1. PELAKSANAAN PENTAKSIRAN BERASASKAN SEKOLAH (PBS)
DI SEKOLAH-SEKOLAH KEBANGSAAN SEKITAR GELANG PATAH, JOHOR
ISMADIAH BINTI OMAR
Laporan projek ini dikemukakan sebagai memenuhi penganugerahan
Ijazah Sarjana Pendidikan (Pengukuran dan Penilaian)
Fakulti Pendidikan
Universiti Teknologi Malaysia
JUN 2012

2. ii
“ Saya akui karya ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan
yang tiap-tiap satunya telah saya jelaskan sumbernya.”
Tandatangan : ………………………………………
Nama Penulis : ISMADIAH BINTI OMAR
Tarikh : JUN 2012

3. iii
Khasnya ditujukan kepada abah, mak dan kakak
yang tersayang

4. iv
PENGHARGAAN
Dengan nama ALLAH yang Maha Pemurah lagi Maha Penyayang serta selawat
dan salam ke atas junjungan kita Nabi Muhammad S.A.W., saya panjatkan kesyukuran
kepada ILAHI di atas limpah kurnianya, projek ini dapat dilengkapkan dan
disempurnakan dengan jayanya. Di sepanjang tempoh saya mengikuti pengajian Sarjana
ini terdapat pelbagai pihak sama ada individu dan kumpulan telah banyak membantu
dan memberikan kerjasama serta sokongan dan saya merakamkan setinggi-tinggi
penghargaan.
Pertamanya, setinggi-tinggi penghargaan dan jutaan terima kasih ucapkan
kepada penyelia saya Dr. Zainuddin bin Abu Bakar di atas bimbingan dan dorongan
serta tunjuk ajar yang diberikan sepanjang tempoh saya menyediakan kajian ini.
Saya juga ingin merakamkan ucapan terima kasih kepada semua Guru Besar dan
Guru-guru Penolong Kanan sekolah-sekolah yang terlibat di dalam kajian ini.
Penghargaan khususnya diberikan kepada semua guru-guru matapelajaran di sekolah-
sekolah yang terlibat di dalam kajian ini di atas kerjasama yang diberikan.
Kesempatan ini juga diambil untuk merakamkan penghargaan dan jutaan terima
kasih kepada keluarga saya yang tercinta terutamanya ibu saya Sapiah binti Yob
Ibrahim yang sentiasa menyokong dan mendoakan kejayaan sepanjang saya mengikuti
pengajian ini.
Akhir sekali tidak lupa juga jutaan terima kasih ditujukan kepada rakan-rakan
sepejuangan dan rakan-rakan lain yang terlibat secara langsung dan tidak langsung di
dalam membantu saya menjayakan Projek Sarjana ini.

5. v
ABSTRAK
Kajian ini bertujuan untuk mengenalpasti tahap kefahaman guru-guru terhadap
matlamat dan prosedur pelaksanaan Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS) dan
menentukan tahap pelaksanaan PBS dalam kalangan guru-guru di sekolah. Satu set soal
selidik yang terdiri daripada tiga bahagian digunakan sebagai instrumen kajian. Sampel
kajian terdiri daripada 190 orang guru matapelajaran di 10 buah Sekolah Rendah
Kebangsaan yang terdapat di sekitar kawasan Gelang Patah, Johor. Data yang
diperolehi telah dijalankan penganalisisan dengan bantuan perisian komputer melalui
program SPSS Version 16.0. Statistik yang digunakan ialah statistik deskriptif yang
melibatkan frekuensi, skor min dan peratusan, manakala statistik inferensi melibatkan
ujian-t, ujian ANOVA dan ujian kolerasi Pearson digunakan untuk menjawab kesemua
persoalan kajian. Hasil kajian menunjukkan bahawa faktor kehadiran ke kursus
pentaksiran dan pengalaman mengajar guru mempengaruhi tahap kefahaman guru
terhadap matlamat dan prosedur pelaksanaan PBS di sekolah, manakala faktor jantina,
umur, dan pengalaman sebagai guru pentaksir tidak mempengaruhi tahap kefahaman
guru. Dari segi hubungan kolerasi didapati bahawa terdapat hubungan signifikan tahap
kefahaman guru dengan faktor pengalaman mengajar guru, manakala bagi tahap
pelaksanaan didapati mempunyai hubungan yang signifikan dengan faktor umur dan
pengalaman mengajar guru. Hasil dapatan bagi menguji hubungan di antara tahap
kefahaman dan tahap pelaksanaan PBS didapati mempunyai hubungan positif yang
kuat. Secara keseluruhannya, tahap kefahaman guru-guru terhadap matlamat dan
prosedur pelaksanaan PBS adalah berada pada tahap yang tinggi. Namun demikian
tahap pelaksanaan PBS dalam kalangan guru-guru di sekolah masih berada pada tahap
yang sederhana.

