση μπρεί
να καθυστέρησαν την αμίωση,
αλλά δεν την εμπδισαν. T πά-
ντρεμα τυ νέυ, πυ έρανε ι Mι-
κρασιάτες, με τ παλι, γέννησε τ
καινύρι πυ είναι η σύγρνη
Eλλάδα.
$ύλινες παράγκες στ
έα
META τηνήττα τυ EAMικύ Kινή-
ματς Eθνικής Aντίστασης τν Δε-
κέμρι τυ 1944 και την παράδση
με τη συμωνία της Bάρκιας (12-2-
1945), στη ώρα μας άρισαν συνε-
είς διώεις κατά της Aριστεράς,
τσ απ τν κρατικ μηανισμ
(Aστυνμία, ωρυλακή και στρα-
τ) σ και απ τ παρακράτς πυ
πραλε παντύ με την ργάνωση
και τν επλισμ των Aγγλων.
T KKE, πυ απ νωρίς (καλκαί-
ρι τυ 1945) πρσλέπει σε νέ α-
ντάρτικ, κατευθύνει τυς διωκ-
μενυς πρς τυς ρειυς γείτ-
νες πυ ττε είαν καθεστώς Λαϊ-
κής Δημκρατίας. Eτσι κατέυγαν
πρς τυ ρειυς γείτνες πλλί
απ την B. Eλλάδα πυ είαν γίνει
στς τυ παρακράτυς. Tαυτ-
ρνα τ ίδι τ KKE κατευθύνει
πρς τα ’κει τυς παράνμυς απ
λη σεδν την Eλλάδα.
Στη Γιυγκσλαία τ KKE ρ-
ντισε να δημιυργηθεί ένα ειδικ
στρατπεδ Eλλήνων, στ Mπύλ-
κες. Eκεί κατέυγαν περισστερι
απ 6.000. T στρατπεδ τυ
Mπύλκες ργανώθηκε στρατιωτι-
κά απ τ KKE, ενώ η γιυγκσλα-
ική κυέρνηση παρείε στυς π-
λιτικύς εριστυς τυ Mπύλκες
δυναττητες εργασίας.
Oι Eλληνες τυ Mπύλκες εργά-
νται ως στρατιωτικί σηματισμί
(λι, τάγματα, συντάγματα, τα-
ιαρίες) στα δημσια έργα της Γι-
υγκσλαίας. H ωή στ στρατ-
πεδ ήταν μάδα συμίωσης πυ
δεν παρέλειπε και την στρατιωτική
εκπαίδευση.
Eμειναν εκεί λιγτερ απ ρν,
γιατί στην Eλλάδα άρισε Eμύλις
Πλεμς (1946-1949) και ι πλιτι-
κί πρσυγες τυ Mπύλκες θα
περάσυν και πάλι στην Eλλάδα για
να ενταθύν στ λεγμεν «Δη-
μκρατικ στρατ». Στ στρατπε-
δ τυ Mπύλκες η συμίωση των
Eλλήνων δεν στάθηκε αρμνική.
Δημιυργήθηκαν πρλήματα με-
ταύ των πρσύγων πυ δήγη-
σαν σε συγκρύσεις, εκτελέσεις,
ασανιστήρια και τελικά στην εκ-
δίωη πλλών αντιτιθέμενων στη
γραμμή της ηγεσίας.
Mε τη λήη τ υ εμυλί υ, Eλληνες πρσυγες κατέυγαν σε Aνατ λικές ώρες, στα ρια των π ίων έγιναν εκ νέ υ μετα-
κινήσεις. T σύν λ των π λιτικών πρ σύγων απ τ ν εμύλι πλεμ , υπ λ γίεται γύρω στις 100.000 (ωτ. απ τ ι-
λί : «Aπ τ ν Γράμμ στην π λιτική πρ συγιά», τ υ Θωμά Δρίτσι υ, εκδ. «Δωρικς», 1983).
KYPIAKH 18 IOYNIOY 1995 - H KAΘHMEPINH 21
H ήττα
T πρώτ δεκαπενθήμερ τυ
Aυγύστυ 1949 Δημκρατικς
Στρατς ηττήθηκε και στ Γράμμ
και στ Bίτσι. Δεν είε καμία δυνα-
ττητα ανασύνταης. Kαι παράλλη-
λα δεν υπήρε καμία περίπτωση πα-
ράδσής τυ. Eτσι απασίεται η
έδς απ την Eλλάδα. Tυς α-
ντάρτες θα ακλυθήσυν πλίτες
πυ δεν μπρύν να μείνυν στ
ελληνικ έδας. Yπλγίνται
25% των μαητών.
H απώρηση τυ Δημκρατικύ
Στρατύ γίνεται σε συντεταγμένες
μνάδες. Aπωρύν νύτα (30
πρς 31 Aυγύστυ). H ηγεσία έει
ρυθμίσει κιλας τ πρλημα αυτ
με την Aλανία και Bυλγαρία. Kά-
πως διαρετικά είναι με τη Γιυ-
γκσλαία επειδή είε καταγγελθεί
Tίτ ως πράκτρας τυ Iμπεριαλι-
σμύ και γραμματέας τυ KKE N.
Zααριάδης απέδωσε την ήττα τυ
Δημκρατικύ Στρατύ στν Tίτ.
Στη Γιυγκσλαία πέρασαν περί
τις 60.000 συνλικά και εγκαταστά-
θηκαν στην περιή των Σκπίων.
Eκτς απ 6.000 πυ έυγαν αργ-
τερα για την Tσεσλακία και
Oυγγαρία, ι άλλι έμειναν στα
Σκπια.
Στην πρ
σ
135.
υγιά
Στις 29πρς 30-8-1949 σε καν-
νική συγκρτηση τα τμήματα τυ
Δημκρατικύ Στρατύ περνάνε
στ Γράμμ τα σύνρα της Aλα-
νίας, πυ αμέσως απλίνται.
Kατευθύννται πρς τ στρατπε-
δ τυ Mπυρελιύ και στ Eλα-
σάν. Tμήματα τυ Δημκρατικύ
Στρατύ εακλυθύν να περνά-
νε τα αλανικά σύνρα λ τν Σε-
πτέμρι 1949. Στη Bυλγαρία έ-
τασαν στην Mπερκιτσα πυ
και απλίστηκαν.
Στ Mπυρέλι-Eλασάν έγινε η
6η λμέλεια τυ KKE και πάρθη-
καν απάσεις για τ πύ και πώς
θα πήγαιναν τώρα, γιατί κανένας
δεν επρκειτ να μείνει στην Aλα-
νία, ενώ λίγι θα έμεναν στη Bυλ-
γαρία. Kαθρίστηκε επίσης πσι
θα πήγαιναν στ κάθε μέρς.
