SlideShare a Scribd company logo
 
Си програмын ерөнхий бүтэц Програм нь ерөнхийдөө  бэлтгэл хэсэг  ба  үндсэн програмаас  тогтдог.  Бэлтгэл хэсэгт  уг програмын бүхий л хэсэгт ашиглаж болох глобал хувьсагч, тогтмолууд болон уг програмд ашиглагдах стандарт функцуудын байрлаж буй толгой файлуудыг тодорхойлдог.
Хувьсагчийг ашиглах нь Программын явцад харгалзах утгууд нь өөрчлөгдөж байдаг идентификаторыг  хувьсагч  гэнэ. Өөрөөр хэлбэл, хувьсагч нь ганц тогтмол утга биш, харин утгуудын тодорхой мужаас аль нэгийг нь авах боломжтой юм. Хувьсагч нь программд их чухал үүрэгтэй бөгөөд хэдэн хувьсагч ашиглагдах, тэдгээр нь ямар ямар төрөлтэй байхыг шийдэх нь программ зохиох гол алхмуудын нэг . Хувсагчийн төрөл гэдэг  нь түүний авч болох утгуудын мужийг хэлж байгаа юм. С++-д дараах стандарт төрлүүд байдаг.
Төрөл Утгын муж Char ‘ 0’..’9’,’A’..’Z’,’a’..’z’,*/+-Ў@#$%^&*(){}[];;.,’”?`~ Short -128..127 Unsigned short 0..255 Int -32768..32767 Unsigned int 0..65535 Long -2147483648.. 2147483647 Unsigned long 0..4294967295 Float 1.17549435e-38..3.40282347e+38 Double 2.2250738585072014e-308 .. 1.7976931348623157e+308
C  хэлний оролт, гаралтыг зохион байгуулах ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Оролт/гаралтын   функцууд: Оролт/гаралтыг зохион байгуулах  printf(), scanf(), getchar(), putchar()  функцууд нь stdio.h стандарт толгой файлд тодорхойлогдсон байдаг.  printf(); scanf()  функцуудыг хэвшүүлэгчтэй функцууд гэх ба оролт/гаралтын үйлдэлээ хэвшүүлэгч тэмдэгийн тусламжтайгаар хийдэг.  printf() Энэ нь өгөгдлийг стандарт гаралт буюу консоле дээр гаргахад хэрэглэгдэнэ.  Бичигдэх ерөнхий хэлбэр нь: printf(“хэлбэршүүлэгч тэмдэгтүүдийн дарааллыг агуулсан тэмдэгт мөр”, аргументууд); Аргументууд гэдэгт  тогтмол, хувьсагч, илэрхийлэл, функцууд жагсаалт таслалаар тусгаардагдаж байрлана. Энэ жагсаалтад байгаа аргумент бүрийн хэвшүүлэгч тэмдэг нь хэлбэршүүлэгч тэмдэгтүүдийн дарааллыг агуулсан тэмдэгт мөр дотор төрөл ба дараалал нь тохирч байхаар байрлана. Хэлбэршүүлэгч тэмдэгтүүдийн дарааллыг агуулсан тэмдэгт мөр нь дараах хэсгүүдээс тогтоно.  -  Хэвлэгдэх тэмдэгтүүдийн дараалал - Хэвшүүлэгч тэмдэгт - Escape дараалал Ж:  printf(“%d toonii tsifruudin niilber ni: %i ”, n, s);
Дараах хэвшүүлэгч тэмдэгтүүд байна. Escape дараалал Тайлбар  Хонх, сигнал өгнө  Backspace, нэг тэмдэгтээр ухрах  Шинэ мөрөнд шилжүүлэх  Курсорыг мөрийн эхэнд шилжүүлэх  Tab-аар шилжих  Курсорыг босоогоор 9 мөр шилжүүлэх  Ташуу зураас хэвлэх  Дан кавичка хэвлэх  Давхар кавичка хэвлэх oo 8-тын тоог хэвлэх HH 16-тын тоог хэвлэх ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Хэвлэх тусгай тэмдэгтүүд буюу Escape  тэмдэгтүүд:
scanf() #include <stdio.h> #include <conio.h> main() { int a,b,s,p; printf(&quot;a,b toogoo oruulna uu &quot;); scanf(&quot;%d %d&quot;,&a,&b);   s=a*b; p=2*(a+b);   printf(&quot;Talvai s= %d Peremetr p= %d&quot;,s,p); getch();   return 0; } scanf()  функц нь стандарт оролтоос өгөгдлийг оруулахад хэрэглэгдэнэ.  Бичигдэх ерөнхий хэлбэр нь:  scanf (“хэвшүүлэгчийг агуулсан тэмдэгт мөр”, аргументуудын жагсаалт);   Энд эхний аргумент нь оролтын өгөгдөлд тохирох хэвшүүлэгч тэмдэгт, дараах аргумент нь хувьсагчийн санах ойд байрлах хаяг байна.  Ж:  scanf(“%d %f %s”, &a, &b, name); Бодлого- 1 .  Тэгш өнцөгтийн талууд өгөгдсөн бол түүний периметр ба талбайг ол.
Гэрийн даалгавар

