RedBulla benetako estimulatzaile den azaltzen duen lana da. Atal teorikoa eta praktikoa dauka. Azken honetan, 25 pertsonei egindako ariketak, redbull hartuta eta redbull hartu barik lortutako emiatzak eta ondorioak agertzen dira.
3. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Sarrera
3
Eskerrak eman nahi ditut ikerketa lana aurrera eramateko
lagundu didaten pertsonei.
Hasteko, irakasle gidari, Asierri, jaso dudan laguntzagatik, lana
hobetzeko moduak eta ideia berriak emateagatik. Baita lan
honetan parte hartu duten 40 pertsonei, eskatutako froga
fisikoak egin dituztelako eta haiei esker nire lana aurrera
eraman ahal izan dudalako.
4. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Sarrera
4
Aurkibidea
Sarrera…………………………………………………………….1
Oinarri Teorikoa………………………………………………..3
Helburua………………………………………………………….21
Materialak………………………………………………………..23
Metodologia……………………………………………………..25
Emaitzak………………………………………………………….27
Emaitzen interpretazioa
Ondorioak………………………………………………………..52
Bibliografia……………………………………………………….55
6. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Sarrera
6
Dietrich Mateschitz autriarrak, Japoneko gasolindegi batean zegoela, Lipovitan
izeneko edari bat ikusi zuen eta horrelako zerbitzu lekuetan saltzen ziren,
gidariek, gidatzerakoan lo geratzeko arriskua sahiesteko. Lipovitan “bufalo
zuria” esan nahi du , beraz, Mateschitz-ek RedBull izena jarri zion berak
sortutako edariari, “zezen gorria” esan nahi duena. Azkenik 1987. urtean bere
RedBull-aren bertsioa Europan zabaldu nahi izan zuen eta urte horretan
herrialde bakar batean saltzen zen, orain 2012. urtean berriz, 162 herrialdeetan
saltzen da.
Edari honen salmentak zenbait arazo ekarri zituen bere garaian, orain arte iraun
dutenak. Alde batetik badago jendea esaten duena RedBull-ak dituen
konposatuak, hala nola, taurina, kafeina, b motatako bitaminak etb. ez direla
onuragarriak organismorako, estimulatzaile gehiegi dituztelako. Horrelako
informazioa zenbait medikuk argitaratu dituzte, baina beste aldetik, RedBull
enpresako agintariek eta adituek esan dute, edari honek gure metabolismoa
azkartu dezakeela inolako kalterik egin gabe, gure errendimendua handituz.
Ikerketa lan honetan RedBull-ak ekarri zuen bigarren arazoa konprobatu nahi
izan da, horretarako hainbat laginekin froga desberdinak burutu direlarik.
8. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Oinarri teorikoa
8
Giza anatomia: Giza gorputza aztertzen duen zientzia da. Giza gorputzak
208 hezur, ehun artikulazio eta seiehun eta berrogeita hamar gihar,
elkarrekin kordinatuak batera funtzionatzen duten egitura da. Gizakiak 8
aparatu edo sistema ditu organoz osatuta daudenak eta funtzio konkretu
edo batzuk egiteko gai direnak. Huek dira giza gorputzean partekatzen
duten sistema eta aparatuak:
1. Zirkulazio aparatua: Aparatu honi esker, odolak gure gorputzeko atalei,
beharrezkoak diren mantenugaiak eta oxigenoa banatzen dute bizi ahal izateko.
Odol hori garraiatzeaz arduratzen diren sistemak arteriak, zainak eta bihotza
dira.
1.1 Arteriak: Odola bihotzetik ehunetara eramaten dute. Ehun konjuntibozko
pareta gogorrak eta elastikoak dira eta beraz kapaz dira odolak bihotzetik
irteten den presio handia jasateko. Bihotzetik urrundu egiten denean arteriolak
izatera pasatzen dira, hau da meheagoak dira.
1.1.1 Zainak: Gorputzeko odola berriro bihotzera eramaten dute.
Horma meheak ditu bertatik pasatzen den odol presioa arterietakoa
baino askoz txikiagoa delako.
1.1.2 Kapilarrak: Odol hodi handiak sortzen dituzte, bertan elikagaien
eta gasen trukea gertatzen da, odolaren eta ehunen artean.
