Άνθισε κατά κύριο λόγο στη Γαλλία των αρχών του 20ου αιώνα, κατά την περίοδο μεταξύ του πρώτου και δεύτερου παγκοσμίου πολέμου.

1. Υπερρεαλισμός
Υπερρεαλιστικός Αυτοματισμός
Κείμενα από Βικιπαίδεια : Υπερρεαλισμός

2. Ο υπερρεαλισμός ή
σουρρεαλισμός, από τις γαλλικές
λέξεις sur (επάνω, επί) και
réalisme (ρεαλισμός,
πραγματικότητα) όπου στα
ελληνικά θα μπορούσε να
αποδοθεί ως «πάνω ή πέρα από
την πραγματικότητα», ήταν ένα
κίνημα που αναπτύχθηκε κυρίως
στο χώρο της λογοτεχνίας αλλά
εξελίχθηκε σε ένα ευρύτερο
καλλιτεχνικό και πολιτικό ρεύμα.
Juan Miro

3. Άνθισε κατά κύριο λόγο στη Γαλλία των αρχών του 20ου αιώνα, κατά την περίοδο μεταξύ του πρώτου και δεύτερου
παγκοσμίου πολέμου. Στη φύση του επαναστατικό κίνημα, ο υπερρεαλισμός επιδίωξε πολλές ριζοσπαστικές αλλαγές στο
χώρο της τέχνης αλλά και της σκέψης γενικότερα, ασκώντας επίδραση σε μεταγενέστερες γενιές καλλιτεχνών.
Salvador
Dali

4. Τα μέλη του αντέδρασαν σε
αυτό που οι ίδιοι ερμήνευαν ως
μία βαθιά κρίση του Δυτικού
πολιτισμού, προτείνοντας μία
ευρύτερη αναθεώρηση των
αξιών, σε κάθε πτυχή της
ανθρώπινης ζωής, στηριζόμενοι
στις ψυχαναλυτικές θεωρίες του
Φρόυντ και στα πολιτικά ιδεώδη
του Μαρξισμού[1].
Juan Miro

5. Ως κύριο μέσο έκφρασης, τόσο στη
λογοτεχνία όσο και στις εικαστικές τέχνες,
προέβαλαν τον «αυτοματισμό»,
επιδιώκοντας τη διερεύνηση του
ασυνειδήτου, την απελευθέρωση της
φαντασίας «με την απουσία κάθε ελέγχου
από τη λογική» και διακηρύτοντας τον
απόλυτο μη κομφορμισμό.
Madame Fondrillon

6. Yπερρεαλιστικός Aυτοματισμός
Ο υπερρεαλιστικός αυτοματισμός αποτελεί τη διαδικασία γραφής ή σχεδίασης κατά την οποία ο δημιουργός λειτουργεί
αυθόρμητα, προβάλλοντας με αυτό τον τρόπο το ασυνείδητο, χωρίς κανένα στοιχείο αυτολογοκρισίας ή ηθικού και
αισθητικού περιορισμού.
André Masson
Υλικά:
Άμμο
Κόλα
Μολύβι
κάρβουνο

7. Ο αυτοματισμός αναπτύχθηκε κυρίως στη γραφή και τη
ζωγραφική. Η αυτόματη γραφή προέρχεται από τον μυστικιστικό
αυτοματισμό και ειδικότερα την πρακτική των μελλοντολόγων κατά
την οποία, όπως ισχυρίζονται, καταγράφουν τα μηνύματα που
λαμβάνουν από πνεύματα. Στην περίπτωση του υπερρεαλισμού
ωστόσο, αποτελεί απλά μέσο έκφρασης του ασυνειδήτου, μέσω
της χρήσης λέξεων με τυχαίο και αυθόρμητο τρόπο,
επιτυγχάνοντας έτσι τη δημιουργία παράλογων και φανταστικών
εικόνων, χωρίς απαραίτητα λογική σύνδεση μεταξύ τους.
Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτόματης γραφής αποτελούν τα
Μαγνητικά Πεδία των Αντρέ Μπρετόν και Φιλίπ Σουπώ, το πρώτο
αμιγώς αυτόματο υπερρεαλιστικό κείμενο.
Στην Ελλάδα, η Υψικάμινος του Ανδρέα Εμπειρίκου αποτελεί ίσως
το μοναδικό κείμενο αυτόματης γραφής.