More Related Content

What's hot

Салаалсан алгоритмын бодлогууд
Салаалсан алгоритмын бодлогуудСалаалсан алгоритмын бодлогууд
Салаалсан алгоритмын бодлогуудБаярсайхан Л
 
мэдээлэл зүйн жишиг даалгавар 8 р анги
мэдээлэл зүйн жишиг даалгавар 8 р ангимэдээлэл зүйн жишиг даалгавар 8 р анги
мэдээлэл зүйн жишиг даалгавар 8 р анги
janchiw
 
Smallbasic
SmallbasicSmallbasic
алгоритм үндсэн ойлголт
алгоритм үндсэн ойлголталгоритм үндсэн ойлголт
алгоритм үндсэн ойлголт
Жавзмаа Ж
 
си хэлний ойлголт
си хэлний ойлголтси хэлний ойлголт
си хэлний ойлголтbadral_0430
 
Шугаман алгоритмын бодлогууд
Шугаман алгоритмын бодлогуудШугаман алгоритмын бодлогууд
Шугаман алгоритмын бодлогуудБаярсайхан Л
 
тооллын сис 10т 2т
тооллын сис 10т 2ттооллын сис 10т 2т
тооллын сис 10т 2т
Narantungaa
 
Ci prog tolgoi file хичээл 2
Ci prog tolgoi file хичээл 2Ci prog tolgoi file хичээл 2
Ci prog tolgoi file хичээл 2
Urantuya Purevtseren
 
Shortcut товчны хослолууд
Shortcut товчны хослолуудShortcut товчны хослолууд
Shortcut товчны хослолуудGereltuya Erdenetogtokh
 
Лекц 2 (Блок схем)
Лекц 2 (Блок схем)Лекц 2 (Блок схем)
Лекц 2 (Блок схем)
Мөнхбаярын Цэцэнцэнгэл
 
U.cs101 алгоритм программчлал-12
U.cs101   алгоритм программчлал-12U.cs101   алгоритм программчлал-12
U.cs101 алгоритм программчлал-12
Badral Khurelbaatar
 
үйлдлийн систем
үйлдлийн системүйлдлийн систем
үйлдлийн системshulam
 
давталттай алгоритм
давталттай алгоритмдавталттай алгоритм
давталттай алгоритм
Enkh Gvnj
 
U.cs101 алгоритм программчлал-3
U.cs101   алгоритм программчлал-3U.cs101   алгоритм программчлал-3
U.cs101 алгоритм программчлал-3
Badral Khurelbaatar
 

What's hot (20)

C++
C++C++
C++
 
Салаалсан алгоритмын бодлогууд
Салаалсан алгоритмын бодлогуудСалаалсан алгоритмын бодлогууд
Салаалсан алгоритмын бодлогууд
 
мэдээлэл зүйн жишиг даалгавар 8 р анги
мэдээлэл зүйн жишиг даалгавар 8 р ангимэдээлэл зүйн жишиг даалгавар 8 р анги
мэдээлэл зүйн жишиг даалгавар 8 р анги
 
Smallbasic
SmallbasicSmallbasic
Smallbasic
 
алгоритм үндсэн ойлголт
алгоритм үндсэн ойлголталгоритм үндсэн ойлголт
алгоритм үндсэн ойлголт
 
