2. ARAŞTIRMA TÜRLERİ
GÖZLEMSEL
Yöntem: kayıtlar, anket
• 1. Tanımlayıcı
* Tek olgu sunumu
* Olgu serisi
* Kesitsel
• 2. Analitik ( neden-sonuç )
• * Olgu-kontrol (vaka-kontrol)
retrospektif
• * Kohort
prospektif
DENEYSEL
• Yöntem: ilaç, tedavi, eğitim
* Randomize Kontrollü Çalışma
1. Klinik
2. Saha
3.
4. GÖZLEMSEL ARAŞTIRMALAR
1. Tanımlayıcı
• Tek olgu sunumu: ‘2005 yılında Akut Pankreatit tanısı konan bir olgu’
• Olgu serisi: 2005 yılında Akut Pankreatit tanısı koyduğumuz olguların
değerlendirilmesi
• Kesitsel: ‘2009-2011 yıllarında merkezimize başvuran Darp ve Cebir
vakalarının değerlendirmesi’
6. 2. Kohort ( prospektif )
Sigara akciğer kanseri oluşumunda etyolojik faktör
müdür?
• Sigara içenler
• 5 yıl içinde
• AC Ca görülme sıklığı
• Sigara içmeyenler
• 5 yıl içinde
• AC Ca görülme sıklığı
7. DENEYSEL ARAŞTIRMALAR
* Randomize kontrollü çalışmalar :
Tanımlanmış bir hastalığın mevcut tedavi olanaklarını anlamlı düzeyde
geliştirebileceği düşünülen bir ilacın, bu hastalığı olan ve deneye gönüllü
girmeyi kabul eden bir grupta denenmesiyle ilgili çalışmalardır. (İlaç etkinliği,
tedavi etkinliği çalışmaları)
*Tek kör: Hasta, çalışma ve kontrol gruplarının hangisi olduğunu
bilmez.
*Çift kör : Hem hasta, hem araştırmacı, hem de verilerin analizini
yapan kişi çalışma ve kontrol gruplarının hangisi olduğunu bilmez.
Örnek: Araştırma Yöntemleri konusunda eğitim almış Acil Tıp Asistanlarının
eğitim almayanlara göre bildiri yapma oranlarının karşılaştırılması
8. GİRİŞ
• COVID-19 hastalığı, ilk olarak Wuhan/Çin ortaya çıkmış ve kısa surede pandemi
ilan edilmiştir.
• Tedavi yöntemleri kadar bireysel ve toplumsal düzeyde hastalıktan korunma ve
yayılımını önleme adına pek çok çalışma halen devam etmektedir.
• Yüz maskeleri, bireysel düzeyde virüsten korunmadan ziyade, yayılımı önlemede
etkili!
• Yüz maskeleri, ABD genelinde yaygın hale geldi. Kanıtlar, maskelerin hastalığın
yayılmasını engellemeye yardımcı olduğunu gösterse de, toplum düzeyinde çok
az deneysel araştırma vardır.
• ABD'de maske takımı, sosyal mesafe ve SARS-CoV-2 iletimi arasındaki ilişkiyi ve
eyalet çapındaki yaptırımların maske alımına etkisini araştırıyoruz.
9. METHOD
• Maske takımı raporlarını sorgulamak için, 13 yaş ve üzerindeki ABD'li
bireylere rastgele anket yapılan bir web platformu (SurveyMonkey.com ve
COVIDNearYou (a Boston Children’s Hospital digital surveillance platform)) aracılığıyla seri
kesitsel anketler uygulandı.
• Anket yanıtları, kamuya açık iki kaynaktan elde edilen bulaş hızı tahminleri
ile birleştirildi. Sosyal mesafe, toplum demografisi ve diğer potansiyel kafa
karıştırıcı kaynaklar (halka açık kaynaklardan) da değerlendirildi.