Aπασίστηκε λιπν 13.500 να
μετακινηθύν στην Tσεσλακία
(αργτερα πήγαν και απ τη Γιυ-
γκσλαία απ τις 6.000 πυ έυ-
γαν), στην Πλωνία 9.000 (εδώ αρ-
γτερα έτασαν στις 12.000), στη
Bυλγαρία έμειναν 8.800, στη Pυ-
μανία πήγαν 5.600 και πρστέθηκαν
και άλλι 1.000, στην Oυγγαρία
4.000 και αργτερα πρστέθηκαν
άλλι 2.000, στην A. Γερμανία 2.200
(απ τυς πίυς 1.500 ήταν νέι)
και στη Σιετική Eνωση (Tασκέν-
δη) 16.500. Aργτερα θα πρστε-
θύν άλλι 5.500 πυ έτασαν τελι-
κά τυς 22.000.
Σ’ λες τις ώρες είε πρετιμα-
στεί η άιή τυς και υπήραν κα-
ταλύματα. Eυγαν κλεισμένι σε α-
μπάρια πλίων για να μην γίνυν α-
ντιληπτί. Oσι έυγαν απ την
Aλανία για την Tασκένδη διέπλευ-
σαν τ Aιγαί, πάντα κλεισμένι σε
αμπάρια. Oσι κατευθύνθηκαν
στην Πλωνία πέρασαν απ τ Γι-
ραλτάρ.
Στη Σιετική Eνωση κατευθύν-
θηκαν λι στην Tασκένδη πυ υ-
πήρε στρατπεδ αιμαλώτων π-
λέμυ (Γερμανών και Iαπώνων) ενώ
είε αδειάσει και στ Tσιρτσίκ. Aυ-
τή τη ρά δεν έυνε στρατπεδα
και στρατιωτική εκπαίδευση.
Στην Tασκένδη
Oι ώρες πυ δέθηκαν να ιλ-
ενήσυν τυς πλιτικύς πρ-
συγες τυ Δημκρατικύ Στρα-
τύ ρντισαν να τυς εασαλί-
συν εργασία στα μέτρα και στις
δυναττητές τυς. Στις ευρωπαϊ-
κές ώρες η εγκατάστασή τυς έ-
γινε κατά μικρές μάδες πυ κατά
κάπι τρπ ενσωματώθηκαν
στην κινωνία. Eτσι δεν δημιυρ-
γήθηκαν πρλήματα μεταύ των
πρσύγων. Oι πρσυγες μως
της Tασκένδης εακλύθησαν να
υν ως εωριστή κινωνία μέσα
στην πλη. T στρατπεδ ωρί-
στηκε σε μικρτερα μέρη πυ τα -
νμασαν πλιτείες. Kάθε πλιτεία
είε τη δική της διίκηση και τ
σύνλ των 16.500 πυ έτασαν
στην Tασκένδη ωρίστηκαν σε 13
πλιτειύλες. Γρήγρα δημιυρ-
γήθηκαν πρλήματα πυ δήγη-
σαν τ 1955 σε ανικτή σύγκρυση
ανάμεσα στην ηγεσία τυ KKE πυ
επέαλλε τη γραμμή και την πλι-
τική (δηλαδή τη Zααριαδική πλι-
τική ηγεσία) και στα στελέη της
άσης.
Oι πρσυγες πρσπάθησαν απ
την αρή να επιστρέψυν στην
Eλλάδα αλλά δεν τυς δένταν.
Mετά τ 1955 τ ελληνικ κράτς
άρισε να εετάει μεμνωμένες
περιπτώσεις για να ρηγήσει ά-
δεια επιστρής, αλλά ελάιστες
ενέκρινε. Aκμη και με την κυέρ-
νηση τυ Γ. Παπανδρέυ ελάι-
στες άδειες εγκρίθηκαν. Mν με-
τά τν παραμερισμ της ύντας
άνιε δρμς για επαναπατρι-
σμ, πτε άρισε η μαδική επι-
στρή.
Aρκετί έμειναν και εακλυ-
θύν να υν στυς τπυς πυ
τυς ιλένησαν. T σύνλ της
πρσυγιάς υπλγίεται σε
80.000, συν τις 60.000 πυ πέρα-
σαν στα Σκπια και τα 15.000 παι-
διά με τις μανάδες πυ έυγαν λί-
γ πριν.
136.
Kωνσταντινύπλη και Iμρς,Tένεδς
Tυ Aλέη Aλεανδρή
Διδάκτρς Διεθνών Σέσεων
META τη μικρασιατική καταστρ-
ή ακμαίς Eλληνισμ
137.
ς της
Kωνσταντινύπλης,πυ αριθ-
μύσε 350.000 τ 1920, συρρικνώ-
θηκε σημαντικά και σύμωνα με
τις πρ
138.
νιες της Συνθήκηςτης
Λω$άννης τυ 1923 περιρίστηκε
στυς 103.000. Eτσι, 73.000 μγε-
νείς με τυρκική ιθαγένεια και άλ-
λι 30.000 Eλληνες υπήκι, μ
λυς τυ μη
μυσυλμάνυς μειντικύς με-
ταύ 20-45 ετών. Tην ίδια επή ε-
κτπίστηκαν στην Aνατλία και
δύ σημαίνντες Mητρπλίτες
τυ Oικυμενικύ Πατριαρείυ,
τ πί συνέισε να ασκεί τις
πνευματικές και εκκλησιαστικές
τυ αρμδι
ευε α-
πκλειστικάστυς μη μυσυλμά-
νυς της Tυρκίας.
H περίδς κρίσης για την μ-
γένεια της Tυρκίας ήρθε στα μέ-
σα της δεκαετίας τυ 1950 κατά
την ελληντυρκική διπλωματική
αναμέτρηση για την Kύπρ,
162.
ταν
τη νύτατης 6-7 Σεπτεμ!ρίυ
1955 έλα!αν ώρα ι καταστρι-
κές ανθελληνικές ταραές στην
Kωνσταντινύπλη και τη Σμύρνη,
κατά τις πίες έασαν τη $ωή
τυς 16 μγενείς, ενώ 200 γυναί-
κες και νεανίδες έπεσαν θύματα
!ιασμύ.
Oι πι τυπητές παρα!ιάσεις
των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και
των
163.
ρων της Συνθήκηςτης Λω-
Aπελαθέντες Eλληνες απ την Kωνσταντινύπλη διασίυν τα σύνρα στν Eρ, 26.10.1964. (Aρεί Δημητρίυ Kα-
λύμενυ)
$άννης έλα!αν ώρα κατά τη διάρ-
κεια της δεύτερης κυπριακής κρί-
σης τ 1964 - 1967,
ρνη δέσμευση τωνπερι-
υσιακών τυς στιείων.
Aπτέλεσμα της κατάστασης
αυτής ήταν η ραγδαία μείωση τυ
ελληνικύ πληθυσμύ στην Tυρ-
κία, πίς τ 1965 ήταν 76.122,
τ 1978 7.822, ενώ σήμερα δεν ε-
περνά τις 3.000. Στην Iμ!ρ και
την Tένεδ η εικ
ν λίγι γέρντες.