1.1.3 Bihotza: Bizitzeko organorik garrantzitsuenetarikoa da, berak
ponpatzen baituelako gorputzeko odol guztia. Bihotzak bi mugimendu
ezberdin egiten ditu: sistolea(uzkurdura),eta diastolea(erlaxazioa) baina
hiru fase desberdinetan banatuta dago odolaren sarrera eta irteera
bihotzean:
9. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Oinarri teorikoa
9
1-Diastole orokorra
2-Aurikula sistolea
1.Irudia:Bihotz zikloak 3- Bentrukulu sistolea
1.1.4 Odola: Matrize likidoa duen ehun konektiboa da eta oso espezializatua
dago garraio-zereginetan eta bihotzaren uzkurdurei esker gorputz atal
guztietara heltzen da. Zenbait elementuz osatuta daude:a
Eritrozito: (globulu gorriak ere deiturikoak) zelulabakarrak dira eta ez
daukate nukleorik. Euren zitoplasma kolore gorri berezia ematen dien
hemoglobinaz beterik dago.
Leukozitoak: (globulu zuriak ere deiturikoak) esferikoak eta kolore
gabekoak dira substantzia arrotzen aurka babesten digute germen
horiek fagozitatuz eta ezezko antigorputzak sortuz.
Plaketak: Zelula zatiak dira eta odolaren koagulazioan hartzen dute
parte.
2. Iraitz aparatua: Zeluletan sortutako hondakinak kanporatu ahal izateko
balio du. Bi atal nagusik parte hartzen dute aparatu honetan, hala nola,
gernu bideak eta maskuria, baina hala ere badago hondakinak
kanporatzeko beste modu bat; izerdiaren bitartez.
2.1 Giltzurrunak: Bere funtzioa odola iragaztea da eta horrela lortzen
diren substantzia toxikoak eta hondakinak gernutik kanporatzen dira.
Bere unitate funtzionala nefronak dira (odola iragazten du beharrezkoa
dena birxurgatu eta behar ez denean gernutik kanporatu) eta bi
giltzurrun daude eskumakoa, eta ezkerrekoa.
a http://www.slideshare.net/Josean57/zirkulazio-aparatua-presentation
10. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Oinarri teorikoa
10
2..2 Gernu aparatuak: Substantzia toxikoak kanporatzeaz arduratzen den
organoa da, arnas eta digestio aparatuak bezala. Kasu honetan gernua
da kanporatzen da helburua eta likido egoeran egiten da.
2.Irudia: Iraitz aparatuaren anatomia
Hondakinak kanporatzeko bide bakarra ez da gernuaren bitartez, badago ere
izerdi guruinen bidez kanporatu daitekeena. Izerdi guruin horiek dermisean
kokatuta daude eta hodi formako guruinak dira, non kanpoalderantz irekitzen
diren poroetatik izerdia jariatzen den, hauek ere likido eran kanporatzen da.
.3- Arnas aparatua: Gorputzak behar duen oxigenoa eta kanporatu
beharreko karbono dioxido kantitatea garatzeko, beharrezkoak diren
aparatuak osatzen dute. Arnas aparatuak, arnas sistema desberdinak
ditu: Difusio-sinplea, larruazaleko arnasketa, trakea-arnasketa, zakatz-
arnasketa eta birika-arnasketa. Gizakiak egiten duen arnas mota birikiena
da, eta bertan bi birika desberdin daude:
11. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Oinarri teorikoa
11
3.1 Difusio birika: Birikia oso primitiboa da, ez dute aireztapen
sistemarik behar, beti irekita dagoen zulo batekin komunikatzen baitira
kanpoaldearekin. Horrelako birikiak lurreko ornogabeek izaten dituzte.
3.2 Aireztapen birika: Lurreko ornodunen ohiko birika da.
Aireztapen mekanismo aktiboa behar dute eta bi ganbera dituzte, horiek
albeolo izeneko barrunbe txikiz daude osaturik, kapilarrez osaturik.
Arnasbideen bitartez komunikatzen dira kanpoaldearekin.
Gizakiaren arnas aparatua bost organoz osatuta dago, garrantzitsuenak
arnasketa aurrera eramateko.
Sudur-hobiak: Pituitario izeneko mukosa batekin tapizaturik dago
(pituitarioa horia zein gorria izan daiteke) horiak, usainak desberdintzen
laguntzen du eta gorriak, berriz, kapilarrez beteta dago eta sudurretik
sartzen den airea berotzeaz arduratzen da.
Faringea: Arnasbideak eta digestio bideak lotzen dituena da, airearen
sarrerak eta kanporaketak epligotisak kontrolatzen ditu.
Laringea: Faringea, trakearekin lotzen duen hodia da eta bertan ahots
kordak daude.
3.Irudia: Arnas aparatuaren anatomia
12. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Oinarri teorikoa
12
Trakea: Muki, guruin asko dituen arnas hodia da, mukia jariatzen dute
eta horren eginkizuna, harturiko airearen hauts partikulak kanporatzea
da.
