Γη και θάλασσα

1. Γη και θάλασσα
Η γραμματική του μαθήματος
Κ Ο Μ Μ Α [ , ]
Το χρησιμοποιούμε όταν:
1. Θέλουμε να χωρίσουμε συνεχόμενες λέξεις.
π.χ. Η μητέρα αγόρασε ντομάτες, πατάτες, μήλα και πορτοκάλια.
2. Θέλουμε να χωρίσουμε μικρές προτάσεις που βρίσκονται μέσα σε μία μεγάλη
πρόταση.
π.χ. Κάθε πρωί ξυπνώ, πλένομαι, ντύνομαι, τρώω και φεύγω για το σχολείο.
3. Χρησιμοποιούμε κλητική πτώση.
π.χ. Κώστα, πάρε το τετράδιό σου.
4. Θέλουμε να εξηγήσουμε, να δώσουμε περισσότερες πληροφορίες γι’ αυτό που
μιλάμε.
π.χ. Ο Όλυμπος, το μεγαλύτερο βουνό της Ελλάδας, βρίσκεται στη Θεσσαλία.
Α Π Ο Σ Ι Ω Π Η Τ Ι Κ Α [ . . . ]
Τα χρησιμοποιούμε όταν:
1.Θέλουμε να σταματήσουμε την πρόταση γιατί νιώθουμε έντονα συναισθήματα
( λύπη, ντροπή, φόβο κλπ)
π.χ. Μαζευτήκαμε στην παιδική χαρά ο Γιώργος, ο Σάββας, η Γιαννούλα ... σχεδόν
όλη η παρέα.
2.Θέλουμε να σταματήσουμε μια πρόταση επειδή αυτός που θα τη διαβάσει θα
καταλάβει ποια είναι η συνέχεια.
π.χ. Πήγαμε στο βουνό και μαζέψαμε φύλλα, κουκουνάρια, ...
ΚΥΡΙΟΛΕΞΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑ
Κυριολεξία έχουμε όταν οι λέξεις μιας πρότασης χρησιμοποιούνται με την
πραγματική τους σημασία.
Μεταφορά έχουμε όταν οι λέξεις δε χρησιμοποιούνται με την πραγματική τους
σημασία αφού μεταφέρουν ένα χαρακτηριστικό από μια λέξη σε άλλη λέξη.

2. Γη και θάλασσα
Παραδείγματα
Αγόρασε ένα χρυσό δαχτυλίδι. (κυριολεξία)
Ο Κώστας έχει χρυσή καρδιά. (μεταφορά)
Στην πρώτη πρόταση έχουμε κυριολεξία, γιατί στην πραγματικότητα μπορεί
κάποιος να αγοράσει ένα χρυσό δαχτυλίδι.
Στη δεύτερη πρόταση έχουμε μεταφορά, γιατί δεν μπορεί κάποιος να έχει χρυσή
καρδιά. Απλώς χρησιμοποιούμε αυτή τη λέξη για να δείξουμε πόσο καλός είναι
κάποιος.
Με τη μεταφορά κάνουμε το λόγο μας πιο ζωντανό.
1. Βάζω κόμμα όπου χρειάζεται:
Μπήκα στο κατάστημα και βρήκα σεντόνια κουβέρτες παπλώματα σε
καταπληκτικές τιμές.
Στέφανε έρχεσαι λίγο;
Μόλις έφτασα στο σπίτι έβγαλα τα ρούχα μου φόρεσα τις πιτζάμες έπλυνα τα
δόντια μου και κοιμήθηκα.
Αγόρασα μήλα αχλάδια μανταρίνια και πορτοκάλια.
Μπήκα μαζί με τους γονείς μου στο μετρό της Αθήνας ένα από τα καλύτερα της
Ευρώπης και πήγαμε στην Ακρόπολη.
2. Βάζω αποσιωπητικά ή τελεία στις παρακάτω προτάσεις:
Μετά το παιχνίδι, η λευκή μου μπλούζα γίνει μαύρη
Μην ξανάρθεις αδιάβαστη, γιατί
Δε θέλω να φύγουμε
Είχα τόσα να σου πω, αλλά
Τα σύννεφα έκρυψαν τον ήλιο
3. Σημειώνω (Κ) όπου έχουμε κυριολεξία και (Μ) όπου έχουμε μεταφορά:
Τον πίκραναν τα λόγια σου. ____
Το φάρμακο ήταν πολύ πικρό. ____
Γελάσαμε όλοι με το αστείο σου. ____
Γέλασε με την καρδιά του. ____
Έφαγα τον κόσμο να σε βρω. ____
Έφαγε όλο το φαγητό του. ____

3. Γη και θάλασσα