H μα$ική έδς των Eλλήνων
της Tυρκίας είλεται απκλει-
στικά στις αππνικτικές συνθήκες
κάτω απ
179.
τις πίες ιTύρκι α-
νάγκασαν την μγένεια να $ήσει,
ειδικά κατά την περίδ 1955-
1975. Σήμερα περίπυ 90.000 Kων-
σταντινυπλίτες, Iμ!ριι και Tε-
νέδιι έυν !ρει καταύγι στην
Eλλάδα, ενώ άλλι 30.000 μγε-
νείς πρ
180.
συγες έυν καταύγει
στην Aμερική, τν Kαναδά, την
Aυστραλία και τη Δυτική Eυρώπη.
Eπειτα απ
συγες.
Δυσάστατη πίκραστα μάτια ενς απ τυς τελευταίυς Eλληνες της Iμρυ. T
1912, τ αμιγώς ελληνικ νησί είε 9.207 κατίκυς. Σήμερα αριθμεί 300 ψυές,
γέρντες στη συντριπτική πλειψηία.
186.
H άραρη τυρκικήστρατιωτική εισλή της 20ής Iυλίυ 1974, μετέτρεψε 200 περίπυ ιλιάδες Eλληνκύπριυς σε πρσυγες μέσα στην ίδια τυς την πατρίδα. T
τεράστι πρλημα στέγασης των εκτπισμένων πυ αρικά έμεναν σε πρσυγικύς συνικισμύς με αντίσκηνα, λύθηκε έπειτα απ μερικά ρνια. Παραμένει μως
ανικτ τ θέμα των αγνυμένων και η απελευθέρωση των τυρκκρατυμένων εδαών.
Tυ Λάαρυ A. Mαύρυ
«EΘNOΣ πρσ ύγων» κατέστη στη
σύγρνη τραυματική διαδρμή τυ
τ ελληνικ έθνς, στ ερ συ-
ναπάντημά τυ με τν τυρκικ κε-
μαλισμ και απ την εθνική τύτη
καταδίκη δεν ευτύησε να εαιρεθεί
κυπριακς ελληνισμς.
H άραρη τυρκική στρατιωτική
εισλή της 20ής Iυλίυ 1974, πυ
ακλύθησε τ υντικ πραικπη-
μα στην Kύπρ ε ήρμσε μεθδικά
και σεδιασμένα, ,τι νμάστηκε
στν πρσ ατ και συνει!μεν
πλεμ στην πρώην Γιυγκσλαία,
«εθνική εκκαθάριση»: Mα!ικς, ίαι-
ς, εκτπισμς των γηγενών Eλλή-
νων Kυπρίων απ τις ρειες περι-
ές τυ νησιύ, πυ κατελή θησαν
απ τν τυρκικ Aττίλα, τα τυρκι-
κά στρατεύματα εισλής.
Mα!ικς ίαις εκτπισμς, απ
τις πλεις και τα ωριά τυς, τα σπί-
τια και τις περιυσίες τυς, στην κα-
τεμενη Kερύνεια, Aμμωστ,
Mρ υ, Kαρπασία.
Θύματα τυ τυρκικύ εκτπι-
KYPIAKH 18 IOYNIOY 1995 - H KAΘHMEPINH 23
σμύ, ίαια πρσ υγπιηθέντες
στις ντιες, τις ελεύθερες περιές
της Kύπρυ, απ τν Iύλι και Aύ-
γυστ τυ ’74, τ ένα τρίτ περίπυ
τυ συνλικύ πληθυσμύ της Mε-
γαλνήσυ. Διακσιες περίπυ ι-
λιάδες πρσωπα, Eλληνες Kύπριι
στη μεγίστη πλειψη ία τυς, μετα-
τράπηκαν εν μια νυκτί τ καλκαίρι
τυ 1974 σε πρσ υγες μέσα στην ί-
δια τυς την πατρίδα.
Στς τυ τυρκικύ σεδίυ ε-
θνικής εκκαθάρισης, ,τι και στη Mι-
κρασία, την Iμρ, την Tένεδ, η
πλήρης τυρκπίηση των κατε-
μένων περιών, παράνμς επι-
κισμς τυς απ τυρκικύς πληθυ-
σμύς συστηματικά μετα ερμε-
νυς απ την Tυρκία, η αλλαγή τυ
δημγρα ικύ αρακτήρα της Kύ-
πρυ. T τυρκικ σέδι υλπιεί-
ται ανενλητα, επί 21 ήδη ρνια.
Πρς επιεαίωση τύτυ, τ τυρ-
κικ κατικ ψευδκράτς Nτεν-
κτάς έει απ ρνια αράει στις
ντιες πλαγιές της κατεμενης -
ρσειράς τυ Πενταδακτύλυ, δύ
τεράστιες τυρκικές σημαίες και τ
κεμαλικ σύνθημα της εθνικής εκκα-
θάρισης: «είναι ευτυία να λες τι εί-
σαι Tύρκς». Σε μέγεθς και τρπ
πυ να είναι διαρκώς ρατ απ
τυς διαμένντες στις ελεύθερες
περιές της Λευκωσίας.
Mερικές εκατντάδες Eλληνες
Kύπριι, κυρίως γέρντες, πυ απέ-
μειναν σκλαωμένι στην κατεμε-
νη περιή της Kαρπασίας, πιέ!νται
συστηματικά απ τ κατικ ψευ-
δκράτς να ακλυθήσυν τ δρ-
μ τυ εκτπισμύ στις ελεύθερες
περιές, για να επανενωθύν με τις
διαμελισμένες ικγένειές τυς.
T τεράστι πρλημα στέγασης
των 200 ιλιάδων εκτπισμένων, πυ
είε να αντιμετωπίσει τ 1974 η κα-
θημαγμένη απ την τυρκική εισ-
λή Kυπριακή Δημκρατία, κράτησε
μερικά ρνια. Oι πρσ υγικί κα-
ταυλισμί των θλιερών αντισκήνων,
άρισαν σιγά-σιγά να αντικαθίστα-
νται απ τυς πρσ υγικύς συνι-
κισμύς πυ ικδμήθηκαν γύρω α-
π τις ελεύθερες πλεις τυ νησιύ,
με εωτερική κυρίως ικνμική
ήθεια. Aμερικανική κατά, κύρι
λγ. Λγω των αμερικανικών «τύ-
ψεων» της κισιγκερικής συμμετής
στ έγκλημα πυ υπέστη η Kύπρς,
είπαν μερικί.
Aλλι έκριναν τι τ σέδι της
λεγμενης «άνετης πρσωριντη-
τας» ήθελεν να απτρέψει τη γέννη-
ση ίαιυ ρι!σπαστισμύ μέσα στα
άθλια αντίσκηνα των πρσ υγικών
καταυλισμών. Kαι ακλύθησε η ρα-
γδαία ικνμική ανάκαμψη...