• Maske takımı ve temel çoğalma sayısı (Rt <1) arasındaki ilişkiyi tahmin
etmek için çok değişkenli lojistik regresyon modelleri yerleştirdik.
• Ek olarak, maske takan 12 eyalet, eyalet çapındaki yaptırımlardan 2 hafta
önce ve sonra değerlendirildi.
10. Maske kullanımı:
• Ne sıklıkta maske kullanıyorsunuz?
• 4 puanlık skorlama ( büyük ihtimalle - pek değil )
• * market alışverişine giderken?
• *aile ve arkadaş ziyareti?
• ….
• Sonuçlar çift yönlü hipotez testi ve p < 0.05
11.
12. Sosyal mesafe:
• Google toplum mobilizasyon ölçümü ve Facebook web platformu
• Mobil cihazlar uzerınden lokasyon bildirimi ve son 24 saatte kaç kişiyle
direkt kontakt kurulduğu
• Carnegie Mellon University’s Delphi Research Group COVID-19
symptom anketi
13.
14. Yayılım kontrolünde maske kullanımı:
• Eyalet-spesifik ve hafta-spesifik maske kullanımı ve sosyal mesafe
verileri kullanıldı.
Maske zorunluluğu:
Maske zorunluluğunun kendiliğinden maske kullanımına
etkisini görebilmek için 12 eyalette maske kanunudan 2 hafta
önce ve 2 hafta sonra veriler toplanarak kıyaslandı.
15. BULGULAR
• 3 Haziran - 27 Temmuz 2020 tarihleri arasında ankete 50 eyalette 378207
kişi yanıt verdi, bunlardan 4186'sı eksik veriler nedeniyle hariç tutuldu.
• ABD genelinde bildirilen maske kullanımında, coğrafyaya göre değişiklik
gösterse de, artan bir eğilim gözlemledik.
• Sosyal mesafeyi, nüfus demografisini ve diğer değişkenleri kontrol eden
bir lojistik model, kendiliğinden maske kullanımında % 10'luk bir artışın,
artan bir hastalık yayılım kontrol olasılığı ile ilişkili olduğunu bulmuştur.
(olasılık oranı 3 · 53,% 95 CI 2 · 03– 6 · 43).
16. • Yüksek oranda maske takan ve fiziksel mesafeye sahip
toplulukların tahmin edilen en yüksek bulaşma kontrol
olasılığına sahip olduğunu bulduk.
• Rapor edilen maske takmanın bölümlere ayrılmış regresyon
analizi, talimatlar getirildikten sonra eğimde istatistiksel olarak
önemli bir değişiklik göstermedi; ancak, rapor edilen maske
takmadaki artış eğilimi korunmuştur.
17. TARTIŞMA
• Bu makalede haziran-temmuz 2020 tarihleri arasında >300000
kesitsel anket verileri USA eyaletlerinde kendiliğinden maske
kullanımının COVID19 yayılım kontrolünün yüksek olasığıyla ilgili
olduğu bulunmuştur.
• Maske kullanımının beyazlar dışındaki farklı etnik ve düşük
sosyoekonomik gruplarda yüksek bulunmuştur.
• Eyalet çapındaki yetkileri takip eden 2 hafta boyunca rapor edilen
maske kullanımında istatistiksel olarak önemli bir değişikliğin
olmaması, düzenlemenin tek başına artan maskelenme davranışını
tetiklemeyebileceği noktasını vurgulamaktadır.
18. YORUMLAMA
• Sosyal mesafeyle birlikte yüz maskelerinin yaygın olarak
kullanımı, SARS-CoV-2 yayılım kontrolünün olasılığını
artırmaktadır.
• Kendiliğinden maske takma, hükümet talimatlarından ayrı
olarak arttı; bu da mevcut durumu kabullenmeyi en üst düzeye
çıkarmak ve devam eden salgını durdurmaya yardımcı olmak
için ek halk sağlığı müdahalelerine ihtiyaç olduğunu gösteriyor.