1. SAINS TAHUN 5
LATIHAN KEMAHIRAN PROSES SAINS MENGIKUT TOPIK
1.Jadual 1 menunjukkan suhu dan panjang kabel elektrik pada waktu yang
berlainan dalam suatu hari.
Suhu (°C) 24 26 28 30 32 34 36
Panjang kabel (cm) 170 171 173 176 180 185 191
Jadual 1
a)Tulis satu sebab (inferens) untuk menerangkan bagaimana suhu
mempengaruhi panjang kabel.
…..…………………………………………………………………………………
b) Nyatakan corak perubahan dalam panjang kabel elektrik apabila suhu
meningkat.
……………………………………………...……………………………………….
c) Nyatakan pembolehubah yang dimanipulasikan berdasarkan Jadual 1
………………………………………………………………………………………
d) Rajah 1 menunjukkan kabel elektrik yang di pasang dengan longgar
Rajah 1
Berdasarkan rajah di atas, beri satu sebab (inferens)
………………………………….……………………………………………………
……………………………………………………………………………………….
2. 2.Dua bongkah blok besi P and Q direndam di dalam sebuah bikar berisi dengan
suhu 100°C selama 5 minit seperti yang di tunjukkan di dalam Rajah 2. Kemudian,
setiap bongkah besi diletakkan ke dalam bikar berbeza yang mengandungi 100 ml
air
Jadual 2 menunjukkan suhu air selepas 1 minit bongkah besi P dan Q di
letakkan di dalam setiap bikar berisi air.
Bongkah besi P Q
Suhu di dalam bikar (°C) 57 40
Jadual 2
a) Berikan satu inferens bagi suhu air di dalam bikar yang mengandungi
bongkah besi P
………………………………………………………………………………………....
................………………………………………………………………………………
b) Apakah tujuan penyiasatan ini?
…………………………………………………………………………………………
................……………………………………………………………………………
c) Nyatakan
i.Apakah yang di ubah (pembolehubah manipulasi)
…………………………………………………………………………………
ii.Apakah yang diperhatikan (pembolehubah bergerak balas)
…………………………………………………………………………………
Rajah 2
2
3. c) Nyatakan satu hubungan diantara pembolehubah dimanipulasikan dengan
pembolehubah bergerakbalas.
…………………………………………………………………………………………
................………………………………………………………………………………
3. Gambar rajah di bawah menunjukkan radas yang digunakan dalam satu
penyiasatan.
Rajah 3
i) Husna menuang 20 ml air ke dalam setiap bekas
ii) Dia meletakkan bekas-bekas itu di padang sekolah
iii) Masa yang diambil untuk semua air menyejat dicatatkan
iv) Keputusan ditunjukkan dalam jadual di bawah.
Bekas Masa menyejat / jam
P 1
Q 3
R 5
Jadual 3
(a) Apakah tujuan penyiasatan ini?
_____________________________________________________________
______________________________________________________________
(b) Berdasarkan eksperimen ini, nyatakan :
i) Apakah yang diubah ( pembolehubah yang dimanipulasikan )
_________________________________________________________
P
Q
R
4. ii) Apakah yang diperhatikan ( pembolehubah bergerak balas )
________________________________________________
(c) Buat satu kesimpulan yang sesuai dari eksperimen ini.
________________________________________________________________
_________________________________________________________________
4. Rajah 4 menunjukkan tiga helai sapu tangan digantung dengan cara
berbeza. Masa untuk setiap sapu tangan jadi kering telah direkodkan.
P Q R
10 minit 18 minit 25 minit
Rajah 4
(a) Apakah tujuan penyiasatan tersebut?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
(b) Dalam penyiasatan tersebut, nyatakan
i. Pembolehubah yang dimanipulasikan
__________________________________________________________
ii.Pembolehubah yang dimalarkan
__________________________________________________________
5. i. Pembolehubah yang bergerak balas
_________________________________________________________
c) Nyatakan kesimpulan bagi penyiasatan tersebut.
______________________________________________________________
______________________________________________________________
5. Sekumpulan murid telah menjalankan satu penyiasatan. Mereka menguji
beberapa bahan menggunakan kertas litmus lembap. Jadual di bawah
menunjukan keputusan mereka.
Bahan Kesan terhadap kertas
litmus biru
Kesan terhadap kertas
litmus merah
P Tiada perubahan Jadi biru
Q Jadi merah Tiada perubahan
R Tiada perubahan Tiada perubahan
S Jadi merah Tiada perubahan
T Tiada perubahan Tiada perubahan
U Tiada perubahan Jadi biru
Jadual 5
(a) Apakah tujuan penyiasatan tersebut?
_________________________________________________________
_________________________________________________________
(b) Dalam penyiasatan tersebut, nyatakan
i ) Pembolehubah yang dimanipulasikan
______________________________________________________________
ii) Pembolehubah yang bergerak balas
__________________________________ _______________
6. (c) Ramalkan rasa bahan Q dan U
Q: ______________________________________________________
U: ______________________________________________________
d) Beri satu contoh bagi bahan R
______________________________________________________________
6. Ali pergi ke Vietnam bersama ibu bapanya pada cuti sekolah yang lepas. Ali
membeli tiga jenis buah-buahan yang dia tidak pernah makan. Berikut adalah
pemerhatian yang dia perhatikan.
Buah Rasa
L Manis
M Masam
N pahit
Jadual 6
a)Apakah tujuan penyiasatan Ali?
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
b)Dalam penyiasatannya, apakah…….
i ) Pembolehubah yang dimanipulasikan?
___________________________________________________________
ii) Pembolehubah yang bergerak balas?