8. Στο σχέδιο, η αυτόματη μέθοδος συνίσταται σε
ένα είδος τυχαίας μετακίνησης του πινέλου
πάνω στο χαρτί. Ο Αντρέ Μασόν φαίνεται πως
ήταν από τους πρώτους χρήστες της μεθόδου, η
οποία επεκτάθηκε και στην ζωγραφική με
κύριως εκφραστές τους Χουάν Μιρό και Ζαν
Αρπ.
Jean Arp

12. Αυτοματισμός
Ο υπερρεαλιστικός αυτοματισμός αποτελεί τη διαδικασία γραφής ή σχεδίασης κατά την οποία ο
δημιουργός λειτουργεί αυθόρμητα, προβάλλοντας με αυτό τον τρόπο το υποσυνείδητο, χωρίς
κανένα στοιχείο αυτό-λογοκρισίας ή ηθικού και αισθητικού περιορισμού.
Σκοπός:
Σκοπός της άσκησης είναι να πειραματιστείτε με διάφορα “ατυχήματα” που θα είναι η αφορμή να
ζωγραφίσετε διάφορες εικόνες χωρίς αυτό-λογοκρισία και περιορισμούς ώστε να αποκτήσετε την
εμπειρία του “αυτοματισμού”.
Περιγραφή της εργασίας

13. Υλικά:
Μπλοκ ακουαρέλας
Μολύβι
Μαρκαδόρο
Διάφορα κομμάτια χαρτιού (εφημερίδα, περιοδικό,
περιτυλίγματος, κλπ.)
Κόλλα
Περιγραφή:
Χρησιμοποιώντας τα υλικά θα ζωγραφίστε
τέσσερις διαφορετικές εικόνες σε τέσσερα
διαφορετικά φύλλα χαρτιού σε μέγεθος 10.5 χ
15 που θα κόψετε από ένα φύλλο Α4 χωρισμένο
στα τέσσερα. Η κάθε εικόνα θα περιλαμβάνει
ένα διαφορετικό “ατύχημα” ή τυχαία αυθόρμητη
ζωγραφική πράξει που θα είναι η αφορμή και
την έμπνευση της εικόνας που θα
δημιουργήσετε.

15. 1. Χωρίς να κοιτάτε το φύλλο
χαρτιού ζωγραφίστε μερικές
τυχαίες γραμμές με μολύβι.
Στο κάτω μέρος του χαρτιού γράψτε «στα
τυφλά»
Διαδικασία:
Θα δημιουργήσετε τέσσερα “ατυχήματα” στα τέσσερα διαφορετικά φύλλα χαρτιού

16. 2. Με το αντίθετο χάρι που
γράφετε ζωγραφίσετε κάτι
τυχαίο.
Στο κάτω μέρος του χαρτιού γράψτε «αντίθετο χέρι»

17. 3. Μ’ένα μαρκαδόρο ή χρωματιστό
μολύβι ζωγραφίστε τυχαίες γραμμές
που έχουν μια αρχή και ένα τέλος
Στο κάτω μέρος του χαρτιού γράψτε «stop»

18. 4. Με όποιο τρόπο θέλετε
δημιουργήσετε τυχαίες γραμμές με
μολύβι.
Στο κάτω μέρος του χαρτιού γράψτε «ελεύθερο»

19. Όταν έχετε ολοκληρώσει και τα τέσσερα
“ατυχήματα” πάρτε το κάθε χαρτί μπροστά
σας και φανταστείτε πως η τυχαία γραμμή
που δημιουργήθηκε θα μπορούσε να
εξελιχθεί σε μια ρεαλιστική εικόνα, σε
αντικείμενο ή τοπίο.
Να προσέχετε να μην καλύψετε τις πρώτες
γραμμές που δημιουργήσατε.
Χρησιμοποιήστε διαφορετικό υλικό για να
ζωγραφίσετε για να φανεί η διαφορά.

23. Όταν ολοκληρώσετε και τα
τέσσερα σχέδια
φωτογραφίστε τα όλα μαζί και
ανεβάστε τα στο eclass στο
φάκελο «Εργασίες»