Production practices of Asparagus in Nepali Language.

1. डोलराज पाण्डे
वागवानी ववकास अधिकृ त
तरकारीबाली ववकास क
े न्द्र, खुमलटार,
लललतपुर
क
ु रिलो खेती प्रविधि

2. क
ु रिलो
क
ु रिलोको बोट
क
ु रिलोको टुसा

3. परिचय
 बहुिर्षे तिकािी
 नेपालमा समुद्र सतहदेखख १८००
मम सम्म लगाउन सककने
 पौष्टटक तथा सुपाच्य तिकािी
भएकाले वििामी तथा कमजोि
ब्यष्ततका लाधग िाम्रो
 च्यिनप्रासको मुख्य भाग
 शहिी क्षेत्रमा विमभन्न परिकािमा
ममसाइ उपभोग गरिने
 क
ु रिलोको टुसा (Spear) खान
योग्य भाग
 काठमाण्डौ, भततपुि,
लमलतपुि,काभ्रे, मसन्िुपाल्चोक,
िाददिंग,मोििंग ि सुनसिीमा
व्यिसाययक रुपमा यसको खेती
भएको

4. परिचय/ महत्ि
 आधथिक महत्ि -७०० देखख
९०० रुपैया यसको होलसेल
मुल्य भएको
 दैयनक २००० क
े ष्ज देखख
२५०० क
े जी क
ु रिलो को
काठमाण्डौमा माग भएको
 प्रयत िोपनीबाट ८०-९० हजाि
सम्म आम्दानी गनि सककने

5. परिचय/ महत्ि..........
 पौष्टटक महत्ि-
धचल्लोपदाथि विदहन,
सोडडयम तत्ि िदहत
,शष्ततदायकऽमभटाममन ए ि
सी पाइने हुदा सबैका लाधग
उत्तम भोजन
 अन्तिाटरीय रुपमा
तिकािीको िाजा
 तयान्सि कलेजो तथा
िगतका िोगीहरुका लाधग
और्षिीका रुपमा प्रयोग हुने
 च्यिनप्रासको मुख्य भाग

6. बानस्पयतक विििण
 मलमलएसी परििािमा पने
बहुबर्षे तिकािी एस्पािागस
अकिमसनेल्स बैज्ञायनक नाम
 भाले ि पोथी बोट अलग
अलग हुने
 क्राउन (जममनमुनीको
भागमा निम ि धचल्लो
जिा)को विकास जममन
मुयन हुने
 सोदह क्राउनबाट एक
प्रकािको डािंठको विकास भइ
स्पेयि यनस्कने जसलाइ
टुसा को रुपमा खाइने

7. टुसा Spear
 स्पेयि िा टुसा खान
योग्यभाग
 कमललो मोटो तथा कम
िेशादाि टुसा बजािका लाधग
िाम्रो

8. बोटको विकास
 टुसा ४-५ किट अग्लो सम्म
बढ्छ
 समयमा टुसा दटप्ने
 हागामा पयन अन्तिगािंठाको
विकास भइ दोश्रो चिणका
हािंगा िन्ने ि पयछ िनि को
रुपमा बबकास हुने

9. ि
ू ल ि िल
 घष्न्ट आकािका सेता ि
ू ल
 िल तथा बीउ पोथी बोटमा
मात्र लाग्ने
 िल पाक
े पयछ िाता हुने
 िलले खाद्यतत्ि मलनेहुदा
िल लाग्न नददने

10. हािापानी (Climate)
 न्यानो तथा सममशतोटण हािापानीमा खेती िाम्रो हुने
 और्षत तापक्रम १५-१८ डड से मा खेती गनि सककने
 विरुिाको बृद्धि विकासका लाधग ३-५ मदहना सम्म सुर्षुप्त
अिस्थामा िहनु आिश्यक हुने

11. जातहरु
 नेपालमा प्रचमलत क
ु रिलोका जातहरु
 क- खुल्ला सेधचत जातहरु
 १-मेरि िामसिंगटन- स्िाद ममठो, टुसा सानो हुने, टुसा
पलाउने अन्तिाल बदि हुने
 २- अमेरिकन जसी- ठू लो टुसा १०० ग्राम सम्मको टुसा
पलाउने , टुसा पलाउने अन्तिाल कम हुने
 ख- हाइबिड जातहरु
 जापानी एस्सल,तयामलिोयनिया ६६, तयामलिोयनिया ७११,
तयामलिोयनिया ५०० , अमेरिकन हाइबिडमा जमसि ककिं ग,
जसी सुवप्रम, जसी जेम,जसी नाइट आदद

12. क
े दह जातहरु
तयामलिोयनिया
६६
जसी जाइन्ट
न्यू जसी

13. क
ु रिलाका विमभन्न अिस्थाहरु

14. नसििी व्यिस्थापन
 बेनाि तयाि गरि बबरुिा लगाइने
 तुर्षािो नपने तिाइजस्तो स्थानमा माघ मदहना मभत्र नसििी िाख्ने
तयािी गनुिपने
 िागुन देखख चैत्रको दोश्रोहप्ता सम्म बीउ िाख्न सककने
 बेनाि उत्पादन हुन १.५ देखख २ मदहना लाग्छ
 असािमा बेनाि िोप्नु िाम्रो मायनन्छ
 बेनाि िोप्न असोज सम्म िोप्न सककने
 नसििीका लाधग १ भाग माटो, १ भाग बालुिा,१ भाग गोबिमल,
ममलाइ बुबुििाउदो बनाउने
 १ मम चौडाइ आिश्यकतानुसाि लम्िाइ ि १५-३० से मम उठेको
नसििी व्याड बनाउने