Tώρα πλέν η διεκδίκηση της απε-
λευθέρωσης των τυρκκρατύμε-
νων εδα ών και η επιστρ ή, δεν α-
ρά απλώς και μν την απκατά-
σταση των 200 ιλιάδων εκτπισθέ-
ντων τυ 1974 και των ήδη ενηλικιω-
μένων υιών και θυγατέρων τυς, δεν
είναι απλώς η ύληση επιστρ ής
στα τυρκπατημένα σπίτια και τις
περιυσίες τυς, είναι πάνω απ’ λα
η διεκδίκηση της ελευθερίας.
Kύπρς: 21 ρνια μετά…
187.
Eλληνες πρσυγες απτ Σύμι της Aμπαίας πυ έυν καταύγει στ ελληνπντιακ ωρι της Γεωργίας Tεγκισάρι. (Φωτ.: Στ. Mατσάγγς)
Oι Eλληνες στ μέσν
των πλέμων τυ Kαυκάσυ
Tυ Bλάση Aγτίδη
τα έθνη και τυς λαύς να ακλυ-
Iστρικύ
θύν υπταγμένι τυς πειραματι-
σμύς των επαγγελματιών «επανα-
ENA απ
νια είε μιαέντνη και σημαντι-
μπει σε κίνηση μια διαδικασία δημι-
κή παρυσία.
υργίας εθνικών κρατών, η πία
στη δύση έει περατωθεί τν πρη-
Nαγκρν Kαραμπά,
γύμεν αιώνα και για μας τ τραγι-
κ
λιπη πρώην
Σ!ιετικήEνωση (κυρίως Pωσία). Oι
εγκλω!ισμένι στην περιή ελέγ-
υ των Γεωργιανών στ Σύμι
και στην περιέρεια (τ 1/5 της
Aμπα$ίας) μεταέρθηκαν στην
Eλλάδα με την επιείρηση «Xρυσ
KYPIAKH 18 IOYNIOY1995 - H KAΘHMEPINH 25
T μικρ Eλληνπυλ της Aμπαίας,
πρσυγας στ λιμάνι τυ Σύμι,
σηκώνει τα άρη της νέας ελληνικής
πρσυγιάς.
νάτων ήταν ι !μ!αρδισμί, ι δ-
λνημένι απ
235.
συμμρίες παρα-
κρατικώνκαι ι μάες.
Aλλη εστία πλέμυ ήταν η Tσε-
τσενία. Mέρι την έναρη των συ-
γκρύσεων $ύσαν στην περιή
αυτή 1.000-1.500 Eλληνες. Oι πε-
ρισσ
ς μεταύ
Oυκρανίας,στην πία υπάγεται δι-
ικητικά, και Pωσίας, η πία τη
διεκδικεί. Eνταση, παράλληλα, δη-
μιυργεί η μα$ική εγκατάσταση των
Tατάρων και η τυρκική διείσδυση.
Eπίλγς
O ελληνισμ
248.
ς για άλλημια ρά
!ρίσκεται στ μάτι τυ κυκλώνα, α-
πδεικνύντας με αυτ
έταση τυ αιτήματςαναγνώρισης της πρσυγικής ιδιτητας. Πιι θα είναι ι τυερί; Aρμδι για την παραώρηση ασύλυ είναι
τ υπυργεί Δημσιας Tά
260.
ης. T 1994κατατέθηκαν 1.287 αιτήσεις. Tην πρσυγική ιδιτητα έλα!αν 170.
Oι 8.000 πρσυγες στη σημερινή Eλλάδα
Tης Kαίτης Kεαγιγλυ
Yπεύθυνης ενημέρωσης τυ Γραείυ Πρσύγων
της Yπατης Aρμστείας τυ OHE στην Eλλάδα
H EΛΛAΔA ήταν μια απ
261.
τις πρώτες
ώρεςπυ επεκύρωσαν την Σύμα-
ση της Γενεύης τυ 1951 και τ
Πρωτ
την πρώην Γιυγκσλα-
ία, τη Συρία, τη Σμαλία, τ Συ-
δάν και τη Σρι Λάνκα. H Yπατη
Aρμστεία ρηματδτεί τρεις μη
κυερνητικές ργανώσεις, τ Iδρυ-
μα Kινωνικής Eργασίας, τ Eλληνι-
κ
-
πων, Σμαλώνκαι Παλαιστινίων
πρσ!ύγων.
Σήμερα, ι α!ί$εις λαθρμετανα-
στών πρκαλύν ανησυία στην
Eλλάδα και άλλες ευρωπαϊκές ώ-
ρες. H Yπατη Aρμστεία πιστεύει
333.
-
τι ηλύση πρέπει να αναητηθεί στη
δημιυργία ρεαλιστικών μετανα-
στευτικών πργραμμάτων καθώς
και στην παρή αναπτυ$ιακής ή-
θειας στις ώρες καταγωγής, ώστε
η δημιυργία νέων θέσεων εργα-
σίας να συγκρατήσει τυς λαθρμε-
τανάστες στις ώρες τυς.
334.
Mέτρα ηθείας υπέρτων πρσύγων
Πρσυγας στην Eλλάδα: «Oταν παίρνεις τ δρμ της ενητειάς, νιώθεις σα να ’σαι στν αέρα, ωρίς θεμέλια στα πδια
συ και ωρίς τίπτε για να στηριτείς». (Φωτ: M. Oικνμυ)
Tων: Xρυσύλας Παπαδπύλυ
Kινωνικής λειτυργύ στ Eλληνικ Συμύλι
για τυς πρσυγες
Pίκας Tεράν
Kινωνικής λειτυργύ στ Iδρυμα Kινωνικής
Eργασίας
ΣTHN EΛΛAΔA π υ κατέυγε
πρσυγας, ητάει να κάνει ένα και-
ν ύργι εκίνημα ωής, ωρίς τ
τ υ διωγμ ύ και την ανασά-
λεια π υ τ ν ανάγκασαν να ύγει α-
π τ ν τπ τ υ. Kαι ρίσκεται, τώ-
ρα, αντιμέτωπ ς με μια αλυσίδα απ
κ ινές, ανθρώπινες ανάγκες π υ η
έγκαιρη και σωστή κάλυψή τ υς
πρ διαγράει τ είδ ς και την π ι-
τητα της καιν ύργιας ωής τ υ. Oι
K ινωνικές Yπηρεσίες τ υ Eλληνι-
κ ύ Συμ υλί υ για τ υς Πρσυ-
γες (EΣΠ), απ τ 1989 και τ υ Iδρύ-
ματ ς K ινωνικής Eργασίας (IKE) α-
π τ 1983, εργά νται πρ ς αυτές
τις κατευθύνσεις, συνεργαμενες
με μεγάλ αριθμ πρ σύγων. Eί-
ναι ελληνικές, μη κερδ σκ πικές
κ ινωνικές ργανώσεις.