Bronkioak: Trakearen banaketak dira eta sustraiak biriketan sartzen
dituzte. Birikan gero eta adarkatze handiagoa izatearen ondorioz, bronkio
zuhaitza sortzen da; hori hodi gero eta txikiagoak batzuek sortzen dute
eta azken adarrak, bronkioloak deitzen dira. Bronkioloek zaku txiki
batzuez daude osaturik, albeoloak deiturikoak eta hauek kapilarrez
inguratuta daude.b
Airearen mugimendua aireztapenean 2 motatakoa izan daiteke:
a) Arnasgora: Fenomeno aktibo bat da non airea birika barruan sartu eta
toraxeko muskuluak uzkurtu eta ondorioz toraxaren bolumena handiagotu, eta
diafragma handitu egiten da beraz, airea sudurretik albeoloetara sartzen da.
b) Arnasbehera: Fenomeno pasibo bat da non toraxeko muskuluak erlaxatu
egiten diren eta horren ondorioz ohiko egoerara bueltatu egiten da diafragma
eta, birikietako tamaina txikitu egiten da. Hau da, airea albeolotik kanpora
botatzen da.c
3. Digestio aparatua: Hodi oso luzea da non guruin batzuen laguntzaz
elikagaiak deskonposatzen ditu, mantenugaiak gure gorputzak erabil eta
hondakinak kanporatu ditzan. Digestio aparatuak egiten dituen
prozesuak:
(Digestioa egiteko, elikagaiak bi tratamendu jasaten dituzte)
Tratamendu mekanikoa: Elikagaiak txikitu eta elikadura
boloa(elikagai txikituak + listua) digestio hoditik doaz eta digestio-muskuluei
esker, uzkurdura peristaltikoak sortu.
b http://www.zientzia.net/artikulua.asp?Artik_kod=6603&hitza=arnas%20aparatua
c http://www.txistulari.com/contenidos/teknika/arnasketa.htm
13. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Oinarri teorikoa
13
Tratamendu kimikoa: Elikagaiak dituzten substantzia
kimikoa txikitzea(entzimen bitartez), adibidez; ahoan (listuaren bitartez) edo
duodenoan.
Digestioaren funtzioak elikagaien garraioa, xurgapena eta iraizketa dira
eta parte hartzen duten organoak hauek dira:
4.1 Digestio-hodia
Ahoa:
Mihia: atal mugikorra eta elikagaiak alde batera eta bestestera mugitu
Hortzak: elikagaiak txikitu egiten ditu.
Faringea: ahotik saberelantz elikagaiak bideratzen dituen organoa da.
Hestegorria: faringea eta urdaila lotzen dituen eraztun gihartsu
modukoa eta bere mugimenduie esker elikagaiak urdailera bidaltzen ditu.
Urdaila: liseriketa funtzioa duen organoa, litro erdiko edukiera duen
poltsa da eta bere sarrera kardia deitzen da eta bukaera piloroa.
Heste meharra: karbohidratoen eta proteinen digestioa egiten duen 6
metrotako organoa.
Heste lodia: liseriketan parte hartzen duen organoa da heste
meharrarekin lotuta dado metro eta erdi neurtzen du, eta amaieran
uzkia dago.
Uzkia: elikagaiak kanporatzeko hodia da.
14. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Oinarri teorikoa
14
4.Irudia: Digestio aparatuaren anatomia
4.2 Digestio guruinak
Gibela: Behazuna sortu eta behazun xixkuan gordetzen da. Digestioa
prosezurako beharrezkoa denean behazuna hestera isuri eta elikagaien koipea
disolbatu egiten da.
Pankrea: Hormonak jariatzen duen organoa intsulina adibidez eta urin
pankreatrikoa duodenora eraman, digestioa egiten laguntzeko.
5. Nerbio- sistema
Ornodunena izaki bizidunen arteko nerbio- sistemarik konplexuena eta
eboluzionatuena da. NSZ eta NSP-k osatzen dute.
5.1 NSZ: (Nerbio sistema zentrala), entzefaloa eta bizkarrezur-
muina dira bere osagaiak. Hezurrak, meningeak( piamater, araknoide,
duramater) eta likido zefalorrakoidea nerbio sistema zentrala babesten dute.
5.1.1 Entzefaloa
- Prosentzefaloa (aurreko garuna)
- Mesentzefaloa (erdiko garuna)
- Erronbentzefaloa (atzeko garuna)
15. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Oinarri teorikoa
15
5.1.2 Bizkarrezur- muina
Ependimo izeneko hodi txikia dago eta material grisez inguratuta dago, eta
horren inguruan material zuria dago. Substantzia grisa metatzeko adar izeneko
lau adar bereiz daitezke. Bizkarrezur- muinak bi funtzio betetzen ditu.
{ Sentimen nerbioen bulkadak entzefalora eraman eta
gauzatutako erantzuna efektoreetara garraiatu.
{ Erreflexuak kontrolatu.