15. नसििी व्यिस्थापन ...........
 २०-२५ सेमम को ििकमा हल्का लाइन कोने ि सोदह
लाइनमा १० से मम को ििकमा २-३ से मम गदहिाईमा पने
गरि बीउ पने गरि माटोले पुने
 छापो ददने ि हल्का रुपमा यनयममत पानी ददने
 बीउ छिेको २-३ हप्तापछी तिाइमा तथा ४-५ हप्ता
पहाडमा बीउबाट बबरुिा मसयोजस्तो रुपमा माटोबाट
यनस्कने

16. माटो तथा जग्गाको छनौट
 प्रशस्त प्रािंगारिक मल भएको
 ममललो ,गदहिो , खुक
ु लो माटो, हल्का बलौटे दोमट
प्रकािको माटो यसका लाधग िाम्रो हुने
 पारिलो जममन हुनुपने
 माटोको वप यच ६.५ देखख ७.५
 मसिंचाइ तथा यनकासको िाम्रो व्यिस्था भएको
 १८०० मम सम्मको उचाइ सम्म खेती गनि सककने

17. जममनको तयािी
 बुबुििाउदो सिंग पाक
े को कम्पोटट िा गोठेमल
 १ िगिकिट खाडलमा क
ु रिलो िोप्ने
 लाइनको दुरि ९०-१०० से मम ि बोटको दुरि ५० -६० से मम
 २५०-३५० ग्राम/हे बीउ आिश्यक पने

18. बाली हेिचाह तथा व्यिस्थापन
 गोडमेल तथा झािपात यनयन्त्रण ,मसिंचाइ तथा मलखाद
व्यिस्थापन गनि जरुरि
 ३-४ इन्च भन्दा बदि गदहिो खन्नाले जिालाइ नोतसानी
हुने
 हल्का खनजोत गरि झािपात हटाउने
 हाल क
ु रिलोलाइ मष्ल्चिंग गरि िोप्न सककने
 मिंमसिमा पात ओइलाएपयछ सतहबाट ५ से मम माधथबाट
कादटददने
 मलखादको हकमा बेनाि िोप्नेबेला १५०० क
े ष्ज, िा /िोपनी
प्रयत खाडल ३ क
े जी ि थपमलको हकमा क
ु खुिाको सुली
वपना तथा ५ ग्राम युरिया प्रयत खाडल प्रयोग गने

19. मसिंचाइ
 माटोको अिस्था अनुसाि मसिंचाइ मात्रा ििक पने
 बाली िोपेदेखख िागुन चैत्र बैशाख तथा बर्षाि नहुदा सम्म

20. बाली मलने अिस्था ि उत्पादन
 िोपेको २ बर्षि पयछ यसको व्यिसाययक उत्पादन शुरु हुने
 िाम्रो व्यिस्थापन भए १५-२० बर्षि उत्पादन ददने
 बेनाि सानाि साथ टुसा पलाउने
 क्राउनको बबकासका लाधग शुरुमा पलाएका टुसा नदटप्ने
 ७-१० इन्चका टुसा भािंचेि िा तानेि माटो मुयनको सेतो
भाग १-१.५ इन्च सदहत दटप्ने
 कमलो सेतो ि मोटा टुसा बजािका लाधग िाम्रो
 उत्पादन चैत्र देखख असोजसम्म मलन सककने
 उत्पादन सामान्य जात २००-५०० क
े जी तथा बणिशिंकिबाट
७००-८०० क
े जी /िोपनी उत्पादन मलन सककने

21.  १- मसन्दुिे िोग – विरुिा
पुिै िातो ि सुनौला ििंगको
थोप्ला भइ कालो देखखने /
 उपाय यनिोगी बेनाि िोप्ने
/गहुतको प्रयोग गने
 सल्ि
े तस २.५ ग्राम / मल
पानीमा ममसाइ ७ ददनको
ििकमा स्प्रे गने
िोगहरु

22. ओइलाउने रोग लक्षण
 फ्युजारियम िुसी बाट लाग्ने
/माटोबाट सने
 लक्षण- विरुिा खैिो ,ििंग उडेको
जस्तो भइ पयछ ओइलाउने
 यनदान- सिंक्रममत क्षेत्रमा
क
ु रिलो नलगाउने
 बेनाि सािेको १ मदहना पयछ
कपिअष्तसतलोिाइड िा
पोमलिाम िा बेमभष्स्टन २ ग्राम
/मल पानीको ममश्रण बनाइ
छने
 टुसा आएको बेला बबर्षादद
प्रयोग नगने
िोग ......

23.  एकिड
 खपटे
 झुमसलककिा
यी ककिाहरुले िस चुसेि
तथा काटेि नोतसान गने
 िोगोइिन बबर्षादद १-२ यम
एल /मल पानीमा ममसाइ
छने
कीिाहरु

24. िन्यिाद !!!