Tα πρ γράμματα ευπηρέτησης
πρ σύγων των δύ ργανώσεων
δημι υργήθηκαν μετά απ πρταση
τ υ γραεί υ τ υ υπάτ υ αρμ -
στ ύ τ υ OHE για τ υς πρσυγες
π υ εδρεύει στην Aθήνα και ρημα-
τ δ τ ύνται, της μεν πρώτης, κατά
ένα μεγάλ μέρ ς, της δε δεύτε-
ρης, ε λ κλήρ υ. H ν μική υπηρε-
σία τ υ EΣΠ συνδράμει τ ν πρ-
συγα, π υ καταεύγει σε μία απ
τις ργανώσεις, κατά τη διαδικασία
αναγνώρισης της πρ συγικής τ υ
ιδιτητας και «παρέει την ανα-
γκαία ν μική ήθεια ταν δημι-
υργ ύνται καταστάσεις π υ έ υν
σέση με τα πρ λήματα και τις δυ-
σέρειες π υ πρ καλεί η πρ συγι-
κή περιπέτεια». Eως σήμερα, ι δύ
ργανώσεις έ υν ευπηρετήσει,
συν λικά, 20.000 περίπ υ περιπτώ-
σεις πρ σύγων π υ πρ έρ νται
απ διά ρες ώρες της Aσίας, της
Mέσης Aνατ λής, της Aρικής, της
Aνατ λικής Eυρώπης και λγω των
τελευταίων εελίεων, απ την Kε-
ντρική Aμερική και την πρώην Γι υ-
γκ σλαία.
Tελευταία στην Eλλάδα με τ ν.
1957/91 και τα δύ πρ εδρικά δια-
τάγματα α. για την εέταση τ υ ασύ-
λ υ με άση τη Διεθνή Σύμαση για
τ καθεστώς τ ν πρ σύγων και .
για την παρ ή αδειών εργασίας σε
αναγνωρισμέν υς πρσυγες, έει
γίνει πρ σπάθεια να ληθ ύν ειδικά
μέτρα για αυτ ύς. Kάθε αναγνωρι-
σμέν ς πρσυγας μπ ρεί να ητή-
σει άδεια παραμ νής και άδεια εργα-
σίας, αλλά αυτ σημαίνει και σκλη-
ρτερ ανταγωνισμ στην αγ ρά ερ-
γασίας. Σημαίνει, ακμη, κινητ π ίη-
ση λων των αρμδιων ρέων για
πρ σαρμ γή της ν μ θεσίας, ώστε
αναγνωρισμέν ς πρσυγας να έει
δικαίωμα στις ασικές παρ ές (υ-
γεία, παιδεία, Eργασία) π υ δίνει η
Π λιτεία, σύμωνα με σα πρ λέ-
πει η Διεθνής Σύμαση της Γενεύης
την π ία έει κυρώσει η Eλλάδα μα-
ί με άλλες 122 ώρες.
28 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 18 IOYNIOY 1995
Aνάγκη έντα
ης
Eπιτακτική είναι η ανάγκη σωστής
πρ ετ ιμασίας, πληρ ρησης και
κατεύθυνσης τ υ πρσυγα, ώστε
να κινητ π ιηθεί, να αγωνιστεί για
να απ κτήσει μια θέση ανάμεσα
στ υς άλλ υς. Δεν είναι εύκ λ .
O ίδι ς ει μέσα σε ένα κσμ ιδε-
ών και συνηθειών π υ έερε μαί
τ υ απ την πατρίδα. Xρειάεται, ε-
άλλ υ, να αναγνωρίσει τι η υσια-
στική παρ υσία τ υ στην κ ιντητα
π υ κατ ικεί, ίσως, εργάεται και
ψυαγωγείται, απαιτεί τη δική τ υ
πρ σαρμ γή στ υς καννες ωής
της κ ιντητας. Aλλά και η τελευ-
ταία είναι ανάγκη να συμπράει
στην ένταη των πρ σύγων π υ
κατ ικ ύν στ δικ της ώρ . Γι’
αυτ θα πρέπει να γνωρίσει καλύτε-
ρα τ υς πρσυγες, τις ανάγκες
τ υς, τις συνήθειές τ υς, τις απ-
ψεις τ υς για τη ωή, π υ ίσως να
τ υς δια ρ π ι ύν ως μάδα και
να δημι υργ ύν αντιδράσεις.
Mέρι σήμερα δεν είαμε ακραία
περιστατικά παραγκωνισμ ύ ή επί-
δειης ίας εναντί ν πρ σύγων.
Aντίθετα, μάλιστα, έ υμε τ παρά-
δειγμα ευγαρι ύ Eλλήνων π υ με
πρωτ υλία τ υς, ανέλααν να
πληρώσ υν τα δίδακτρα για να μά-
θ υν τα παιδιά πρ συγικής ικ γέ-
νειας ένη γλώσσα. Aλλη ελληνική
ικ γένεια ιλ ένησε πρ συγ-
π υλα για να περάσ υν διακ πές μα-
ί με τα δικά της παιδιά. Eργάτριες
Bι τενίας εργάστηκαν υπερωρία,
ωρίς αμ ιή, για να ράψ υν τις α-
θλητικές ρμες π υ δώρησαν σε
πρ συγ π ύλες. Eθελ ντές, μετα-
ύ τ υς και ιτητές, πρ σέρ νται
για να διδά υν την ελληνική γλώσ-
σα. Δήμ ι, π υ διαμέν υν αρκετ ί
πρσυγες, έδειαν πρ θυμία να
συνεργαστ ύν με τις ργανώσεις
μας για την λειτ υργία κ ιν τικών
πρ γραμμάτων.
Oι K ινωνικές Yπηρεσίες τ υ EΣΠ
και τ υ IKE, στελεωμένες με κ ινω-
νικ ύς λειτ υργ ύς π υ ρίσκ νται
σε συνεή επαή με τ υς ν μικ ύς
τ υ EΣΠ, με εωτερικ ύς ειδικ ύς
συνεργάτες και εθελ ντές, επιδιώ-
κ υν να καλύψ υν τ ευρύ άσμα
των αναγκών, π υ δεν είναι μν υ-
λικές, των πρ σύγων. Tα πρ γράμ-
ματα ήθειας σεδιά νται με στ-
την ενίσυση της αυτάρκειάς
τ υς και την ανάπτυη σέσεων με-
ταύ των πρ σύγων και της κ ιν-
τητάς τ υς, με σκ π την μαλή έ-
νταή τ υς.
Kέντρ Πρσύγων Λαυρίυ, 1959. O Λυκάς Δαμι
τυς Nάντια, για να απύγει διώεις λγω των αντ
#ρι τυ 1959, μετανάστευσε στη Γαλλία.
Kέντρ Πλιτικών
ΛAYPIO και Mακρνησ ς απ τε-
λ ύν μία μεταπ λεμική και αθιά
στην μνήμη σελίδα της ελληνικής
ιστ ρίας. Στην καρδιά τ υ πρώτ υ
γράεται απ τ Mάι τ υ 1947,
μια άλλη ιστ ρία: εκείνη των αλ-
λ δαπών π λιτικών πρ σύγων
π υ αναήτησαν καταύγι στη
ώρα μας.
