მარკებით გადმოცემული ისტორია

1. მარკებით გადმოცემული ისტორია
(დამხმარე რესურსი თემისათვის “მუშაობა სხვადასხვა ტიპის
წყაროებზე” X კლასი)
ისტორიის პედაგოგი მაია ქობულია.
საგანი “ისტორია”

2. მარკებს ისტორიული მეცნიერების განვითარებაში მნიშვნელო ვანი ადგილი
უკავია.იგი შეიცავს უძვირფასეს ისტორიულ ცნობებს.იგი ისეთივე ძვირფასი
ატრიბუტია სახელმწიფო სათვის როგორც გერბი, ჰიმნი და სხვ. მასზე
დატანებული სურათები და ცნობები კი ბევრ ისტორიულ ამბებს მოგვითხრობს.
მარკები ქვეყნის სახეა,იგი მოგვითხრობს ქვეყნის კულტუ -რას, ისტორიას,გვაცნობს
დიდ მამულიშვილებს და ქვეყნის სახეს წარმოადგენს. როგორც ამბობენ მარკები
რამოდენიმე სანტიმეტრზე დატეული ქვეყნის ისტორიაა.

3. “ტფილისის უნიკა”,მაშინდელი თბილისის გერბით და იმპერიის სიმბოლო-ორთავიანი
არწივით,უიშვიათესი და ძვირადღირებული ,საფოსტო მარკა, დაიბეჭდა 1857
წელს,რუსეთის იმპერიაში შემავალი ტფილისის გუბერნიაში.აქედან იწყება
საქართველოს საფოსტო მარკების ისტორია.შემორჩენილია 3 ც. კერძო კოლექცი-
აში.მისი საბაზრო ღირებულება შეადგენს დაახლოებით 800 000 დოლარს.

4. პირველი ქართული საფოსტო მარკა წმ.გიორგის გამოსახულებით 1919 წ. გამოვიდა.
მაშინ ფილატელისტების საერთაშორისო ენა ფრანგული იყო,ამიტომ მარკაზე
“საქართველო” ფრანგულად აწერია. 1922 წლიდან წმინდა გიორგის ადგილზე ჩასმული
იქნა მინდვრად მომუშავე საბჭოთა გლეხი.

5. საქართველოს რესპუბლიკის მარკა 1920 წ.წარწერა აქაც ფრანგულ და ქართულ
ენებზეა.ფილატელისტურ სამყაროში იგი მოიხსენიება “თამარ მეფის” სახელით

6. 1922 წლის იანვრიდან საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მარკები ამოიღეს
ხმარებიდან და მათ მაგიერ სოციალისტური რესპუბლიკის მარკები
გამოვიდა,რომელზედაც უკვე ნამგალი და ურო, სსრკ სიმბოლო იყო გამოსახული.70
წლის განმავლობაში ქართულად მარკები აღარ გამოსულა.

7. 1922 წ. რუსეთში სამოქალაქო ომის შემდეგ 29 მლნ. ადამიანი შიმშილობდა.ბოლშევიკების დეკრე-
ტით საეკლესიო ქონება გატანილი იქნა ვოლგისპირეთის დასახმარებლად,ამ პერიოდში საქართვე-
ლოდან გაიტანეს 600 ეკლესიის ქონება, მათ შორის სვეტიცხოველისა და სიონის განძი. ფინანსების
მოსაზიდად გამოუშვეს მარკები,რომელზედაც იყო წარწერა: “დამშეულთა სასარგებლოდ”

8. საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენიდან დღემდე გამოსული მარკების თემატიკა
მრავალფეროვანია.მაგ.დიდი ფრანგი მწერლის ალექსანდრე დიუმას მოგზაურობა საქართველოში
1859 წელს,ძველი თბილისის ხედითა და ქართველთა ეროვნული ტანსაცმელით.

9. 1.პირველი ქართული თეატრის დამაარსებელი გიორგი ერისთავი და პირველი
ქართული თეატრის ფარდა.
2.დიდი ქართველი მხატვარი,მსოფლიო საოცრება ნიკო ფიროსმანი.