Лекц №6
Лекц №6Лекц №6
Лекц №6
 
си хэлний ойлголт
си хэлний ойлголтси хэлний ойлголт
си хэлний ойлголт
 
Шугаман алгоритмын бодлогууд
Шугаман алгоритмын бодлогуудШугаман алгоритмын бодлогууд
Шугаман алгоритмын бодлогууд
 
Massiv presentation
Massiv presentationMassiv presentation
Massiv presentation
 
тооллын сис 10т 2т
тооллын сис 10т 2ттооллын сис 10т 2т
тооллын сис 10т 2т
 
бодлого C++
бодлого C++бодлого C++
бодлого C++
 
Ci prog tolgoi file хичээл 2
Ci prog tolgoi file хичээл 2Ci prog tolgoi file хичээл 2
Ci prog tolgoi file хичээл 2
 
Shortcut товчны хослолууд
Shortcut товчны хослолуудShortcut товчны хослолууд
Shortcut товчны хослолууд
 
Лекц 2 (Блок схем)
Лекц 2 (Блок схем)Лекц 2 (Блок схем)
Лекц 2 (Блок схем)
 
U.cs101 алгоритм программчлал-12
U.cs101   алгоритм программчлал-12U.cs101   алгоритм программчлал-12
U.cs101 алгоритм программчлал-12
 
үйлдлийн систем
үйлдлийн системүйлдлийн систем
үйлдлийн систем
 
давталттай алгоритм
давталттай алгоритмдавталттай алгоритм
давталттай алгоритм
 
U.cs101 алгоритм программчлал-3
U.cs101   алгоритм программчлал-3U.cs101   алгоритм программчлал-3
U.cs101 алгоритм программчлал-3
 
Programchlaliin c hel
Programchlaliin c helProgramchlaliin c hel
Programchlaliin c hel
 
C
CC
C
 

Viewers also liked

программын хэл гэж юу вэ
программын хэл гэж юу вэпрограммын хэл гэж юу вэ
программын хэл гэж юу вэcer147740
 
10r angiin jishig bodlogo
10r angiin jishig bodlogo10r angiin jishig bodlogo
10r angiin jishig bodlogo
Баярсайхан Л
 
Lec1 pragraming language
Lec1 pragraming languageLec1 pragraming language
Lec1 pragraming language
Turuu Tsogt
 
алгоритмын бодлогууд
алгоритмын бодлогуудалгоритмын бодлогууд
алгоритмын бодлогуудRenchindorj Monkhzul
 
Pl lecture8
Pl lecture8Pl lecture8
Pl lecture8
ganzorigb
 
статистикийн функцууд
статистикийн функцуудстатистикийн функцууд
статистикийн функцуудKahatanbayr
 
Ci prog tolgoi file хичээл 2
Ci prog tolgoi file хичээл 2Ci prog tolgoi file хичээл 2
Ci prog tolgoi file хичээл 2
Urantuya Purevtseren
 
Pl lecture4
Pl lecture4Pl lecture4
Pl lecture4
ganzorigb
 
Pl lecture2
Pl lecture2Pl lecture2
Pl lecture2
ganzorigb
 
С++ without new and delete
С++ without new and deleteС++ without new and delete
С++ without new and delete
Platonov Sergey
 
Lec4 хereglegchiinpunkts
Lec4 хereglegchiinpunktsLec4 хereglegchiinpunkts
Lec4 хereglegchiinpunktsTuruu Tsogt
 

Viewers also liked (20)

Bodloguud
BodloguudBodloguud
Bodloguud
 
программын хэл гэж юу вэ
программын хэл гэж юу вэпрограммын хэл гэж юу вэ
программын хэл гэж юу вэ
 
си хэл 10
си хэл 10си хэл 10
си хэл 10
 
Dev c хичээл
Dev c хичээлDev c хичээл
Dev c хичээл
 
онол
онолонол
онол
 
10r angiin jishig bodlogo
10r angiin jishig bodlogo10r angiin jishig bodlogo
10r angiin jishig bodlogo
 
Lec1 pragraming language
Lec1 pragraming languageLec1 pragraming language
Lec1 pragraming language
 
с++ хэл
с++ хэлс++ хэл
с++ хэл
 
алгоритмын бодлогууд
алгоритмын бодлогуудалгоритмын бодлогууд
алгоритмын бодлогууд
 