T Kέντρ Aλλ δαπών Π λιτι-
κών Πρ σύγων Λαυρί υ συγκρ -
τήθηκε για την εγκατάσταση υ-
γάδων μρων κρατών. Φιλ ενεί
ένα μωσαϊκ εθν τήτων, τ υ π ί-
υ η σύνθεση μεταάλλεται, κα-
θώς έν πλες συγκρ ύσεις ή π λι-
τικές αλλαγές δημι υργ ύν νέα
κύματα πρ σύγων στ ν κσμ .
Συγκεκριμένα, τις δύ πρώτες δε-
καετίες, τ Kέντρ ιλ εν ύσε
πρσυγες απ τις Aνατ λικές
ώρες. Στα τέλη της δεκαετίας τ υ
’70 άρισε να δέεται μικρά κύμα-
τα πρ σύγων απ τη Mέση Aνα-
τ λή (Iρακιν ύς, Πέρσες).
T 1981 έθασαν ι πρώτ ι πρ-
συγες απ T υρκία και ένα μεγά-
λ κύμα K ύρδων πρ σύγων απ
τ Iράκ, τ ν Iράν και την Περσία
π υ συμπλήρωσε τ μωσαϊκ των
εθνικών μει ν τήτων. Oι τελευταί-
ι απ τελ ύν σήμερα την πλει ψη-
ία των ιλ εν υμένων.
335.
Θύματα ασανιστηρίων
KYPIAKH18 IOYNIOY 1995 - H KAΘHMEPINH 29
άν#ιτς εγκατέλειψε τη Γιυγκσλα#ία τ 1957 με τη σύυγ τυ Mαρία και την 6ρνη κρη
ικαθεστωτικών τυ πεπιθήσεων. Tυ παραωρήθηκε πλιτικ άσυλ στην Eλλάδα. Tν Oκτώ-
Πρσύγων Λαυρίυ
Oι εγκαταστάσεις τ υ Kέντρ υ
περιλαμάν υν τρία κτίρια: T θέ-
ρετρ τ υ Oθωνα με παρακείμε-
ν υς στάλ υς, και ένα νεώτερ
κτίρι π υ κατασκευάστηκε τ
1975. Oι δυναττητες ιλ ενίας
ανέρ νται σε 300 με 350 άτ μα,
τα π ία δικαι ύνται στέγη, τρ ή
και υγει ν μική περίθαλψη. Tσ
για τα παιδιά π υ αντιπρ σωπεύ-
υν τ 30% τ υ πληθυσμ ύ σ
και για τ υς ενήλικες π υ τ επι-
θυμ ύν, λειτ υργ ύν εκπαιδευτι-
κά πρ γράμματα.
O ρν ς παραμ νής των πρ -
σύγων π ικίλλει ανάλ γα με την
εθνική τ υς πρ έλευση και τις δυ-
ναττητες μετανάστευσης σε άλ-
λη ώρα. Eάν η μετανάστευση δεν
είναι εικτή, κατάσταση π υ πα-
γιώνεται τα τελευταία ρνια λγω
της απελπιστικής αύησης των
πρ σύγων στ ν κσμ , η διάρ-
κεια παραμ νής στ Kέντρ παρα-
τείνεται.
T Kέντρ επ πτεύεται και ρη-
ματ δ τείται απ τ υπ υργεί
Δημσιας Tάης, τη διαείριση έ-
ει αναλάει Eρυθρς Σταυρς
και η Διεθνής K ινωνική Yπηρεσία
είναι υπεύθυνη της παρ ής κ ι-
νωνικών υπηρεσιών. Oπως μας
πληρ ρεί η Πρ ϊσταμένη κ ι-
νωνική λειτ υργς τ υ Kέντρ υ
κ. Δανάη Xριστ ρίδ υ «H Kι-
νωνική Yπηρεσία αναλαμάνει τ
λεπτ ρλ τυ ρυθμιστή πυ -
είλει να πρλέπει και να μερι-
μνά εγκαίρως για τις ανάγκες ε-
νς ώρυ πυ ι εθντητες εί-
ναι συνά αντιθέτων ιδελγιών
και αλληλσυγκρυμενων απαι-
τήσεων ως πρς την κάλυψη των
αναγκών. Δεν ήταν λίγες ι ρές
πυ δημιυργήθηκαν έκρυθμες
καταστάσεις, ι πίες ανεστάλη-
σαν άρη στη συνεργασία των -
ρέων».
Oι ισ ρρ πίες είναι ιδιαίτερα
λεπτές στ Kέντρ , για την κατά-
σταση τ υ π ί υ (συνθήκες δια-
ίωσης, κ.ά.) ι γνώμες διίστανται.
Iκαν π ιητικές τις ρίσκ υν ι
αρμδι ι σε θέματα πρ συγικών
καταυλισμών (επισκέπτες τ υ
OHE, κ.ά.). «Δεν είναι τσ καλά»,
παραπ ν ύνται πρσυγες π υ
υν ή πέρασαν απ εκεί. Kατα-
ν ητή πικρία απ ανθρώπ υς π υ
αναγκά νται σε συμίωση σε μια
ένη ώρα, μέσα στην ανασά-
λεια, τη τώεια, τις στερήσεις,
ωρίς ευ ίωνες πρ πτικές για τ
μέλλ ν και θύματα συνά κ ινωνι-
κών διακρίσεων εκ μέρ υς της πε-
ριρρέ υσας ελληνικής κ ινωνίας.
Tης Eυγενίας Aνδρέυ – Kκκέ#η
Kινωνικής λειτυργύ στ Iατρικ Kέντρ
Aπκατάστασης Θυμάτων Bασανιστηρίων
Aθήνας
H ΠIO BAPBAPH μ ρή καταπίε-
σης π υ υίστανται ι άνθρωπ ι,
ι π ί ι στη συνέεια γίν νται
πρσυγες, είναι τα σωματικά
και ψυ λ γικά ασανιστήρια.
Oρισμένα απ τα θύματα δεν συ-
νέρ νται π τέ λ κληρωτικά, ε-
νώ η έκταση της πρακτικής αυτής
στ ν πλανήτη, είναι απ καρδιω-
τική. Σύμωνα με σετική έκθεση
της Διεθν ύς Aμνηστίας για τ έ-
τ ς 1990, ασανιστήρια παρατη-
ρ ύνται σε 156 ώρες, δια ρε-
τικών καθεστώτων, συνήθως αυ-
ταρικών.
Για την πρληψη των ασανι-
στηρίων, την απ κατάσταση των
θυμάτων και την ενημέρωση τ υ
κ ιν ύ, μία μάδα γιατρών της
Διεθν ύς Aμνη-
στίας ίδρυσε τ
1984 στην K -
πεγάγη, τ
πρώτ Iατρικ
Kέντρ Aπ κα-
τάστασης Θυμά-
των Bασανιστη-
ρίων. Eίε πρ η-
γηθεί έρευνα α-
π την ίδια μά-
δα, με αντικείμε-
ν Eλληνες π υ
είαν υπ στεί
ασανιστήρια
κατά τη διάρκεια
της Δικτατ ρίας
στην Eλλάδα.
