डॉ. विजय रैवतकर, महात्मा गांधी महाविद्यालय आरमोरी जि. गडचिरोली
वसुंधरेचा जन्मसोहळा ही कविता महाकवी सुधाकर गायधनी यांची आहे. त्याने विश्वकल्याणाचा विचार आपल्या प्रातिभ विचारातून वैशिष्ट्यपूर्णरित्या माडले आहे.
Vinoba Bhave's thoughts on desirability of Hindu-Muslim unity.Sadanand Patwardhan
Vinoba Bhave is well known for his Bhoodan movement and his concept of ideal society that he encapsulated in a word, Sarvodaya, or Universal Progress. A senior Sarvodaya activist and thinker, Daniel Mazgaonkar was recently given a manuscript, probably written down by Sane Guruji, when Vinoba spoke on desirability and necessity of Hindu-Muslim unity. Mazgaonkar converted it into a word file and shared it with his friends. Sarvodaya is defined among other things as collapse of identities based on Religion, Caste, Sects, Language, Region, party, and end to inequality.
डॉ. विजय रैवतकर, महात्मा गांधी महाविद्यालय आरमोरी
पृथ्वीचे प्रेमगीत ही कविता कुसुमाग्रज यांची अत्यंत गाजलेली कविता. प्रेमाचा जीवनसापेक्ष आशय सुंदर उदाहरणाने समजून सांगितले
This is a small attempt to preserve heritage and folk culture of Goan village Adnem
Credits to Ghanashyam K. Devidas, Lakshimikant Bhavu, Vithobha Bhavu
Vinoba Bhave's thoughts on desirability of Hindu-Muslim unity.Sadanand Patwardhan
Vinoba Bhave is well known for his Bhoodan movement and his concept of ideal society that he encapsulated in a word, Sarvodaya, or Universal Progress. A senior Sarvodaya activist and thinker, Daniel Mazgaonkar was recently given a manuscript, probably written down by Sane Guruji, when Vinoba spoke on desirability and necessity of Hindu-Muslim unity. Mazgaonkar converted it into a word file and shared it with his friends. Sarvodaya is defined among other things as collapse of identities based on Religion, Caste, Sects, Language, Region, party, and end to inequality.
डॉ. विजय रैवतकर, महात्मा गांधी महाविद्यालय आरमोरी
पृथ्वीचे प्रेमगीत ही कविता कुसुमाग्रज यांची अत्यंत गाजलेली कविता. प्रेमाचा जीवनसापेक्ष आशय सुंदर उदाहरणाने समजून सांगितले
This is a small attempt to preserve heritage and folk culture of Goan village Adnem
Credits to Ghanashyam K. Devidas, Lakshimikant Bhavu, Vithobha Bhavu
साहित्याची निर्मितीप्रक्रिया व साहित्याची भाषाVijayRaiwatkar
डॉ. विजय रैवतकर, महात्मा गांधी महाविद्यालय आरमोरी
साहित्याची निर्मितीप्रक्रिया समजून घेणे म्हणजे लेखक साहित्याची निर्मिती करतात त्यामागील जनक कारणे समजून घेणे होय.
सारांशलेखन करणे महत्त्वाची कला आहे. सारांश लेखनाचे तंत्र समजून हेने अत्यंत महत्त्वाचे आहे. मूळ मजकुरातील प्रतिपादन स्वच्छपणे सांगणे आणि थोडक्यात सांगता येणे यालाच सारांशलेखन म्हणतात.
डॉ. विजय रैवतकर महात्मा गांधी महाविद्यालय आरमोरी
एखादे वाचन वाचून किंवा ऐकून आपल्या मनात ज्या कल्पना अंकुरतात किंवा स्फुरतात त्यांचे भाषिक स्पष्टीकरण करणे म्हणजे कल्पनाविस्तार होय.
एका विशिष्ट कल्पनेतील सत्य उलगडून दाखविताना ते किती अर्थपूर्ण आहे याची पडताळणी म्हणजेच सिद्धता करणे आवश्यक आहे. ते सत्य कधी व्यावहारिक अनुभवातून, कधी ऐतिहासिक उदाहरणातून, ग्रंथाच्या आधारे तर कधी जीवनातील आपल्या प्रत्यक्ष अनुभवातूनही सिद्ध होत असते. या पद्धतीने सिद्धता करणे हा कल्पनाविस्ताराचा प्राण होय.