PL Lecture1
PL Lecture1PL Lecture1
PL Lecture1
 
C lects (1)
C lects (1)C lects (1)
C lects (1)
 
For presentation
For presentationFor presentation
For presentation
 
Pl lecture8
Pl lecture8Pl lecture8
Pl lecture8
 
статистикийн функцууд
статистикийн функцуудстатистикийн функцууд
статистикийн функцууд
 
Ci prog tolgoi file хичээл 2
Ci prog tolgoi file хичээл 2Ci prog tolgoi file хичээл 2
Ci prog tolgoi file хичээл 2
 
Pl lecture4
Pl lecture4Pl lecture4
Pl lecture4
 
Delphi
DelphiDelphi
Delphi
 
Pl lecture2
Pl lecture2Pl lecture2
Pl lecture2
 
С++ without new and delete
С++ without new and deleteС++ without new and delete
С++ without new and delete
 
Lec4 хereglegchiinpunkts
Lec4 хereglegchiinpunktsLec4 хereglegchiinpunkts
Lec4 хereglegchiinpunkts
 

Similar to Програмчлалын хэл

C++ vndsen oilgolt хичээл 1
C++ vndsen oilgolt хичээл 1C++ vndsen oilgolt хичээл 1
C++ vndsen oilgolt хичээл 1
Urantuya Purevtseren
 
Unshih hewleh uildel хичээл 3
Unshih hewleh uildel хичээл 3Unshih hewleh uildel хичээл 3
Unshih hewleh uildel хичээл 3
Urantuya Purevtseren
 
Preproc
PreprocPreproc
Chap01
Chap01Chap01
Chap01
Purev
 
лекц2
 лекц2 лекц2
лекц2
OkoDeegii1
 
u.cs101 "Алгоритм ба програмчлал" Лекц №7
u.cs101 "Алгоритм ба програмчлал" Лекц №7u.cs101 "Алгоритм ба програмчлал" Лекц №7
u.cs101 "Алгоритм ба програмчлал" Лекц №7
Khuder Altangerel
 
си хэлний хичээлүүд 11 р анги
си хэлний хичээлүүд 11 р ангиси хэлний хичээлүүд 11 р анги
си хэлний хичээлүүд 11 р ангиenhsaran_tsahim
 
лабораторийн ажилUud
лабораторийн ажилUudлабораторийн ажилUud
лабораторийн ажилUudLha Bolorerdene
 
U.cs101 лаборатори 1
U.cs101 лаборатори 1U.cs101 лаборатори 1
U.cs101 лаборатори 1
Ganbaatar ch
 
u.cs101 "Алгоритм ба програмчлал" Лекц №4
u.cs101 "Алгоритм ба програмчлал" Лекц №4u.cs101 "Алгоритм ба програмчлал" Лекц №4
u.cs101 "Алгоритм ба програмчлал" Лекц №4
Khuder Altangerel
 

Similar to Програмчлалын хэл (20)

C++ vndsen oilgolt хичээл 1
C++ vndsen oilgolt хичээл 1C++ vndsen oilgolt хичээл 1
C++ vndsen oilgolt хичээл 1
 
Unshih hewleh uildel хичээл 3
Unshih hewleh uildel хичээл 3Unshih hewleh uildel хичээл 3
Unshih hewleh uildel хичээл 3
 
Лекц №5
Лекц №5Лекц №5
Лекц №5
 
Preproc
PreprocPreproc
Preproc
 
For ci
For ciFor ci
For ci
 
Chap01
Chap01Chap01
Chap01
 
Ci hel
Ci helCi hel
Ci hel
 
лекц2
 лекц2 лекц2
лекц2
 
u.cs101 "Алгоритм ба програмчлал" Лекц №7
u.cs101 "Алгоритм ба програмчлал" Лекц №7u.cs101 "Алгоритм ба програмчлал" Лекц №7
u.cs101 "Алгоритм ба програмчлал" Лекц №7
 
си хэлний хичээлүүд 11 р анги
си хэлний хичээлүүд 11 р ангиси хэлний хичээлүүд 11 р анги
си хэлний хичээлүүд 11 р анги
 