___________________________________________________________
c) Jika Ali menguji buah-buahan tersebut dengan kertas litmus merah, apakah
perubahan yang dia dapat perhatikan bagi
i) Buah L : ______________________________________________
ii) Buah M : ______________________________________________
iii) Buah N : _______________________________________________
7. 7. Carta palang di bawah menunjukkan panjang bayang-bayang sebatang kayu
pada waktu-waktu yang berbeza dalam sehari.
Rajah 7
a) Apakah tujuan penyiasatan ini?
________________________________________________________
b) Nyatakan corak perubahan panjang bayang-bayang dari pukul 9.00
a.m. hingga 3.00 p.m.
________________________________________________________
c) Berikan satu alasan ( inferens ) bagi panjang bayang-bayang pada
pukul 1.00 p.m.
d) Nyatakan pembolehubah yang dimalarkan dalam penyiasatan ini.
________________________________________________________
e) Apakah kesimpulan yang boleh dibuat daripada penyiasatan ini?
0
20
40
60
80
100
120
140
160
9.00 a.m 10.00
a.m
11.00
a.m
12.00
noon
1.00 p.m 2.00 p.m 3.00 p.m
Time
Masa
Panjang bayang-bayang (cm)
8. 8. Sekumpulan murid telah memerhatikan peringkat fasa bulan dalam tempoh
satu bulan mengikut Takwim Qamari.
Hari Peringkat fasa Bulan
1 Anak bulan
4 Bulan sabit baru
8 Bulan separa
11 Purnama baru
15 Bulan Purnama
19 Purnama lama
23 Bulan separa
27
Jadual 7
a) Apakah tujuan penyiasatan ini ?
______________________________________________________________
______________________________________________________________
b) Apakah corak perubahan peringkat fasa Bulan sepanjang tempoh
penyiasatan ini?
______________________________________________________________
c) Ramalkan peringkat fasa Bulan pada hari ke-27.
______________________________________________________________
d) Nyatakan dua maklumat yang dikumpul dalam penyiasatan ini.
_______________________________________________________________
e) Apakah kesimpulan yang boleh dibuat daripada penyiasatan ini?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
9. 9.Jadual berikut menunjukkan kestabilan rumah setingkat dan rumah dua
tingkat di sebuah kawasan perkampungan dengan luas tapak yang sama.
Rajah 8
Ketinggian rumah Kestabilan
Satu tingkat Lebih stabil
Dua tingkat Stabil
Jadual 8
(a) Berdasarkan jadual di atas, nyatakan pemerhatian kamu .
..........................................................................................................................
(b) Dengan merujuk kepada jadual di atas, tuliskan 2 maklumat yang digunakan
dalam penyiasatan ini.
1.……………………………………………………………………………..
2.……………………………………………………………………………..
(c) Apakah hipotesis (kaitan antara ketinggian rumah dan kestabilan) yang
ingin dibuktikan dalam penyiasatan ini ?
............................................................................................................................
(d) Apakah tajuk yang sesuai bagi penyiasatan ini ?
...........................................................................................................................
(e) Nyatakan pola kestabilan berdasarkan ujikaji.
.......................................................................................................................
10. 10. Seorang peniaga bahan-bahan binaan rumah telah menawarkan harga
yang berbeza ke atas tiga buah model tiang. Maklumat tentang tiang-
tiang rumah itu dicatatkan dalam jadual di bawah.
Kayu getah kayu balau konkrit
Rajah 9
Jenis tiang Jaminan ketahanan
Kayu getah 03 tahun
Kayu balau 60 tahun
konkrit 100 tahun
Jadual 9
(a) Buat satu pemerhatian berdasarkan jadual di atas?
…………………………………………………………………………………………..
(b) Berikan inferens berdasarkan pemerhatian tersebut.
…………………………………………………………………………………………
(c) Nyatakan dua maklumat berdasarkan penyiasatan itu.
…………………………………………………………………………………………
(d) Apakah pembolehubah yang dimalarkan
…………………………………………………………………………………………..
11. 11. Rajah di bawah menunjukkan tiga bekas kaca yang sama tinggi diletakkan di
atas sekeping papan. Apabila hujung X dan hujung Y diangkat perlahan-lahan,
didapati bekas K jatuh dahulu diikuti oleh J dan M.
Rajah 10
(a) Apakah tujuan penyiasatan ini?
……………………………………............………………………................
b) Apakah inferens (sebab) berdasarkan pemerhatian di atas ?
...............................................................................................................
(c) Nyatakan perkara yang diubah?
…………………………………………………………………………………
(d) Nyatakan perkara yang ditetapkan?
…………………………………………………………………………………
(e) Nyatakan hubungan antara dua maklumat yang telah dikumpul.
.
………………………………………………….............................................
12. 12. Adlin telah menjalankan satu eksperimen untuk menyiasat hubungan antara
bilangan sumber makanan dengan bilangan haiwan pengguna. Jadual di bawah
menunjukkan keputusan penyiasatan ini.
Bilangan
Minggu
Bilangan Haiwan
Bilangan Ikan Bilangan Berudu
1 5 30
2 10 25
3 15 20
4 20 15
5 25 10
Jadual 11
a) Apakah corak perubahan bilangan ikan?
______________________________________________________________
______________________________________________________________
b) Ramalkan bilangan berudu pada minggu keenam.
______________________________________________________________
______________________________________________________________
c) Nyatakan hubungan di antara bilangan ikan dan bilangan berudu
berdasarkan penyiasatan di atas.
______________________________________________________________
______________________________________________________________
Jumlah pengguna dalam sesuatu siratan makanan bergantung
pada jumlah pengeluar yang terdapat dalam sesuatu habitat.
d) Nyatakan hubungan antara apa yang diubah dan apa yang diperhatikan
berdasarkan pernyataan di atas.
___________________________________________________________
____________________________________________________________
