1. ARNAS APARATUA
OINARRI BIOLOGIKOAK
TAFYD 1. Maila
Juan Arbulu
1
2. Arnas aparatua
Aurkibidea
1. Arnas aparatuaren anatomia
2. Arnas aparatuaren fisiologia
3. Patología. Higiene eta prebentzio arauak
2 TAFYD 1. Maila Juan Arbulu
3. Arnas aparatua
Aurrezagutzak
1. Ondoko organo hauetan markatu arnas aparatuko
zati direnak:
Birikak, Sudur-hodiak, Faringea, Bronkioak,
Bentrikuluak, Zintzurrestea, Albeoloak, Ahoa,
Laringea, Hestegorria, Bihotza eta Bronkioloak.
2. Airearen ibilbidea kontuan hartuz, ordenatu
aurreko ariketan markatu dituzun organoak:
a) Ahoa; …
3
4. Arnas aparatuaren anatomia
Zelula guztiak energia produzitzeko O2-a ingurunetik hartu
behar dute. Ondoren sortutako CO2-a ere kanporatu egin
behar dute.
Zelulanitzeko izakiak zelula guztiak ingurunearekin kontaktuan
ez daudenez trukaketa egiteko garraiobide bat behar dute
Arnas aparatua
Gizakian airea sartzeaz eta odolarekin kontaktuan jartzeaz
arduratzen da.
Zirkulazio sistemak O2-a garaiatu eta banatzen du giza
gorputzean zehar eta zelula barnean sortzen den CO2-a
kanporatzeko gai izango da.
4 TAFYD 1. Maila Juan Arbulu
5. Arnas aparatuaren anatomia
Arnasaren bi funtzio:
1. Arnasketa zelularra: gai organikoak oxidatzea (erretzea)
ATPa (energia) sortzeko. Hau mitokondrioetan gertatzen
den prozesua da.
2. Gasen sarrera eta irteera ahalbidetzea.
5 TAFYD 1. Maila Juan Arbulu
6. Arnas aparatuaren anatomia
Arnas aparatuaren helburua gasen elkartrukea da, hau da, O2
hornitzea gorputzeko zelulak eta CO2a iraiztea edo
kanporatzea.
6 TAFYD 1. Maila Juan Arbulu
7. Arnas aparatuaren anatomia
Arnas aparatuko egiturak
1. Sudurra
2. Faringea
3. Laringea
4. Trakea
5. Bronkio nagusiak
6. Bronkio lobarrak eta segmentarioak
7. Bronkioloak
8. Albeoloen hodiak eta albeoloak
9. Birikak
7 TAFYD 1. Maila Juan Arbulu
8. Arnas aparatuaren anatomia
1. SUDURRA
• Sudurretik arnasa hartzeak airea berotu eta hauts partikulak
kendu.
• Barnean muki-epitelio ziliatua: Ileak eta mukosak hauts-partikulak
eta gorputz arrotzen sarrera eragozten du.
• Sudur-zuloen goialdean nerbio-bukaerak: usain mukosa.
• Sinu paranasalak: muki sorrera eta soinuaren erresonantzi-kaxa
8 TAFYD 1. Maila Juan Arbulu
9. Arnas aparatuaren anatomia
2. FARINGEA
12 cm-ko hodia da.
Aurrealdean laringearekin eta atzealdean hestegorriarekin komunikatzen da.
Horma: muskulu eskeletikoz eta mukosaz.
Hiru atal:
Nasofaringea: sudur barrunbearen atzean kokatzen da. Ehun linfoide plakak
daude (amigdala). Alboan Eustakioren tronparen zuloa kokatzen da erdiko
belarriarekin komunikatuz.
Orofaringea: ahoaren atzealdean eta ahosabaia bigunaren azpian kokatzen da.
Alboko hormetan ehun linfoide plaka amigdala osatzen dute. Arnas eta digestio ap.
zatia da bietarako bidea kontrolatuz.
Laringofaringea: faringearen beheko atala da.
9
11. Arnas aparatuaren anatomia
3. LARINGEA
1. Faringea eta trakea lotzen dituen hodia da.
2. Mihipean kokatutako hioide hezurrarekin lotutako harmazoi kartilaginosoa
da.
3. Kanpotik begiratuta, lepoaren aurrealdean gorgoil izeneko konkor baten
modura nabari da.
4. Soinua eta ahotsa ekoizten du (ahots-kordak)
5. Laringean aurkituko ditugun kartilagoak:
a) Tiroide-kartilagoa: Gorgoila eratzen du. Gizonengan emakumeengan baino
handiagoa da.
b) Krikoide-kartilagoa: Aurrekoaren azpian kokatzen da. Eraztun forma,
zabalena atzekaldean du
c) Epiglotisa: Hosto egitura duen kartilagoa da.Oinarrizko funtzioa janariari
laringerako igarobidea ixtea da.
d) Aritenoide-kartilagoak: Krikoidearen goikaldean kokatzen da.
