Useful for class 8 : By Jyoti Kemkar

2. लोखंडी वस्तूंना आकर्षूर्षून घेणाऱ्या पदाथार्षूला लोहचुंबकर् म्हणतात.
लोहचुंबकर् लोखंडाप्रमाणे कर्ोबाल्ट आिण िनकर्ेल या धातुंनाही आकर्षूर्षून घेते.
िविशिष्ट धातूंनाआकर्षूर्षून घेण्याच्या चुंबकर्ाच्या गुणधमार्षूला चुंबकर्त्व म्हणतात.
चुंबकर्ीय बल वस्तूशिी प्रत्यक्ष संपकर्र्षू न होताही कर्ायर्षू कर्रते.
चुंबकर्त्व

3. चुंबकर्ाचे अस्तिस्तत्व सवर्षूप्रथम अस्तिशिया खंडातील मॅग्नेिशिया या
गावात लक्षात आले. या गावातील मॅग्नेस नावाच्या
मेंढपाळाला त्याच्या बुटांचे आिण कर्ाठीला लावलेले लोखंडी
िखळे एकर्ा िविशिष्ट दगडाकर्डे ओढले जात आहेत अस्तसे जाणवले.
चुंबकर्ाचे गुणधमर्षू अस्तसलेल्या या दगडाला ह्या नैसिगकर्
खिनजाला ही अस्तयस्कर्ांत खिनज ह्या स इंग्रजीत लोडस्टोन ही
म्हणतात. अस्तिधकर् संशिोधना नंतर चुंबकर्ाचे िविवध प्रकर्ार
तयार कर्ेले गेले.
चुंबकर्ाचा शिोध
चुंबकर्त्व

4. चुंबकर्ाचे प्रकर्ार
चकर्ती चुंबकर्
सूची चुंबकर्
पट्टी चुंबकर्
नालाकर्ृती चुंबकर्
चुंबकर्त्व

5. चुंबकत्व

6. चुंबकत्व

7. चुंबकत्व
चुंबकीय पदार्थ र्थ
जे पदार्थ र्थ चुंबकार्कडे आकिषिले
जार्तार्त त्यार्ंनार् चुंबकीय पदार्थ र्थ
म्हणतार्त
अचुंबकीय पदार्थ र्थ
जे पदार्थ र्थ चुंबकार्कडे आकिषिले जार्त
नार्हीत त्यार्ंनार् अचुंबकीय पदार्थ र्थ
म्हणतार्त

8. चुंबकत्व

9. चुंबकत्व
चुंबकाचे गुणधर्म र्म
चुंबकाच्या टोकांना ध्रुव म्हणतात.
चुंबक आडवा ह्य ितीक्षितीज सम ांतर पातळीत म ोकळा
टांगल्यानंतर दक्षितीक्षिणोत्तर ितीस्थिर रहातो.
दक्षितीक्षिण िदक्षशेकडे ितीस्थिर झालेल्या टोकास दक्षितीक्षिण ध्रुव
तर उत्तर िदक्षशेकडे ितीस्थिर झालेल्या टोकास उत्तर ध्रुव
म्हणतात.

10. चुंबकत्व
चुंबकाचे चुंबकत्व त्याच्या धर्ृवांजवळ सवार्मितीधर्क असते.

11. चुंबकत्व
दक्षोन चुंबकच्या सजातीय धर्ृवांम ध्ये प्रतितीतकषणर्मण होते.
(दक्षितीक्षिण – दक्षितीक्षिण / उत्तर – उत्तर )

12. चुंबकत्व

13. चुंबकत्व
दोन चुंबकांच्या िवजातीय धृवांमध्ये आकषणर्षण होते.

14. चुंबकत्व
पृथ्वी स्वत: एक मोठा
चुंबक आहे.परंतु ितचे
भौगोिलिक आिण चुंबकीय
ध्रुव मात्र एकमेकांच्या
िवरुद्ध असतात म्हणजे ...
पृथ्वीचा भौगोिलिक उत्तर ध्रुव = पृथ्वीचा चुंबकीय दिक्षिण ध्रुव
पृथ्वीचा भौगोिलिक दिक्षिण ध्रुव = पृथ्वीचा चुंबकीय उत्तर ध्रुव

15. चुंबकत्व
लिोहचुबकाचे
उपयोग
होकायंत्रामध्ये
वैद्यक शास्त्रात
जड ओझे उचलिण्यासाठी क्रेनमध्ये
टेिलिफोनमध्ये
लिाउडस्पीकर मध्ये
खेळण्यांमध्ये