5.Irudia:Bizkarrezur-muinaren egitura
5.2 NSP (Nerbio sistema periferikoa),errezeptore eta efektore guztiak nerbio
zentroekin lotzea da helburua.
5.2.1 Sistema somatikoa, modu konzientean mugitzen diren eskeleto edo
muskuluak kontrolatzen ditu.
5.2.2 Sistema begetatiboa, gizakiak jabetu barik egiten dituen mugimenduak
kontrolatzen ditu, hala nola, bihotz taupadak.
6. Lokomozio aparatua : Giza gorputza mugitzea ahalbidetzen duen
sistema da. Aparatu honetan atal garrantzitsuenak hezurrak ( barruko
organoak babesten dituen eta mugimendua ahalbidetzen dute) ,
muskuluak ( ehun uzkurkorrak dira eta hezurren inguruan kokatuta
daude) eta artikulazioak (tendoiak edo kartilagoak izan daitezke eta
hezurren arteko lotura guneak dira).
16. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Oinarri teorikoa
16
7. Ugaltze aparatua
Ugaltze aparatu arra: zakila, barrabilek(bertan espermatozoideak sortu),
eskrotoa(barrabila inguratzen duen azala), hodi deferenteak eta guruin
erantsiak(prostata eta semen besikula) osatzen dute.
Ugaltze aparatu emea: obulutegia(obuluak sortutzen diren organoa),
falopioaren tronpak(obulutegia eta umetokia batzen ditu), umetokia(horma
giartsua eta lepoan baginarekin lotuta) eta bagina(umetokia eta kanpoaldea
lotzen duen organoa) eratzen dute.
GIZAKIAREN GAITASUN FISIKOAK
Norberaren abilezia teknikoa garatzen dituen oinarrizko gaitasunak dira, hala
nola; Erresistentzia, Abiadura, Malgutasuna eta Indarra.
1.Erresistentzia: Intentsitate handiago edo gutxiagoko esfortzuak, ahalik eta
luzeen eusteko gaitasuna da.d
Erresistentzia motak:
1.1) Kirol modalitatearen ikuspuntuan;
Oinarrizko erresistentzia: Eraginkortasuna galdu gabe edozein zeregin
luzatzeko gaitasunari deitzen zaio.
Erresistentzia espezifikoa: Kirol bakoitzaren araberakoa da, kirol bakoitzak
bere erresistentzia daukalako.
1.2) Energia biltzeko moduaren ikuspuntuan;
Erresistentzia aerobikoa (oxidazioa): Oxigeno nahiko dugula glukogenoak
oxidatzeko; iraupen luzeko eta intentsitate txikiko ariketetan, hau da, ahalegin
luzeak egiteko gaitasuna baina egin beharreko esfortzua txikia denean.
d http://es.scribd.com/doc/41534858/Heziketa-Fisikoa-Lehen-Ebaluazioa-apunteak
17. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Oinarri teorikoa
17
Erresistentzia anaerobikoa: Energia lortzeko oxigenorik ez da behar, edo
neurri oso txikietan. Erresistentzia honek iraupen laburreko, baina intentsitate
gehiagoko aukerak ematen ditu, eta talde honek bitan banatzen da; laktikoa eta
ez-laktikoa izan daitekeelako.
Erresistentzia anaerobiko laktikoa: Erresistentzia mota honetan
azido laktikoa sortzen da eta ATP murriztu, horren ondorioz, gehienetan nekea
sortu, eta ahaleginaren intentsitatea murriztu egiten da.
Erresistentzia anaerobiko ez-laktikoa: Erresistentzia mota honetan
ez da azido laktikorik sortzen, ariketaren denbora oso laburra izaten delako eta
intentsitate handikoak direlako.
2. Indarra: Kanpoko indarrak gainditzeko muskuluak duen
gaitasunari esaten zaio indarra.
Indar motak:
2.1) Indar gorena; Indarra egiteko giharrak duen gaitasunari
esaten zaio. Indar gorena lantzeko bi aukera daude, bata
hipertrofia esaten zaio eta giharren tamaina handitzeaan
datza, eta bestea, beriz, muskuluen barneko kordinazioa
ezaten zaio.
2.2) Abiadura indarra; Karga bat abiadura handienarekin
gainditzeko giharrek duten gaitasunari esaten zaio. Abiadura
indarra lantzeko egin daitezkeen kirolak hauek dira: atletismo,
eskubaloia edo futbola.
2.3) Erresistentzi indarra; Iraupen luzeko esfortzu baten
ondoren nekeari “aurre” egiteko giharrek duten gaitasunari esaten zaio.
Denboraren arabera erresistentzi indarra denbora laburrekoa ( 20 segundukoa)
ertainekoa ( 20 segundutik, 2 minutura) eta luzekoa( 2 minutu baino gehiago)
izan daiteke. Erresistentzi indarra lantzeko kirolak hauek dira: arrauna, igeriketa
edo txirrindularitza.
18. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Oinarri teorikoa
18
3. Abiadura: Mugimendu eso dezplazamendu bat ahalik eta
denbora gutxienean egitearen ahalmenari deitzen zaio.
Abiadura motak;
3.1 Abiadura ziklikoa: Behin eta berriro errepikatzen den mugimenduari
deitzen zaio abiadura ziklikoa eta adibidez, igeriketan (beso mugimendu
errepikaketak) edo korrika egiterakoan egiten dugu abiadura mota hau.
3.2 Abiadura ez-ziklikoa: Momentu jakin batean egin beharreko
mugimenduari esaten zaio, adibidez saskibaloiko jokalari batek baloia saskian
sartzen duenean egiten den abiadura da.
Abiadura osatzen duten faktoreak:
a) Erreakzio abiadura: Estimul baten aurrean ahalik eta arinen
erantzuteko ahalmena da eta estimuluaren eta muskuluaren
mugimenduaren arteko denborari esango zaio erreakzio abiadura.
b) Uzkurtze abiadura: Giharraren mugimenduaren abiadura
giharretako zuntz moten araberakoa izango da. Zuntz horien bi
motatakoak izan daitezke kontrakzio azkarrekoak edo kontrakzio
moteleko zuntzak izan daitezke.
c) Desplazamendu abiadura: Distantzia bat ahalik eta denbora tarte
txikiagoan egitea da eta hiru fasetan banatuta dago:
- Azelerazio fasea: Abiadura gorena lortu arteko fasea.
- Abiadura goreneko abiadura: Kirolariak lehenago edo beranduago helduko
den abiadura goreneko fasera.
- Dezelerazio fasea: Muskulu sistema nekatzen direneko fasea da, hau da,
gelditzen doazenean.
19. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Oinarri teorikoa
19
4. Malgutasuna: Giltzadurak tolestu eta hedatzeko gaitasunari
deitzen zaio.
Malgutasun motak:
4.1 Orokorra: mugimenduaren berezko zabalera.
4.2 Aktiboa: laguntzarik gabe, gihar indarraren eraginez
loru daitekeen malgutasuna da.
4.3 Pasiboa: kanpoko indar batek lagunduta lortu daitekeen
malgutasuna.
4.4 Mistoa: aktiboa eta pasiboa elkartuta sortzen den
malgutasuna da.
Faktore fisikoak:
a) Adina eta sexua: Emakumeek malgutasun gehiago dute gizonezoek baino eta
haurrek, helduek baino malgutasun handiagoak.
b) Tenperatura: Tenperatura hotzetan likido sinobiala muskuluen loditasuna
eragiten dute beraz, malgutasun gutxiagoa lortuko da.
c) Erabilera: Giltzadura bakoitzak bere malgutasuna dauka, beraz malgutasun
handiagoa lortu nahi badugu giltzadura landuko da entrenamenduan.
20. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Oinarri teorikoa
20
RedBull
Red Bull (Energy drink) edari funtzional bat da eta bakarra da osagai
konbinaketa hoiek edukitzen. Edari hau batez ere, asmatua izan zen esfortzu
fisiko eta jarduera mental baten aurrean edateko. Red Bull-ak ematen dizkizun
aukerak hauek dira:
1. Errendimendua areagotu
2. Kontzentrazioa eta erreakzio abiadura
areagotu.
3. Metabolismoa estimulatu
Red Bull- ak dituen osagaiak
Taurina
Aminoazido bat da eta forma naturalez sortzen da gure
gorputzean, normalean taurina gehiago sortzen dugu
errendimendu altuko ariketa bat egiterakoan edo baita
“estres” egoeratan gaudenean. Aminoazido honek gure
gorputzeko funtzionamendu bitaletan aurkitzen da eta
antioxidatzaile modura jokatzen du, beraz, guretzako
mingarriak diren substantziak desagerrarazi egiten ditu.e
Red Bull- ean erabiltzen den Taurina konpainia farmazeutikoek ekoitzita
dago eta ez da animali edo animalia baten substantzietatik erakarri. Red
Bull-ak dauzkan osagai guztiak era sintetiko batean daude eginda.
e http://www.redbull.es/cs/Satellite/es_ES/RED-BULL-ES/Products/011242746062075#/product-
Beneficios
21. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Oinarri teorikoa
21
Clucuronolactona
Karbohidrato bat da, glukosaren deribatua da eta zenbait landereetan aurkitzen
da. Gure organismoan desintoxikazio modura jokatzen du eta beraz, gorputza
laguntzen du toxikoak diren substantziak deuseztatzen. Karbohidrato honek
zerealetan eta ardo gorrian aurkitu daitezke.
