1. ΓΙΩΡΓΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ
1924-2008
Τέρπου Καλλιόπη, φιλόλογος26/3/2014 1/9

2. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ
Κυριαρχία του ονείρου
Αίσθηση του ανικανοποίητου
Δραματικότητα, αλλά όχι μελοδραματισμός
Φιλοσοφική διάθεση με εικόνες που κινούνται μεταξύ πραγματικότητας και
ονείρου
Αλληγορικός, συμβολικός λόγος, υπαινικταικότητα
Σκηνοθετική δράση
Λιτότητα, απλότητα, σαφήνεια και φυσικότητα του λόγου
Χρήση καθημερινού λεξιλογίου
Πεζολογικός και εξομολογητικός τόνος
Κουβεντιαστό ύφος
Βιωματικότητα
Κυριαρχεί το ρήμα και η κυριολεξία
Τέρπου Καλλιόπη, φιλόλογος26/3/2014 2/9

3. ΕΠΙΡΡΟΕΣ
Ο Γ. Παυλόπουλος δέχτηκε επιρροές από τους:
 Όμηρο
 Δημοτική ποίηση
 Μακρυγιάννη
 Σολωμό
 Σεφέρη
 Έζρα Πάουντ
 Έλιοτ
 Μπόρχες
 και τα γιαπωνέζικα ποιήματα χαϊκού
Τέρπου Καλλιόπη, φιλόλογος26/3/2014 3/9

4. ΤΑ ΑΝΤΙΚΛΕΙΔΙΑ
(Τα αντικλείδια 1988)
ΘΕΜΑ: Το ποίημα αποτελεί μια αλληγορία που έχει ως θέμα το μαγικό κόσμο
της αληθινής Ποίησης, που παραμένει απρόσιτος στους «μυημένους», ένα
ασύλληπτο όνειρο
Ο ποιητής «παγιδεύει τον αναγνώστη του στην περιπέτεια της επίλυσης
ενός γοητευτικού αινίγματος που εν τέλει επιμένει να κρατά ερμητικά κλειστό
το μυστικό του».( Τασούλα Καραγεωργίου).
Τέρπου Καλλιόπη, φιλόλογος26/3/2014 49

5. ΠΡΟΣΩΠΑ
Ο αφηγητής
Οι αναγνώστες
ΔΟΜΗ
Το ποίημα δομείται στο σχήμα του κύκλου και ακολουθεί το αφηγηματικό
σχήμα του παραμυθιού: μύθος- επιμύθιο
Ο ΤΙΤΛΟΣ: Μυστηριακός μέχρι και το επιμύθιο του ποιήματος
α) στίχοι1-13: ο αφηγητής ορίζει την ποίηση (μύθος)
β) στίχοι 14-18: ο αφηγητής ορίζει τα ποιήματα (επιμύθιο)
Ο χώρος: μαγικός, μυστηριακός
Ο χρόνος: προαιώνιος «από τότε που υπάρχει ο κόσμος»
Τέρπου Καλλιόπη, φιλόλογος26/3/2014 59

6. ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ
Αφήγηση σε γ’ πρόσωπο (παντογνώστης αφηγητής ), μηδενική εστίαση ΕΚΤΟΣ από το
στίχο 17, όπου η αφηγητής γίνεται ομοδιηγητικός (α΄πρόσωπο) και η εστίαση εσωτερική
 Ο χώρος: μαγικός, μυστηριακός
 Ο χρόνος: προαιώνιος «από τότε που υπάρχει ο κόσμος»
 Η αφήγηση δεν αφορά ένα συγκεκριμένο συμβάν αλλά μια
επαναλαμβανόμενη διαδικασία: Συνεχής κίνηση της ποιητικής αφήγησης
από το γνωστό στο άγνωστο, από το ανοικτό στο κλειστό, από το κατανοητό
στο ακατανόητο
 Το ποίημα μοιάζει με παραμύθι (βλέπε:Δομή)
 Λέξεις - σύμβολα: αντικλείδια (=ποιήματα), πόρτα(=ποίηση)
 Το ποίημα στηρίζεται στην τεχνική της αντίθεσης/αντίφασης
 Το ποίημα έχει κυκλική δομή
Τέρπου Καλλιόπη, φιλόλογος26/3/2014 69

7. ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ
 Κυριαρχούν τα ρήματα και τα ουσιαστικά
 Η αισθητική λειτουργία του ποιητικού λόγου στηρίζεται στις κύριες προτάσεις, οι οποίες
αποτυπώνουν αυτοτελή και ολοκληρωμένα νοήματα
 Το ποίημα στηρίζεται στην τεχνική των αντιθέσεων
 Το σχήμα του κύκλου
 Μεταφορές: αρπάζει (στ.4), μαγεμένοι (στ.5), η ποίηση είναι μια πόρτα ανοικτή κ.λπ.
 Επαναλήψεις: ανοικτή, δεν ανοίγει ,δεν άνοιξε, αντικλείδια
 Εικόνες (σκηνοθετικά δοσμένες), οπτικοκινητικές : η πόρτα της ποίησης και οι άνθρωποι
που προσπερνούν, η πόρτα της ποίησης και αυτοί που προσπαθούν να την ανοίξουν κ.ά.
 Ελεύθερος στίχος, ανισοσύλλαβος και ανομοιοκατάληκτος –έντονο το πεζολογικό στοιχείο .
 Γλώσσα: απλή , καθημερινή και σε μερικά σημεία λαϊκή (κάτι βλέπουν, το μάτι τους αρπάζει
κάτι)
 Ύφος: λιτό ,φυσικό, τόνος ανάλαφρος, πεζολογικός, αλληγορικός
Τέρπου Καλλιόπη, φιλόλογος26/3/2014 79

8. ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ
Είναι μια πόρτα ανοικτή
Είναι κάτι άπιαστο, απροσδιόριστο και μυστηριώδες
Είναι μια διαρκής πάλη να ανακαλύψει ο ποιητής την ουσία της
Η ουσία της ποίησης μπορεί να προσεγγισθεί με τη δημιουργία ποιημάτων
Η ποίηση σχετίζεται με την ψυχή και κάθε προσπάθεια εκλογίκευσής της είναι
μάταια
26/3/2014 Τέρπου Καλλιόπη, φιλόλογος 8/9

9. 26/3/2014 Τέρπου Καλλιόπη, φιλόλογος 9/9
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ
 ΨΥΧΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΙΚΟΎ ΥΠΟΚΕΙΜΈΝΟΥ: Το ποιητικό υποκείμενο εκφράζει:
 Καθολική γνώση του κόσμου, του χώρου και του χρόνου
 Συμμετέχει ενεργά στις αγωνιώδεις προσπάθειες των ανθρώπων να διεισδύσουν στο
μαγικό κόσμο της Ποίησης γράφοντας ποίηση
 Νιώθει « εξόριστος από τον κόσμο της ποιητικής μαγείας. Ανήκει όμως σ’ αυτόν. Γι’ αυτό
και η αγωνιώδης προσπάθεια να διαβεί την κλειστή πόρτα» Τ. Καραγεωργίου
 ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ: Τα «Αντικλείδια» είναι ποίημα ποιητικής :
 Αναφέρεται στην αιώνια πρόσκληση της Ποίησης προς τους ποιητές να διαβούν την
πόρτα της
 Κάθε «αντικλείδι» –κάθε καινούριο ποίημα- συμβάλλει στο κλείσιμο της πόρτας και η
προσπάθεια ανανεώνεται συνεχώς επ’ άπειρον .