สถานการณ์ผู้สูงอายุจังหวัดศรีสะเกษ

1. 13.5
14.0
14.6
15.2 15.8
สถานการณ์ผู้สูงอายุจังหวัดศรีสะเกษ
ตามแผนพัฒนาจังหวัดศรีสะเกษในประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 2 พัฒนาคุณภาพชีวิตประชาชน
และการทำนุบำรุงศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรม โดยมีเป้าประสงค์ที่สำคัญประการหนึ่งคือ ประชาชน
มีพฤติกรรมสุขภาพที่ดี และภาคีสุขภาพมีส่วนร่วมในการจัดการสุขภาพที่เหมาะสม โดยมุ่งเน้นแก้ไขปัญหา
คุณภาพชีวิตของประชาชนอย่างรอบด้าน พร้อมทั้ง เตรียมรับกับสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงโครงสร้าง
ทางประชากรที่สำคัญ นั่นคือ การเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ โดยข้อมูลจากที่ทำการปกครองจังหวัดศรีสะเกษ
(แผนภูมิ 1) พบว่าประชากรผู้สูงอายุ (อายุ 60 ปีขึ้นไป) มีแนวโน้มของจำนวนและสัดส่วนเพิ่มขึ้นโดย
ในปี 2558 จากประชากรผู้สูงอายุ 198,927 คน หรือร้อยละ 13.5 ของประชากรทั้งจังหวัด เพิ่มขึ้นในปี 2562
เป็นร้อยละ 15.8 ทั้งนี้ตามนิยามของ สังคมผู้สูงอายุ ประเทศไทยได้เริ่มก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุตั้งแต่ปี 2548
โดยพิจารณาจากประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไป ที่มีสัดส่วนมากกว่าร้อยละ 10 และจะเป็นสังคมผู้สูงอายุ
อย่างสมบูรณ์ในปี 2567 นั่นคือ เมื่อประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไปมีสัดส่วนสูงกว่าร้อยละ 20
แผนภูมิ 1 จำนวนประชากรทั้งจังหวัด จำนวนผู้สูงอายุ และร้อยละของผู้สูงอายุต่อประชากรทั้งจังหวัด
ที่มา : ที่ทำการปกครองจังหวัดศรีสะเกษ
ดัชนีผู้สูงอายุ (Ageing index) เป็นตัวเลขเพื่อเปรียบเทียบระหว่างจำนวนเด็กกับผู้สูงอายุ
ดัชนีผู้สูงอายุเป็นอัตราส่วนของจำนวนประชากรสูงอายุ (อายุ 60 ปีขึ้นไป) ต่อจำนวนประชากรวัยเด็ก
(อายุต่ำกว่า 15 ปี) 100 คน ตามความหมายนี้ ดัชนีผู้สูงอายุแสดงให้เห็นว่ามีผู้สูงอายุกี่คนต่อเด็ก 100 คน
ถ้าดัชนีมีค่าต่ำกว่า 100 แสดงว่ามีเด็กมากกว่าผู้สูงอายุ และในทางกลับกัน ถ้าดัชนีมีค่าสูงกว่า 100
ก็แสดงว่ามีผู้สูงอายุมากกว่าเด็ก จากตาราง 1 ดัชนีผู้สูงอายุจังหวัดศรีสะเกษ พบว่าดัชนีผู้สูงอายุมีแนวโน้ม
เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องโดยในปี 2562 มีค่าดัชนีผู้สูงอายุร้อยละ 93.9 ซึ่งหมายความว่าจังหวัดศรีสะเกษ
มีผู้สูงอายุจำนวน 93 คน ต่อเด็ก 100 คน
1,468,798 1,470,341 1,472,031 1,473,011 1,472,859
198,927 205,689 214,738 223,307 232,607
2558 2559 2560 2561 2562
จานวนประชากร จานวนผู้สูงอายุ ร้อยละของผู้สูงอายุต่อประชาชนทั้งจังหวัด
ร้อยละ
(หน่วย : คน )
ซร้อยละ