Kafeina
Xantinenf taldeko alkaloidea da. Kafeinaren kontsumoak efektu estimulatzaileak
eragiten ditu nerbio-sistema autonomoan baita bihotzean. Osagai hau tean edo
Coca-colan aurkitu daiteke.
B- taldeko bitaminak
Bitamina multzo batek osatzen du eta multzo horretan 8 ezberdin daude. Talde
honetako bitaminak metabolismoarekin erlazionatuta daude eta guztiak
hidrosolugarriak dira, beraz, ez dira gorputzean pilatzen.
- B1 bitamina: (tiamina) , nerbio bulkadetan parte hartzen du.
- B2 bitamina: (erriboflamina) , hainbat elikagaietan aurkitu daitezke eta
krebs-en zikloan eta arnas katean laguntzen du.
- B3 bitamina: (niazina) , zeregin garrantzitsua betetzen du prozesu
katabolikoetan.
f Substantzia batzuk dira non konposatu organiko taldeari egokitzen zaien eta talde horrek
guanina eta adenina adibidez, barruan daukate.
22. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Oinarri teorikoa
22
- B5 bitamina: ( azido pantoteniko) , prosezu metabolikoetan parte hartu.
- B6 bitamina: (piridoxina) , aminoazidoen metabolismoan parte hartu egiten
du.
- B8 bitamina: (biotina)
-B9 bitamina: (azido foliko) , funtsezkoa nerbio-sistemaren
funtzionamendurako.
- B12 bitamina (kobalamina) , hazkuntza prosezuetan parte hartu.
Sakarosa
Azukre arrunta da , glukosaz eta fruktosaz osaturiko disakaridoa. Edulkotzailerik
erabiliena da janariak egiteko. Heste meharrean sakarasa izeneko entzima
batek bere lana egiten du eta glukosa eta fruktosa agertzen dira. Gehiegizko
kontsumoak loditasuna diabetesa edo txantxarrak sortzen ditu.
Bere formula kimikoa: C12H22O11.
Glukosa
Gluzido bat da non fruta askotan aurkitzen den eta funtzio garrantzitsu bat
betetzen duen animalien metabolismoan. Gizakiaren gibelean eta odolean
agertzen da normalean. Formula kimikoa: 6 atomo dituen gluzidoa da eta
fruktosaren formula berdina dauka baina egitura kimo desberdina.
Glukosaren formula: C6H12O6.
6.Irudia: Glukosa molekula
23. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Oinarri teorikoa
23
Red Bull- ak duen eragina gizakiaren osasunean:
Kafeinak
Red Bull lata bat edateak kafezko 16 kikara jarraian hartuko bazenitu bezala
edatea da, beraz, diabetesa jasaten duten pertsonek badakite horrelako edariak
ezin dituztela hartu. Kafeinak estimulante modura jokatzen du baina gehiegi
hartzeak logabezia, antsietatea eta hiperaktibitatea sor dezake.
Taurinak
Metabolismoan parte hartzen duen aminoazido da eta hormona bezala jokatzen
du, kantitate txikietan hartuta ez da txarra baina gehiegizkoa hartuz gero
sistema natural hormonala aztoratzen du, beraz askatu behar dituen hormona
kantitate zehatzak aldatzen dira eta horrek gure osasunari eragiten dio.
Edari hau estimulante bezala jokatzen duenez eta hainbat kafeina daukanez
nerbio-sistema zentrala aztoratu egiten du eta horrek ondorio txarrak ekarriko
ditu epe luze batean.
Reb Bull + Vodka
Red Bull- a edozein edari alkoholiko batekin nahasteak ondorio txarrak dakar
alkoholak edari depresiboa delako eta Red Bull- ak edari estimulantea delako,
beraz kontrako eraginak dituzte eta horrek gorputz
barruan gertatzen delako. Horrez gain horrelako
arazoak dakarte:
-Arnasteko arazoak
-Maiztasun kardiako askartzea(hiltzeko arriskua)
-Desorientazio larriak
24. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Oinarri teorikoa
24
Red Bull- a munduan
Edari honek munduko 100 herrialdetara heldu da baina ehun horietatik
hainbatek debekatu dute edariaren salmenta, hala nola; Norbegia, Danimarka,
Uruguay eta Islandia.
Empresa honek helburutzat gazteak eta kirolariak dira, haien errendimendu
altueneko momentuetan horrelako edari bat alboan edukitzeko. Red Bull-aren
merkatua ez da bakarrik honelako latetan oinarritzen hainbat produktu berri
sortu ditzute, Red Bull cola edo Red Bull sugarfree adibidez. Gainera edari
honen publizitatea hainbat handitu da motocross-eko, formula 1-eko eta
motogp-eko kirolariak babesten dutelako.
26. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Helburua
26
- RedBullak pertsona sedentario eta kirolarietan daukan
errendimendu fisikoen eraginak, ariketa espezifikoak egin ostean
ikertzean datza.
30. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Metodologia
30
Red Bull gabeko esperimentazioa:
- 20 pertsona aktiboei hurrego frogak eginarazi:
1) 30 segundotan, ahalik eta salto gehien egiten saiatu.(saltoak egiteko
belaunak gorantza uzkurtuta egon behar dira)
2) 40 metro korrika egin ahalik eta denbora gutxienean.(eskubaloiko zelai
batean, porteria batetik bestera korrika egin)
3) 30 segundoetan ahalik eta abdominal gehien egin.(hankak luzatu barik, hau
da, laburtuta)
1- eskumara; 2- erdira; 3- ezkerrera (prosezu hori errepikatuz)
-20 pertsona sendentarioekin prozesu berdina errepikatu.
RedBull-arekin egindako esperimentazioa:
- RedBull-a hartu(33 ml) eta 30 min itxaron
- RedBull gabeko froga guztiak errepikatu, hau da:
1) 30 segundotan, ahalik eta salto gehien egiten saiatu. (saltoak egiteko
belaunak gorantza uzkurtuta egon behar dira)
2) 40 metro korrika egin ahalik eta denbora gutxienean. (eskubaloiko zelai
batean, porteria batetik bestera korrika egin)
3) 30 segundoetan ahalik eta abdonimal gehien egin. (hankak luzatu barik, hau
da, laburtuta)
1- eskumara; 2- erdira; 3- ezkerrera (prosezu hori errepikatuz)
50. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Emaitzak
50
RedBull hartu barik
Abdominalak Saltoak Korrika
45 47 8 seg
RedBull hartuta
Abdominalak Saltoak Korrika
46 50 7,6 seg
18. Lagina
Izena: R.C
Sexua: Neska; Sedentario
RedBull hartu barik
Abdominalak Saltoak Korrika
30 32 8,3 seg
RedBull hartuta
Abdominalak Saltoak Korrika
32 33 8 seg
19. Lagina
Izena: J. S
Sexua: Mutila; Sedentario
51. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Emaitzak
51
RedBull hartu barik
Abdominalak Saltoak Korrika
38 40 6,7 seg
RedBull hartuta
Abdominalak Saltoak Korrika
42 41 6,5 seg
20. Lagina
Izena: E.Z
Sexua: Mutila; Sedentario
RedBull hartu barik
Abdominalak Saltoak Korrika
43 46 6,8 seg
RedBull hartuta
Abdominalak Saltoak Korrika
48 44 6,3 seg
52. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Emaitzak
52
Emaitzen interpretazioa
Lagin mota guztien batazbestekoak kontuan harturik, hauek dira lortutako
emitzak:
Mutil Aktibo
Mutil Aktiboek, RedBull hartu barik egindako abdominalen batazbestekoa
42,60 izan da, saltoetan 48,7 eta korrika egiten 6,65 segundo iraun dute, eta
aldiz, RedBull-a hartu dutenean emaitzak hobeagoak izan dira, abdominaletan
50,8 egin dituztelako saltoetan 54,2 eta korrikan 6,44 segundutan egin dute.
Abdominalak
42,6
50,8
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
Abdominalkopurua
RedBull gabe RedBull hartuta
Saltoak
48,7
54,2
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
Saltokopurua
RedBull gabe RedBull hartuta
Korrika
6,65 6,44
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
Segunduak
RedBull gabe RedBull hartuta
53. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Emaitzak
53
Neska Aktibo
Neska Aktiboek, RedBull hartu barik abdominalen batazbestekoa 39,1 izan da
eta RedBull hartuta asko hobetu egin dira datuak, 48,6 lortu dituztelako.
Saltoetan berriz, RedBull hartu barik 49,2 izan da batazbestekoa eta edaria
hartu ondoren ez da hainbat hobetu marka 55,1 egon delako. Eta azkenik
korrika egin beharreko proban 7,4 izan da RedBull hartu barik egindakoan eta
edaria hartu ondoren datuak behera joan dira, hau da, edariak efektua egin du
7,2 segundutara jaitsiz.
Abdominalak
39,1
48,6
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
Abdominalkopurua
RedBull gabe RedBull hartuta
Saltoak
49,2
55,1
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
Saltokopurua
RedBull gabe RedBull hartuta
Korrika
7,45 7,24
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
Segunduak
RedBull gabe RedBull hartuta
54. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Emaitzak
54
Mutil Sedentario
Mutil Sedentarioetan, RedBull edan barik lortutako emaitza 41,125 izan da
baina edaria hartu ondoren 46,2 ra igo da. Saltoetan adibidez igoera oso txikia
izan da RedBull hartu barik 43,375 salto egin dituztelako batazbestez, eta
RedBull edanda 45,8 egin dituztelako. Eta korrika egiteko emaitzetan baita igo
dira, hau da hasierako marka ez da hobetu RedBull edanda ere denbora
gehiago behar izan dutelako, hasieran 6,23 segundutan egin dutelako eta
RedBull edan ondoren 6,8.