6. vi
ABSTRACT
The purpose of this study is to identify the level of understanding of teachers'
based on the goals and procedures for implementation of School Based Assessment
(SBA) and to determine the level of SBA implementation among teachers in schools. A
set of questionnaires which contains three major parts, was used as the research
instrument. Samples of 190 teachers from 10 National Primary Schools in the area of
Gelang Patah, Johor were the respondents. Data obtained was analyzed using SPSS
Version 16.0. The statistics used in this study were descriptive statistics involving
frequency, mean and percentages, whereas for the inferential statistics involving the t-
test, ANOVA and Pearson correlation test is used to answer the research question. The
results showed that the presence of courses by teachers and teaching experience
affecting the level of understanding towards the aims and procedures PBS
implementation in schools, while gender, age, and experience as a teacher appraiser
does not affect the level of understanding. In terms of correlation is found that there was
a significant level of understanding with the teaching experience, while the level of
implementation SBA is significantly correlated with age and teaching experience. The
results for testing the relationship between the level of understanding and level of
implementation of SBA were found to have a strong positive relationship. Overall, the
level of understanding of teachers' based on the goals and implementation procedures of
SBA are higher level. However, the level of SBA implementation among teachers in
schools is still at a moderate level.

7. vii
KANDUNGAN
BAB KANDUNGAN MUKA SURAT
PENGESAHAN STATUS ii
DEDIKASI iii
PENGHARGAAN iv
ABSTRAK v
ABSTRACT vi
KANDUNGAN vii
SENARAI JADUAL xii
SENARAI RAJAH xvii
SENARAI LAMPIRAN xviii
SENARAI AKRONIM xix
BAB 1 PENDAHULUAN
1.1 Pengenalan 1
1.2 Latar Belakang Masalah 6
1.3 Pernyataan Masalah 11
1.4 Objektif Kajian 12
1.5 Persoalan Kajian 13
1.6 Kepentingan Kajian 14

8. viii
1.7 Batasan Kajian 14
1.8 Definisi Istilah 15
1.9 Kesimpulan 20
BAB 2 KAJIAN LITERATUR
2.1 Pengenalan 21
2.2 Prinsip Asas Pentaksiran 27
2.3 Konsep Pentaksiran 29
2.4 Prosedur dan Proses Pentaksiran Sekolah (PS) 31
2.5 Model Perkembangan Kurikulum – Model Tyler 35
2.6 Kajian-kajian Lepas 38
2.6.1 Kajian-kajian Berkaitan dengan 38
Pentaksiran Berasaskan Sekolah
2.6.2 Kajian Terhadap Pembentukan Sikap 41
2.7 Kesimpulan 44
BAB 3 METODOLOGI KAJIAN
3.1 Pengenalan 45
3.2 Rekabentuk Kajian 46
3.3 Lokasi Kajian 46
3.4 Populasi dan Sampel Kajian 47
3.5 Instrumen Kajian 47
3.6 Kajian Rintis 50
3.7 Prosedur Pentadbiran dan Pengumpulan Data 51
3.8 Kaedah Analisis Data 52