6. Muki-epitelio ziliatua dauka.
11
13. Arnas aparatuaren anatomia
4. TRAKEA (ZINTZUR HESTEA)
13 cm-ko luzera eta 2 cm-ko diametroa duen hodia da.
Laringea bronkioekin lotzen du.
Hestegorriaren aurrealdean kokatzen da.
D4-5 ornoen azpian bitan banatzen da, bronkio nagusiak
eratuz banaketa honi karina trakeala deritzo.
Horma C forma duten eraztun kartilaginosoz dago eratua,
atzealdean laua eta malgua izanik.
Muki-epitelio ziliatu eta guruin muki-jariatzailez estalirik
dago barnealdetik.
13
15. Arnas aparatuaren anatomia
5. BRONKIOAK
• Torax aldean, trakea bitan banatzen da: ezkerreko eta
eskuineko bronkio nagusiak.
• Trakean bezala, bronkio nagusiek ere erdiko geruzan C
forma eta eraztun kartilaginosoak dituzte.
• Barne geruza muki-epitelio ziliatuaz osatuta dago.
15
16. Arnas aparatuaren anatomia
6. BIRIKAK
Torax aldean kokaturiko bi organo dira, elastikoatsun eta
sendotasun handikoak, pleura izeneko mintz batez
inguratuak.
Mediastino izeneko espazioak banatzen ditu.
Azpialdean diafragma mintz muskularra dago, toraxa eta
abdomena mugatuz.
Eskuineko birikak hiru lobulu ditu, ezkerrekoak berriz bi.
Birika bakoitzean alde mediastinikoan hilioa kokatzen da,
bertatik sartu eta irten egiten dira: bronkio nagusiak,
birika-arteria eta birika-bena.
16
20. Arnas aparatuaren anatomia
10 birika
bakoitzean 1 mm
Kartilagorik ez
Bronkio
Bronkio
Bronkioak Bronkioloak Birika
lobarrak albeoloak
Segment.
BIRIKA
20
21. Arnas aparatuaren anatomia
7. ALBEOLOAK
14 milioi hodi albeolar eta 700 milioi albeolo daude.
Arnas-geruzaren azalera 50-100 m2.
Pneumozitoek albeoloen geruza eratzen dute.
Albeoloen barrunbean makrofago aldeolarrak ere badaude.
Albeoloetan arnas geruza birika-kapilarrekin oso estuki
lotuta dago mintz albeolo-kapilarra eratuz.
21
23. Arnas aparatuaren anatomia
8. BIRIKA-ZIRKULAZIOA
Birikara birika-arteria heltzen da, bihotzeko eskuineko
bentrikulotik ateratzen den odol-emaria eramanez.
Birika-arteria bihotzetik atera bezain pronto bi adarretan
banatzen da (eskuinekoa eta ezkerrekoa).
Adar bakoitza hiliotik sartzen da eta adar askotan
adarkatzen da zuhaitz bronkialri jarraituz albeoloetara
heldurarte.
Birika-arteriak odol oxigenatua eramaten du.
23
24. Arnas aparatuaren anatomia
Gas hartuztea gertatu ondoren kapilarrak batu egiten dira
birika-bena sortu arte.
Hilio bakoitzetik bi birika-bena irteten dira ezkerreko
aurikulara abiatuz.
Birika-benek kapilarretatik odol oxigenatua eramaten dute
bihotzeraino.
Birika zirkulazioaren helburua odola oxigenatzea da.
24
25. Arnas aparatuaren anatomia
9. PLEURA
Bi mintz seroso: parietala eta biszerala
Geruza biszerala: biriketara lotuta. Birika osoa estaltzen du
hilioa izan ezik.
Geruza parietala: toraxeko hormara eta diafragmaren goiko
aurpegira itsatsita dago.
Bi geruzen artean barrunbe pleurala dago, likido pleuralez
beterik.
25
27. Arnas aparatuaren anatomia
10. ARNAS-MUSKULUAK
Inspirazioa parte hartzen duten muskuluak: diafragma eta
kanpo saihetsarteko muskuluak.
DIAFRAGMA:
Aurrealdean esternoiaren gorputzari lotzen zaio, atzealdean
bizkarrezurrari eta alboetan saihetsezurrei.
Muskuloz eta ehun fibrososz osaturik.
Zenbait zulo ditu: aorta, beheko kaba bena, hestegorria.
Inspirazioan diafragma uzkurtu eta beherantz egiten du.
Arnas botatzean alderantziz egiten du.
27
28. Arnas aparatuaren anatomia
KANPO SAIHETSARTEKO MUSKULUAK
Saietsezurren artean kokatzen dira.
Inspirazioan saietsezurrak hurbildu egiten dira.
28