Abdominalak
41,1
46,2
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
Abdominalkopurua
RedBull gabe RedBull hartuta
Saltoak
43,3
45,8
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
Saltokopurua
RedBull gabe RedBull hartuta
Korrika
6,23 6,8
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
Segunduak
RedBull gabe RedBull hartuta
55. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Emaitzak
55
Neska Sedentario
Neska Sedentarioetan, RedBull hartu barik abdominalen batazbestekoa
33,9 izan da eta edaria hartu ondoren 42,5era igo egin da, marka hobetuz.
Saltoetan ere 41,8 tik 46,1 era igo dira, beraz RedBull-aren efektua
onuragarria izan da. Azkenik, korrika emaitzetan ez dute asko hobetu
RedBull hartu barik 7,2 segundutan egin dutelako eta RedBull hartu ostean
7,11 segundutan egin dutelako , beraz emaitza ez da asko handitu
Abdominalak
33,9
42,5
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
Abdominalkopurua
RedBull gabe RedBull hartuta
Saltoak
41,8
46,1
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
Saltokopurua
RedBull gabe RedBull hartuta
Korrika
7,2 7
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
Segunduak
RedBull gabe RedBull hartuta
57. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Ondorioak
57
Mutil aktiboen taldean, markak hobetu egin ditutze RedBulla edan ostean, hiru
frogetan, hau da, abdominaletako, saltoetako eta korrika egiteko frogetan
nabarmenak izan dira marka hobekuntzak. Beraz, esan daiteke mutil aktiboen
errendimendua areagotu dela eta RedBullak haien metabolismoa estimulatu
egin duela.
Mutil sedentarioen kasuan ezberdina izan da, RedBull hartuta ere markak
hobetu dituzte baina bakarrik salto eta abdominal gutxi batzuengatik. Korrika
egiteko frogan berriz, RedBull hartu barik marka hobeagoak lortu dituzte, hau
da, segundu gutxiagotan egin ditutze 40 metroak, horregatik froga hau
egiterakoan haien goputzek ez dute RedBullaren erreakzioak pairatu.
Neska aktiboek, mutil aktiboen taldean bezala, markak hobetu dituzte
eskaturiko hiru frogetan eta RedBulla edan ostean, beraz, argi ikusten da
kirolariei RedBullak metabolismoa estimulatu , erreakzio abiadura handitu eta
errendimendua areagotu egiten diela.
Azkenik, neska sedentarioek ere markak hobetu dituzte baina diferentzia
txikiago batekin, adibidez, korrika egiteko frogan segundu bakarra hobetu dute
eta saltoetako frogan berriz, sei saltoengatik izan da, beraz, RedBullak dituen
osagaialk ez du haien gorputzean eragin handirik izan.
58. RedBulla: Benetan estimulatzaile? Ondorioak
58
Lorturiko datuak zenbait faktoreengatik izan daiteke; alde batetik, “Placebo
efektua” pairatu izan dezakete, hau da, RedBull-a hartu duen kirolaria,
edariaren efektuak jasoko ditu baina gainera efektu honi esker kirolaria, frogak
hobeago egingo dituela pentsatzen hasiko da RedBull hartu duelako, beraz bere
garuneko atal bat aktibatuko da, kirolaria horretan pentsatzen hasten den
unean, beraz, izan daiteke frogak hobeagoak egitea.
Kasuak eman dira non, emaitza hobeagoa lortu duten RedBull hartu gabe,
beraz, bertan ez zen efektu placebo-rik pairatuko.
Beste aldetik, badago jendea lehenagotik RedBull-a probatu duena, beraz,
edaria ez du eragin berbera izango gorputzean, hau da, lehen aldiz edanda
efektu handiagoa izango du, baina lehenagotik zenbait alditan edo modu
konstantean edanda, ez du efektu berbera lortuko, gorputzak edari horren
efektuak eta erreakzioak barneratuta dituelako.
Modu oso konstante batean edanda, bigarren froga RedBull hartu barik izango
balitz bezala da, eta zenbait pertsonei hori gertatu zaie.
Azkenik, lehen esan dudan moduan, zenbait pertsonek emaitza hobeagoak lortu
dituzte RedBull-a hartu gabe, kasu berezi bat da eta horrek esa nahi du haien
gorputzek ez dituztela edariaren efektuak eta erreakzioak hartzen, beraz ez du
gorputza ez du metabolismoa estimulatuko ezta, errendimendua areagotuko.