4. कववतेने रशसकाुंच्या मनाला अिी वेदना द्यावी की ततचा
आनुंद दीर्घकाळ त्याला सख द:ख देत राहील. जी मनाला
तनमघळ आणि समर्घ बनववते ततच खरी कववता.
अनेक काव्य अिी असतात की ती वाचताना बरी वाटतात पि वाचून
झाल्यावर त्याच्या खिा मनावर राहत नाहीत. त्या पसल्या जातात. पि
गायधनीच्या काव्यात आपल्या स्वतुंत्र अस्स्तत्वाची आणि व्यस्क्तत्वाची
एक अशमट मद्रा उमटववण्याची िक्ती आहे.
सधाकर गायधनी याुंच्या कववता अुंतमघख
तसेच अस्वस्र् करिाऱ्या आहेत.
5. आम्ही धचुंध्या पाुंर्रून, सोनुं ववकायला बसलो
धगऱ्हाईक कसुं ते फफरक
े ना, मग सोनुं पाुंर्रून
धचुंध्या ववकत बसलो, गदी पेलवता पेलवेना
बेटा, वृक्ष कधी आपले र्ाव मोजत नाही
तो कऱ्हाडीला आणि त्यालाही सावली देतो
तो कधी त्याला पािी पाजत नाही
बेटा, क्षमेसारखी माया नाही
आणि अहहुंसेसारखी द्या नाही
सधाकर गायधनी याुंच्या काही काव्यओळी
बापू, राष्ट्रभक्ती
आता होिात नाही
ज्या गावात देिी नाही
ते गाव देिात नाही
मािूसच मािसावर जलूम करतो
मािूसच मािसाला मलम लावतो
खरुं तर मािसुं
जगतात कमी, झरतात जास्त
6. पस्चचम महाराष्ट्राने
ववदभाघचे क
े ले हाल
त्याुंच्यासाठी रसगल्ले,
आमच्यासाठी बढी क
े बाल
ववदभाघच्या आमदाराुंनो,
आता क
ुं बर कसून लढा
गरज पडली तर
िासनाचा पाठीुंबा काढा
हदल्लीच्या चक्कीवर
वेगळ्या ववदभाघचे दळि
पीठ क
े व्हा पडि आणि भाकर क
े व्हा शमळल
नेत्याुंची सरु झाली कपडे फाडाफाडी
एक लावतो टेक तर दसरा करतो काडी
फकसानाची दैना पाहून
नेत्याुंची अश्रस्पधाघ
जो तो गळा काढून रडे
झाक
ू न चेहरा अधाघ
फकसानाच्या पाशसन्याचा
कोठवर खेळाल खेळ?
नगर चेतून उठायला
लागिार नाही वेळ
7. वसुंधरेचा जन्मसोहळा
अरे ही िहािी मािसे
वेगवेगळ्या भूखुंडाचे
मयाघहदत नागररकत्व त्यागून
जेव्हा होतील सावघभौम नागररक
या अखुंड प्रेमळ पृथ्वीचे
तेव्हाच लय पावेल
दष्ट्ट भयचक्र देिोदेिीचे
तेव्हाच सुंपेल िस्त्रास्त्राची खमखमी
पृथ्वीमाता होईल हरेकाची मातृभूमी
आणि िाुंत होईल अहुं ज्ञानववज्ञान
प्रततगामी फकुं वा परोगामी
तेव्हा देिरक्षिाऱ्या
जवानाच्या खाुंद्यावरील बुंदकीचे
होतील वखर-नाुंगर
कायमचे टळतील
सीमा सीमाुंमधील सुंगर
8. काडतसाुंच्या वपकाऐवजी
गदघ बहरून येतील
फकसानाच्या ज्वारीचे
जरतारी जुंगल
आणि जागोजागी लागतील
खमुंग ताज्या अन्नाचे लुंगर
तेव्हा धरतीचे मन आणि गगन
आनुंदाने ओसुंडून धव्वाधार वाहील
अन या अनोख्या नुंदनवनाचा
भलाबरा मािूस हकदार होईल
9. जेव्हा आत्मगुंत्याच्या कोसल्यातून
फकड्याचे फलपाखरू होऊन
मािूस बाहेर येईल
तेव्हा त्याचे जननेणिवेच्या फलावरील
जयजयकाराच्या ललकारीने
जनस्वागत होईल
ज्या हदसी
हा मुंगल हदन आगळा
त्याच हदवसी साजरा होईल
वसुंधरेचा जन्मसोहळा