9. ix
3.9 Jangkamasa Kajian 54
3.10 Kesimpulan 54
BAB 4 DAPATAN KAJIAN
4.1 Pengenalan 55
4.2 Analisis Latar Belakang Responden 56
4.2.1 Jantina 56
4.2.2 Umur 56
4.2.3 Pengalaman Mengajar 57
4.2.4 Pengalaman Sebagai Guru Pentaksir 58
4.2.5 Kehadiran Ke Kursus-kursus Pentaksiran 58
4.3 Analisis Persoalan Kajian 59
4.3.1 Apakah tahap kefahaman guru-guru terhadap 59
matlamat dan prosedur pelaksanaan PBS di
sekolah kebangsaan?
4.3.2 Apakah tahap pelaksanaan PBS dalam kalangan 65
guru-guru di sekolah?
4.3.3 Adakah terdapat perbezaan pelaksanaan PBS 74
dalam kalangan guru-guru di sekolah berdasarkan
faktor-faktor jantina, umur, kehadiran ke kursus
pentaksiran, pengalaman mengajar, dan pengalaman
sebagai guru pentaksir?
4.3.3.1 Faktor Jantina 74
4.3.3.2 Faktor Kehadiran ke Kursus Pentaksiran 75
4.3.3.3 Faktor Umur 76
4.3.3.4 Faktor Pengalaman Mengajar 77
4.3.3.5 Faktor Pengalaman Sebagai Guru Pentaksir 78

10. x
4.3.4 Adakah terdapat hubungan antara kefahaman guru 79
berkenaan dengan pelaksanaan PBS di sekolah
dengan faktor-faktor demografi guru seperti umur,
pengalaman mengajar dan pengalaman sebagai
guru pentaksir?
4.3.5 Adakah terdapat hubungan antara pelaksanaan 81
PBS dalam kalangan guru-guru di sekolah dengan
faktor-faktor demografi guru seperti umur, pengalaman
mengajar dan pengalaman sebagai guru pentaksir?
4.3.6 Adakah terdapat hubungan antara pelaksanaan 84
PBS dalam kalangan guru-guru di sekolah dengan
kefahaman guru-guru terhadap matlamat
dan prosedur pelaksanaan PBS di sekolah?
4.4 Kesimpulan 87
BAB 5 RUMUSAN, PERBINCANGAN DAN CADANGAN
5.1 Pengenalan 88
5.2 Ringkasan Kajian 89
5.3 Rumusan Dapatan Kajian 90
5.3.1 Latar Belakang Responden 90
5.3.2 Tahap Kefahaman Guru-guru Terhadap 92
Matlamat Dan Prosedur Pelaksanaan PBS
di Sekolah Kebangsaan
5.3.3 Tahap Pelaksanaan PBS Dalam Kalangan Guru-guru 93
Di Sekolah
5.3.4 Terdapat Perbezaan Dalam Pelaksanaan PBS 95
Berdasarkan Faktor-faktor Jantina, Umur, Kehadiran
Ke Kursus Pentaksiran, Pengalaman Mengajar, dan

11. xi
Pengalaman Sebagai Guru Pentaksir
5.3.5 Hubungan Antara Kefahaman Guru Dengan 96
Pelaksanaan PBS Di Sekolah Dengan Faktor-faktor
Demografi Guru
5.3.6 Hubungan Antara Pelaksanaan PBS Dalam Kalangan 97
Guru-guru Di Sekolah Dengan Faktor-faktor
Demografi Guru
5.3.7 Hubungan Antara Pelaksanaan PBS Dalam Kalangan 97
Guru-guru Di Sekolah Dengan Kefahaman Guru-guru
Terhadap Matlamat Dan Prosedur Pelaksanaan PBS
Di Sekolah
5.4 Perbincangan Hasil Kajian 98
5.4.1 Persoalan Kajian 1 98
5.4.2 Persoalan Kajian 2 99
5.4.3 Persoalan Kajian 3 104
5.4.4 Persoalan Kajian 4 106
5.4.5 Persoalan Kajian 5 107
5.4.6 Persoalan Kajian 6 108
5.5 Cadangan Penyelidik 109
5.5.1 Pihak Kementerian Pelajaran Malaysia, 109
Jabatan Pelajaran Negeri dan Pejabat Pelajaran Daerah
5.5.2 Pihak Sekolah 110
5.5.3 Pihak Guru 111
5.5.4 Pihak Ibu Bapa 112
5.5.5 Murid-murid 112
5.6 Cadangan Kajian Lanjutan 113
5.7 Kesimpulan 114
RUJUKAN 116
LAMPIRAN A - E 125