2. 184,539
107,873 112,911 121,232 104,781
2558 2559 2560 2561 2562
จานวนผู้สูงอายุที่ยังทางานหารรายได้เลี้ยงตนเอง/ครอบครัว
92.8
52.4 52.6 54.3
45.0
ตาราง 1 ดัชนีผู้สูงอายุจังหวัดศรีสะเกษ พ.ศ 2558 – 2562
ปี พ.ศ.
จำนวนประชากร (คน) ดัชนีผู้สูงอายุ
ผู้สูงอายุ เด็ก (ร้อยละ)
2558 198,927 307,233 69.5
2559 205,689 261,012 73.3
2560 214,738 256,972 78.0
2561 223,307 252,719 88.4
2562 232,607 247,670 93.9
เมื่อพิจารณาภาวะการทำงานของผู้สูงอายุจากข้อมูลของสำนักงานสถิติแห่งชาติ พบว่า ในปี 2558
มีจำนวนผู้สูงอายุที่ยังต้องทำงานหารายได้เลี้ยงตนเอง/ครอบครัว จำนวน 184,539 คน หรือคิดเป็น
ร้อยละ 92.77 ของผู้สูงอายุทั้งจังหวัด และลดลงเป็นร้อยละ 52.44 ในปี 2559 และเพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ 52.58
ในปี 2560 ซึ่งต้องหาแนวทางแก้ไขปัญหาที่ผู้สูงอายุไม่สามารถเกษียณอายุตนเองได้และยังต้องทำงานต่อไป
เพื่อหารายได้เลี้ยงตนเอง/ครอบครัว ในระยะยาวต่อไป
แผนภูมิ 2 จำนวนและร้อยละของผู้สูงอายุที่ยังต้องทำงานหารายได้เลี้ยงตนเอง/ครอบครัว
ที่มา : สำนักงานสถิติแห่งชาติ
แนวโน้มผู้สูงอายุในจังหวัดศรีสะเกษ ปี 2563 มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง นั่นคือ จังหวัดศรีสะเกษ
กำลังก้าวเข้าสู่สังคมสูงวัย ซึ่งมีจำนวนผู้สูงอายุ (อายุ 60 ปีขึ้นไป) เพิ่มมากขึ้น ในขณะที่ประชากรวัยเด็ก
ร้อยละผู้สูงอายุที่ยังต้องทำงานหารายได้เลี้ยงตนเอง/ครอบครัว
ร้อยละร้อยละ

3. และประชากรวัยแรงงานลดลงเรื่อย ๆ จะส่งผลกระทบต่อภาวะสังคมและเศรษฐกิจของจังหวัดและประเทศ
ดังนั้น การวางแผนพัฒนาจังหวัดศรีสะเกษ จำเป็นต้องมีการเตรียมการรองรับการจัดระบบดูแลผู้สูงอายุ
ให้มีคุณภาพที่ดี ได้แก่ การทำงานของผู้สูงอายุ การจัดสวัสดิการที่จำเป็นสำหรับผู้สูงอายุ การบริการ
ทางการแพทย์ตลอดจนการจัดสรรทรัพยากรต่าง ๆ ที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุ
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย
1. ส่งเสริมอาชีพให้แก่ผู้สูงอายุที่ยังมีความแข็งแรงพอที่จะทำงานได้ เนื่องจาก ผู้สูงอายุบางคน
เมื่อเคยทำงานแล้ว ณ วันใดวันหนึ่งมีความจำเป็นต้องเกษียณตัวเอง จะมีความรู้สึกด้อยค่าต่อสังคม
หากมีนโยบายที่จะส่งเสริมการทำงานให้แก่ผู้สูงอายุ ผู้สูงอายุจะรู้สึกมีคุณค่ามากขึ้น
2. ส่งเสริมสวัสดิการที่จำเป็นต่อผู้สูงอายุ เช่น ด้านการสาธารณสุข
3. จัดกิจกรรมนันทนาการที่มีความเหมาะสมต่อผู้สูงอายุ ผู้สูงอายุเมื่ออยู่บ้านอาจจะส่งผลให้
เกิดความซึมเศร้าได้ หากมีกิจกรรมที่ดีก็จะช่วยให้ผู้สูงอายุไม่เกิดภาวะซึมเศร้า
4. จัดกิจกรรมสร้างความอบอุ่นภายในครอบครัว
5. มีกองทุนเกี่ยวกับการออมเงินให้แก่ประชาชนทั่วไปและสร้างการรับรู้ให้ประชาชนตระหนัก
ถึงการออมเพื่อยามเกษียณจะมีเงินมากพอที่จะดำรงชีวิตต่อไป