1. TO ΠΟΛΥΜΕΣΙΚΟ ΦΥΤΟΛΟΓΙΟ
TO ΠΟΛΥΜΕΣΙΚΟ ΦΥΤΟΛΟΓΙΟ

2. Μανδραγόρασ γκι
Χαμομιλι ρίγανθ

3. Προσοχή στο μανδραγόρα
Ο μυκικόσ μανδραγόρασ είναι ζνα δθλθτθριϊδεσ φυτό των μεςογειακϊν χωρϊν, «ταπεινό» όπωσ ζνα
ραδίκι, χαμζνο, όμωσ, μζςα ςτθν ιςτορία, τθν παράδοςθ και τισ παράξενεσ δοξαςίεσ. Δεν ζχει
βλαςτό, και τα φφλλα του, που βγαίνουν το χειμϊνα, εμφανίηονται γφρω από τθ βάςθ του φυτοφ. Τα
ιϊδθ άνκθ του εμφανίηονται τθν άνοιξθ, ενϊ ο καρπόσ του είναι ςτθν αρχι πράςινοσ και μετά
πορτοκαλόχρωμοσ.
Το φυτό είναι γνωςτό από τθν αρχαιότθτα. Βρζκθκε ςτουσ αιγυπτιακοφσ τάφουσ των Θθβϊν (1800
π.χ.). Αναφζρεται από το Θεόφραςτο, χρθςιμοποιικθκε από τον Ιπποκράτθ ωσ αναιςκθτικό και γι'
αυτό ο Διοςκουρίδθσ αφιερϊνει μακρά αναφορά με πολυάρικμεσ χριςεισ, ακόμα και για προβλιματα
που ζχουν οι... ελζφαντεσ. Στθ Βίβλο αναφζρεται για τισ αφροδιςια­κζσ ιδιότθτεσ του, ενϊ από το
Μεςαίωνα άρχιςαν να του αποδίδουν μαγικζσ ιδιότθτεσ. Η ρίηα του, που κυμίηει ανκρϊπινθ
φιγοφρα, ζδωςε αφορμι να τον κεωριςουν προϊόν... μετεμψφχωςθσ ανκρϊπου που ζχει
αυτοκτονιςει! Όποιοσ τον ξερίηωνε ζχανε τθ ηωι του, εκτόσ αν το ξερίηωμα του γινόταν νφχτα με
πανςζλθνο και ιταν παρϊν κι ζνασ μαφροσ ςκφλοσ δεμζνοσ με ςκοινί από το φυτό! Τθ
ςτιγμι, όμωσ, που το φυτό ξεριηωνόταν άφθνε μια οξεία κραυγι, που τρζλαινε όποιον τθν άκουγε!

4. Το γνωςτό μασ γκι
• Οιξόσ (Viscum album) είναι ζνα κοινό φυτό τθσ ελλθνικισ και
ευρωπαϊκισ χλωρίδασ, γνωςτό κυρίωσ με το γαλλικό του όνομα -
γκι- και ταυτιςμζνο με τθ χριςτουγεννιάτικθ διακόςμθςθ.
Πρόκειται για θμιπαράςιτο και υποχρεωτικό επΐφυτο ςε διάφορα
δζντρα.
Ο Θεόφραςτοσ, ςτο ζργο του «Περί Φυτϊν Αιτιϊν», εξθγεί γιατί ο
ιξόσ φφεται μόνο πάνω ςε δζντρα και πϊσ γίνεται θ μεταφορά του
από δζντρο ςε δζντρο. Σχετικά με το πρϊτο, ςυμπε­ραίνει ότι είναι
ςτθ φφςθ του φυτοφ θ αδυναμία να αναπτυχκεί ςτο ζδαφοσ. Ωσ
προσ το δεφτερο, εξθγεί ότι τα πουλιά τρϊνε τισ μονόςπερμεσ
ράγεσ του ιξοφ και μετά τα κολλϊδουσ ουςίασ και τθσ τφχθσ, ςε
κλαριά κοντινϊν ι μακρινϊν δζντρων, όπου και φυτρϊνουν.

5. Γιατρόσ τθσ φφςθσ
• Η φαρμακευτικι δράςθ του φυτοφ Χαμομίλλα θ
περιτετμθμζνθ {Chamomilla recutita), του γνωςτοφ
χαμομθλιοφ, είχε διαπιςτωκεί ιδθ από τθν αρχαιότθτα. Το
ταπεινό αυτό φυτό απαντά αυτοφυζσ ςε όλθ ςχεδόν τθ χϊρα.
Ζχει άριςτα αποτελζςματα ωσ καταπραχντικό του πεπτικοφ
ςυςτιματοσ, αλλά και ωσ κατάπλαςμα για τθν ανακοφφιςθ
από πρθξίματα και ερεκιςμοφσ του δζρματοσ και των ματιϊν
προκαλεί αφξθςθ τθσ παραγωγισ γάλακτοσ ςτισ μθτζρεσ που
κθλάηουν και διεγείρει τθν κυκλοφορία του αίματοσ. Η
κατάχρθςθ του όμωσ μπορεί να φζρει ηαλάδεσ και
δυςκοιλιότθτα. Στθν Ελλάδα θ εγχϊρια παραγωγι καλφπτει
τισ ανάγκεσ των καταναλωτϊν, ενϊ ςθμαντικό μζροσ τθσ -
πάνω από 250 τόνοι το χρόνο- εξάγεται.

6. Η ρίγανθ
• Αρωματικό και μελιςςοτροφικό φυτό, θ ρίγανθ ι Origanum vulgaris , που
χρθςιμοποιείται και ωσ μυρωδικό ςτθ μαγειρικι, είναι γνωςτι από τουσ
αρχαίουσ χρόνουσ και για τισ φαρμακευτικζσ ιδιότθτεσ τθσ. Κατά το
Μεςαίωνα είχε διαδοκεί ωσ πανάκεια. Σιμερα, ςτθ λαϊκι
ιατρικι, χρθςιμοποιείται για τθ κεραπεία πνευμονικϊν νοςθμάτων
(ειςπνοζσ), για τθν ανακοφφιςθ από τον πονόδοντο, αλλά και ωσ
αντιςθπτικό για τα τραφματα.
Το αικζριο ζλαιο τθσ, το ριγανζλαιο, που ςυγκεντρϊ­νεται ςε
πολυκφτταρεσ τρίχεσ κυρίωσ ςτθν επιδερμίδα των φφλλων τθσ
(πάνω), περιζχει εκτόσ των άλλων κυμόλθ και καρβακόλθ. Ιδιαίτερθ
προςπάκεια καταβάλλεται να επιλεγοφν ποικιλίεσ ρίγανθσ που παράγουν
μεγαλφτερθ ποςότθτα αικζριου ελαίου, χριςιμου ςτθ
φαρμακοβιομθχανία. Οι ποικιλίεσ αυτζσ κα μποροφςαν να καλλιεργθκοφν
με ςθμαντικό οικονομικό όφελοσ.