Lekts1
Lekts1Lekts1
Lekts1
 
Lekts1
Lekts1Lekts1
Lekts1
 
Lekts1
Lekts1Lekts1
Lekts1
 
Лекц №9
Лекц №9Лекц №9
Лекц №9
 
Лекц №13
Лекц №13Лекц №13
Лекц №13
 
лабораторийн ажилUud
лабораторийн ажилUudлабораторийн ажилUud
лабораторийн ажилUud
 
C lects (2)
C lects (2)C lects (2)
C lects (2)
 
U.cs101 лаборатори 1
U.cs101 лаборатори 1U.cs101 лаборатори 1
U.cs101 лаборатори 1
 
u.cs101 "Алгоритм ба програмчлал" Лекц №4
u.cs101 "Алгоритм ба програмчлал" Лекц №4u.cs101 "Алгоритм ба програмчлал" Лекц №4
u.cs101 "Алгоритм ба програмчлал" Лекц №4
 
Mzui
MzuiMzui
Mzui
 

More from Баярсайхан Л

Html даалгавар
Html даалгаварHtml даалгавар
Html даалгавар
Баярсайхан Л
 
Цамц оёх арга
Цамц оёх аргаЦамц оёх арга
Цамц оёх арга
Баярсайхан Л
 
10r angiin jishig bodlogo
10r angiin jishig bodlogo10r angiin jishig bodlogo
10r angiin jishig bodlogo
Баярсайхан Л
 
10r angiin jishig daalgawar
10r angiin jishig daalgawar10r angiin jishig daalgawar
10r angiin jishig daalgawar
Баярсайхан Л
 
10r angiin jishig test
10r angiin jishig test10r angiin jishig test
10r angiin jishig test
Баярсайхан Л
 
10 Анги дэвших шалгалт
10 Анги дэвших шалгалт10 Анги дэвших шалгалт
10 Анги дэвших шалгалт
Баярсайхан Л
 
Table
TableTable
Power point2013 test
Power point2013 testPower point2013 test
Power point2013 test
Баярсайхан Л
 
Excel2013 test
Excel2013 test Excel2013 test
Excel2013 test
Баярсайхан Л
 
биеийн галбир засах арга
биеийн галбир засах аргабиеийн галбир засах арга
биеийн галбир засах аргаБаярсайхан Л
 

More from Баярсайхан Л (20)

Math
MathMath
Math
 
Html даалгавар
Html даалгаварHtml даалгавар
Html даалгавар
 
Цамц оёх арга
Цамц оёх аргаЦамц оёх арга
Цамц оёх арга
 
10r angiin jishig bodlogo
10r angiin jishig bodlogo10r angiin jishig bodlogo
10r angiin jishig bodlogo
 
10r angiin jishig daalgawar
10r angiin jishig daalgawar10r angiin jishig daalgawar
10r angiin jishig daalgawar
 
10r angiin jishig test
10r angiin jishig test10r angiin jishig test
10r angiin jishig test
 
10 Анги дэвших шалгалт
10 Анги дэвших шалгалт10 Анги дэвших шалгалт
10 Анги дэвших шалгалт
 
Table
TableTable
Table
 
Bilet
BiletBilet
Bilet
 
10 111127025535-phpapp02
10 111127025535-phpapp0210 111127025535-phpapp02
10 111127025535-phpapp02
 
Power point2013 test
Power point2013 testPower point2013 test
Power point2013 test
 
Excel2013 test
Excel2013 test Excel2013 test
Excel2013 test
 
Camtasia studio7
Camtasia studio7Camtasia studio7
Camtasia studio7
 
үйлдлийн систем
үйлдлийн системүйлдлийн систем
үйлдлийн систем
 
Excel дасгал ажил
Excel дасгал ажилExcel дасгал ажил
Excel дасгал ажил
 
Html хичээл
Html хичээлHtml хичээл
Html хичээл
 
ergelzeetei ugnuud
ergelzeetei ugnuudergelzeetei ugnuud
ergelzeetei ugnuud
 
Doc1
Doc1Doc1
Doc1
 
биеийн галбир засах арга
биеийн галбир засах аргабиеийн галбир засах арга
биеийн галбир засах арга
 
Power point 2007 хичээлүүд
Power point 2007 хичээлүүдPower point 2007 хичээлүүд
Power point 2007 хичээлүүд
 