12. xii
SENARAI JADUAL
NO. JADUAL TAJUK MUKA SURAT
2.1 Pelaksanaan PBS Di Tahap Satu (Tahun 1, 22
Tahun 2, dan Tahun 3)
2.2 Pelaksanaan PBS Di Tahap Dua (Tahun 4, 23
Tahun 5, dan Tahun 6)
3.1 Kefahaman guru-guru terhadap matlamat dan 48
prosedur pelaksanaan PBS di sekolah kebangsaan.
3.2 Pelaksanaan PBS Dalam Kalangan Guru-guru 48
Di Sekolah
3.3 Skala Likert Lima Mata 49
3.4 Pekali Alpha Cronbach’s 50
3.5 Pengelasan tahap kecenderungan berdasarkan 52
analisis markah min.

13. xiii
3.6 Garis Panduan Guilford: Kekuatan Hubungan 53
dalam Ujian Kolerasi
3.7 Jadual masa menjalankan kajian 54
4.1 Taburan Responden Mengikut Jantina 56
4.2 Taburan Responden Mengikut Umur 56
4.3 Taburan Responden Mengikut Pengalaman Mengajar 57
4.4 Taburan Responden Mengikut Pengalaman Sebagai 58
Guru Pentaksir
4.5 Taburan Responden Mengikut Kehadiran Ke 58
Kursus-kursus Pentaksiran
4.6 Tahap Kefahaman Guru-guru Terhadap Matlamat 59
dan Prosedur Pelaksanaan PBS
4.7 Taburan Kefahaman Guru Terhadap Matlamat 61
Mengikut Kekerapan, Peratusan Dan Min
4.8 Taburan Kefahaman Guru Terhadap 62
Prosedur Mengikut Kekerapan, Peratusan Dan Min
4.9 Tahap Pelaksanaan PBS dalam Kalangan Guru-guru 65
di Sekolah

14. xiv
4.10 Taburan Pelaksanaan PBS dalam Kalangan 67
Guru-Guru di Sekolah Dari Segi Mengenalpasti
Konstruk/Kemahiran Pentaksiran Mengikut
Kekerapan, Peratusan Dan Min
4.11 Taburan Pelaksanaan PBS dalam Kalangan 68
Guru-Guru di Sekolah Dari Segi Pelaksanaan
Pentaksiran Bilik Darjah Mengikut Kekerapan,
Peratusan Dan Min
4.12 Taburan Pelaksanaan PBS dalam Kalangan Guru-Guru 70
di Sekolah Dari Segi Penilaian Pentaksiran Murid
Mengikut Kekerapan, Peratusan Dan Min
4.13 Taburan Pelaksanaan PBS dalam Kalangan Guru-Guru 71
di Sekolah Dari Segi Maklum Balas Pentaksiran
Mengikut Kekerapan, Peratusan Dan Min
4.14 Taburan Pelaksanaan PBS dalam Kalangan Guru-Guru 73
di Sekolah Dari Segi Merekod Prestasi Pentaksiran
Mengikut Kekerapan, Peratusan Dan Min
4.15 Ujian-t Perbezaan Pelaksanaan PBS dalam Kalangan 74
Guru-guru di Sekolah Berdasarkan Faktor Jantina
4.16 Ujian-t Perbezaan Pelaksanaan PBS dalam Kalangan 75
Guru-guru di Sekolah Berdasarkan Faktor Kehadiran
ke Kursus Pentaksiran