Aπ ττε έως
σήμερα δημι υ-
ργήθηκαν 60 πα-
ρμ ια κέντρα,
γεγ νς καθ-
λ υ αισιδ για τ ν πλανήτη.
Aνάμεσά τ υς, τ Iατρικ Kέντρ
Aπ κατάστασης Θυμάτων Bασα-
νιστηρίων της Aθήνας, π υ ιδρύ-
θηκε τ 1989 και είναι επανδρω-
μέν με ειδικ επιστημ νικ πρ -
σωπικ και δύ μάδες εθελ -
ντών.
T ν τελευταί ρν ασ ληθή-
καμε με 50 περίπ υ περιστατικά
πρ ερμενα απ τη Mέση Aνατ -
λή, κυρίως απ την ευρύτερη πε-
ρι ή τ υ K υρδιστάν, τ Iράν, τ
Iράκ και την T υρκία. Tα μισά απ
τα θύματα ήταν ευγάρια και π λ-
λά είαν δύ με τρία παιδιά. Tα πε-
ρισστερα απ τα περιστατικά μας
ρειάστηκαν ιατρική ή ψυ θερα-
πευτική παρακ λ ύθηση και κ ι-
νωνική ρ ντίδα, π υ συνεί -
νται έως σήμερα.
H απ κατάσταση τ υ ανθρώπ υ
π υ έει ασανιστεί σωματικά και
ψυικά απ συνάνθρωπ τ υ, στε-
ρ ύμεν ς ταυτρ να την πι α-
σική αία, την ανθρώπινη αι πρέ-
πεια, είναι μια π λύπλ κη διαδικα-
σία. Tα σωματικά ασανιστήρια α-
ήν υν αθιές πληγές και αναπη-
ρίες, ενώ τα σε υαλικά και ψυ -
λ γικά ασανιστήρια πρ καλ ύν
ψυικές αναπηρίες με απ τέλεσμα
τα θύματα να πιστεύ υν στην α-
πώλεια κάθε ανθρώπινης επαής,
σέσης και ανθρωπιάς. Σύμωνα
με τ υς ψυιάτρ υς, τα ψυικά
πρ λήματα με κυριτερη έκρα-
ση την επαναίωση τ υ τραυματι-
κ ύ γεγ ντ ς, εκρά νται σε -
λη την κλίμακα της κ ινωνικής ω-
ής των θυμάτων. Tα πρ λήματά
τ υς, παλαιτερα και νέα, μεγεθύ-
ν νται και ι ίδι ι εμανί υν δυ-
σκ λία αναδι ργάνωσης και θέσε-
ως πρ τεραι τήτων. Δυσεπίλυτα
πρ λήματα αντιμετωπί υν και
τα παιδιά, α ύ, εκτς απ τ ω-
ρισμ απ αγαπημένα πρσωπα
και μέρη, θα πρέπει να επερά-
σ υν και τις εμπειρίες των γ νιών
τ υς, τις π ίες αναγκαστικά μ ι-
ρά νται.
Tην τραγική εικνα αυτών των
ανθρώπων, συμπληρώνει η ιδιτη-
τα τ υ πρσυγα. Tαλαιπωρημέ-
ν ι απ τα ασανιστήρια στην πα-
τρίδα τ υς, και
τ ταίδι έως τη
ώρα υπ δ ής,
υίστανται στη
συνέεια τις
πρ λεπμενες
διαδικασίες για
την αναγνώριση
της ιδιτητας
τ υ πρσυγα.
Στ διάστημα
της αναμ νής
για την π ια α-
πάντηση της Π -
λιτείας, αντιμε-
τωπί υν πρ -
λήματα π υ
ρή υν άμεσης
αντιμετώπισης
(ιατρική ρ ντί-
δα, στέγαση, ι-
κ ν μικ, σέ-
σεις με τ κ ι-
νωνικ περιάλλ ν, ανασάλεια
κ.ά.). Kαι είναι απερίγραπτα απ -
γ ητευτική η κατάσταση εκείνων
στ υς π ί υς δεν αγνωρίεται
τελικά η ιδιτητα τ υ πρσυγα.
H απ κατάσταση των θυμάτων
ασανιστηρίων δεν πρ ϋπ θέτει
μν ιατρική ρ ντίδα αλλά και μία
ελάιστη, έστω, κ ινωνική, κάλυ-
ψη. Για τ λγ αυτ παράλληλα με
τ έργ μας (ψυ λ γική στήριη,
υσι θεραπεία, κ.ά.), αναητ ύμε
λύσεις για τα καθημερινά πρ λή-
ματα επιίωσης, κυρίως των ικ -
γενειών π υ δεν καλύπτ νται απ
άλλη ργάνωση. H συνεργασία κυ-
ερνήσεων και μη κυερνητικών
ργανώσεων για την καλύτερη α-
ι π ίηση παρ ών και ικ ν μι-
κών πρων και η ύπαρη ενς κρα-
τικ ύ πλαισί υ ικαν ύ να δώσει λύ-
σεις, είναι ασικές πρ ϋπ θέσεις
για την απ κατάσταση των πρ -
σύγων π υ έ υν υπ στεί ασανι-
στήρια. Στην Eλλάδα, την απ υσία
μιας εκάθαρης κρατικής π λιτικής
και πρακτικής στ θέμα, συνείει
να την αντικαθιστά η ργάνωση και
η ηθική της ελληνικής κ ινωνίας.
Στ τέλ ς τ υ 20 ύ αιώνα, τα περι-
θώρια ανα λής αντιμετώπισης
τ υ πρ λήματ ς έκλεισαν.
336.
Xωρίς απτέλεσμα ήτανη πρσπάθεια εισδυ στην Eλλάδα, των 226 λαθρμεταναστών πυ ταίδεψαν στ αμπάρι πλίυ πρερμενυ απ τη Bηρυτ. T πλί ε-
ντπίστηκε ανικτά τυ Συνίυ, τν Iύλι τυ 1990.
Aλανί στην πλατεία Oμνίας, στην Aθήνα. Oι λαθρμετανάστες απ τη γείτ-
να ώρα αντιπρσωπεύυν τ ήμισυ των αλλδαπών στην Eλλάδα. Eκτιμάται, τι
μν τ 1992 αριθμς των απελαθέντων Aλανών έθασε τις 380.000.
30 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 18 IOYNIOY 1995
T πρλημα των λαθρμεταναστών
TO 1991 τ υπυργεί Δημ
έλα!ε σημαντικές διαστάσειςμε την
κατάρρευση των καθεστώτων στις
ώρες της Aνατλικής και Kεντρικής
Eυρώπης. Oπως δείνυν ι αριθμί,
στη σημερινή Eλλάδα, περίπυ 4
στυς 100 κατίκυς είναι αλλδα-
πί και κυρίως Aλ!ανί. Oι τελευταί-
ι αντιπρσωπεύυν τ ήμισυ τυ-
λάιστν των αλλδαπών της ώρας,
356.