Програмчлалын хэл

  • 1.  
  • 2. Си програмын ерөнхий бүтэц Програм нь ерөнхийдөө бэлтгэл хэсэг ба үндсэн програмаас тогтдог. Бэлтгэл хэсэгт уг програмын бүхий л хэсэгт ашиглаж болох глобал хувьсагч, тогтмолууд болон уг програмд ашиглагдах стандарт функцуудын байрлаж буй толгой файлуудыг тодорхойлдог.
  • 3. Хувьсагчийг ашиглах нь Программын явцад харгалзах утгууд нь өөрчлөгдөж байдаг идентификаторыг хувьсагч гэнэ. Өөрөөр хэлбэл, хувьсагч нь ганц тогтмол утга биш, харин утгуудын тодорхой мужаас аль нэгийг нь авах боломжтой юм. Хувьсагч нь программд их чухал үүрэгтэй бөгөөд хэдэн хувьсагч ашиглагдах, тэдгээр нь ямар ямар төрөлтэй байхыг шийдэх нь программ зохиох гол алхмуудын нэг . Хувсагчийн төрөл гэдэг нь түүний авч болох утгуудын мужийг хэлж байгаа юм. С++-д дараах стандарт төрлүүд байдаг.
  • 4. Төрөл Утгын муж Char ‘ 0’..’9’,’A’..’Z’,’a’..’z’,*/+-Ў@#$%^&*(){}[];;.,’”?`~ Short -128..127 Unsigned short 0..255 Int -32768..32767 Unsigned int 0..65535 Long -2147483648.. 2147483647 Unsigned long 0..4294967295 Float 1.17549435e-38..3.40282347e+38 Double 2.2250738585072014e-308 .. 1.7976931348623157e+308
  • 5.
  • 6. Оролт/гаралтын функцууд: Оролт/гаралтыг зохион байгуулах printf(), scanf(), getchar(), putchar() функцууд нь stdio.h стандарт толгой файлд тодорхойлогдсон байдаг. printf(); scanf() функцуудыг хэвшүүлэгчтэй функцууд гэх ба оролт/гаралтын үйлдэлээ хэвшүүлэгч тэмдэгийн тусламжтайгаар хийдэг. printf() Энэ нь өгөгдлийг стандарт гаралт буюу консоле дээр гаргахад хэрэглэгдэнэ. Бичигдэх ерөнхий хэлбэр нь: printf(“хэлбэршүүлэгч тэмдэгтүүдийн дарааллыг агуулсан тэмдэгт мөр”, аргументууд); Аргументууд гэдэгт тогтмол, хувьсагч, илэрхийлэл, функцууд жагсаалт таслалаар тусгаардагдаж байрлана. Энэ жагсаалтад байгаа аргумент бүрийн хэвшүүлэгч тэмдэг нь хэлбэршүүлэгч тэмдэгтүүдийн дарааллыг агуулсан тэмдэгт мөр дотор төрөл ба дараалал нь тохирч байхаар байрлана. Хэлбэршүүлэгч тэмдэгтүүдийн дарааллыг агуулсан тэмдэгт мөр нь дараах хэсгүүдээс тогтоно. - Хэвлэгдэх тэмдэгтүүдийн дараалал - Хэвшүүлэгч тэмдэгт - Escape дараалал Ж: printf(“%d toonii tsifruudin niilber ni: %i ”, n, s);
  • 7.
  • 8. scanf() #include <stdio.h> #include <conio.h> main() { int a,b,s,p; printf(&quot;a,b toogoo oruulna uu &quot;); scanf(&quot;%d %d&quot;,&a,&b); s=a*b; p=2*(a+b); printf(&quot;Talvai s= %d Peremetr p= %d&quot;,s,p); getch(); return 0; } scanf() функц нь стандарт оролтоос өгөгдлийг оруулахад хэрэглэгдэнэ. Бичигдэх ерөнхий хэлбэр нь: scanf (“хэвшүүлэгчийг агуулсан тэмдэгт мөр”, аргументуудын жагсаалт);   Энд эхний аргумент нь оролтын өгөгдөлд тохирох хэвшүүлэгч тэмдэгт, дараах аргумент нь хувьсагчийн санах ойд байрлах хаяг байна. Ж: scanf(“%d %f %s”, &a, &b, name); Бодлого- 1 . Тэгш өнцөгтийн талууд өгөгдсөн бол түүний периметр ба талбайг ол.