15. xv
4.17 Ujian ANOVA Perbezaan Pelaksanaan PBS dalam 76
Kalangan Guru-guru di Sekolah Berdasarkan
Faktor Umur
4.18 Ujian ANOVA Perbezaan Pelaksanaan PBS dalam 77
Kalangan Guru-guru di Sekolah Berdasarkan Faktor
Pengalaman Mengajar
4.19 Ujian ANOVA Perbezaan Pelaksanaan PBS dalam 78
Kalangan Guru-guru di Sekolah Berdasarkan Faktor
Pengalaman Sebagai Guru Pentaksir
4.20 Analisis Korelasi Menguji Hubungan Di Antara 79
Kefahaman Guru Terhadap Pelaksanaan PBS
Dengan Faktor Umur
4.21 Analisis Korelasi Menguji Hubungan Di Antara 80
Kefahaman Guru Terhadap Pelaksanaan PBS
Dengan Faktor Pengalaman Mengajar
4.22 Analisis Korelasi Menguji Hubungan Di Antara 80
Kefahaman Guru Terhadap Pelaksanaan PBS
Dengan Faktor Pengalaman Sebagai Guru Pentaksir
4.23 Analisis Korelasi Menguji Hubungan Di Antara 82
Pelaksanaan PBS Dalam Kalangan Guru-guru di
Sekolah Dengan Faktor Umur

16. xvi
4.24 Analisis Korelasi Menguji Hubungan Di Antara 82
Pelaksanaan PBS Dalam Kalangan Guru-guru di
Sekolah Dengan Faktor Pengalaman Mengajar
4.25 Analisis Korelasi Menguji Hubungan Di Antara 83
Pelaksanaan PBS Dalam Kalangan Guru-guru di
Sekolah Dengan Faktor Pengalaman Sebagai
Guru Pentaksir
4.26 Analisis Korelasi Menguji Hubungan Di Antara 85
Pelaksanaan PBS Dalam Kalangan Guru-guru di
Sekolah Dengan Kefahaman Guru-guru Terhadap
Matlamat dan Prosedur Pelaksanaan PBS di Sekolah

17. xvii
SENARAI RAJAH
NO. RAJAH TAJUK MUKA SURAT
2.1 Langkah-langkah Dalam Model Tyler 37
4.1 Histogram Taburan Tahap Kefahaman Guru 60
Di Dalam Pelaksanaan PBS
4.2 Histogram Taburan Tahap Pelaksanaan PBS 66
Dalam Kalangan Guru
4.3 Plot Hubungan Antara Pelaksanaan PBS Dalam 86
Kalangan Guru-guru di Sekolah-sekolah dengan
Kefahaman Guru-guru Terhadap Matlmat dan
Prosedur Pelaksanaan PBS di Sekolah

18. xviii
SENARAI LAMPIRAN
LAMPIRAN TAJUK MUKA SURAT
A Instrumen Soal Selidik Kajian 126
B Surat Kebenaran Menjalankan Kajian- EPRD 132
C Surat Kebenaran Menjalankan Kajian- JPN 133
D Surat Pengesahan Status Pelajar 134
E Analisis Statistik Keputusan Kajian 135

19. xix
SENARAI AKRONIM
UPSR - Ujian Penilaian Sekolah Rendah
PMR - Penilaian Menengah Rendah
SPM - Sijil Pelajaran Malaysia
SPMV - Sijil Pelajaran Malaysia Vokasional
PBS - Pentaksiran Berasaskan Sekolah
SPPK - Sistem Pentaksiran Pendidikan Kebangsaan
LPM - Lembaga Peperiksaan Malaysia
PS - Pentaksiran Sekolah
PAJSK - Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan dan Kokurikulum
Psi - Pentaksiran Psikometrik
KPM - Kementerian Pelajaran Malaysia
JPN - Jabatan Pelajaran Negeri
PP - Pentaksiran Pusat
KSSR - Kurikulum Standard Sekolah Rendah
SPPBS - Sistem Pengurusan Pentaksiran Berasaskan Sekolah
FPN - Falsafah Pendidikan Negara
P&P - Pengajaran dan Pembelajaran