πυ !ρίσκνται επίσηςδεκάδες ι-
λιάδες Πλωνί. Aκλυθύν ι Aι-
γύπτιι, ι Φιλιπιννέ$ι (κυρίως γυ-
ναίκες), ι Iρακινί, αλλά και άλλες ε-
θν
τητας πυ άρισενα
μελετά μέτρα ικνμικής ενίσυ-
σης για την ανάπτυη των ωρών
πυ «παράγυν» μετανάστες. E.T.
369.
Συνεείς διώεις τωνEλλήνων στη Bρει Hπειρ
Eνας Bρειηπειρώτης ιερέας και μέλη της ικγένειάς τυ διασίυν τα ελληναλανικά σύνρα στις 30 Iυνίυ τυ 1993, έπειτα απ συγκρύσεις μετα$ύ Bρει-
ηπειρωτών και της αλανική αστυνμίας στ Aργυρκαστρ. Tα επεισδια πρκλήθηκαν λγω της απέλασης ενς Eλληνα αριμανδρίτη απ την Aλανία. Λίγες μέ-
ρες νωρίτερα ι ελληνικές αρές είαν δηγήσει στα σύνρα 13.000 Aλανύς λαθρμετανάστες. (Φωτ.: Pιτερ)
OI BOPEIOHΠEIPΩTEΣ είναι μία α-
κμα μάδα μγενών μας πυ !ή-
τησαν άσυλ στη μητρπλη λγω
διακρίσεων ή απρκάλυπτων διώε-
ων. H πρώτη μεγάλη υγή έλαε ώ-
ρα τ 1916, ταν ιταλικς και
γαλλικς στρατς κατέλααν: Tην
B. Hπειρ και άλλες περιές της
Hπείρυ πρώτς, την Kρυτσά και
την περιή της, δεύτερς. Aκ-
λύθησε η υγή της περιδυ 1921-
1922, η πία ήταν απτέλεσμα των
πιέσεων πυ δέθηκαν ι Eλληνες,
ταν η B. Hπειρς δθηκε στην
Aλανία, άσει τυ Πρωτκλλυ
της Φλωρεντίας.
Λίγα ρνια αργτερα, ι Aλανί
ε άρμσαν ένα συστηματικ πρ-
γραμμα α ελληνισμύ, μειώνντας
τν αριθμ των ελληνικών σλείων
(απ 78 τ 1925 σε 10 τ 1932). Πα-
ράλληλα, διρισαν για πρώτη ρά
δασκάλυς μυσυλμάνυς να δι-
δάυν την αλανική στα ελληνικά
σλεία τυ νμύ Aργυρκάστρυ.
T 1933 έκλεισαν τα ελληνικά σ-
λεία. H υπθεση έ θασε στ Διε-
θνές Δικαστήρι στης Xάγης πυ η
Eλλάδα δικαιώθηκε και ι Aλανί α-
ναγκάστηκαν να ανανίυν τα ελ-
ληνικά σλεία. Eγιναν μως διώ-
εις δασκάλων, γνέων μαθητών,
κ.ά., γεγνς πυ εανάγκασε πλ-
λύς μγενείς μας σε εκπατρισμ.
H επμενη υγή σημειώθηκε στν
KYPIAKH 18 IOYNIOY 1995 - H KAΘHMEPINH 31
Eλληνϊταλικ Πλεμ. T 1941, με
την υπώρηση τυ ελληνικύ
στρατύ, έ υγαν αρκετί Bρειη-
πειρώτες. Kατά τη διάρκεια τυ B΄
Παγκσμίυ Πλέμυ μεγάλς αριθ-
μς πρσωπικτήτων απ λες τις
περιές της B. Hπείρυ υλακίστη-
κε και ερίστηκε για να τρμκρα-
τηθεί ελληνικς πληθυσμς. Oι
Eλληνες διώθηκαν απ τυς συ-
νεργάτες των Iταλών και Γερμανών
και εν συνεεία απ τυς κμμυνι-
στές, πυ κατέλααν την ευσία τ
Nέμρι τυ 1944, έπειτα απ την
απώρηση των Γερμανών.
T κλίμα τρμκρατίας εντάθηκε
με την εγκαθίδρυση τυ νέυ καθε-
στώτς. H ανθελληνική στάση τυ
Eνέρ Xτ!α, ι πιέσεις πυ ασκή-
θηκαν κατά των Bρειηπειρωτών
και τ ικνμικ πρλημα πυ δη-
μιυργήθηκε απ τις κρατικπιή-
σεις, ανάγκασαν μέρς τυ ελληνι-
κύ πληθυσμύ να εγκαταλείψει τη
B. Hπειρ. H υγή περιρίστηκε σε
λίγες εκατντάδες μετά τ 1950, -
πτε άρισε η ργάνωση των συν-
ρων (ηλεκτρ ρα σύρματα) πυ -
λκληρώθηκε τ 1958.
H κατάσταση αυτή άλλαε τα Xρι-
στύγεννα τυ 1990, με τ άνιγμα
των συνρων. Oι Bρειηπειρώτες
έρνται στην Eλλάδα, κυρίως για
ικνμικύς λγυς και απλαμά-
νυν των πρνμίων πυ παραω-
ρύνται σε λυς τυς μγενείς:
(άδεια παραμνής και εργασίας).
Σύμ ωνα με εκτιμήσεις, αριθμς
των Eλλήνων πυ εγκατέλειψαν τη
B. Hπειρ απ τ 1916 έως σήμερα
ανέρεται σε 100 με 120 ιλιάδες. T
40% μετανάστευσε κυρίως στην
Aμερική, την Aυστραλία και τν Kα-
ναδά. Oι υπλιπι έυν διασπαρεί
σε λη την Eλλάδα.
Φιλιάτες Θεσπρωτίας, 1990. H Xριστίνα Πάντυ απ τυς Aγίυς Σαράντα δίνει λί-
γ γάλα στ μωρ της. H απρθυμία της ελληνικής κυέρνησης να αήσει τις πύ-
λες ρθάνιτες στυς Bρειηπειρώτες, ανακπτει τη δυναμική της αυ$ημένης
–τα τελευταία πέντε ρνια– εισρής τυς στην Eλλάδα.
Eυαριστ
ύμε τ
γραεί
της Yπατης
Aρμστείας τυ OHE για τ
υς πρ-
συγες στην Aθήνα, π
υ μας παραώ-
ρησε τ
ωτ
γραικ υλικ. Eπίσης
τις κ. Kαίτη Kε
αγιγλυ, Mαρίνα
Φράγκυ και Mιτσύκ Σκυρτέλη
για τη συνδρ
μή τ
υς στ
αιέρωμα.