2. Իրավիճակը Հայաստանում
 áñáÝó ëå³éÝáõÙ ¿ñ
 ºíñáå³Ï³Ý ÙÇ ß³ñù »ñÏñÝ»ñ,
úëÙ³ÝÛ³Ý ÂáõñùdzÝ, ³é³í»É ѽáñ³Ý³Éáí, å³Ûù³ñ ¿ÇÝ
ëÏë»É ϳÛëñáõÃÛ³Ý ¹»Ù: ÜÙ³Ý »ñÏñÝ»ñÁ ¹ÇïíáõÙ ¿ÇÝ
г۳ëï³ÝÇ ³½³ï³·ñáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñ Ñݳñ³íáñ ¹³ßݳÏÇóÝ»ñ:
 1645Ã. Ãáõñù³Ï³Ý å»ïáõÃÛ³Ý և ì»Ý»ïÇÏÇ
ѳÝñ³å»ïáõÃÛ³Ý ÙÇçև ëÏëí³Í å³ï»ñ³½ÙÁ Ãáõñù³Ñå³ï³Ï
ÅáÕáíáõñ¹Ý»ñÇ Ù»ç ûëÙ³ÝÛ³Ý ÉáõÍÁ Ãáóփ»Éáõ
ÑáõÛë»ñ ³ñÃݳóñ»ó: г۳½·Ç ·áñÍÇãÝ»ñÁ ևë
г۳ëï³ÝÇ ³½³ï³·ñáõÙÁ ϳåáõÙ ¿ÇÝ »íñáå³Ï³Ý »ñÏñÝ»ñÇ
û·ÝáõÃÛ³Ý Ñ»ï:

3. Ð³Û ³½³ï³·ñ³Ï³Ý ß³ñÅÙ³Ý ·áñÍÇãÝ»ñÇ ù³ÛÉ»ñÁ

1. гÛáó ʳã³ïáõñ ¶³Õ³ï³óÇ Ï³ÃáÕÇÏáëÁ 1663Ã. Ý³Ù³Ï ·ñ»ó üñ³ÝëdzÛÇ
ÈÛáõ¹áíÇÏáë XIV ó·³íáñÇÝ. Բ³ñÓñÛ³ÉÝ ²ëïí³Í ÃáÕ… Ó»ñ ëñïÇ Ù»ç
Ý»ñßÝãÇ Ñ³í³ïÇ ½·³óáõÙÝ»ñÁ` ³½³ï»Éáõ ѳٳñ µáÉáñ ùñÇëïáÝ۳ݻñÇÝ և
ѳïϳå»ë Ù»ñ ³´·ÇÝ: … ÐáõÛë áõ ѳí³ï áõÝ»Ýù, áñ Ó»ñ ûñÑÝÛ³É Ó»éù»ñáí
Ïϳï³ñíÇ Ù»ñ փñÏáõÃÛáõÝÁ¦: ʳã³ïáõñ ¶³Õ³ï³óÇÝ µ³Ý³ÏóáõÃÛáõÝÝ»ñ í³ñ»ó
í»Ý»ïÇÏÛ³Ý µ³Ý³ÏÇ Ññ³Ù³Ý³ï³ñáõÃÛ³Ý Ñ»ï:
2. Բ³ÕÇß»óÇ Ñ³Û³½·Ç í³ճ³é³Ï³Ý Ù³Ñï»ëÇ Þ³ÑÙáõñ³ïÁ 1666Ã. ųٳݻó ö³ñǽ և
ѳí³ëïdzóñ»ó ýñ³ÝëÇ³Ï³Ý ³ñùáõÝÇùÇÝ, áñ ѳۻñÁ ÑáõÛÝ»ñÇ Ñ»ï ÙdzëÇÝ
å³ïñ³ëï »Ý ³åëï³Ùµ»Éáõ úëÙ³ÝÛ³Ý Ï³ÛëñáõÃÛ³Ý ¹»Ù: ²Û¹ ѳñóáí ݳ ¹ÇÙáõÙ ¿
ݳև ÈÛáõ¹áíÇÏáë XIV-ÇÝ, ÇëÏ 1683Ã. ѳÛÏ³Ï³Ý å³ïíÇñ³ÏáõÃÛ³Ý Ï³½ÙáõÙ
ÏñÏÇÝ Å³Ù³ÝáõÙ ¿ ö³ñǽ:
3. ²Û¹ å³ïíÇñ³ÏáõÃÛ³Ý Ù»ç ¿ñ ݳև ÐáíѳÝÝ»ë ÂáõÃáõÝçÇ í³ñ¹³å»ïÁ, áñÁ
ճ³Ý³å³ñÑáñ¹»ó ºÃáíådz` ³Û¹ »ñÏÇñÁ ևë ѳϳÃáõñù³Ï³Ý å³Ûù³ñÇ Ù»ç
Áݹ·ñÏվ»Éáõ նպատակ ուներ:

4. Հակոբ Ջուղայեցու գործունեությունը


Ամենայն հայոց կաթողիկոս Հակոբ
Ջուղայեցին 1677թ. Էջմիածնում
գումարում է գաղտնի ժողով, որտեղ
քննարկվում էր Հայաստանի
ազատագրության հարցը: Որոշվում է
դիմել եվրոպական պետությունների
օգնությանը:Կազմվում է
պատվիրակություն, որը 1678թ.
կաթողիկոսի գլխավորությամբ
հասնում է Կ. Պոլիս՝ Եվրոպա
անցնելու համար: 1679թ.
բանակցություններ են սկսվում Ռեչ
Պոսպոլիտայի թագավոր Յան
Սոբեսկու հետ: Սակայն Հակոբ
Ջուղայեցին մահանում է, իսկ
պատվիրակությունը վերադառնում է
Հայաստան:

5. Իսրայել Օրու ծավալած
գործունեությունը

Սյունիքի մելիք Իսրայելի որդին՝ իսրայել
Օրին շարունակում է պատվիրակության
գործը: Հաստատվելով Գերմանիայում՝
նա, կայսերընտիր իշխան Հովհան
Վիլհելմի հետ քննարկում է հայաստանի
ազատագրության հարցը: նրան
խոստանում են աջակցել: Հետո
վերադառնալով Հայաստան, 1699թ.
Անգեղագոթում հրավիրում է ժողով,
որտեղ նրան լիազորում են շարունակել
բանակցությունները եվրոպական
երկրների և ռուսական
իշխանութըունների հետ:

6. «Պֆալցյան ծրագիր»

 Օրին իր կազմած ծրագիրը ներկայացնում է
Հովհան Վիլհելմին: Այն բաղկացած էր 36կետից:
Ծրագրում ներկայացվում էին պարսիկներին
Հայաստանից վտարելու համար մի շարք միջոցներ
ու ուղիները: Վիլհելմը առաջարկում է նրան գնալ
Ֆլորենցիա և Վիեննա ևս: Ֆլորենցիայում դուքսը
խոստանում է զորք ուղարկել, իսկ Վիեննայում
հրաժարվում են օգնել:

7. Օրին Ռուսաստանում


8. 
 1701թ. Օրին գալիս է Ռուսաստան և Պետրոս I-ին է ներկայացնում
ռուսաստանի օդնությամբ Հայաստանն ազատագրելու իր ծրագիրը: Ըստ
ծրագրի պետք է կազմակերպվեր 25000-անոց բանակ, որից 10000-ը
Հյուսիսային Կովկասից պետք է մտներ Վրաստան: Ռուս-վրացական
զորքերին պետք է միանային հայերի զինված ուժերը: Պարսկաստանը
անկարող էր դիմադրել, և Արլ. Հայաստանը կազատագրվեր կարճ
ժամանակում: Ռուսաստանն այդ ժամանակ զբաղված էր Հյուսիսային
պատերազմովև խոստացավ հետո օգնել:1708թ. Իսրայել Օրին դեսպանական
խմբով ժամանեց Շամախի քաղաք,իսկ 1709թ. եղավ Պարսկաստանի
մայրաքղաք Սպահանում: 1709թ. կեսերին վերադարձավ Այսրկովկաս:
Ռուսական դեսպանութըան ղեկավարի հայազգի լինելու հանգամանքը
Այսրկովկասում մեծ տպավորութըուն գործեց:
1711թ. Իսրայել Օրին անակնկալ մահացավ, սակայն կարողացավ
ազատագրական պայքարի հարցը դնել գործնական հողի վրա:

9. հեղինակ

12-2
դասարան