10. ქართული არქეოლოგიის უნიკალური აღმოჩენა ალაზნის ველზე,ოქროს ლომის
ქანდაკება,რომელიც მიუთითებს ოქრომჭედლობის განვითარების მაღალ დონეზე
საქართველოში (ძვ.წ.აღ. III ათასწლ.) და თრიალეთის ოქროს თასი(ძვ.წ.II ათასწ.)

11. საქართველოს მეჭურჭლეთუხუცესი,დიდი მამულიშვილი,ისტორიკოს-არქეოლოგი
ექვთიმე თაყაიშვილი და ქართული უნივერსიტეტის დამფუძნებელი, დიდი
ისტორიკოსი ივანე ჯავახიშვილი

12. “ქართველი მეფეები” . 2013 წლის გამოცემა

13. 1. საქართველოს ეროვნული გმირი, 1924 წლის აჯანყების მეთაური ქაიხოსრო(ქაქუცა)
ჩოლოყაშვილი.
2.საქართველოს დამოუკიდებლობის 25 წლისთავთან დაკავშირებით გამოცემული მარკა
(1991 -2016)

14. ისრაელში ჯვრის მონასტრის კედელზე აღმოჩენილი, უნიკალური ფრესკა შოთა
რუსთაველის გამოსახულებით და ქართული სამეცნიერო ექსპედიციის ერთერთი
წევრი, აკაკი შანიძესა და ირაკლი აბაშიძესთან ერთად, აკადემიკოსი გიორგი
წერეთელი,რომლებიც გაგზავნილი იქნენ ამ ფაქტთან დაკავშირებით ისრაელში.

15. 1.ქართული ხუროთმოძღვრება და ფერწერა 2.აკადემიკოს ივ. ჯავახიშვილის
საიუბილეო გამოცემა

16. იშვიათი მარკები,ე.წ. “მარკა მარკაში” :1. ქართული პირველი მარკა”ტფილისის უნიკა” ძველი
თბილისის ფონზე 2.საქართველოს გაეროში გაწევრიანების 100 წლისთავთან დაკავშირებით ,
მარკა საქართველოს რესპუბლიკის რუკით და გაეროს ემბლემით.

17. P.S. ყველაზე ძვირი საფოსტო მარკა “წმინდა გრაალი”, რომელიც სოთბის აუქციონზე 9.5
მლნ დოლარად გაიყიდა, რადგან იგი ერთადერთია,რომელიც არ ინახებოდა უინძორე-
ბის კერძო კოლექციაში.გამოცემულია დიდი ბრიტანეთის კოლონია გვინეაში 1856 წ.

18. სააზროვნო კითხვები:
1.განიხილეთ მარკები,როგორც ისტორიული წყარო,რას მოგვითხრობს ისინი?
2. დააჯგუფეთ მარკები თემატიკის მიხედვით:ა.საბჭოთა პროპაგანდა
ბ. თავისუფალი საქართველო
3.წარმოიდგინეთ რომ ხართ “მკვლევარი”,რომელ მარკას გამოიკვლევდით?
4. შესწავლილი თემებიდან გამომდინარე,როგორ ფიქრობთ რომელი უფრო ფასეულია,როგორც
ისტორიული წყარო: პლაკატი, ნარატიული წყარო, მარკები ,ფოტო თუ სხვა.
5.იმსჯელეთ რამდენადაა მარკები იმ ეპოქის ისტორიული წყარო,როცა ისინი იქმნებოდა.
6.შეიძლება თუ არა ისტორიული წყარო განვიხილოთ, ეპოქის თავისებურებების გათვალისწინების
გარეშე?
7. თქვენ ხომ არ უწოდებდით სახელს რომელიმე მარკას?
8. რა დასკვნის გაკეთება შეგიძლიათ რესურსის შესწავლის შემდეგ?
9. როგორი ტიპის რესურსზე იმუშავებდით?
10. გთხოვთ, შეაფასოთ რესურსი.

19. მადლობა ყურადღებისთვის !